Зейнолла Сұлтанов Қуаныш Тұяқбаев Қанат Шеңгелбаев Бақытжан «МӘдени мұРА» Ұлттық стратегиялық жобасын жүзеге асыру жөніндегі қОҒамдық кеңес 4
жүктеу/скачать 1,94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Захиредден Мұхаммед Бабыр
- Зәкария
| Жібек—Төлеген—қазақтың «Қыз Жібек» эпосының бас
кейіпкерлері. Жібек пен Төлеген қазақ фольклорында шын ға- шықтар символы ретінде суреттеледі.
шісі, сардары, Ұлы Моғол мемлекетінің орнатушысы, ақын мен жазушы. 1483 ж. ақпанның 14 қазіргі Ферғана уалаятында туған. Оның әкесі Омар Шайхы—Ақсақ Темірдің шөбересі, Фер ға- наның әмірі еді. Ал Бабырдың шешесі—Құтлық Нигар ханым Моғолстан ханы, Шыңғыс хан әулеті Жүністің қызы болатын.
әкесі, Інжілдегі Зәкария. Мәриямның тәрбиеші қамқоршысы болған.
да ол «Алланың бірлігін танып, оның досы саналатын» алғаш- қы пайғамбар. Ибраһим өзінің сүйікті ұлы Ысмайылды Алла Тағаланың әмірімен оған құрбандыққа арнап шалмақшы бола- 390 ТҮС ЖОРУ ЖӘНЕ ЫРЫМДАР ды, сонда Ибраһимға разы болған Алла Тағала Ысмайылдың ор- нына көктен «ай мүйізді қошқар» түсіреді. Ибраһим (ә.с.) мен оның ұлы Ысмайылдың өмірі араб әлемімен, әсіресе Мекке— Қағба төңірегімен тығыз байланысты әңгімеленеді. Бұл жайын- да Құран Кәрімде де арнайы сүре (сурат-ул Ибраһим) бар. Онда Ибраһим пайғамбар мен оның баласы Ысмайылдың Қағбаны тұрғызғаны айтылған.
да да ілтипатпен еске алынады. Құран Кәрімде Иса пайғамбарға біраз орын берілген, оның анасы Мәриям хазіретке арналған сүре бар. Алайда ислам қағидасы бойынша, Иса—бар болғаны Алланың сүйікті құлы, «кітап түсірілген» төрт пайғамбардың бірі. Христиандар Исаны Құдайдың ұлы деп есептейді, оның өзін Құдай дәрежесінде дәріптеп, оған құлшылық жасайды. Кейбір дін зерттеушілері (әсіресе еуропалықтар) Мұхаммед пайғамбардың христиандарға жылы ықыласпен қарағанын айтады. Шариғат зерттеушілері Исаны «Мұхаммедтің дүниеге келерін алдын ала білген» және Аллаға шын жүрегімен беріл- ген хақшыл пайғамбар ретінде мойындайды. Ислам ғалымда ры «Иса Құдай емес, оған еруші жұрт адасты» деп санайды.
басшы, қазақ халқының 1837-1847 жылдар арасындағы ұлт- азаттық қозғалысының көсемі. Қазақ жұртының соңғы хан- дарының бірі. Кенесары—Шыңғыс ханның жиырма жетінші ұрпағы, Абылай ханның немересі. Ордасын Көкшетауға тік- кен Абылай ханның отыз ұлы болған. Кенесарының саяси көзқарасының қалыптасуы Ресей империясында І Петр билігі кезеңінен басталған Ресей мен Қазақ хандығы арасындағы қатынастар сипатымен тығыз байланысты болды. Ресей импе- риясы өзіне, шекаралас жатқан байтақ өлкені күллі Азия елдеріне бастар «қақпа» деп есептегендіктен, қазақ жерін күш- теп қоса бастады. Патша үкіметі 1822 жылы «Сібір қазақтары туралы Жарғысы» арқылы қалыптасқан хандық құрылым- ды, дәс түрлі билік үлгілерін жойып, қазақ елін жалпыресей- лік басқару жүйесіне сіңістіріп жіберуді көздеді. Кенесары 1841 жылы хан болып сайланады. Халықты ұйымдастырып, 390 391
ҒЫЛЫМИ ҚОСЫМШАЛАР Ресей отаршыларына қарсы соғысады. 1847 жылы өзімен бір- лесіп соғысудан бас тартқан қырғыздарға да қарсы шабуыл жа- са ған еді. Өйткені қырғыздардың Сібір әкімшілігімен астыр тын байланыстары болады. Өз жақтастарының опасыздық жа са
- ғандары себепті, Кенесары інісі Наурызбаймен бірге дұшпан- да ры ның қолына түседі. Қырғыздар Кенесарыны айуандық- пен өл тіріп, басын кесіп алып, Омбыдағы орыс үкіметінің өкілі гене рал М. Горчаковқа табыс етеді.
жүктеу/скачать 1,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|