№1 бп қазақ тілін насихаттаудың ең тиімді жолын ұсынады it жолбаларды дамыту



Дата31.12.2021
өлшемі31,27 Kb.
#21166

№1 БП Қазақ тілін насихаттаудың ең тиімді жолын ұсынады

IT жолбаларды дамыту



IT сайттар:

1)Sozdikqor.kz порталы - қазақ тіліндегі сөздердің мағынасын танып, білуге мүмкіндік береді. Платформа арқылы әртүрлі салалық сөздіктер мен энциклопедиялардағы сөздер, тұрақты сөз тіркестері, қазақ тіліндегі көне сөздер, кірме сөздер, аймақтық және ақпараттық технологиялардың даму кезеңіндегі жаңа технологиялық сөздердің мағынасын оқуға болады. «Сөздікқор» порталының іздеу жүйесі арқылы сөздердің дефинициясын, синонимін, антонимін, омонимін, фразеологиялық тіркесте немесе сөйлем ішінде кездесуін біле аласыз. Яғни, https://sozdikqor.kz/ үйде отырып, сөздікқорыңызды толықтырудың таптырмас мүмкіндігі. Айта кетейік, порталдың telegram-бот қызметі жұмыс жасайды

2)Қазақ тілін жаңа әліпбимен үйренуді көздесеңіз Qazlatyn.kz сайты көмекші бола алады. Сайт арқылы түрлі әдістемеліктермен, қажетті ақпараттармен таныса отырып, арнайы платформа арқылы мәтінді кириллицадан латын қарпіне автоматты түрде көшіре аласыз. https://www.qazlatyn.kz/converter/text - қызметі арқылы мәтінді және кез келген құжат форматын кириллицадан латын қарпіне автоматты конвертациялауға болады.

3)Қазақ тілін меңгеру барысында терминдерге қатысты сұрақтың туындамауы мүмкін емес. Сондықтан терминдерді біріздендіруге бағытталған «Termincom.kz» сайтын да қарауды ұсынамыз. Сайттан түрлі саладағы терминдердің бекітілген баламасымен танысып, тіпті https://termincom.kz/alan платформасына тіркеліп, терминолог, тілші ғалымдарға тікелей сауалыңызды жолдай аласыз. Сонымен қатар терминдер туралы өз пікіріңізді білдіруге болады

Қазақ тілін экспорттау

Кітаптарды экспорттауға келсек: әлемге танытуга болатын бірнеше кітапты атап кете аламыз. Абай жолы, Махабат қызық мол жылдар, Еңілік-Кебек, Тар жол, тайғақ кешу секілді қазақты белгілі кітаптары. Осындай кітаптарға сұраныс жоғары . Қазақстан әдеби кітаптар жазудан алғашқы орындардың бірінде. Міне,біз өзіміздің тиімді тұстарымызды пайдаланып кітапта жазылған тіліміздің әсемділігін паш етуге болады.

Толықтай латын тіліне көршу

Үшінші идея бізде латын тіліне толықтай көшу. Біздін бұнымен айтқымыз келгені көпшілік қазақ әріптерін үйрену қыйын деп санайды сондықтанда латын әріптері бұл жағдайда жақсы нәтежие бе

№2 БП Дамыған елдер даушы елдерден мигранттарды қабылдамау керек деп есептейді

Үкімет


Еңбек нарығының өсуі

1) 2018 жылдың қаңтар-қараша айларында статистика

2) 2015 жылы статистика бойыншы АҚШ-ты мигранттар 6,7 триллион долларға өнім өндірген. Ал егер өз елдерінде қалғанда олар бұдан 3 триллион долларға аз өнім өндірген болар еді. Бұл мигранттардың жұмысы дамған елдерге шамамен 2 есе тиімді түсетінін дәлелдейді. MGI-дың есептеуі бойынша иммигранттар АҚШ-та 2 триллион доллардың, Германияда 550 миллиард доллардың, Ұлыбританияда 390 миллиард доллардың, Австралияда 330 миллиард доллардың, Канадада 320 миллиард доллардың өнімін өндірген.

Адам санының көбеюі

1) Мигранттарды ұстаудың тағы да бір тиімді жолы халық санының көбеюі. Бұл халық саны азайып бара жатқан мемлекеттерді жойылып кету қауіпінен сақтайды. Бұл Ковид мәселесінен кейін ерекше актуалды тақырып болып саналады. Мысал ретінде Норвегияны алайық. Онда Норвегия азаматшасын алған азаматтарға 10мың доллар көлемінде сый беріледі. Және Біріккен Араб Әмірлігінде 87пайыз халық мигранттар деп есептеледі


Мәдениет, білім, ғылым дамуы

Мәдениет, білім, ғылым- бұл үш дүниені мигранттармен жеке-жеке байланыстырып көрелік

Мәдениет- өздеріңіз білесіздер әр ұлттың өз мәдениеті, салт дәстүрі бар. Яғни менын айтқым келгені миграттарды қабылдау арқылы өзге ұлтты өз жеріңде отырып тани аласың

Білім- бұл келген адамдардың қабілеттерін н/е ерекшеліктерін өз ұлтыңа сіңдіру

Ғылым- технология, өндірістің бізге жабық есігін ашу деп те қарасақ қате болмас

Оппозитция

Заңсыз миграция

Статистикаға сүйенетін болсақ, болатын қылмыстың 60 пайызы мигранттарға тиесілі. Яғни, мигранттар көбінесе қылмысқа бейім келеді. Бұл олардан алшақ жүрген дұрыс екенін білдіреді. Мигранттар осындай іс- әрекеттердің кесірінен халық сенімінен шыққан болып саналады. Қазіргі таңде заңсыз миграция заңдыға қарағанда жиірек кездеседі. Ол мемлекеттің мүддесін бұзу болып саналады және олар кез келген дамыған немесе дамушы елде заңды түрде қатаң жазаланады. Неге заңсыз мигранттар шамамен 80 пайызды құрайды. Неге мемлекеттер оларға қатаң жаза қолданбайды, неге ел ішін тазаламайды. Бұл сұрақтарға жауап толығымен табылып мигранттар заңды түрде ғана қабылданатын болған жағдайға дейын мигранттарды елге жолатудын қажеті жоқ деген ойдамын

Терористік бағыттар

Стататистика бойынша терористік бағыт бойынша әлемде 53% жоғары миграция арқылы орын алады. Афганистан, Ирак, Нигерия, Пакистан, Индия секілді мемлекеттерде бұл тұрақты жағдайға айналған десекте болады. Ал онда басқа жерлердеде осылай болмасына кепілдік жоқ.

Жұмыссыздық

Жұмыссыздық- қазіргі таңда өте ауқымды мәселелердің бірі. Бұған ерекше бір себеп осы мигратция болып табылады. Неліктен деген сұраққа былай жауап берелі. Шет елден келгендерді жұмыспен қарық қыламыз деп, өз ұлтымызды жұмысссыз қалдыру қауіпі бар екенін анғармай жатамыз. Биресми ақпараттарға сүйенсек шет мемлекетте жұмыс жасайтын мигранттар сан 200млн-нан астам. Бұл қазіргі таңда аз цифр болып көрінгенмен олардың саны қарқынды түрде артуда.

Ал енді жалпы қортындылай кетсен мигранттар елге қауіпті адамдар және оларды қабылдауға деген ешқандай себеп жоқ. Керсінше тек қана қауіп-қатерге алып келу, арты қайғылы жағдайға әкелу мүмкіндігі өте жоғары.

Қазастанда атом элетро станциясының салынуын қолдайды Үкімет

Даму

Қазірдің өзінде автокөліктердің өзі электр арқылы қуат алатын болып шығарылуда. Ал алдағы уақытта одан әрі дамитыны сөзсіз. Алдағы 30 жылға ой салып көрейік. Әлем мүлдем басқа деңгейде болады. Сондықтан уақытпен Қазақстан да дамуы тиіс. Ғалымдар зеріттеулері бойынша АЭС- электр тоғын алудың ең тиімді әрі таза жолы. Яғни, бұл ең экологиялық таза әрі қауіпсіз тәсіл болып есептеледі. Бұған дәлел деп басқа мемлекеттерде АЭС маңында жануарлар өмір сүріп, айналасында құстар ұшып жүргенін айта аламыз. Қазіргі таңда кез келген дамыған елдерде өз АЭС-ы бар. Мысал ретынде алар болсақ тұтынуға пайдаланатын энергияның АҚШ 23пайызын, Францияда 75 пайызын, Жапонияда 48 пайызын АЭС береді. Яғни, бұл әлемдегі барша дамыған елдердің басты электр тоғын алу көзі осы АЭС-тер болып табылады. Қазақстан да дамыған елдердің қатарына қосылғысы келсе жеке АЭС салуы қажет



Электр көзінің жетіспеушілігі

Қазіргі күннің өзінде Қазақстанда электр қуаты жетіспеушілігі байқалады. Жалпы Қазақстан электр қуатын су мен жылудан алып отыр. Ал бұл бүкіл ел үшін жеткіліксіз. Сондықтанда қазірден ақ Қазақстан қыруар-қаржы құртып, көршілес елдерден электр көзін алып отыр. Ал болашақта не болар екен. Сол себепті басқа елдерге бағынышты болғанша АЭС салыпған жөн екенін ұсынамын. Сонымен қатар ескеретін факт Қазақстандағы уран қоры 900мың тоннаны құрайды. Бұл ұзақ уақыт елді толықтай электр қуатымен қамтамасыз етуге жететім мөлшер екенінде айта кетейін. Қыруар-қаражатты шет ел қалтасына құйғанша өзімізде бар дүниені неге қолданбасқа

Электр қол жетімділігі

АЭС салыну арқылы электр тоғын арзан әрі қол жетімді бағада қолданатын боламыз. Яғни, пайдасы халыққада мемлекеткеде тиеді. Ал бұл негізгі қойылған мақсат болып табылады. Қортындылай өтсек Қазақстан АЭС салу арқылы тек қана пайда табады

Оппозиция

Қоршаған орта

Не дегенмен де бұл уран. АЭС-тың бәрібірде табиғатқа зияны болатыны анық. АЭС-тан шығаты түтіндер, уран қалдықтары ол аймақты экологиялық қауіпті аймаққа айналдырады. Сонымен қатар адам денсаулығына ешқандай кепілдік болмайды. Электр станциясы атмосфераға жылына 13 мың тонна түтін шығарса, көмірмен жұмыс істейтін электр станциялары 165 тонна зиянды түтін шығарады. Адам мен жануарлар организмінде қайтымсыз өзгерістер тудыруы мүмкін радионуклидті ластану.Радиоактивті заттар ағзаға ауа, су және тамақ арқылы енуі мүмкін.

Жарылыс апаты

Бұл өте қауіпті әрі ұқыптылықты талап ететін станция болып табылады. Кез-келген келеңсіз ғаждайдан кейін Чернобыльдың кейіпін кешіп қару қауіп бар екенін ескеру қажет. Ал жоспар бойынша салыну керек жер болып бекітілген мекен Алматы обласының аумағында. Яғни, Қазақстанның ең маңызды мекендерінің бірінде.

Тиімсіздік

Ендігі кезекте бұл АЭС-тің тиімсіздігін қарастырып өтейік. Негізгі тиімсіздігі болып табылатын факт, бұл АЭС-ты қалай салатынымызға тікелей байланысты. Біздің мемлекет өз технологиясы арқылы АЭС салуға дайын емес. Сондықтан да Ресей өз көмегін көрсеткісі келіп отыр. Нақтырақ айтар болсақ. Алдағы уақытта Қазақстанда Ресей Көмегі арқылы АЭС салынды делік, ондағы Ресейдің табыстан алатын пайыздары қандай болмақ. Біз өндірген уранның ақшасы Ресей бюджетыне су секілді құйылатын болады. Бұл АЭС-ты салудан асқан пайда жоқ екенін, ал керісінше шығынға кету қауіпі бар екенін көрсетеді.

Қортындылай кетсек Қазақстан АЭС салуға дайын мемлекет емес

Қазақстанды әлемге таныту бағдарламасын ұсынады

Туризм


Әрине Қазақстан әлемді туризм саласын арқылы өзіне қаратуға қауқарлы ел болып саналады.

Бұған дәлел ретінде бірнеше мысал келтіріп кетейін. Ал бірінші Бурабай туралы айта кетсек.Барлық әлем карталарында, бүкіл жер бетінде Бурабай өзіне тән табиғатымен ерекшеленеді. Оның Қазақстанның Швейцариясы немесе Қазақстанның асылы деп аталуы бекер емес,осындай кішкентай ғана жерде орман, көл, таулар кездеседі Кез-келген жанды ерекше сұлу табиғатымен баурап алатын бұл өлке жайлы аңыз-әңгімелер, мәліметтер өте көп

Қазақстанның тағы да бір ерекше жері болып Түркістан саналады Түркістан қаласын түркі әлемінің мәдени-рухани орталығы болып саналады. Бұл мұнда түркі елдерінен туристер көп келетінін көрсетеді. Ондағы барша тарихи орындар түркі халықтары үшін өте қымбат болып саналады.

Жәй көркем жерлерге қалай адам алып келуге болады десеңіздер, оған да жауап бар. Біз жаңа заман құрылғысы VR режимін қолдана аламыз. Яғни, туристер алдын ала барар жерді көріп зеріттеп сонан соң толық демалысқа келе алады.

Киноиндустр

Бүгінгі күнде ең тиімді әрі жылдам эфект беретін әдіс табу қиын. Себебі кез-келген адам киноға жақын болып келеді. Біз бірнеше жанрда танымал актерлармен кино түсірсек, Қазақ халқын әлемнің түкпір-түпірінен тайни бастайды. Әлбетте бұған жұмсалатын бастапқы қаржы аз болмайды. Алайда біз сенімдіміз ол ақша толығымен өтеледі. Пайдасы елгеде, инвестрлергеде, халық да тиеді. Дәл осы себепті бұл ең тиімді тәсіл деп қарастырылады.

Робототехника

Алдымен робототехника туралы айта кетсек. Бұл – роботтардың құрылысымен, жұмысы мен қолдануымен айналысатын, оған қоса олардың басқару, сезіну мен мәлімет өңдеумен айналысатын механикалық, электр және электронды инженерия мен компьютер ғылымдарының біріккен саласы. Қазақстанда талантты жандар жетерлік. Түрлі бұйымдар ойлап табылып жатыр. Мысал келтіре кетсек. Осыдан 1жыл бұрын Қызылорда қаласында IT форум өткен болаты. Және онда 100-ге жуық жас робототехник жолдама алған еді. Бұл салаға сұраныс жоғары екенін көрсететін тағы бір факт. Алмас Сарбозов Қостанай облысы Амантоғай ауылындағы шағын жинақты ауыл мектебінде информатика пәнінің мұғалімі болып істейді. Екі жыл бұрын ол ауыл оқушыларына арналған робототехника үйірмесін ашты. Егер бастапқыда үйірмеге 3-4 бала ғана қызығушылық танытса, қазір оған әр түрлі жастағы 30-ға жуық бала қатысады Алмас Сарбозов Қостанай облысы Амантоғай ауылындағы шағын жинақты ауыл мектебінде информатика пәнінің мұғалімі болып істейді. Екі жыл бұрын ол ауыл оқушыларына арналған робототехника үйірмесін ашты. Егер бастапқыда үйірмеге 3-4 бала ғана қызығушылық танытса, қазір оған әр түрлі жастағы 30-ға жуық бала қатысады



Қортындылай өтсек Қазақстан Әлемге танылуы үшін алдымен жастарды ойлау қажет



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет