Вопросник: Генетика с основами селекции


Генетикалық терминдер мен символдар



бет31/44
Дата16.10.2023
өлшемі136,82 Kb.
#115889
түріЭкзаменационные вопросы
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   44
Байланысты:
Генетика емтихан сұрақтары

65. Генетикалық терминдер мен символдар.
Тұқымқуалаушылық — ағзалардың ұрпақтан ұрпаққа өздерінің белгілерін (құрылысы, даму, қызметінің ерекшеліктерін) беру қабілеті.

Өзгергіштік — ағзалардың жаңа белгілерді иемдену қабілеті.


Ген — ДНҚ молекуласындағы нәруыз молекуласы туралы ақпарат таситын ДНҚ-ның тізбегі.


Фенотип — ағзаның ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы. Мысалы: тұқымның түсі мен пішіні, гүлінің реңі, сабағының ұзындығы т.б.


Генотип — ағзаның гендерінің толық жиынтығы. Генотип фенотипті анықтайды.


Моногибридтік будандастыру — бір-бірінен тек 1 ген аллельдері ғана жауап беретін альтернативті белгілер жұбымен өзгешеленетін түрлерді будандастыру.


Дигибридті будандастыру — екі жұп қарама-қарсы белгілері бойынша айырмасы бар түрлерді будандастыру.


Полигибридті будандастыру — бір-бірінен бірнеше белгі бойынша өзгешеленетін түрлерді будандастыру.


Доминатты (басым) белгі — гибридтерде бірінші ұрпақта бірден фенотипке көрінетін белгі. Оларды үлкен әріппен белгілейді.


Рецессивті (басылыңқы) белгі — гетерозиготаларда фенотипке көрінбей қалған белгі. Оларды кіші әріппен белгілейді. Фенотипте рецессивті гендер гомозиготты күйінде (аа) болса ғана көрінеді.


Гомозигота — генотиптің (тұқымқуалаушылық материалы жиынтығының) гомологиялық хромосомаларында гендердің бірдей түрлері (аллелдері) болатын зигота (ұрықтанған біржасушалы ағза) немесе ағза.


Гетерозигота — генотиптің (тұқымқуалаушылық материалы жиынтығының) гомологиялық хромосомаларында гендердің түрлі формалары (аллелдері) болатын зигота (ұрықтанған біржасушалы ағза) немесе организм.


Модификациялық өзгергіштік — генотиппен байланысы жоқ, ағзаның сыртқы ортаға бейімделуінде фенотипте орын алатын өзгерістер.


Мутация — ағзаның генотипінің, яғни хромосомалар мен олардың гендерінің өзгеруі. Бұл кездейсоқ пайда болатын, тұқым қуалайтын өзгеріс.


Полиплоидия — хромосома санының гаплоидты жиынтыққа еселеніп көбеюі.


Дупликация — хромосоманың бір бөлігінің екі еселенуі.Генетикада қолданылатын белгілер.


Генетикада қолданылатын белгілер:


P — ата-ана (лат. parental — ата-ана)


F — ұрпақ (лат. filia — ұрпақ)


F1 — бірінші ұрпақ, яғни олар P-ның ұрпағы


F2 — реті бойынша екінші ұрпақ, яғни олар F1-дің ұрпақтары


♀ — аналық жыныс


♂ — аталық жыныс


X — шағылыстыру белгісі — ұрпақтардың фенот






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет