«togb 4350 тағам өндірісіндегі гигиеналық бақылау»
жүктеу/скачать 1,1 Mb. Pdf көрінісі
|
tehnol pmm umkd 2022-23 kaz platonus
| Дәріс № 15
Тақырыбы:Ет-сүт өңдеу орындарында пайдаланылған суларды тазарту, зарарсыздандыру Дәрістің мақсаты:ет-сүт өңдеу орындарында пайда болатын лас суларды тазарту және залалсыздандыру әдістерін қарастыру. Қаралатын сұрақтар: 1) Ет-сүт өңдеу орындарында пайда болатын лас сулардың құрамы. 2) Лас суларды тазарту тәсілдері. Лас су – бұл канализация арқылы шығатын, өндіріс орындары мен тұрғын жерлердің лас қалдықтарымен ластанған су. Лас сулар, ет-сүт өңдеу орындарында технологиялық құрылғыларды, мүліктерді, құралдарды, мал ұшасын, ішкі мүшелерді, ішектерді, санитарлық киімді, аяқ киімді, автомашинаны және т.б. заттарды жуғанда пайда болады. Лас сулардың құрамында көптеген органикалық заттар (қан, нәжіс, асқазан- ішектегі азықтық массалар және т.б.) болады. Олар тсудағы оттегімен байланысып, шіріткіш анаэробты микрофлораның өсіп өнуіне жағдай туғызады. Бұл суларда патогенді микрофлораларда болуы мүмкін. Ет комбинаттарындағы тазартылмаған ағын суда 1500 мг/л-ге жуық өлшенген заттар, 1000мг/л-ден аса майлар, азотқұрамды заттар (белокқа есептегенде)-1000мг/л-ге жуық заттар кездеседі. Ағын сулардың оттегіге (ХПК) химиялық қажеттілігі – 2000 мг/л-ге дейін болады. Бұндай суларды дұрыс тазартып, зарарсыздандырмағанда, олар табиғи және жасанды су қоймаларын ластап, адамдар мен жануарларда жұқпалы ауруларды тудырады. Ет өндіру кәсіпорындарында ағын судың төрт категориясы болады, олар бір-бірінен бөлек канализациялар арқылы ағады. Олар: 1) құрамында майы бар өндірістік ластанған ағынды су; 2) құрамында майы жоқ өндірістік ластанған ағынды су; 3) өндірістік ластанбаған ағынды су; 4) тұрмыстық ағынды су; Құрамында майы бар ластанған өндірістік ағынды суға, малды сою, бөлшектеу, майды, іш құрылысын және ішектерді жууға қолданған сулар жатады. Субөнімдер мен ет бөлшектерін қайнатқаннан кейінгі суды ең алдымен центрафуга арқылы майын айырып алып, кейін ғана канализацияға жібереді. Май және консерва цехынан шыққан ағын суларды, құрамындағы майын жинап алу мақсатында, оларды алдымен цехтық, кейін өндірістік май ұстағыштан өткізеді. Канализациялы құбырларда жағымсыз иістің пайда болуын және машина аппараттармен, күбінің ішкі бетінде микроорганизмдердің өсіп- өнуін алдын-алу үшін оларды сифон арқылы канализациялық тормен байланыстырып, жалғаймыз. Құрамында майы жоқ ластанған өндірістік ағынды сулурға, жануарларды бөлек ұстайтын, изолятордағы және карантиндегі жануарлар тұратын орыннан және басқа цехтардан келетін сулар жатады. Ластанбаған ағынды суларға мұздатқыштан, вакуумды насостардан, котельная мен конденсатордан ағатын сулар жатады. Олар органикалық ластанудан таза болғандықтан оларды автотранспорт, мекеме аймағын және өндіріс орынның еденін жууға пайдаланады. Тұрмыстық ағынды суларға душтан, кір жуатын жерден, санитарлық орындардан аққан адамның физиологиялық бөлінді сулары жатады. Мұндай сулар азғана мөлдір болып, азғана иісі болады. Оларда 60%-ке дейін (ластану салмағынан) органикалық заттары болады, сондықтан тез шіриді. 1мл ағынды суда ондаған және жүздеген миллион бактериялар, сонымен бірге ішек ауруларының қоздырушылары мен гельминттердің жұмыртқалары кездеседі. Мұндай сулардың оттегіге қажеттілі өте жоғары, себебі суда еріген оттегі органикалық заттармен және аэробты микрофлоралармен байланыс түзеді. Мұндай жағдайда анаэробты микрофлора дамып, органикалық заттардың ыдырауынан жағымсыз иістер және микроорганизмдердің қалдық өнімдері пайда болады. Ағынды суларды ішкі және сыртқы канализация арқылы ағызады. Едендер және қабарғаларды, құралдарды және т.б. объектілерді жуудан кейінгі өндіріс цехтағы ағынды сулар диаметрі 100 мм болатын траптарға түседі (150 м2 ауданға 1 траптан). Сарқынды сулар ашық және жабық науалар арқылы (ені 15-20 см.) траптардан канализациялық құбырғыларға өтеді. Траптарды, науаларды және ілмелі құбырларды жұмыс орны мен тағам өнімдерінің құралдарының үстіне орнатуға болмайды. Сыртқы канализациялық торлардың құрамына келесі жергілікті тазалау құрылғылары кіреді: құмұстағыштар, майұстағыш, көңұстағыш, майбензоұстағыш, сонымен бірге санитарлық сою аймағы мен изолятор және карантиннің ағынды суларын тазартатын, дезинфекциялық құрылғылар жатады. Автомашинаны санитарлық өңдейтін пунктілерде келесідей тазартқыш құрылғылар болады: көңұстағыштар, кірді ұстағыштар, бензомайдыұстағыштар, құмұстағыштар және ағынды суды жалпы канализациялық торға ағызар алдында дезинфекциялаушы құралдары жатады. Ет өндіру кәсіпорындарының ағынды сулары жергілікті және қалалық тазарту орындарында механикалық және биологиялық тазартудан өтеді. Лас суларды тазарту – оның физикалық қасиеті мен химиялық құрамын жақсартуға негізделген. Лас суды тазарту бірнеше сатыдан өтеді, осы процесс кезінде су біртіндеп бөгде қоспалардан арылады: ауыр минералды және үлкен қалқып жүрген заттардан, кіші және жеңіл органикалық бөлшектерден, еріген органикалық заттардан және патогенді микрорганизмдерден. Осы лас судағы бөгде қоспалардан тазалануды механикалық тазалау деп атайды, ал еріген органикалық заттардан тазалануы биологиялық тазалау деп атайды (бұл процесс микробтар арқылы өтеді). Лас суды залалсыздандырудың үш әдісі бар: физикалық, химиялық және биологиялық. Лас суды физикалык әдіспен зарарсыздандыру термиялық өңдеу жолымен, иондалған сәуленің әсерімен жүргізіледі. Ең көп тараған залалсыздандыру әдісі – ол химиялық әдіс болып табылады. Химиялық әдісте негізінен хлорлау жиі қолданылады. Хлордың мөлшері микроорганизмдердің төзімділігіне, лас судың сипатына, оның тазалану дәрежесіне, хлормен жанасу уақытына байланысты. Ресми норма бойынша биологиялық тазалаудан өткен лас суға қажетті хлордың мөлшері 70 мг/л. жүктеу/скачать 1,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|