1 вариациялық Қатарлар және олардың статистикалық сипаттамалары



Дата06.01.2022
өлшемі37,5 Kb.
#15880

ВАРИАЦИЯЛЫҚ ҚАТАРЛАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ СТАТИСТИКАЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫ

 

1.1 Вариациялық қатарлар және олардың элементтері

 

Статистикалық деректер деп сапалық белгілерге ие, бақылау объектілері туралы сандық мәліметтер аталады. (Мысалы, пайдалы компоненттің болуына сынап көру деректері, шоғырдың қуаттылығы туралы, участкі бойынша кенді қазу көлемдері туралы мәліметтер). Сапалық ортақтыққа ие біртекті бірліктерден тұратын мұндай деректердің жиынтығы статистикалық жиынтық немесе статистикалық ұжым деп аталады.

Статистикалық жиынтықты құрайтын көрсеткіштер шамасы бойынша өзгереді (вариацияланады). Сондықтан олардың мәндері варианттар (х1, х2,…хn) деп аталады, ал барлық жиынтығы- вариациялық қатар.

Жиынтықтың құрамына кіретін жеке бірліктер, оның элементтері немесе ұжымның мүшелері деп аталады, барлық элементтердің саны жиынтықтың көлемі (n) деп аталады.

Әрбір вариант неше рет байқалғанын көрсететін сандар жиіліктер деп аталады және m1, m2,…, mn арқылы белгіленеді.

Варианттарды өсуші немесе кемуші тәртіпте орналастырып және әрбір варианттың жиілігін көрсетіптәртіпке келтірілген вариациялық қатар немесе белгіні бөлуді аламыз.

Вариациялық қатарды интервалды қатар түрінде берген ыңғайлы, онда жиіліктер жеке мәндерге емес, интервалдардың (кластардың) ортасына жатады.

Интервалдың оңтайлы шамасы  Стерджесстің формуласымен анықталады.

 

                                                                                                                          І.І)



Интервалды вариациялық қатарда әрбір интервалда интервалдардың жоғарғы және төменгі шекарасын айырады. Әрбір интервалға сандық мәндері интервалдың төменгі шекарасынан үлкен және жоғары шекарадан аз немесе тең варианттарды қосады.

Интервалдың жиіліктерін жиынтықтың жалпы көлеміне бөлуден дербестер интервалдардың жиіліктері деп аталады.

                                                                                                                                               (І.2)

 

Мысал. Полиметалл кеніште 10 забойдан 100 сынама алынған.      Сынамалар бойынша металл құрамына химиялық талдаулардың нәтижелері 1.1. кестеде берілген. Сынау деректерін тәртіпке келтірілген және интервалды вариациялық қатарлар түрінде келтіру талап етіледі.



 

1.1 кесте



 Кенжар



Мет.мазмұны С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

1-ші кенжар кенкенкенкенжаркенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



10









































Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет