Ядролық физика Межелік бақылау 1 Ядро және атом дегеніміз не?
жүктеу/скачать 236,68 Kb.
|
Ажа ядро экзамен
- Бұл бет үшін навигация:
- Радиоактивті ыдырау заңы
- 11 Реактивтілік дегеніміз не
| 10 Радиоактивті ыдырау заңы
Радиоактивтілік. Анри Беккерель 1896 жылы радиоактивтілік құбылысын ашты, ал бұл атомдардың күрделі ішкі құрылысымен бірге, олардың өз бетімен өтетін түрленулерінің болуы мүмкін екендігін анықтайды. Бір химиялық элемент ядросына өздігінен түрлену құбылысы радиоактивтілік деп аталады. Атомдардың өз бетімен өтетін түрленулерінде сәулеленудің 3 түрі ашылды. Оларды альфа, бета, және гамма сәуленулер деп атылады. Альфа – ыдырау болғанда, радиактивті ядродан альфа – бөлшек бөлініп шығарылады. Бета – ыдырау болғанда, атомдық ядродан электрон немесе позитрон және нейтрино немесе антинейтрино ыршып шығарылады. Гамма – сәулелену кезінде атомдық ядрода ешқандай химиялық өзгерістер болмайды, тек элоктрондық қабықшада электрондар қозған күйден негізгі күйге өтіп, фотондарды шығарады . Радиоактивті ыдырау заңы — атом ядроларының әр түрлі бөлшектер мен сәулелер шығара отырып, өздігінен түрлену заңы. Радиоактивті ыдырау заңын Резерфорд ашқан: Эксперименттік зерттеулер радиоактивті ыдырау толығымен статистикалық заңдылыққа бағынатынын дәлелдеді. Белгілі бір радиоактивті изотоптың ядролары бірдей болады. Атом ядросының және ядролардың қайсысының ыдырайтыны - кездейсоқ оқиға. Мысал үшін, бір нуклидтің бірдей екі ядросын алайық. Ядроның біреуі 3 млрд жыл бұрын жұлдыздың қопарылысы кезінде, ал екінші ядроядролық реакторда 3 мин бұрын пайда болсын. Ядролардың пайда болу уақытына қарамастан, келесі бір уақыт мезетінде екеуінің де ыдырауының ықтималдығы бірдей. 11 Реактивтілік дегеніміз не? Реактивті қарсылық – тұтынылатын электр энергиясының мөлшерімен байланысты емес реактивті (индуктивті, сыйымдылықты) жүктемедегі ток пен кернеудің қатынасын көрсететін қарсылық түрінің мәні. Реактивті кедергі тек айнымалы ток тізбектеріне тән. Шама Х символымен белгіленеді, ал оның өлшем бірлігі – Ом. Белсенді қарсылықтан айырмашылығы, реактивті қарсылық оң және теріс болуы мүмкін, бұл кернеу мен ток арасындағы фазалық ауысумен қатар жүретін белгіге сәйкес келеді. Егер ток кернеудің артында қалса, онда ол оң, ал егер алда болса – теріс. Реактивті кедергі екі типті болуы мүмкін: индуктивті және сыйымдылықты. Олардың бірінші электромагниттерге, транформаторларға, электр қозғалтқышының немесе генератордың орамаларына, ал екінші конденсаторға тән. Ток пен кернеу арасындағы байланысты анықтау үшін тек реактивті емес, сонымен бірге өткізгіштің ол арқылы өтетін айнымалы токқа беретін белсенді кедергісінің мәнін білу қажет. Олардың біріншісі электр тізбегі немесе электр құрылғысы туралы тек шектеулі физикалық деректерді береді. Реактивті қарсылық реактивті қуаттың жоғалуына байланысты пайда болады – электр тізбегінде магнит өрісін құруға жұмсалатын күш. Реактивтілікті тудыратын реактивті қуаттың төмендеуіне трансформаторға белсенді кедергісі бар құрылғыны қосу арқылы қол жеткізіледі. Мысалы, айнымалы ток тізбегіне қосылған конденсатор потенциалдар айырымы белгісі керісінше өзгергенге дейін тек шектеулі зарядты жинай алады. Осылайша, токтың тұрақты ток тізбегіндегідей нөлге түсуге уақыты жоқ. Төмен жиілікте конденсаторда аз заряд жиналады, бұл конденсаторды сыртқы токқа аз қарсы етеді. Бұл реактивтілікті тудырады. Тізбектің реактивті элементтері болатын кездер болады, бірақ олардағы реактивтілік нөлге тең болады. Нөлдік реактивтілік фазадағы ток пен кернеудің сәйкес келуін білдіреді, бірақ егер реактивтілік нөлден үлкен немесе аз болса, кернеу мен ток арасында фазалық айырмашылық пайда болады. жүктеу/скачать 236,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|