№3 /55/, 21 сәуір, дүйсенбі, 2014 жыл газет 2000 жылдың СӘуір айынан шығады

5

ҒЫЛЫМ

Жоғары  оқу  орнындағы 

білім  беру,    білікті  маман  дай-

ындау  ісі  білім  мен  өндірістің, 

жаңа  технологиялар  мен  озық 

тәжірибенің өзара тығыз байла-

нысы  болғанда  ғана  нәтижелі 

болатыны анық.  

Университетте  осы  жылдың 

24-25  сәуір  аралығында  дәстүрлі 

ІІІ  Республикалық  «Академик 

З.Қабдолов  оқулары  -  2014» 

атты 

ғылыми-практикалық 

конференция 

болады. 

Кон-

ференция 

бағдарламасында 

аталмыш  жоғары  оқу  орнына 

университет  дәрежесі  мен  қазақ 

халқының  көрнекті  ғалымы  Халел 

Досмұхамедов  аты  берілгеніне  20 

жыл  толуы  атап  өтілмек.  Соны-

мен қатар  «Физика – математика 

ғылымдарының  қазіргі  білім  беру 

кеңістігіндегі рөлі» тақырыбындағы 

дәстүрлі ІV Халықаралық ғылыми-

практикалық  конференция  өтеді. 

Конференцияның 

мақсаты 

- 

Қазақстан 

Республикасының 

президенті,  ұлт  көшбасшысы  

Н.Ә.Назарбаевтың 

халыққа 

Жолдауындағы  Қазақстан  білім 

беру жүйесінің алдына қойған негізгі 

стратегиялық  міндеттерін    жүзеге 

асыру  болып  табылады.  Міндеті  - 

заман ағымына сай халқымыздың 

ұлттық  дербестігін  нығайта  оты-

рып,  елімізді  өркениетті  елдер 

қатарына  қосу.  Конференцияға 

Қазақстанның,  алыс  және  жақын 

шетелдердің  жетекші  ғалымдары 

мен мамандары шақырылып отыр. 

Ғылымға  сүйенген  ел  дәуірдің 

ұлы  көшінен  қалмайды  деген-

дей,  Университет ұжымы Елбасы 

ұсынып  отырған  сындарлы  сая-

сатты толықтай қолдап, білікті ма-

ман дайындау мақсатындағы абы-

ройлы  жұмыстарын  жалғастыра 

беретін болады. 

Бекет КЕНЖЕҒҰЛОВ, 

техника ғылымдарының док-

торы, профессор

Написание  магистерской  работы 

-  сложный  кропотливый  процесс, 

требующий от магистранта умений 

связанных  проведением  научных 

исследований,  анализом  разрабо-

танности  проблемы  исследования, 

проведения  констатирующего  и 

формирующего экспериментов. Не 

первый  год  занималось  над  про-

блемой обучения учителей в обла-

сти    применения  информационных 

и  коммуникационных  технологий 

(ИКТ) в образовательном процессе.

Магистерское исследование про-

водилось  под  руководством  док-

тора  технических  наук,  профессо-

ра Б.З.Кенжегулов.  В работе были 

рассмотрены подходы к проблеме 

подготовки  будущих  учителей  ин-

форматики  к  применению  ком-

пьютерных  обучающих  программ, 

проанализировано  состояние  про-

блемы исследования, разработана 

характеристика готовности к  при-

менению  компьютерных  обучаю-

щих программ у будущих учителей 

информатики.

В ходе работы над магистерской 

диссертацией было проведено ан-

кетирование    среди  школьников, 

студентов,  преподавателей  и  учи-

телей  школ.  Проведенный  опрос 

исследовал  вопросы,  касающиеся 

готовности  их к работе с компью-

терными обучающими программа-

ми. Результаты анкетирования по-

казали, что школьники и студенты 

имеют  достаточный  уровень  ком-

пьютерной грамотности и положи-

тельное  отношение  к  применению 

компьютерных  учебных  программ 

на уроках. 

Методы обучения педагогов соз-

данию  компьютерных  обучающих 

программ были апробированы при 

проведении семинаров, тренингов, 

мастер-классов  в  Прикаспийском 

современном  колледже  и  средней 

школе  №2.  Имеется  ряд  публика-

ций по данной теме, в том числе, 

и в зарубежных изданиях. Матери-

алы магистерской научно-исследо-

вательской  работы  обсуждались 

на методических семинарах кафе-

дры  информатики  и  пользуется  с 

большим  спросом  в  учебном  про-

цессе.

Ирина ИШУТИНА, 

магистрант второго курса спе-

циальности Информатика

Весна, космос – эти слова буду-

ражат  души  людей.  Прошло  пол-

века как Юрий Алексеевич Гагарин 

12 апреля 1961 году за 108 минут 

облетел Землю, который потряс и 

изумил весь мир!

Жизнь идет вперед уже в космо-

се побывало более 500 космонав-

тов. Люди стали летать в космиче-

ское пространство как туристы. 

Мы  гордимся  нашими  земляка-

ми  космонавтами  Т.Аубакировым 

и  Т.Мусабаевым.  Талгат  Мусаба-

ев  является  «Почетным  профес-

сором»  нашего  университета  и 

во  время  встречи  с  коллективом 

университета,  со  студентами  рас-

сказал о трудностях и опасностях, 

которые  таит  в  себе  профессия 

космонавта. 

Студенты  нашего  факультета 

занимаются  вопросами  «Эколо-

гического  мониторинга  космоса». 

Так, 2013 учебном году Каримова 

Айша  студентка  4  курса  специ-

альности  5В011000-Физика  защи-

тила  дипломную  работу  на  тему: 

«Солнечная  радиация  и  ее  влия-

ние  на  околоземную  атмосферу». 

Студенты  ІІІ  курса  специальности 

5В011000-Физика С.Сержанқызы и 

А.Айдарбекова занимаются вопро-

сами «Защита космоса от мусора».

Для  Республики  Казахстан  од-

ним из приоритетных направлений 

развития  на  долгосрочную  пер-

спективу является космонавтика и 

космические исследования.

В  этой  связи  последнее  полное 

солнечное затмение наблюдаемое 

в  г.Атырау  29  марта  2006  года  с 

его  уникальными  обстоятельства-

ми  не  могут  оставаться  вне  поля 

зрения  ученых  и  педагогической 

общественности  нашего  государ-

ства.  Ведь  само  это  явление  на-

глядно  демонстрирует  тот  факт, 

что  космос  рядом,  а  Земля  -  наш 

общий космический корабль.  

Роза БУКАНОВА, 

доцент кафедры физики и 

технических дисциплин 

Ғылым күніне орай Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік 

университетінің Қазақстан тарихы кафедрасының ұстазы, зерттеуші 

ғалым Ш.Нағимовпен сұхбаттасқан болатынбыз.

-  Шахман  Нағымұлы!  Сізді 

ғылым  күнімен  шын  жүректен 

құттықтаймыз!  Сіздің  осы  жол-

да аянбай еңбек етіп жүргеніңізді 

білеміз.  Ғылым  жолындағы 

ізденісіңізді неден бастағаныңыз 

туралы кеңірек айтып берсеңіз.

-  Менің  ғылым  жолындағы 

таңдаған тақырыбым «Педагогика 

тарихы»  болған  еді.  20-ғасырдың 

90  жылдарынан  бастап  мен  осы 

Атырау  өлкесінің  білім  тарихымен 

айналыстым.  Соның  нәтижесінде 

1999  жылы  менің  алғашқы  моно-

графиям  «Атырау  –  білім  өлкесі» 

деген  атпен  Алматы  қаласының 

Ғылым  баспасынан  жарық  көрді. 

Одан  кейін  2000  жылы  қазақ 

тіліндегі  бұл  еңбекті  орыс  тіліне 

«Атырау путь к знаниям» деген ат-

пен  басылып  шығарылды.  Соның 

нәтижесінде  2004  жылдан  ба-

стап  «Атырау  мұғалімдері»  деген 

кітаптар сериясы жарық көрген еді. 

Бұл  ұжымдық  еңбек  болды.  Осы 

еңбекте біздің Атырау өлкесінің үш 

мыңға  жуық  мұғалімінің  еңбектері 

жария етілді. Енді осы еңбектердің 

заңды жалғасы ретінде 2012 жылы 

«Атыраудың ұлағатты ұстаздары» 

деген жинақты басып шығардық. 

-  Қазіргі  таңда  қандай 

тақырыптар зерттеуді қажет ету-

де және сізді қандай тақырыптар 

толғандырып жүр?

Мені қатты толғандырып жүрген 

өлке 

тарихына 

байланысты 

мәселе.  Бұл  біздің  өлкеміздегі 

жыраулардың шығармаларындағы 

тарихи 

деректерді 

зерттеу 

мәселесі болып табылады. Жыра-

улар  шығармаларындағы  тарихи 

деректер –  тың тақырып. Бұнымен 

бұрын  ешкім  айналысқан  жоқ.  Ал 

шындығында  1924  жылы  профес-

сор  Х.Досмұхамедов  «Кімде-кім 

қазақ  тарихын  зерттегісі  келсе, 

жыраулар тақырыбын, оның ішінде 

Мұрат  Мөңкеұлы  шығармаларын 

аттап  өте  алмайды»  деген  бола-

тын.

 

-  Ғылым  жолы  үлкен  ізденіс 

пен  жауапкершілікті  қажет  етеді 

дедіңіз.  Осыған  орай  қазіргі 

уақытта  студенттермен  бірігіп 

қандай  жұмыстар  атқарылып 

жатыр?

Жақында    ғана    Қызылорда 

қаласында  ҚР-сы  Жоғарғы  оқу 

орындарының  тарих  пәнінен  ал-

тыншы  олимпиадасы  болды. 

Осы  олимпиадаға  біздің  Аты-

рау  мемлекеттік  университеттің 

студенттері  қатысып,  жүлделі  III 

орынға  ие  болды.  Олимпиадаға 

қатысқан  студенттер  ғылыми 

жоба  ретінде    «Мұрат  Мөңкеұлы 

шығармашылығындағы 

тарихи 

деректер»  деген  тақырып  алды. 

Бұл  21команданың  ішінде  үлкен 

қызығушылық  танытқан  тақырып 

болды.  Былтыр  жаз  айында 

біздің  факультеттің  ғалымдары, 

студенттері 

болып 

Мұрат 

шығармаларында 

кездесетін 

кейіпкерлердің қабірде орналасқан 

Дәрі  деген  қауымға  саяхат 

жасадық.  Осы  Дәрі  қауымында 

Мұраттың  кезіндегі  ұстазы,  би, 

батыр  Есет  Қараұлы  жерленген 

екен.  Сондай-ақ,  бұл  қауымда 

Итемгеннің  бес  батыр  ұлдарының 

бірі  Жапарберді батыр жатыр екен. 

Міне,  осыларды  өз  көздерімізбен 

көріп,  олардың  құлыптастарын 

суретке  түсіріп  келдік.  Әлі  де 

болса  еңбекті  жалғастыру  ке-

рек.  Себебі,  сол  Мұраттың  өзінің 

шығармаларында  кездесетін  150-

дің  үстіндегі  жер-су  аттары,  300-

ден аса кісі есімдері әлі күнге дейін 

дұрыс зерттелген жоқ. 

- Шахман ағай, сіздің осындай 

әсерлі сұхбат бергеніңізге үлкен 

алғыс  білдіре  отырып,  ғылым 

жолында  көптеген  табыстарға 

жете беріңіз дегім келеді.

Сұхбаттасқан: 

Бибі-Фатима АЙДЫНОВА, 

қазақ тілі мен әдебиеті 

мамандығының ІІІ курс студенті

-  Амангелді  ағай  Сіз  ұзақ  жыл-

дардан  бері  өлкеміздің  тарихында 

өзіндік орны бар И.Тайманұлы мен 

М.Өтемісұлы  бастаған  көтеріліс  ту-

ралы  ғылыми-әдістемелік  зерттеу 

жұмыстарын жүргізіп келесіз. Соңғы 

10  жылда  мектептерге  арналған 

оқулықтар  мен  оқу  құралдарында 

осы көтеріліс тарихының мазмұны 

сізді қанағаттандыра ма?! 

-  Қазақ  елі  тәуелсіздікке  қол 

жеткізгеннен  кейінгі  жылдарда  біздің 

өлкеміздің  тарихына  тікелей  қатысы 

бар  1836-1838  жылдардағы  Иса-

тай  Тайманұлы  мен  Махамбет 

Өтемісұлы  бастаған  халық-азаттық 

көтерілістің  орта,арнаулы  орта  және 

жоғарғы  оқу  орындарында  сапалы 

түрде  оқытылуына  көңіл  бөлінуде. 

Дейтұрғанмен, осы тақырыпты оқытуда 

әлі  де  кемшіліктердің  бар  екендігін 

жасыруға  болмайды.  Мен  бұл  жерде 

Атлас карталардағы қателіктер туралы 

айтқым келеді. 2004 жылы “Мектеп” ба-

спасынан шыққан  8-сыныпқа арналған 

«Қазақстан  тарихы»    оқулығында  

«Исатай Тайманұлы бастаған көтеріліс 

(1836-1838  жылдар)»  деп  атала-

тын  оқулық  карта  берілген.  Өкінішке 

орай,  бұл  картада  қателіктер  өте 

көп.  Солардың  басты-бастыларына 

тоқталсақ: 

Автор  картаның  тақырыбында 

көтеріліс 

басшысының 

біреуін-

Махамбет 

Өтемісұлын 

негізсіз 

қысқартқан.

Екіншіден 

көтеріліс 

басшысы 

И.Тайманұлының қаза тапқан жері деп 

Жайық  өзенінің  батыс  (Европа)  жағы 

белгіленген.  Шындығында,  Исатай  ба-

тыр  1838  жылы  12-шілдеде  Ақбұлақ 

өзенінің  маңында  болған  шайқаста 

қаза  тапты.  Ал,  Махамбеттің  қаза 

болған жері деп, Жем өзенінің төменгі 

құйылысы көрсетілген. Картаның Азия 

бетін  қараған  оқушы  Исатай,  Махам-

бет  батырлардың  басшылығымен 

1838  жылдың  бірінші  жартысында 

Кіші  жүздің  батыс  бөлігінде  3  мың 

адам  қатынасқан  көтеріліс  мүлде 

болмағандай әсерде қалады.  

- 

Мектеп 

оқулықтарындағы 

және  Атластардағы  осы  тақырып 

төңірегіндегі  қателіктерді  түзету 

жолында  өзіңіз  қандай  жұмыстар 

атқардыңыз?

Алдымен,  мектеп  оқушылары  мен 

тарихшы  –  мұғалімдерге  арнап  «Иса-

тай мен Махамбет батырлар бастаған 

көтеріліс  және  оны  мектептерде 

оқыту»  деген  тақырыпта  қазақ  және 

орыс тілдерінде әдістемелік құрал дай-

ындап, оны біздің университет баспа-

ханасынан  шығарып  аудандарға  та-

раттым.  Екінші,  жоғарыда  көрсетілген 

оқулық  карталардағы  қателіктерді 

ескере  келе,  мен  «Қазақстан  тари-

хы»  пәніне  арналған  карталардағы 

қателіктерді толықтай түзетіп, 8 сынып  

оқушылары  мен  мектептің  тарихшы-

мұғалімдері  үшін»  Исатай  Тайманұлы 

мен  Махамбет  Өтемісұлы  бастаған 

халық  –  азаттық  көтеріліс  (1836-1838 

жылдар)» атты карта дайындадым.

Көрнекті  құралмен  танысу  бары-

сында  оқушылар,  студенттер  бұл 

көтерілістің    негізгі  ошақтары  қазіргі 

әкімшілік  бөлумен  айтқанда  Ба-

тыс  Қазақстан,  Атырау,  Ақтөбе, 

Маңғыстау  облыстары  аумақтарын 

қамтығандығын  көреді.  Олай  бол-

са,  бұл    картаның    жас  ұрпақты  

патриоттық,  Отан  сүйгіштік  рухта 

тәрбиелеуге де үлесі мол болмақ.

Жуырда  ҚР  Білім  және  ғылым 

министрлігінің  Мектепке  дейінгі    және 

орта  білім  департаменті  бұл  кар-

таны  «Қазақстан  тарихы»  курсы 

дәрістерінде  пайдалануға  болады, 

-  деген  шешімге  келгендігі  туралы 

Атырау  мемлекеттік  университетіне 

қуанышты хабар келді.

-  Исатайтанушы  ғалым  ретінде 

алдағы жоспарыңыз?

Қазіргі мезгілде студенттерге арнап 

«Исатай–Махамбет  көтерілісі  (1836-

1838  жылдар)»  деген  тақырыпта  оқу 

құралын дайындау үстіндемін.

Әңгімеңізге  рахмет!  Еңбегіңіз 

жемісті болсын!

Сұхбатты жүргізген: 

Ұлмекен ШАУКЕНОВА, 

«Университет» газетінің тілшісі

Ғылымға сүйенген ел - көштен қалмайды

МОНИТОРИНГ  КОСМИЧЕСКОГО  ПРОСТРАНСТВА

Министрлік мақұлдаған оқулық карта 

ПРИМЕНЕНИЕ КОМПЬЮТЕРНЫХ ОБУЧАЮЩИХ 

ПРОГРАММ ДЛЯ ПОДГОТОВКИ СОВРЕМЕННОГО 

ПЕДАГОГА

ҒЫЛЫМ – ӨМІР АЖАРЫ

6

ЖАС ҒАЛЫМДАР

Сегодня в своей статье я хотела 

бы затронуть тему об участии сту-

дентов  в  университетской  жизни, 

о внесении их лепты в различные 

мероприятия,  участии  в  научных 

работах, конференциях, конкурсах.

Могу  смело  сказать,  что  в  этой 

области я уже имею небольшой ба-

гаж опыта. И хочу этим поделиться 

со студентами нашего замечатель-

ного Вуза.

Я  сама  в  этом  году  съездила 

на  «VI  Республиканский  конкурс 

проектов  среди  студентов,  ма-

гистрантов,  молодых  ученых  по 

продвижению 

возобновляемых 

источников  энергии  и  энергоэф-

фективного  освещения  в  Казах-

стане»  в  Алматы,  вместе  с  одно-

курсниками  Б.Кабдрахмановой  и 

Н.Сарманкуловым  Конкурс  про-

водился  компанией  «ШЕВРОН», 

Алматинским университетом энер-

гетики и связи, программой разви-

тия ООН и общественным фондом 

«RESD».  Мы  приехали  обратно 

в  Атырау  не  с  пустыми  руками,  а 

с почетным 2-м местом за работу 

«Биомассы в энергетике» и приза-

ми. Конечно же, это не только наша 

заслуга, но и заслуга наших науч-

ных  руководителей:  к.э.н.  Айман 

Мусаевой  и  к.э.н.  Кансулу  Утепка-

лиевой, т.к. без их высокого уровня 

научного руководства мы бы сами 

не справились.

Вот уже второй год мы со студен-

тами 3 и 4-го курса специальности 

«Финансы»  участвуем  в  Между-

народном  Интернет-чемпионате 

«Деньги»,  в  котором  принимают 

участие все страны СНГ. Интернет-

чемпионат - это состязание между 

командами, где каждому участнику 

предлагается  в  День  Чемпионата 

посредством  доступа  через  сеть 

Интернет к программному обеспе-

чению  организаторов  Чемпионата 

ответить на одни и те же вопросы 

за определенное время. За 2 часа 

участия  в  Интернет-чемпионате  у 

нас рождается командный дух, по-

является азарт. 

Сейчас  я  готовлюсь  к  I  Нацио-

нальному Экологическому Форуму 

молодежи  Республики  Казахстан, 

который  пройдет  в  Алмате,  вме-

сте  со  студентами  специальности 

«Экология» под научным руковод-

ством  Ph.D,  старшего  препода-

вателя  кафедры  «Сельскохозяй-

ственных  дисциплин  и  экологии» 

Ж.С.Есенамановой.  Целью  Фору-

ма  является  объединение  усилий 

студенческой  молодежи  для  про-

движения и реализации принципов 

«зеленой» экономики.

Я желаю всем студентам нашего 

Вуза не довольствоваться малым, 

и  не  проводить  скучно  свои  сту-

денческие  годы.  Участвуйте,  по-

казывайте себя, не закапывайте в 

себе  того  талантливого  человека, 

который полон идей, у которого ки-

пит кровь, который может больше, 

чем просто 50 минут просидеть на 

парах.  

Поделитесь с Вашими друзьями: