ШЕШІМІ. ДНҚ молекуласының оң тізбегі сол тізбекке комплементарлы (A - T, Г - Ц). Комплементарлық ережесін қолдана отырып, ДНҚ-ның оң тізбегіне сәйкес сол тізбектің нуклеотидтерін жазамыз: Т-А-Ц-Ц-А-Г-
ШЕШІМІ. ДНҚ молекуласының оң тізбегі сол тізбекке комплементарлы (A - T, Г - Ц). Комплементарлық ережесін қолдана отырып, ДНҚ-ның оң тізбегіне сәйкес сол тізбектің нуклеотидтерін жазамыз: Т-А-Ц-Ц-А-Г-Т-Г-А-Ц-Т-Ц-Т-А-А.
ДНҚ-ның сол тізбегіндегі кодқа сәйкес аРНҚ-ны анықтаймыз: А-У-Г Г-У-Ц А-Ц-У Г-А-Г А-У-У.
ЖАУАБЫ: "Генетикалық код" кестесін қолдана отырып, осы тізбекке сійкес ақуыз молекуласындағы амин қышқылдарының ретін анықтаймыз:
метионин - валин - треонин- глутамин қышқылы – изолейцин
3-есеп. ДНҚ тізбегінің нуклеотидтер тізбегі: ЦТААТГЦАГГТЦАЦГ. аРНҚ-дағы нуклеотидтер тізбегін және тиісті полипептидтегі аминқышқылдарының ретін анықтаңыз. Егер ДНҚ тізбегінің бірінші үштігінде үшінші нуклеотид екі есе көбейсе, ақуыз құрылымымен не болатынын түсіндіріңіз? Тапсырманы орындау үшін генетикалық код кестесін қолданыңыз.
3-есеп. ДНҚ тізбегінің нуклеотидтер тізбегі: ЦТААТГЦАГГТЦАЦГ. аРНҚ-дағы нуклеотидтер тізбегін және тиісті полипептидтегі аминқышқылдарының ретін анықтаңыз. Егер ДНҚ тізбегінің бірінші үштігінде үшінші нуклеотид екі есе көбейсе, ақуыз құрылымымен не болатынын түсіндіріңіз? Тапсырманы орындау үшін генетикалық код кестесін қолданыңыз.
ШЕШІМІ. Тапсырмада мутацияға дейін және одан кейін амин қышқылдарының тізбегін анықтап, оларды салыстыру қажет. Біз алдыңғы есептердегідей ретпен әрекет етеміз: ДНҚ-ға сәйкес а-РНҚ құрамын анықтаймыз: ГАУ-УАЦ-ГУЦ-ЦАГ-УГЦ, содан кейін генетикалық кодты қолдана отырып, амин қышқылдарының тізбегін анықтаймыз: аспарагин қышқылы-тирозин-валин-глутамин-цистеин)
Енді бірінші триплеттегі үшінші нуклеотидті екі есе көбейтіп, мутациядан кейін ДНҚ молекуласының жаңа тізбегін жазыңыз: ЦТАААТГЦАГГТЦАЦГ, комплементарлық принципін қолдана отырып, аРНҚ молекуласын анықтаймыз: ГАУ-УУА-ЦГУ-ЦЦА-ГУГ-Ц, амин қышқылдарын генетикалық код бойынша анықтаймыз: аспарагин қышқылы-лейцин-аргинин-пролин-валин. Амин қышқылдарының тізбегін салыстыра отырып келесі қорытындыға келеміз: нуклеотидтің екі еселенуі (енгізілуі) генетикалық кодты, аминқышқылдарының тізбегін толығымен өзгертеді, сондықтан ақуыз-ферменттің биохимиялық қасиеттерін жоғалуына әкеледі. Тірі организмде химиялық реакция жүрмейді, нәтижесінде гендік ауру (ферментопатия) пайда болады.
