Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
- Бұл бет үшін навигация:
- T ypi мен мазмун б1рлшн ескере бермей, тек 6 ip жагын гана непзге алган ушкарлык е й агым бой коре erri.
| 261 «Казак эдебиеп», 1934, 1 тамыз.
262 «Социалистк Казакстан», 1936, 20 шшде. 263 «Социалистк Казакстан», 1934, №125, 1 маусым. Эдеби сын тарихы 131 Дэу1р талабына сай эдебиет унем1 1зденюте болады. 1зденулер барлык уакытта дурыс нэтижелер бере б ер м е й тш д т тагы б елгш . Отызыншы жылдардагы эдеби 1здешстерде керкем шыгарманьщ T ypi мен мазмун б1рлшн ескере бермей, тек 6 ip жагын гана непзге алган ушкарлык е й агым бой коре erri. Эдеби даму тек тур жагынан болып отырады, сондыктан да акын жазушылардьщ мшдет1 турд1 дамыту, форма жагынан жацалыктар жасау деп угынган эдебиетшшер формализмд1 тугызган ед1. Отызыншы жылдардьщ алгашкы жарымындагы эдеби сында да форма мен мазмунды беле-жара караушылык орын алды. Орта шешнен бастап эдебиет1м1здщ турл1 мэселелерш козгап жазган сын макалаларында тур мен мазмун o ip n iriH дурыс тусшд1ре бастаушылык байкалады. Осы жылдары озшщ отк1р де, ойлы сындарымен кезге тускен эдебиетшшердщ 6ipi Кулмырза Отепов 1935 жылы «мазмун мен т\'рд 1 болсутеуге болмайда. Тур мазмунныц бупнделуц оформит етшуЬ>. «Мазмун окушы туеш ерлк турге беленгенде гана туе шерл ж дэрежеге жетедш деп жазды264. Форма мен мазмунныц 6 ip n ir i ту ралы теориялык кагида 1936 жылгы эдебиетгеп формализм мен натурализм женшде болган айтыста б1рсыпыра дурыс шеппмш тапты. Ею ш ш 6ip ушкарылык болмысты сол куйшде суреттеушшк - натурализм едь Натурализм реализмнщ жемкт1 жетютш болганымен де, oMip шындыгын керсетуде элс1з сокты. 0Mip KepiHicTepiH дэл, анык бейнелеуде б елгш 6ip нэтижелерге жеткешмен де, олары солгын, ел1 кушнде керщщ. Басты, мэцщ нэрселер кагыс калып, еюнпп кезектеп майда-нгуйделерге кеп орын бершдь Натурализмнщ басты кем ш ш п ем1рд1 есш-езгеру, даму устшде керсете алмауы. Бул ею агым да эдебиетке койылатын непзп талаптарды не жете туеше бермегендштен, не ескермегендктен туган кубылыс едь Сондыктан 1936 жылы одак бойынша еткен формализм мен натурализм жайлы айтыстьщ басты мш деп эдебиет1м1зде орын алып келген осы ею ушкарылыктыц да бурые екендогш дэлелдеумен 6ipre жаца эдебиеттщ езш дк ерекшелктерш туешд^ру де болды. Сол ce6enTi, казак эдебиетшдеп формализм мен натурализм жайлы болган nkip алысуда жасаган баяндамасын Лекерулы Э з 1 мбай алдымен, социалистк реализм эдкпнщ непзп белгшерш туанд1руден бастаган. Формализм мен натурализмнщ жаца эдостщ непзп талаптарына жауап бере алмайтын жактарына баса токталады. «Формализм дегешм1з, шыгармалардагы идеясыздьщ, мазмунсыздык, неше алуан бай шындьщтыц дэмш Keripin, кур сулдерш калдыру, шындыктан аулак кету, элеуметтк адамныц накты турмысымен, оныц куаныш-реншпмен, ойымен, сез1м1мен, куштарлыгымен байланысты болмау». Баяндамашы натурализмге былайша TyciHiK берген: «болшек-белшек, жш кездесетш нэрсенщ Kenriri, синтездщ, тушннщ жоктыгы, элеуметтк процестерд1 успрт корсету, кургак, жалац эмпиризм, адамныц элеуметтк белгшерш терец керсете алмау, шындыктыц белек-салак cyperrepiH Tycipy, идеялылыктыц темещцп, ой-epiciHiH, керкем фантазияныц саяздыгы»265. Э.Лекеров осы айткандарына суйене отырып, б1рнеше шыгармаларды сынга алган. Формализм мен натурализм хакында жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|