Зертханалық жұмыс № 1 Айнымалы ток тізбегіндегі импедансты оқып – үйрену
Жұмыстың мақсаты: Айнымалы ток тізбегіндегі импедансты өлшеу, айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңын тексеру.
Құрал-жабдықтар:ФЭЛ – 19 оқу лабораториялық құрылғы және оның принципті электрлік сұлбасы.
Қысқаша теориялық мәлімет Айнымалы ток тізбегіндегі кедергі, индуктивтілік және сыйымдылық. Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы. Векторлық диаграммалар. Айнымалы ток деп мәжбүр етуші э.қ.к. – тің тербеліс жиілігімен сәйкес келетін тізбектегі токтың еріксіз тербелісін айтады.
Айнымалы э.қ.к. (немесе айнымалы кернеу) мынадай түрде берілсін
мұндағы кернеудің амплитудасы.
Сонда, кедергісі, сыйымдылығы және индуктивтілігі бар тізбек үшін Ом заңы мынадай түрге келеді,
немесе
Тізбектің дербес жағдайларын қарастырайық айнымалы кернеу кедергіге түсіріліп тұр. Ом
заңы бойынша:
Ток күшінің амплитудасы
Ток тербелісі фазасы жағынан кернеумен бірдей фазада өтеді. Көрнекілік үшін векторлық диаграмма әдісін қолданайық және арасындағы бұрышы фазалар айырымына тең векторларды саламыз.
айнымалы кернеу индуктивті катушкаға түседі.
мұндағы:
Осыдан, кернеудің түсуі, фаза жағынан катушкадан ағатын ток күшін ге басып озады. кедергісі реактив индуктивтілік кедергі деп аталады. Тұрақты ток күшін индуктивтік катушканың кедергісі болмайды.
конденсаторға түсірілген айнымалы кернеу . Ток күші .
Мұндағы, осыдан, кернеудің түсуі фазасы жағынан конденсатордың ағатын ток күшінен ге қалып отырады. шамасы реактивті сыйымдылық кедергісі деп аталады. Тұрақты ток конденсатор арқылы жүрмейді.
Жалпы жағдайда Егер кернеу заңымен өзгерсе, тізбекте ағатын ток ге тең, мұндағы және мынандай формулалармен анықталады:
тізбектің толық кедергісі немесе импеданс деп аталады.
Осыдан ал тең.