Тжб биология 10 сынып



жүктеу/скачать 2,66 Mb.
бет5/14
Дата15.11.2023
өлшемі2,66 Mb.
#122586
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Байланысты:
ТЖБ БИОЛОГИЯ 10 сынып

Ұқсастығы Айырмашылығы

Саңырауқұлақ


Бактерия

[2]



  1. 8- суретте пайдалана отырып, нәруыздың үшінші реттік құрылымына мысал бола алатын миоглобин мен ферменттер қасиеттерін түзуде маңызды орын алатын байланыс A, B, C, D түрлерін анықтаңыздар.

[2]
8-сурет





  1. Графикте субстрат концентрациясына қытысты реакция жылдамдығының өзгеруі көрсетілген.




Реакцияның жылдамдығы

әсерін X және У

a) Ферменттің белсенділігіне субстрат концентрациясының

белгілемелеріндегі үдерістерін анықтау арқылы түсіндіріңіз.







[2]




  1. Фермент белсенділігіне әсер ететін басқа факторды анықтауға арналған зерттеу жұмысы кезіндегі мүмкін болатын тәуелсіз және тәуелді айнымалыларды анықтаңыз.

[2]


13


Балл қою кестесі



№

Жауап

Балл

Қосымша










ақпарат

1

В

1




2

D

1




3

А

1




4

В

1




5

С

1




6

А

1




7

-Судың жылу сыйымдылығы жоғары болуы, температураның










минималды көтерілуінен жылу энергиясын жұту қасиетімен










түсіндіруге болады. Су молекулаларының арасындағы сутектік










байланысты үзуге арналған жылуды сіңіре алуымен сипатталады.










Судың жылу сыйымдылығы температураның тез әрі жоғары










көтерілуіне жол бермейді. (Мысалы: өсімдіктер үшін










транспирация, жануарлар үшін терлеу)










-Фенек түлкісінің жылуды реттеу үшін ауданы жоғары құлақтары

1







қызмет етеді, яғни дененің қызып кетпеуі, құлақтарындағы ұсақ










қылтамыр арқылы, артық су молекулаларының арасындағы










сутектік байланысты үзу арқылы сыртқа буландырады,










нәтижесінде ағза салқындап, тұрақты температураны ұстайды.










-Сонымен қатар судың жылу өткізгіштігі денедегі жылудың тең










таралуын (мысалы: қан ағыны арқылы жүрек маңындағы жылуды

1







аяқ ұштарына жеткізу) қамтамасыз етеді. Фенекте дәл осы










принцип арқылы құлақ маңайындағы салатамыр қанындағы жылу










көктамырға беріледі де жылу барлық ағзаға таралып, қалыпты










температурада тіршілік етуге мүмкіндік береді.










Сондықтан судың жылу сыйымдылығы мен жылу өткізгіштік










қасиеттері ағзадағы жылудың қалыпты болып, таралуын және










тіршілік ортасы ретінде қызметін қамтамасыз етеді.







8

1.Триглицерид: май қышқылдары мен спирттердің күрделі

1







эфирлері, (май қышқылдарының үш қалдығынан), қарапайым










липидтер.










2. Фосфолипид: ол күрделі эфир, молекуласы глицерин










қалдығынан, май қышқылының екі қалдығынан, фосфор










қышқылының қалдығынан және азотты негіздерден тұрады,










күрделі липидтер.







9

Азотты негіз бен қант: 1

1







Қант-фосфорлы қаңқаның маңызы: ДНҚ молкуласының бірінші

1







реттік құрылымы 5' - 3' бағытта фосфодиэфирлі (ковалентті)










байланыстар арқылы түзілген нуклеотидтердің тізбегін құрады.

1




14


10




В




Метаболизм

үрдісі кезінде

қажетті

биологиялық






















молекулаларды ыдыратып, фермент қызметін атқарады.




1










C




Заттардың жасуша ішіне немесе сыртына өту қызметін






















қамтамасыз ететін белсенді және жеңілдетілген






















диффузия тасымалы жүзеге асады.







1

















































11

Везикулалық тасымалдануда тасымалданатын ақуыздар мен










липидтер көпіршік (липосома, мицелла) қабырғасын

1







(мембранасын) құрастырады.






















Жасушаішілік

везикулалық

тасымалдау

эндоплазмалық










ретикулум




























(ЭПТ)мембранасынанбасталады.Бұлжердеақуыз










молекуласының



















1







гликозилденуінің алғашқы кезеңдері етеді.
















Содан кейін ақуыз молекулалары тасымалдау көпіршіктеріне










іріктелініп, Гольджи кешенінің цис-полюсіне өтеді. Гольджи

1







цистерналарыңдаақуыздардыңгликозилденуіәріқарай










жалғасады,




























ал Гольджидің транс-полюсі мен транс-торларыңда ақуыздың










гликозилденуі толығымен аяқталады. Гольджи цистерналарынан










ақуыздар жиекті көпіршіктер арқылы өтеді. Гольджидің транс










торларында толық модификацияланған ақуыздар нақтылы










органеллаларға тасымалдану үшін тасымал көпіршіктеріне










іріктелінеді. Гольджи кешенін тастап шыққаннан кейін, ақуыздар










алғашқы лизосомаларға, конститутивтік көпіршіктерге және

1







секреторлық гранулаларға үлестіріледі.



















Заттардың цитоплазмалық мембрана (плазмолемма) арқылы










сыртқа

шығарылуын

(экзоцитоз)

не

жасуша

ішіне өткізілуін










(эндоцитоз) трансмембраналық тасымалдану деп атайды.







12




а) А=Т , Г=Ц





































А+Т = Ц+Г





































А+Т+Ц+Г = 1






















1







Г=1089 (36%)

А=390 (14%)








































Ц=1089 (36%)

Т=390 (14%)






















b) ДНҚ молекуласының екінші реттік құрылымы екі










полинуклеотид тізбектерінің ширатылып қос спираль түзуі.










Полинуклеотид тізбектері бір-біріне қарама- қарсы орналасқан










және олар өзара комплементарлы негіздер арқылы сутекті










байланыстармен байланысқан. Спиральдің бір айналымы 3,4 нм,

1







ол 10 жұп нуклеотидтерден тұрады. Комплементарлық – қос










қабатты спиральдағы азотты негіздердің бір тізбектегі аденинге










екінші тізбектегі тимин, ал гуанинге цитозиннің қарсы орналасуы.










Антипаралель бағытта, яғни бір тізбектің бағыты 5' - 3' болса,










екіншісі оған кері бағытта паралель 3'-5' бағытын түзеді.

1




















































15

13

а)



















Өсімдіктер

Жануарлар

Саңырауқұлақтар

Бактериялар






















1







4,11,20

1, 3, 5, 7, 8, 12,

2, 6, 10, 18

9, 13, 16, 17,










14, 5, 21




19







  1. Саңырауқұлақ пен бактерия жасушасының ұқсастығы:




Жасушалары бар

1




Жасуша қабырғасы







Жасуша мембраналары







Паразиттер







Цитоплазма







Рибосома







Саңырауқұлақ пен бактерия жасушасының айырмашылығы:







Ядро










Капсула







Генетикалық ақпарат сақтайтын нуклеоид және ДНК







Плазмид







Қозғалуға арналған талшықтар

1




Пили










ЭПТ










Митохондрия







Лизосома







Вакуоль







Жасуша орталығы







Гольджи аппараты







Ядрошық




14

A – радикалдар арасындағы гидрофобты әрекеттесу







B – сутектік байланыс

1




C – дисульфидтік байланыс (Цистеин)







D – иондық байланыс

1

15

а)

Х-ферменттердің белсенді орталықтары қаныққан










У-ферменттердің бос белсенді орталықтары бар

1




Реакцияға қатысатын фермент көлмеі тұрақты болған жағдайда,







ал субстрат концентрациясы жоғарылаған сайын ферменттік







реакция жылдамдығы да сәкес артады. Субстрат концентрациясы







артқанмен, теориялық жағдайда реакцияның жылдамдығы







максималды куйіне жетпейді. Себебі реакциядағы мүмкін







болатын барлық ферменттердің белсенді орталығы қанығып,

1




фермент-субстар комплексін түзеді. Сондықтан субстрат







концентрациясының жоғары болғанмен, алғышқы байланысқа







түскен фермент-субстар комплексінің өнім мен бос ферментке







ыдырауына тәуелді болады.







b) Тәуелсіз айнымалы – тәуелді айнымалыға әсерін зерттеу үшін,

1




тәжірибе жүргізушінің таңдауымен алынған шама.







Тәуелді айнымалы – ғылыми тәжрибеде өлшенетін шама, оның

1




өзгерісі тәуелсіз айнымалының өзгерісіне тәуелді.





жүктеу/скачать 2,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents