1 билет ішкі аурулар туралы ілімнің даму тарихы және орыс және кеңестік терапевтік мектептердің қысқаша сипаттамасы


Жүрек – қан тамыр жүйесінің ауруларымен ауыратын



бет41/57
Дата29.04.2022
өлшемі127,46 Kb.
#32763
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   57
Жүрек – қан тамыр жүйесінің ауруларымен ауыратын

науқастардың тексерісі

Науқастың шағымдары: Жүрек маңайының ауырсынуы

(орналасуы, ұзақтығы) Ентігу (ұстама түрде, үнемі)

Жүректің жиі соғуы (ырғақтылығының бұзылуы)

Демікпе. Ісіктердің білінуі. Бастың ауруы



Аурудың даму тарихы Әсер ететін мәнбірлер. Себептері

Басталуы. Дамуы. Қолданған емі



Науқастардың өмір тарихы 1. Тұқым қуалау. Жағымсыз қылықтар, суық тию 2. Баспамен жиі – жиі ауыруы

3. Күйзеліске ұшырау

4. Жұмыс жағдайы. Мамандығы

Науқасты қарап тексеру 3 бейнелеме

Қарау

Пальпация(сипалау)

Перкуссия

тықылдату

Аускультация(тыңдау)


1.Терінің көгеруі.

2.Ентігу


3.Ісіктер

4.Мойын тамырларының ісінуі

5.Тамыр соғуының күшеюі

(“каротид биі”)



1.Жүректің

соғысын

анықтау

(әлсіздігін,

күшеюін)

2. Тамыр соғуын

анықтау

(жиілігі,

ырғақтылығы,

толуы,


толықсуы)

1.Жүрек,

бауыр


шекарасын

анықтау


2.Іш

қуысына

сары

судың


жиналуын

анықтау


1.Жүрек

дыбыстарын,

ырғақтылығын,

қосымша

дыбыстарды

анықтау


2. Жүрек

шуларын есту






Зертханалық тексеру әдістері

Құрал – жабдық аппараты арқылы тексеру әдістері

1. Жалпы қан анализі

2. Қанның биохимиялық анализі: ақуыз, фибриноген, С – белсенді ақуыз, протромбин көрсеткіші, холестерин, трансаминазалар, лактатдегидрогеназа, креатинфосфокиназа




1.Артериялық қан қысымды

өлшеу


2.Электрокардиография

3.Рентген сәулесімен зерттеу

4.Фонокардиография

5.Эхокардиография






  1. Қалыпты гемопоэз туралы негізгі идеялар.

Гемопоэз-қанның нысанды элементтерін: эритроциттерді (эритропоэз), лейкоциттерді (лейкопоэз) және тромбоциттерді (тромбоцитопоэз)қалыптастыру процесі

Ересектерде жануарларда ол қызыл сүйек кемігінде жүреді, онда эритроциттер, барлық түйіршікті лейкоциттер, моноциттер, тромбоциттер, в лимфоциттері және Т лимфоциттерінің прекурсорлары пайда болады.



Эритропоэзді реттеу бүйректе түзілетін эритропоэтин арқылы жүзеге асырылады. Эритропоэз ерлердің жыныстық гормондарымен, тироксинмен және катехоламиндермен ынталандырылады

14 БИЛЕТ



  1. Науқастың төсекдегі дене жағдайы. Мемлекет пен сананың анықтамасы.

Аурудың төсектегі қалпы. Өмір сүрудегі белсенділік амалына қарай барлық науқас адамдар жатпай жүргендер және төсек тартып жатқандар болып екі топқа бөлінді. Төсек тартып жатқандардың төсекте 3 түрлі қалпы болады:

  1. Еркін не активті (лат. аctivus әрекетшіл, әлігерлі) қалып. Бұл қалыпта науқас адам өз мүшелерін еркін қимылдата алады, төсекте қозғалуына, бір бүйірден екінші бүйірге ауысып жатуына мүмкіншілігі бар.

  1. Қимылсыз, не пассивті (лат. Рassives енжарлық, керенаулық) қалып. Науқас адамның төсекте қимыл жасауына мүмкіншілігі жоқ, төсекте жатқызған қалпын өзгерте алмайды. Бұл қалып сол болғанда, комада және әбден арып, әлсіздегенде кездеседі.

  1. Мәжбүр қалып деп ауру адамның жағдайын жеңілдететін қалыпты айтады. Сондықтан да ауру адам ол қалыпта амалсыз болады. Оның ішінде өте жиі кездесетіндері мыналар:

1) тұрған күйінде қалшиып қатып қалу. Стенокардияда (өліп кету үрейінен), қуық ауруларында, қуық түбі безінің ауруларында (тік ішек қатты ауырғандықтан адам отыра алмайды) және ұстамалы ақсақтық жағдайда (жүреген кезде аяқтың бұлшық еті ауруы өршелене түсетіндіктен науқас адам бір жүріп, бір тоқтап қозғалады) кездеседі.

2) Ортопноэ (гр. ortos, pnoe ) тік отыру қалпы, ентіккенді азайтады

3) Амалсыз бір бүйіріне жату қалпы:

а) жүрек ауруларында науқас оң бүйіріне жатады (сол

бүйрегі жатқаннан жүрек қысылады);

4) амалсыз етпетінен жату іш өрімі қысылғаннан (ұйқы безінің ісігі, қарынның артқы қабырғасындағы жара, талақ венасының тромбозы (пайда болатын ауруға тән. Бұл жағдайда іш өрімінің қысылуы азаяды, сондықтан ауырғандықтан бәсеңсиді

5) амалсыз шалқасынан жату, іш ауырғанда және полиартоиттерде кездеседі

6) амалсыз шынтақпен тізеге отыру қалпы. Бұл қалыпта эксудативті перикардитте болатын ентігу азаяды.

Тұқым қуалаушылықпен өмір сүру ортасының әсерінен туған организімнің функциялық және морфологиялыаусук ақ белгілерінің жиынын конституция деп атайды


  1. Сарғаю. Даму механизмі. Клиникалық, зертханалық және аспаптық анықтау әдістері.

Сарғаю синдромы - бауыр және өт жолдарының көптеген ауруларында байқалады. Тері сарғаюымен бірге зәр түсі өзгеруі ықтимал. Зәрдің түсі қоңыр-сары немесе қоңыр (сыра түсті) болады, ал нәжістің түсі ақшыл, кейде тіпті түссіз болуы мүмкін.

Сарғаю симптомының екі түрі бар:



  • 1) негізгі сарғаю- патологиялық жағдайларда кездеседі,

  • 2) алиментарлы сарғаю – қалыпты жағдайда каротині көп тағамдарды қабылдағанда болатын сарғаю (сәбіз, мандарин, апельсин).

  • Негізгі патологиялық сарғаюда науқастың біріншіден таңдайы, көзі, алақаны сарғаяды, содан кейін барып терісі, ал алиментарлық сарғаюында – тек терісі ғана сарғаяды.

Сарғаю билирубин алмасуы бұзылғанда негізгі үш себептің нәтижесінде дамиды:

  1. Билирубиннің көп түзілуінен (гемолиздік сарғаю, эритроциттердің көп мөлшерде бұзылып ыдырауынан);

  2. Бауыр клеткалары бос билирубинді ұстап және оның глюкурон қышқылымен байланысуы бұзылуынан (паренхиматозды сарғаю);

  3. Билирубиннің өтпен бірге ішекке түсуі және байланысқан билирубиннің қайта қанға сіңуі бұзылуынан (механикалық сарғаю).

  4. Склера және тері сарғаяды. Зәрдің түсі қоңыр-қара түске өзгереді. Нәжістің түсі ақшыл, бозғылт түстес болады. Ұстама және қалтырау болуы мүмкін. Оң жақ қабырға астындағы ауырсыну. Дене массасының және тәбеттің төмендеуі

Зертханалык зерт- Қандағы,зәрдегі және нәжістегі өт пигменттері және оның туындылары, қанның биохимиялық анализдері бауыр және басқа да органдардың жеткіліксіздігін анықтау үшін тағайындалады..

Аспаптық зерттеу -әдістері көп мағлұмат береді. Ультрадыбыстық зерттеу әдістері бауырлық және бауырастылық сарғаюды анықтауға мүмкіндік береді. Көп жағдайда бұл әдіс өт қабындағы тастарды және гепатомегалияны, диффузды және ошақты қабынуларды анықтауға көмектеседі.





  1. Гемопоэтикалық жүйе ауруларымен ауыратын науқастарды тексеру әдістері, қан жүйесі ауруларының семиотикасы.

Қан түзу мүшелерінің ауруларындағы тексеру әдістері

Пациенттің шағымдары

  1. Жалпы әлсіздік 7. Тырнақтың сынғыштығы

  2. Дене қызуының көтерілуі 8. Шаштың түсуі

  3. Қызыл иектің қансырауы 9.Лимфа бездерінің үлкеюі

  4. Тамақтың ауырсынуы 10. Қабырға астының

  5. Сүйектердің ауырсынуы ауырсынуы

  6. Терінің сарғаюы
Науқастану сыртартқысы

  1. Әсер ететін мәнбірлер 4. Жүргізілген тексерісердің

  2. Себептері нәтижесі

  3. Басталуы, дамуы 5. Қолданылған ем

6. Сырқаттың асқынулары

Өмір - баян сыртартқысы

  1. Әсер ететін мәнбірлер 4. Мамандығы

  2. Сырқаттанған аурулары 5. Жағымсыз мамандық

  3. Тұқым қуалаушылығы мәнбірлері

  1. Тамақтану жағдайы
Пациентті тікелей тексеру 9 бейнелеме

Қарау

Сипалау

Тықылдату

Тыңдау

Бозару

Сарғаю


Тілдің өзгеруі

Баспаның дамуы

Тері астының қанталауы


Лимфа бездерінің үлкеюі

Бауырдың, көк бауырдың үлкеюі



1.Жалпақ сүйектердің ауырсынуы

2.Бауырдың, көк бауырдың үлкеюі



1.Жүрек (функционалды шулар)

2.Өкпе (өкпе қабынуының белгілері)




Зертханалық және аспаптық зерттеу әдістері

Қан жүйесі ауруларында келесі қосымша зертгеу әдістері қолданылады: қанның жалпы клиникалық талдауы, сүйек миын, лимфа бездерін, көк бауыр пунктаттарын зерттеу. Ол үшін гистологиялық, цитохимиялық, цитогенетикалық, рентгеңдік, ультрадыбыстық және радиоизотоптық әдістер қодданылады.



Қосымша әдістер

Қан жүйесін зерттеуде қолданылатын қосымша әдістер 3 топқа бөлінеді:



  1. Лабороториялық әдістер

  2. Инструментальды әдістер

  3. Дәрілік манипуляциялар мен диагностикалық операциялар.

Лабораториялық әдістер


Лабораториялық әдістер қанның жалпы клиникалық анализі, гемолизді және геморрагиялық синдромның белгілерін анықтау жатады. Қанның жалпы клиникалық анализіне қарайтын тексерулер: эритроциттердің санын есептеу, олардың құрамындағы гемоглабиннің мөлшерін анықтау, лейкоциттердің жалпы санын есептеу және олардың түрлерінің ішіндегі ара қатынысты анықтау, тромбоциттердің және ретикулоциттердің санын есептеу.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   57




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет