Дәстүрлі мәдениетті неге қорғау қажет?

қатысты консенсусқа қол жеткізді, алайда өз уақытында осы мақсат үшін 
қандай құқықтық модельді қолдану керектігі туралы ұзақ даулар жүргізілді.
ЗМ жүйесі шеңберінде дәстүрлі мәдениетті қорғау керек пе деген мәселе әлі 
де келіспеушіліктер тудырды.
Іс жүзінде, алайда, дәстүрлі мәдениет авторлық 
құқықпен, өнеркәсіптік меншік құқықтарымен, бәсекелестікті қорғау туралы 
заңнамамен, дәстүрлі мәдениет туралы Заңнамамен және (немесе) ерекше 
құқықтарды қорғау құралдарымен қорғалады.
Мысалы, Қытайда дәстүрлі 
мәдениетті қорғау үшін "Материалдық емес мәдени мұра туралы" Заң 
қабылданды.
129. 
Халықаралық қоғамдастық генетикалық ресурстарды қалай 
қорғайды?
Биологиялық әртүрлілік туралы Конвенция (БӘК) 1992 жылы 
қабылданғанға дейін генетикалық ресурстар бүкіл адамзаттың игілігі болып 
саналды және құқықтық қорғау объектісі болған жоқ.
Осы кезеңде дамыған 
елдер дамушы елдердің генетикалық ресурстарын алу үшін оларды әзірлеу 
және пайдалану мақсатында өзінің технологиялық артықшылығын 
пайдаланды және бұдан едәуір экономикалық пайда алды.
БӘК генетикалық 
ресурстарға қатысты мемлекеттің егемендік принципін белгілейді.
Мүше 
мемлекеттер "алдын ала және саналы келісім" және "өзара келісілген 
шарттар"негізінде генетикалық ресурстарды пайдаланудан пайда ала алады.
2002 жылы қабылданған генетикалық ресурстарға қол жеткізуді және оларды 
қолданудан алынған пайданы әділ және тең негізде бірлесіп пайдалануды 
қамтамасыз ету жөніндегі Бонн басшылыққа алынатын қағидаттар (Бонн 
басшылыққа алынатын қағидаттар) генетикалық ресурстарға қол жеткізу 
рәсімін ұйымдастыру және оларды қолданудан алынған пайданы әділ және 
тең негізде бірлесіп пайдалану жөніндегі міндетті күші жоқ басшылық болып 
табылады.
2010 жылы қабылданған нагойдық хаттама организмдерді 
жинаудың және ерекше мүдделерді бөлудің нақты ережелерін белгілейді 
және осылайша артықшылықтармен алмасу механизмін жетілдіруге ықпал 
етеді.
Кейбір елдер сондай-ақ генетикалық ресурстарды қорғауды өздерінің 
патенттік жүйелеріне енгізді.
Мысалы, "Патент туралы" ҚХР Заңының 5-
бабына сәйкес заңсыз алынған немесе пайдаланылған генетикалық ресурстар 
негізінде жасалған өнертабыстарға қатысты патенттік құқықтар берілмейді.

жүктеу/скачать 1,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: