Сары май - сиырдың сүтінен жасалған, негізінен сүт майынан тұратын тағам. Сары майдың тағамдық маңызы оның құрамындағы сүт майының көп болуында. Сүт майы организмнен мол энергия бөліп шығарады. Ол клеткалар протоплазмасы негізгі құрамының бірінен саналады. Сонымен қатар сары май құрамында көптеген қанықпаған май қышқылдары бар (линол, линолен, арахидон). Олар клетканың зат алмасуына қатысады. Организмді склероз ауруынан сақтайды. Сары май кілегейді шайқап май түсіру, майлылығы жоғары кілегейді сары майға айналдыру секілді екі жолмен алынады. Үй жағдайында көбінесе кілегейді шайқап, май түсіру әдісі кеңінен қолданылады.
Сары майдың түрлері: Тәтті сары май – ол пастерленген және ашыған кілегейден алады, оны дайындау технологиясы тәтті сары май алу технологиясына ұқсас. Айырмашылығы, тек кілегейге сүт қышқылды ашытқы қосып, оны биохимиялық пісіп-жетуге жағдай жасайды. Ол үшін кілегейді пастерленгеннен кейін 200С температураға дейін суытып, 2-5% бактериалды ашытқы қосып, араластырып, биохимиялық пісіп-жетілу үшін 8-16 сағатқа қояды. Шаруа майын май дәнін жумай алады, нәтижесінде оның дәмі үй жағдайында дайындалған майға ұқсас болады. Оның құрамында 72,5%-тен астам май, 25%-ке дейін су және 2,5% құрғақ майсызданған қалдық болу керек. Әуесқойлар майының нағыз тәтті сары майдан айырмашылығы су мен майсызданған қалдық мөлшері көп, майы аз 78%.
Дайындау технологиясы бірдей түрде және тұзсыз түрде шығарылады. Вологда майын дайындау үшін тек жоғары сапалы кілегей қолданылады, себебі оны өте жоғары температурада (97-980С) 10-15 минут пастерлейді. Жоғары температурада пастерленгенде сульфгидрил тобы (SH) мен лактон түзілуіне байланысты майда ерекше дәм пайда болады. Сонымен бірге Вологда майын дайындау үшін майлылығы төмен (28-32%) кілегей пайдаланылады. Май дәнін жумайды, кейде өзіне тән дәмді күшейту үшін май дәнін 97-980С температурада пастерленген көк сүтпен шаяды. Шоколад майын тәтті сары май тәрізді дайындайды, тек бөлудің алдында 2,5 есебінен какао қосады. Жеміс-жидек майын шикізатқа 2% жеміс-жидек шырынын қосу арқылы дайындайды. Бутерброд майының құрамында 61,5% май, 3,5% майсызданған қалдық және 35% су болады. Өндіру технологиясы майлы кілегейді түрлендіруге негізделген. Ұсақ оралымдармен шығарылады.
