Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| 16.2. СЫНДАГЫ СОНЫ ОДЕН1СТЕР
Жетшсшпп жылдардьщ eKiHmi жарымынан бастап эдеби сында А.Егеубаев белсендшк танытып, салмакты сын макалаларымен кезге туей. Сексеншпп жылдары да ол осы каркы- ньш бэсендетпей, эдебиетгщ езекп мэселелерш кетерген б1рсыпыра сьши пшрлерш жариялады. Оньщ жетшетип жылдардагы казак поэзиясыньщ керкемдк 1здешстерше арналган макала лар цикш «Казак эдебиеп» газетшщ кантар, акпан айларындагы б1рнеше нем1рлершде жарык керд!. 03i де акын болгандыктан Аскар жетшсшпп жылдардагы казак поэзиясында еркш жузш, оныц езш дк кыр-сырларына уцше тускен. Акьщдык кезбен де, сыншыльщ кезбен де шолып, байкагандарынан парасатты пайымдаулар туйе алган. Онжылдьщтыц поэзиясын эцпмелеу шолу жанрыныц жамбасына оцтайы кеп турганымен де Аскар ол калыптан кашып, айтар ойын проблемага, эсселк толганыстарга курган. Ара-арасында поэтикалык талдауларды ше- бер киюластырып отырган. Kecinin, тегш п жазылган жолдар ерюн окылады. «Оркен1 есер елен сез - ел рухы, ел Te6ipeHici. Кун санап турленш, тулеп, тулгаланып келе жаткан елец елкесшде тагы да сол хальщ п рш ш гш щ маусым саздары сайрап жатыр... Асылында эр елец турмак, эр махаббаттыц ез тынысы бар гой... Олец сездщ теп - бейнел1 сейлеу. Сылдыр сурет емес, кееющц, бейнел1 ой...» (А.Егеу баев. Олец мен eMip epiMi, «Казак эдебиеп», 25.01.1980). Автор казак поэзиясыньщ еткен он жылдагы дамуы жайлы эцпмелегенде узак-сонар н- з1мдеуден аулак. Озшщ н е п зп ой жуйесше орай, б1рльжарым гана нактылы мысалдар келпрш отырумен гана шектелген. Макаланыц н еп зп максаты жетшсшпп жылдардьщ елец елкесшде Heri3ri багыттарды айкындау болган: «Шиыр тш», «... даралык 1здешс таяздыгы- ныц, акындык талант-парасат кем д тн щ б ел п а сиякты, даяр тецеу, даяр пркестерге жупру- шш ктщ Kepimci... Ойды ep6iiy, ойды процесс репнде дамыту, сюжетп лирикага, encip, накты сейлеуге ден кою - Ka3ipri поэзияныц езгеше езекп сипаттарыныц катарында... Жетшспшп жылдар поэзиясындагы еркещц, соны сипат ретшде ем1рмен езектеепкп, ем1рдщ езшен поэзияга ткелей ауысып жаткан асыл реализмнщ аскак пафосын, шынайы романтикасын айтар едк... Жалпы Ka3ipri казак лирикасыныц елеул1 ерекшелш - монолог. Жалпы Ka3ipri поэзиямызга турл к 1здешстщ, эксперименттщ аса кажет екенш ескерсек те, тек б1рыцгай кубылтуга, формага ден кою, иек суйеу поэзия ушш огаш кершш турады екен. Бугш eMip, адам жан-дуниесш, дэу1р сырларын сазды толгау - Ka3ipri еленнщ niiniHiH эрлещцре, мэнш терендете тускен» (Сымбаты белек сырлы сез. «Казак эдебиеп», 29.02.1980). Сексешшш жылдардьщ эдеби сынында поэзия туралы кебшде акындардыц калам тер- 6ereHi байкалады. «Казак эдебиетшщ» «Акын акын туралы» айдарымен акындардыц елец туралы ойлары жуйел1 турде берш п турды. Белгш акын Ж.Нэж1меденов «Казакстан Жазу шыларыныц VIII съез1 карсацында» поэзияда е зш д к yHi шыга бастаган уш акын Ж.Жа- кыпбаевтыц, У.Есдэулетовтщ елец елкесшдеп езш д к кез салып, канагаттангандык сез1мш бшдфдк Жас акындарга карай: «Творчестволык атмосфераны еш и м епщайдан балондап тасымайды, сол творчество кызметкерлершщ, осы сез болып отырган эдеби ортаныц esi жа сайды. Сыншы кызметшщ керек жер1 - мше, осы жер. Bipa3 акьш-жазушьшарымыздыц «сын жок» дегещп айта беру ce6e6i сынга емес, сапага байланысты шыгар. Эйтпесе, ... рецензия баршыльщ» («Ж.Нэж1меденов. Олецге катысты сез. «Казак эдебиеп», 06.03.1981) - депп. К-Мырзалиев Тем1рхан Медетбековтщ акындыгы хакында ой белюшп. Макалада Kipicne жок, автор айтар ойына б1рден Kipicefli: «Тем1рхан такырып тандамайды. Keft6ip каламдас Эдеби сын тарихы 353 достары тэр1здо мынау - поэзия, мынау поэзия емес деп, жещц-женспз жжтеп жатпайды. Оган 6api - керкем объект, стан бэр! - сулу сурет, ягни такырып... Eidmni кзсиеп - суреткерлк. Иэ, иэ, тура магынасындагы суреткерлк. Тем1рхан егер акындык жолга туспесе, cypeTnii болар ма efli, кайтер ед1?! Оньщ жанары нурлы, кез1 сэулелЬ Сол нур мен сэупе байкамайтынцы бай- кап, кермейтшд1 кередь К уцпрт дуниеш нурландырып, сиыксыз нэрсеш сэулеленд1рш ж!беред 1 ... Тем1рхан - бейненщ, мусшнщ, бояудьщ, 6ip сезбен айтканда керудщ акыны». Ка- дыр TeMipxaH im cim q елендерш тек жаксы жагынан гана керш коймай, ондагы «олак ора- лымдар мен салак сейлемдердо» де байкап, тош бередЬ Автор ез niicipiH «Темюрхан, дау жок, дарынды акын, талантты тулга. жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|