574 Қазақ хандық дәуір әдебиетінің зерттелуі



бет1/4
Дата23.05.2022
өлшемі77,5 Kb.
#35345
  1   2   3   4

ӘОЖ - 894.342:950 (574)


Қазақ хандық дәуір әдебиетінің зерттелуі

Ұ.Н.ЖАНБЕРШИЕВА


Ф.ғ.к, профессор.
Қорқыт Ата атындағы
Қызылорда Мемлекеттік
университетінің қазақ тілі мен әдебиеті
және журналистика кафедрасы
Н.С.ЖАНИБЕКОВА
Қорқыт Ата атындағы
Қызылорда Мемлекеттік
университетінің қазақ тілі мен әдебиеті
кафедрасының І курс магистранты

Мақалада ХV ғасырдан басталатын қазақ хандығы тұсындағы әдебиет және оның қалыптасу кезеңі туралы сөз болады. Қазақ тарихында ХV ғасырда Керей мен Жәнібек хан негізін салған хандық мемлекет құрылды. Хандық дәуірде өмір сүрген жыраулар поэзиясын зерттеуші ғалымдардың ой-тұжырымдары беріледі. Хандық дәуір әдебиетінің өзіндік ерекшеліктері мен ұлттық сипаты дәйектеледі. Жыраулар поэзиясы оның негізгі жанры толғау туралы талдама жасалады. Асан қайғы, Қазтуған, Шалкиіз, Жиембет т.б толғауларындағы хандық жүйе мен ханға арналған толғаулардың мәні ашылады. Қазақ хандық дәуіріндегі әдебиеттің зерттелуі түйінделеді.


ХІХ ғасыр Ш.Уалихановтан бастап кеңес дәуірі тұсында М.Әуезов, А.Байтұрсынов, Ә.Марғұлан, Е.Ысмайлов, Р.Бердібай, Х.Сүйіншалиев, М.Мағауин т.б. ғалымдардың хандық дәуір әдебиетін зерттеуге қосқан үлесі дәйектеледі.
Хандық дәуір әдебиеті хандық мемлекеттің құрылуымен байланысты қалыптасып, дамығаны тұжырымдалды.
Түйін сөздер: жырау, хандық дәуір, қазақ даласы, толғау, әлеуметтік сарын, көшпенділер философиясы, жыр, ғибрат, ғазиз, ру басы.
УДК-894.342:950 (574)
У.Н.Жанбершиева
Профессор, к,ф,н, доцент
Жанибекова Н.С
магистрант І курса КМУ
Изучение литературы перида Казахского ханства

Предметом исследования в данной статье является литература периода Казахского ханства, которая берет свое начало с 15 века, когда ханн Керей и Жанибек основали казахское государство.


Автор статьи анализирует работы ученых, исследующих творчествр поэтов -жырау.
Отмечаются спецефические черты и национальное своебразие литературы исследуемого периода. В статье дается анализ жанра толгау, который является основным жанром поэзии жырау. Рассматривается творчество Асан Кайгы, Казтуган, Шалкииз, Жиембет и др.
Также отмечается вклад:
Ш.Уалиханова, М.Ауезова, А. Байтурсынова, А.Маргулана, Е.Ысмайлова, Р.Бердибай, Х.Суйиншалиева, М.Магауина и других ученых в исследование литературы периода Казахского ханства.
Автор статьи заключает, что формирование и развитие литературы периода Казахского ханства связано с укреплением казахской государственности.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет