Вирус лат vīrus «у»
жүктеу/скачать 1,09 Mb.
|
1 2
| Вирус ұғымы 1899 жылы ғылымға алғаш рет голландиялық ғалым Мартин Бейеринк енгізді. 1935 жылы америкалық вирусолог Уэнделл Стэнли вирусты кристалл күйінде бөліп алды. Осы кристалдарды сау темекі өсімдігіне енгізгенде, ол теңбіл ауруымен ауыратынын дәлелдеді. 1898 ж. неміс ғалымы Фридрих Лефлер сиыр аусылының қоздырғышы аусыл вирусын, ал 1911 жылы америкалық ғалым Фрэнсис Роус тауық саркомасының вирусын тауып зерттеді. Қазіргі кезде жылы қанды жануарларда ауру тудыратын вирустардың бес жүздей, ал өсімдіктерде үш жүздей түрі белгілі. Кейбір қатерлі ісік ауруын тудыратын вирустардың адам мен жануарларда вирустық микрофлорасы қалыптасады. Вирустардың пішіні әр түрлі (мысалы, таяқша, иілгіш жіпше тәрізді, сфералық, көп қырлы, тағыда басқа). Вирустың жасушадан тыс (вириондар) және жасуша ішінде тіршілік ететін топтары бар. Барлық вирустар шартты түрде жай және күрделі болып бөлінеді. Жай вирустар – нуклеин қышқылдары мен ақуызды қабықтан (капсид) тұрады; бұларға таяқша, жіп және сфералық формалары жатады. Күрделі вирустар – нуклеин қышқылы мен капсидтен басқа, липопротеидті мембрана, көмірсу және ферменттерден тұрады. Вириондардың мөлшері 15 – 350 нм (кейбір жіптәрізді вирустардың ұзындығы 2000 нм-ге жетеді); негізінен вирустарды тек электрондық микроскоп арқылы көруге болады. Вирус тек бір типті нуклеин қышқылынан (ДНҚ немесе РНҚ) тұрады. ДНҚ-да вирустардың молекулалық саны 106 – 200Һ106, ал РНҚ-дағы вирустардікі – 106 – 15Һ106 болады. Вирустардың көптеген жылдар бойы тіршілік ортасында әрекетсіз жата беру қабілеті бар. Олар дамуына қолайлы жағдай туғанда бірнеше минуттың ішінде көбейіп, өзіне тән қасиеттерін көрсете алады. Адам мен жануарларда жиі кездесетін вирусты көпшілігі 60ӘС-та қыздырғанда тіршілігін немесе ауру қоздырғыштық қасиеттерін жояды. Ал темекі теңбілінің вирусы 10 минут бойы 90ӘС-қа дейін, сары ауру вирусы отыз минут бойы 80ӘС-қа дейін қыздырғанда ғана тіршілігін жояды. Вирус ультракүлгін сәулелер мен химиялық заттарға (қышқыл, сілті) төзімді келеді. Тотықтырғыш заттар вирустың белсенділігін жояды, ал барлық тотықсыздандырғыш заттар олардың тіршілігіне қолайлы келеді. Мысалы, полиомиелит вирусы фенолдың 0,5%, күкірт қышқылы аммонийдың 50%-дық ерітіндісінде сақтала береді. Ал тотықтырғыштарда, мысалы, сутек асқын тотығы немесе марганецқышқыл калий (1%) ерітіндісінде олар тіршілігін тез жояды. Вирус көбеюі бес сатыға бөлінеді: жасушаға ену; жасушада вирус нуклеин қышқылының құрылуын қамтамасыз ететін ферменттердің түзілуі; вирус құрылым бөлшектерінің жиналуы; одан вирионның түзілуі; ересек вирустың жасушадан шығуы. Вирус бактериялар клеткасына жасуша қабырғасы арқылы өтсе, жануарларда жасуша мембранасы арқылы адсорбцияланады. Өсімдіктерге вирус тек қана жасушаның зақымдалған жерінен ғана ене алады. Бір жасушаны «іштей жеген» вирустар көршілес жасушаларға ауысып, барлық организмді зақымдап, ауруға шалдықтырады. Вирустарды молекулалық биология зерттейді. Вирустар нуклеин қышқылдарының гендік қызметін ашу үшін (генетикикалық кодты анықтау) пайдаланылады.
Инструкции для аденовируса: 1) Вырежьте вирус по сплошным линиям. 2) Предварительно сложите по всем пунктирным линиям. Убедитесь, что ваши складки четкие и аккуратные. Чем четче и аккуратнее ваши складки, тем лучше будет выглядеть ваша модель. Это действительно имеет значение! 3) Приступайте к склеиванию стыков. Начните с одного или двух, прижмите и удерживайте их не менее десяти секунд, затем закрепите (если хотите) и дайте им высохнуть еще минуту или около того. Через минуту или две эти стыки должны быть приклеены достаточно хорошо, чтобы можно было переходить к другим соединениям. Если вы собираете два вируса одновременно, вы могли бы сделать несколько соединений на одном, затем переключиться на другой, пока первый высыхает. 4) Будьте очень терпеливы при сборке вируса. Терпение - ключ к успеху. Когда вы доберетесь до последнего лоскута и больше не сможете нажимать пальцами на внутреннюю сторону, просто вытяните клеевые лоскуты настолько, чтобы они немного прижались к внутренней стороне фигурки, затем приклейте и подержите лоскут на месте минуту или две. Немного терпения, чтобы подержать его, окупится. Клей схватывается всего за минуту или две, и вы можете отложить фигурку в сторону, чтобы она высохла сама по себе. 5) Если вы хотите украсить свой вирус, когда закончите, я рекомендую нанести легкий слой аэрозольной краски (серебро или золото выглядят круто). 6) Если вы просматриваете вирусы в Интернете и хотели бы имитировать те, у которых шипы выходят из углов, я рекомендую положить полиэфирную набивку внутрь рисунка, прежде чем закрывать последний клапан, затем вставить булавки (те, что с большой разноцветной головкой) в углы с помощью нанесите немного горячего клея, чтобы закрепить их. Инструкции для вируса Т2: 1) Вырежьте три части тела, разрезая по сплошным линиям. 2) Предварительно сложите по пунктирным линиям. Еще раз убедитесь, что ваши складки четкие. 3) Соберите две половинки верхней части корпуса, прежде чем пытаться соединить их. Соединить их может быть немного сложно, но это определенно возможно, и, опять же, главное - терпение. Терпение приносит большую пользу: вы получаете действительно классную модель вируса! ПРИМЕЧАНИЕ: Если вам действительно нужно, чтобы что-то было внутри, надавливайте при приклеивании окончательно закрепив клапан, вы можете попробовать использовать раскрытую скрепку, воткнутую в один уголок рисунка. Скрепка может быть вашей “рукой” внутри рисунка. 4) Сверните длинную тонкую нижнюю часть и приклейте вдоль язычка клея. Обязательно отрежьте кусочки с торца, чтобы это выглядело вот так: 5) Приклейте длинную “шейку” к туловищу. 6) Разрежьте стебли синели пополам, чтобы у вас получилось шесть одинаковых кусочков. Нанесите довольно большое количество белого клея на один из их концов и вокруг него (не более чем на дюйм) и приклейте их к нижней части горловины. Дайте этому высохнуть как можно дольше, прежде чем выворачивать ножки в нужное положение. 7) Вам не нужно украшать Т2, но если вы хотите, я рекомендую нанести легкий слой краски из баллончика. Не используйте слишком много влажной краски. Если бумага намокнет, фигурка согнется и провиснет. Кроме того, будьте осторожны, чтобы ваш T2 не стал слишком тяжелым. жүктеу/скачать 1,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2