Тірі ағзалар туралы көп салалы ғылым

Ашықтұқымды өсімдіктер пайда болған

-Тұқымды қырықжапырақтардан (папоротниктерден)

Ашық тұқымды аталу себебі

-тұқымдары қоғанышсыз, қабыршақта, бүрде ашық орналасқандықтан

Ашық тұқымдылар көбейеді

-тұқымы арқылы

Сабағы

«Сүрек» дегеніміз

-ағаш діңінің су өткізгіш бөлімі

Қылқан жапырақты аталу себебі

-жапырақтары ине тәрізді жіңішке, кей түрінде ұшы үшкір болады.

Қылқанжапырақтыларға тән ерекшелік

-сүрегіндегі шайырлы өзекше

Кәдімгі қарағай

-бір үйлі,жарық сұйгіш, биіктігі 50 метрге жетеді, өмір сүру ұзақтығы 400 жыл, қылқандары үшқырлы, қысқарған өркенде екі-екіден орналасқан, қылқандары 3-6 жылға дейін өмір сүреді

Қарағай діңінің сүрегіндегі өлі жасушалы өткізгіш ұлпалардың мөлшері

- 90-95 ℅

Қарағайдың аналық бүрлері

-қызғылт түсті, көктемде жас өркеннің ұшында пайда болады

Қарағайдың аталық бүрлері

-жас өркеннің түбінде тығыз, топтаса орналасқан, ұсақ, жасылдау сары түсті

Қарағайдан бөлінетін зиянды бактерияларды жоятын ерекше ұшқыш зат

- фитонцид

Кәдімгі арша

-екі үйлі қылқан жапырақты бұта

Халық кәдімгі аршаның бүрін бүржидек деп атау себебі

-бүрдің етті бөлігі тәтті, мармелед жасауға пайдаланылады

Жапырағын түсіретін балқарағайдың жапырағы

- жұмсақ, ені кең, өркенге топтанып орналасады

Туйяның (бозарша)

- өскінінде қабыршақтар қаптаған енділеу келген жапырақтар орналасады

Жылу сүйгіш, шыршаға ұқсаған самырсынның қылқан жапырақтары

- жұмсақ болғандықтан денеге қадалмайды

Жапырақтары қысқарған өркенде бес-бестен топтанып орналасады

-сібірлік қарағайда

Жапырағы сәл жалпақтау, сызықты-қандауырша тәрізді қылқан жапырақты өсімдік

- секвоя

Зеревшан аршасы

-биіктігі 5-10 м, қылқан жапырақты ағаш. Қазақстанда Қаратаудың оңтүстік бөлігі, Талас Алатауында сирек кездеседі. Қызыл кітапқа тіркелінген. Шар пішінді ірі жидек тәрізді етті бүрі болады. Өте баяу өседі, мың жылға дейін тіршілігін сақтайды. Тек елу жылда жеміс бере бастайды.

Жатаған (Шренк) шырша

-Теріскей, Күнгей, Іле Алатауында сирек кездесетін ашықтұқымды бұта, Қызыл Кітапқа енгізілген, 300 жылға дейін өседі

Сырқы көрінісі қырықбуынға ұқсайтын ашықтұқымды бұта

-қос масақшалы қылша (эфедра). Ұзындығы 15-40 см. Екі үйлі өсімдік

Топырақты жел мен судың шайып бүлдіруі

-эрозия

Қағаз жасауға қажетті негізгі шикізат

-шырша сүрегі

Қарағай сүрегінен химиялық жолмен өңдеп алынады

-жібек жіп тәрізді жасанды талшық

Шырша қылқанының тіршілік ұзақтығы

-6-7 жыл

Шырша өмір сүреді

-120-300 жыл

Тұмау тиіп ауырғанда түтінін иіскеуге болады

-аршаның