Тобы: 105 а факультет: Жалпы медицина
Электрокардиограмманы тіркеу
жүктеу/скачать 313,8 Kb. Pdf көрінісі
|
| Электрокардиограмманы тіркеу
ЭКГ әдісі бойынша зерттеудің диагностикалық және теориялық негізі Қозудың жұмысын миокарданың аса көп клеткаларының қамтуы осы клеткалардың бетінде теріс зарядтардың пайда болуын тудырады. Жүрек қуатты электр генераторына айналады. Жоғары электрлік өткізгіштігі бар дене ұлпалары жүректің электрлік потенциалын дене бетінен тіркеуге мүмкіндік береді. Электрокардиография әдісін 1901-1913жж. Виллем Эйнтховен алғаш аса сезімтал қылды гальванометрді қолдана отырып, жүректің биопотенциалдарына тіркеу жасап, ЭКГ тісшелеріне сипаттама жасады. Әрі қарай жүректің электрлік белсенділігін зерттеуде бірқатар ғалымдар А.Ф. Самойлов, Т.Льюис, В.Ф. Зеленин және т.б. ұсынған әдістемелері бойынша ол электрокардиография деген атқа ие болды, ал оның көмегімен тіркелетін қисық электрокардиограмма (ЭКГ) деп аталады. Электрокардиография жүректе қозудың таралу динамикасын бағалауға және ЭКГ-ң өзгеруі кезінде жүрек қызметінің бұзылуын жорамалдауға мүмкіндік беретін медицинада кең таралған диагностикалық әдіс болып табылады. Қазіргі кезде арнайы құралдар – электронды қүшейткіштері және осцилографтары бар электрокардиографтар қоланылады. Қисық сызықтар қозғалмалы қағаз жолағына жазылады. Егер электрокардиографиялық анықтамаларға нақты талдау жасасақ, келесі бірқатар әдістерді мысалға келтіруге болады: Графикалық емес тіркеу әдісі– ЭВМ анализі және тәуліктік бақылау кезінде қолданылатын, сандық магниттік жазу түріндегі биопотенциалдардың көлемін сақтау. Экрандағы қағазға тіркелмеген мониторлық бақылау – электрокардиографиялық зерттеу динамикасында олардың формасының өзгерістерін, және элементтерін нақты өлшеуге мүмкіндік бермейді. Векторкардиоскопиялық әдісі - бойынша жүректің кеңістіктегі электрлік векторының бағытын және көлемінің өзгерістерін зерттейді. Бірақ, бұл әдісті қолдануда изоэлектрлік сызықтан горизонтальді сегменттерін анықтау мүмкіндігі шектеулі. Сондықтан, бұл әдіс ЭКГ- де тек қосымша анализ болып қала береді. Кеудеде жүректің белгілі бір орында орналасуы және адам денесінің өзіндік бір пішінінің болуы салдарынан жүректің қозған және қозбаған бөліктері арасында пайда болатын электрлік күштік сызықтары дене бетінде бірқалыпты таралмайды. Сол себепті электродтардың орналасуы жеріне байланысты ЭКГ түрі және оның тістерінің вольтажы әртүрлі болады. Жүрек биопотенциалы тікелей миокарда да импульстің жүруімен және қозу процессімен, сондай-ақ жанама түрде жүрек бұлшық етінің басқа да өзгеру жағдайларымен сипатталады. Сондықтан оны тіркеу аритмия диагностикасы үшін және жүрек жүйесінің өткізгіштік қабілетінің бұзылуында бұл әдісті қолдану маңызды орын алады. Сонымен қатар, жүректе дистрофикалық процесстерді, қабыну, қан тамырларда қан айналымның бұзылуы, гипертрофияда, ЭКГ зерттеулерді жүргізе отырып, 15 қажетті ақпараттарды алуға болады, бірақ потологиялық жағдайлардың сол немесе басқа формасын нақты анықтайтын басқа да әдістердің көмегіне жүгіну керек. Жүрек – б.е. қуыс мүше, қуыстар (камералар) мен клапандар жүйесі арқылы қанды қан айналым жүйесіне айдайды. Адамда жүрек кеуде қуысы орталығына жақын орналасқан. Өмір сүрудің барлық уақытында жүрек артериялар мен капиллярлар арқылы ағза ұлпаларына қан жүргізіп отырады. Жүрек әрбір жиырылу барысында 60-75 мл қан айдап отырады, бір минутта (70 рет)- 4-5 л қан жүргізеді. 70 жыл ішінде жүрек артық рет жиырылып, шамамен 156 млн. литр қан айдайтын көрінеді. Жүрек бұлшық еті екі түрлі клеткадан тұрады- өткізгіш жүйелер мен жиырылу миокарда клеткаларынан. Жүрек өзіне ғана тән болатын бірталай қызметтерді атқарады: Автоматизм – жүректің қозу туғызатын импульстерді өндіре алатын қабілеті. Жүректе сыртқы тітіркену болмаса да спонтанды белсенділікте болып, электр импульстерін өндіруге қабілетті. Мұндай функцияға жүректің өткізгіш жүйесінің клеткалары ғана ие. Олар ритм жүргізуші клеткалар -пейсмейкерлер деп аталады (ағылшынша pacemaker - жүргізуші). Жиырылғыш миокарданың автоматизм функциясы болмайды, ол электр импульстерінің әрекетімен жиырылады, бұл импульстер пейсмейкерлерден келеді. Қалыпты кезде ең үлкен автоматизмге синустық түйін жасушалары ие болады, ол оң жақ жүрекше алдында орналасқан. Өткізгіштік - жүректің импульстерді олар пайда болған жерден бастап жиырылушы миокардаға дейін өткізе алатын қабілеті бар. Қалыпты кезде импульстер синустік түйіннен жүрекше алды бұлшық етпен жүрек қарыншасына дейін өткізіледі. Қозушылық – жүректің импульстер ықпалымен қозуға қабілеттлігі. Қозушылық қызметтерге өткізгштік жүйемен жиырлушы миокарда жасушалары ие болған. Жүрек қозу кезінде электр тогы құралады, ол ток электрокардиограммалар түрінде гальванометрмен тіркеледі (ЭКГ). Жиырылғыштық - жүректің импульстер ықпалымен жиырылу қабілеті. Жүрек өзінің табиғатында насос болып табылады, қанды үлкен және кіші қан айналым жүйесіне қарай жүргізеді (насостық қызметті қамтамассыз етеді). Рефрактерлік – жүрек циклының белгілі-бір бөлігін қоздырмауға алып келу қабілеті. Лабильдік – жиырылу күшімен жиіліктің өзгеруі. Гормондық белсенділік – жүрек алды қанға толған кездегі натрий пептидтің бөлінуі. Бұлардың ішінді ЭКГ әдісі бойынша жиырылу емес, электрлік құбылыстары тіркеледі. Жүрек циклі (кардиоцикл) екі фазадан - систола мен диастоладан тұрады. Систола– жүрекше және қарыншалардың миокарда жиырылуы 16тізбегінен өтетін жүрек циклінің фазасы. Диастола – жүрек қуыстарының кеңеюінің, мускулатурлалар мен олардың қабырғаларының босаңсуына байланысты жүрек циклінің фазасы. Бұл уақытта жүрек қуыстары қанға толады |