Тыныс алу мүшелері аурулары кезіндегі медбикелік әрекеттерді жоспарлау:құрғақ және ылғалды жөтелде,бронхиалды астма ұстамасында,кеуде қуысында ауру сезімі болғанда,қан қақыруда көрсетілетін көмек.
Тыныс алу жүйесінің маңызы адам организімі өзін қоршаған сыртықы ортамен қатты,сұйық және газ түріндегі ззаттармен алмаспай өмір сүре алмайды.Адам үнемі сыртқы ортадан қоректік заттарды,суды және оттегін алады.Оттегі адам үшін өте маңызды.
Тыныс алу – күрделі үрдіс. Егер жарақат, ауру немесе басқа фаакторлар осы үрдістің кез келген бөлігіне әсер етсе, тыныс алуда мәселелер пайда болады.
Өкпе конус тәрізді кеуекті қос ағза, кеуде қуысының оң және сол бөлігінде орналасқан. Өкпе – тыныс жүйесінің бөлігі. Оң өкпе үлестері аталатын үш бөліктен тұрады. Сол өкпе екі бөліктен тұрады. Демді ішке тарту кезінде өкпе оттегіге толады, оттегі жасушалар мен тіндерге негізгі қызметін орындау үшін қажет. Дем шығару кезінде өкпе көмір қышқыл газын сыртқа шығарады, ол организмдегі заттек алмасуының өнімдері.
Тыныс алу мүшелерінің ауруларына тұмаудан басқа — ауатамыр мен өкпенін қабынуы, тыныс демікпесі, туберкулез және т.б. жатады.
Өкпенің қабынуы.Аурудың кең тараған түрі. Организмге ауру, тудыратын микробтар түскенде және суық тигенде, өкпе қабынады. Өкпе қабынғанда дене қызуы 39,4-40 градуска дейін көтеріледі, жөтел пайда болады, бүйірі шаншиды. Адам жөтелгенде, түшкіргенде шаншу күшейеді, жиі-жиі тыныс алып, ентігеді. Мүндайда адамның екі беті қызарып, несептің түсі сарғыштанып, аз бөлінеді. Ауатамырдың қабынуы
Баяу басталады, оның белгілері бірден сезіле қоймайды. Науқас сирек жөтеледі, қақырық көкшіл тартады, аздап дененің қызуы кетеріледі. Ауру өршіп, ұзаққа созылуы да мүмкін.
Тыныс жетіспеушілігі дегеніміз-артериялық қанның газдық құрамының жеткілікті қамтамасыз етілуі немес оның сыртқы тыныс жүйесі функциясының артуымен қамтамасыз етілуі.
Сыртқы тыныс жеткіліксіздігі -деп белгілі бір жүктемелерден кейін немесе тыныштық жағдайың өзінде қанның қалыпты газдық құрамын сақтаппп тұра алмайтын өкпе мен тыныс алу жағдайын айтады.