«Ақпараттық талдау орталығы» АҚ



Pdf көрінісі
бет1/19
Дата07.04.2017
өлшемі4,27 Mb.
#11219
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19

 
 
 
«Ақпараттық
-
талдау орталығы»
 
АҚ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Астана 2016
 
 
ICILS   
2
018
 
Жинақ
 
Оқушылардың 
IT- 
құзыреттері 
ICILS 
халықаралық зерттеуі
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 2 ~ 
 
 
 
 
УДК 
004 (0753) 
ББК 32 9 73я
 72 
М 43
 
 
 
Оқушылардың
  IT-
құзыреттері 
ICILS 
халықаралық  зерттеуі.
 
Жинақ
.  - 
Астана:  «Ақапарттық
-
талдау орталығы»
 
АҚ
, 2016. - 254 
бет

 
 
ISBN 978-601-280-763-9 
 
Қазақстан
 
2018 жылы оқушылардың IT
-
құзыреттері деңгейін бағалайтын ICILS  
халықаралық  зерттеуіне  қатысады.  IEA  және  ҚР  БҒМ  арасындағы  Келісіммен 
зерттеудің Ұлттық үйлестірушісі «Ақпараттық
-
талдау орталығы» АҚ тағайындалды. 
 
Жинақта  ICILS  зерттеуі  туралы  ақпараттық  мәліметтер,  құпиялық  режимінен 
шығарылған тесттік тапсырмалар үлгілері және қатысушы респонденттерге арналған 
сауалнама сұрақтары қамтылған. 
 
Жинақ  педагог  қауымына  қосымша  материал  ретінде  пайдалану  үшін 
арналады.
 
 
 
 
     
УДК 
004 (0753) 
                                                                                            
ББК 32 9 73я 72
 
ISBN 978-601-280-763-9 
 
 
 
 
 
 
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 3 ~ 
 
МАЗМҰНЫ
 
КІРІСПЕ……………...…………………………………………………..
.... 
 

1.  ICILS 
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУІ…………………
...................... 
 

1.1. 
Мақсаты және міндеттері..………………
......
………………….
.... 
 

1.2. 
Стандарттары және өткізу рәсімдері
 
………………
.
………
...... 
 

1.3. 
Тестілеуді жүргізу…….
............................................................... 
 
14 
1.4. 
Бағалау шеңбері
 
…………………………………………
.............. 
 
28 
2. 
ЗЕРТТЕУ ҚҰРАЛДАРЫ
............................................................... 
 
30 
2.1. 
Тесттік тапсырмалар……
..........................................
…….…...
 
 
30 
2.2. 
Сауалнама сұрақтары…………………
..........................
……
... 
 
45
 
2.2.1.  
Мектеп директорына арналған
............................................... 
 
45 
2.2.2. 
АКТ
-
координаторға арналған
................................................... 
 
60 
2.2.3. 
Мұғалімдерге арналған
............................................................. 
 
68 
2.2.4. 
Оқушыларға арналған
............................................................... 
 
87 
2.2.5. 
Ұлттық
 
мәнмәтіндік шолу..............................................
............ 
 
117 
3.  ICILS-2013 
нәтижелері……………………………………………….
 
 
132 
 
 
 
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 4 ~ 
 
КІРІСПЕ
 
Оқушылардың  АКТ
-
құзыреттері  ХХI  ғасырда  тұлғаның  табысқа  қол 
жеткізу  үшін  ЭЫДҰ
-
мен  базалық  дағды  ретінде  тағайындалған.  Сандық 
технологияларды енгізу адамнан тек түрлі бағдарламалық қосымшалармен 
жұмыс  істеу  дағдыларын  ғана  емес,  сонымен  қатар  ақпаратты 
пайдаланудың белгілі бір мәдениет деңгейін талап етеді. 
 
Жанпониядағы  Ұлттық  Мультимедия  институты
1
 
жүргізген  зерттеудің 
нәтижелері,  оқушылардың  IT
-
дағдыларының  бар  болуы,  олардың 
математика  және  гуманитарлық  ғылымдар  бойынша  үлгеріміне  оң  әсер 
ететінін дәлелдеді. 
 
Қазақстанда  оқушылардың  IT
-
дағдылары  ешқашан  ұлттық  және 
халықаралық  деңгейде  бағаланған  жоқ.  Сондықтан,  қазақстандық 
оқушылардың  компьютерлік  және  ақпараттық  сауаттылығының  қалыптасу 
деңгейі туралы түсінік жоқ. 
 
Осындай  бірегей  мүмкіндікті  Оқушылардың  білім  жетістігін  бағалау 
жөніндегі  Халықаралық  Қауымдастық  IEA  (
International  Association  for  the 
Evaluation  of  Educational  Achievement) 
ұсынып
 
отыр.  ICILS 
(International 
Computer  and  Information  Literacy  Study) 
зерттеуі  әр  бес  жыл  сайын 
жүргізіледі. 
 
Қазақстан
 
2018  жылы  ICILS  зерттеуіне  алғаш  рет  қатысады.  ICILS 
халықаралық  тесті 
8-
сынып  оқушылардың  басқа  елдегі  олардың 
құрдастарымен 
салыстырғандағы 
IT
-
құзыреттері 
деңгейін 
шынайы 
бағалауға  мүмкіндік  береді.  Педагогикалық  қауымдастық  электрондық 
оқытудың 
үздік 
технологияларына 
қол 
жеткізе 
алады. 
                                      
Оқу  бағдарламаларын  жетілдіру  үшін  оқытудың  жаңа  технологияларын 
енгізу  ұсыныстары  әзірленетін  болады.  Бұл  IT
-
білімнің  белсенді  дамуына 
ықпал  етіп,  халықтың  ақпараттық  сауаттылық  деңгейі  бойынша 
мультипликативтік әсерді қамтамасыз ететін болады.
 
 
                                                           
1
 http://www.virtualschoolsandcolleges.eu/index.php/Japan 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 5 ~ 
 
 
 
1. ICILS 
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУІ
 
 
1.1. 
Мақсаты және міндеттері
 
 
Көптеген 
елдердің 
орта 
білім 
беру 
(негізгі 
мектеп) 
бағдарламаларының 
бірінші 
кезеңі 
ЮНЕСКО
-
ның 
білім 
беру 
халықаралық  стандартты  жіктеудің  (БХСЖ
-
2)  екінші  деңгейінің 
аяқталуына  сәйкес  келеді.  Бұл  шамамен  14  жасты  құрайды.
 
Осы 
санаттағы  оқушыларды  таңдау,  әлемнің  көптеген  елдерінде  бұл 
жастағылар мектепте міндетті оқуды аяқтауымен түсіндіріледі.
 
ICILS 
зерттеуінің  мақсаты
 

 
оқушылардың
  IT-
құзыреттері  деңгейін 
бағалау  және  олардың  оқу  жетістігіне  ықпалын  анықтау.  Бұл  зерттеу 
оқушылардың 
IT-
құызретін  қалыптастыру  мектеп  біліміне  қалай  әсер 
етеді  және  балалардың 
IT-
дағдыларының  дамуына  қандай  факторлар 
әсер  етеді  деген  сұрақтарға  жауап  береді
 
ICILS  зерттеуінің. 
Тұжырымдамалық  моделі  компьютерлік  және  ақпараттық  сауаттылығын 
адам дағдыларының
 
елеулі ауқымын қамтиды
 (1.1.1-
сурет
). 
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 6 ~ 
 
1.1.1-
сурет.
 ICILS 
тұжырымдамалық моделі
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дереккөз
:  IEA 
халықаралық  есебі
 
«Сандық  ғасырдағы  өмірге  дайындау:  ICILS  
компьютерлік  және  ақпараттық  сауаттылығы  халықаралық  зерттеу»,
                
2013 
жыл
 
 
ICILS 
зерттеуінің  моделі  оқушылардың 
IT-
дағдыларын  бағалаудың 
жаңа  тәсілдерін  ғана  анықтамайды,  сонымен  бірге,  алынған 
мәліметтердің 
талдауына 
басты 
назар 
аударады. 
Зерттеудің 
айтарлықтай  ақпараттық  мәліметтері  басқару  шешімдерін  қабылдаудың 
негізі болуы мүмкін.
 
 
1.1 бағыты 
Есептеу ойлау
 
 
1.2 бағыты 
Компьютерлер
ді түсіну
 
 
2.1 бағыты 
Ақпарат 
жинау
 
 
2.2 бағыты 
Ақпарат 
жасау
 
 
2.3 бағыты 
Сандық 
араласу
 
 
1.1а Аспекті 
ДК білімі
 
 
Аспект 1.2а 
ДК қолдануды 
түсіну 
 
 
Аспект 2.1а 
Ақпаратты 
алу және 
бағалау 
 
 
Аспект 2.2а 
Ақпаратты 
қайта өңдеу
 
 
Аспект 2.3а 
Ақпаратты 
тарату
 
 
1 өлшем 
Есептеу 
 
 
2 өлшем 
Сандық ақпарат
 
 
Аспект 2.1б 
Ақпаратты 
басқару
 
 
Аспект 2.2б 
Ақпаратты 
жасау
 
 
Аспект 2.3б 
Ақпаратты 
сенімді және 
қауіпсіз 
пайдалану
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 7 ~ 
 
1.2. 
Стандарттар және өткізу рәсімдері
  
 
ICILS 
зерттеуінің  технологиясы  стандарттаған.  Зерттеуді  өткізу 
рәсімдері  құралдар  мен  нұсқаулық  материалдарды  дайындауды 
қамтиды. 
 
Қатысушыларды
 
халықаралық  және  ұлттық  іріктеу  белгіленген 
мерзімде  жүзеге  асырылады.  Зерттеу  Оқушыларды  тестілеу  және 
оқушылардан,  мектеп  әкімшілігінен,  мұғалімдерден  және  АКТ
-
үйлестірушілерінен  сауалнама  алу  рәсімдерін  қарастырады.  Зерттеу 
нәтижелерін  өңдеу  бір  жарым  жыл  уақытты  алады. 
ICILS-2018 
қорытындыларын  ресми  жария  ету  және  Халықаралық  есеп 
                 
2019 жылдың желтоқсан айында жарияланады.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
IEA 
Білім жетістігін бағалау жөніндегі 
Халықаралық 
Қауымдастық
(International Association 
for the Evaluation of Educational 
Achievement) 
Білім жетістігін бағалау жөніндегі 
Халықаралық Қауымдастық хатшылығы
 
(IEA, Нидерланды
 
Канадский Центр Статистики 
(Statistics Canada) 
Бостонский
 
колледж
 ISC (International 
Study Center, Boston College, 
США

Центр
 
обработки
 
данных
 IEA DPC 
(Data Processing and Research Center) 
Зерттеудің
 
әкімшілік басқару қызметін 
атқарады
 
Халықаралық үйлестіруші орталық 
ретінде зерттеудің құралдарын және 
нұсқаулық материалдарын 
дайындауға жауап береді
 
 (
бейімдеу, верификация, аудару
)  
Халықаралық мәліметтер базасын 
басқарады
 
(
зерттеуге қатысушыларды іріктеу

Зерттеу нәтижелерінің есебін 
жүргізеді
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 8 ~ 
 
Құралдарды
 
және нұсқаулық материалдарды дайындау
 
 
Зерттеу құралдарын қатысушы елдің тіліне аудару жобаның Ұлттық 
үйлестірушісімен
 
жүзеге  асырылады  және  халықаралық  дәрежедегі 
аудармашылардың  қатысуымен  тілдік  сараптамадан  өту  үшін 
Халықаралық консорциумға жіберіледі. 
 
Тесттік  тапсырмалар  және  оқушылар  мен  мұғалімдердің,  мектеп 
директоры  және  АКТ
-
үйлестірушілерінің  сауалнамалары  үш  кезеңді 
бейімдеу  мен  верификациядан  өтеді.  Бірінші  кезеңде  құралдар  және 
          
IT-
қосымшалардың
 
форматы ұлттық терминоголияға сәйкестендіріледі. 
 
Екінші кезеңде тесттік модульдер және сауалнамалар дизайны бір 
пішімге  келтіріледі.  Үшінші  кезең 
INDESIGN 
пішіміндегі  құралдарды 
дайындау  және  басып  шығару  алдындағы  соңғы  сараптамамен 
аяқталады. 
 
ICILS 
зерттеуінің  технологиясы  реттелген  нұсқаулық  рәсімдік
 
құжаттар  пакетін  қарастырады.  Бұл  еліміздегі  зерттеуді  өткізу  және 
қатысушыларды  іріктеу  рәсімдерін  қамтитын  Ұлттық  үйлестірушіге 
арналған нұсқаулық.
  
Халықаралық  бақылаушылар 
қатысушы
 
елдердің  білім  беру 
саласындағы  тәуелсіз  мамандар  санынан  халықаралық
 
консорциуммен 
тағайындалады.  Тағайындалған  бақылаушы  қазақ,  орыс  және  ағылшын 
тілдерін  білуі  керек.  Халықаралық  бақылаушының  қызметі 

Функции 
международного  наблюдателя  –
 
зерттеу  жүргізу  кезінде  рәсімдік 
талаптарды сақтау.
 
Халықаралық бақылаушы елімізден қатысушы саны 
ең көп өңірдегі тестілеуге қатысады.
  
Әр
 
өңірде  зерттеуді  өткізу  және  ұйымдастыру  жұмыстарына 
жауапты Облыстық үйлестіруші анықталады. Осыған сәйкес, зерттеуге 
қатысатын әр мектепте Мектеп үйлестірушісі тағайындалады. 
 
Мектеп  үйлестірушінің  және  тест  жүргізушінің  әрекеттері 
стандартталған.  Мектеп  үйлестірушіге  арналған  нұсқаулық  зерттеуге 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 9 ~ 
 
қатысудың
 
мектепті  дайындаудың  қадамдық  алгоритм  әрекетін 
қарастырады.
 
Мектеп  үйлестіруші  сынып,  мектеп  мұғалімдері  және 
оқушылар  туралы,  тестілеуді  өткізу  орнын  анықтайды,  оқушыларды 
отырғызу ретін, емтихандық
 
есептілік және рәсімдік құжаттарды толтыру 
ақпараттарын ұсынады. 
 
Тест 
жүргізушіге 
арналған 
нұсқаулық 
тесттік 
сессиясын 
сүйемелдеу  бөлігіндегі  оның  нақты  іс
-
қимыл  ережелерін  қамтиды.  Тест 
жүргізуші  тестілеуге  қатысатын  сыныпқа  сабақ  бермейтін,  ақпараттық
 
технологиялардың тәжірибелі педагогтар арасынан таңдалады. 
 
 
Зерттеудің  технологиясына  сәйкес  барлық  нұсқаулық  материалдар 
тестілеу  тіліне  аударылады.  Мектеп  үйлестіруші  және  тест  жүргізуші 
тестілеудің  басталуына  бір  ай  қалғанда,  арнайы  оқыту  семинар
-
тренингінен  өтеді.  Оқу  семинарын  өткізу  жауапкершілігі  Ұлттық 
үйлестірушіге жүктелген.
 
 
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 10 ~ 
 
Қатысушылардың халықаралық және ұлттық іріктелуі
 
 
Зерттеу  нәтижелерінің  нақтылығы  тікелей  қатысушылардың  іріктеу 
рәсімдерін жүргізуге байланысты.
  
ICILS 
зерттеуінің  қатысушыларын  алдын  ала  сапалы  түрде  іріктеу 
Халықаралық  үйлестіру  орталығының  жоспарына  сәйкес  жүргізіледі. 
ICILS 
Стандарт  талаптарына  зерттелетін  жиынтық  сипаттамаларының 
сәйкес болуы елдің зерттеуге қатысу шарты болып табылады. 
 
Көлемі  үлкен  мемлекет  елдің  әкімшілік  бөлінуіне  сәйкес  келетін 
страталарға  бөлінеді.  Ұлттық  үйлестіруші  әр  өңірдің  зерттелетін 
оқушылар  санының  жиынтығы  туралы  ақпарат  жинайды.  8  сынып 
оқушылар саны көрсетілген мектеп және өңірдің тізімін жасайды. 
 
Оқушыларды  іріктеуді  қалыптастырудың  әр  бір  әрекеті  арнайы 
нысандарда  бекітіліп, 
ICILS 
үйлестіруші
 
орталығына 
(
Орталық

бағытталады.
  
Орталық  ықтималды
-
үйлесімді  әдіс  арқылы  әр  елден  150
-
ден  кем 
емес  мектеп  қатысушыға
 
іріктеу  жүргізеді.  Іріктелген  мектептерге  төрт 
таңбалы сәйкестендіру нөмірі бекітіледі. Сонымен бірге іріктеудің іріктеу 
көрнекілігі 
(репрезанттығы) 
бұзылған 
жағдайда 
(форс
-
мажорлы 
жағдайлар) іріктелген білім беру мекемесін алмастыра алатын мектептер 
анықталады. Әр мектеп үшін екі алмастырушы мектеп анықталады.
  
Зерттеудің  тексерілетін  құрамы,  8
-
сынып  оқушылары,  оның  басты 
жиынтығын  құрайды.
 
Зерттеу  нәтижелерінің  салыстырмалылығын 
қамтамасыз  ету  мақсатымен  әрбір
 
қатысушы
 
ел  тұрғысында  іріктелген 
сыныптар білім алушылардың жоспарланған 85%
-
дан кем емес
 
қатысуы 
міндетті болып табылады.
 
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 11 ~ 
 
Елмен  ұсынылған  8
-
сынып  оқушыларының  жалпы  тізімінен  тесттің 
10 нұсқасына 400 оқушы іріктеп алынады (негізгі мектеп оқушыларынан 
4000  оқушы).  Шығарылуға  тиіс  оқушылар  шығарылу  жиынтығына 
жатады. Қатысушылардың қалған құрамы зерттеу жиынтығын құрайды.
 
Басты  іріктеудің  талаптарына  сәйкес  іріктеліп  алынған  зерттеуге 
қатысушы
 
мектеп  тізімі 
WinW3S 
мәліметтер  базасына  енгізілу  үшін 
Ұлттық үйлестірушіге жолданады
 (1.2.1-
сурет
). 
 
1.2.1-
сурет
. ICILS 
қатысушыларының
 
іріктеуін қалыптастыру сызбасы 
 
 
Дереккөз:  IEA  халықаралық  есебі  «Сандық  ғасырдағы  өмірге  дайындау:  ICILS  
компьютерлік  және  ақпараттық  сауаттылығы  халықаралық  зерттеу»,
                     
2013 жыл
 
 
 
НЕГІЗГІ 
 
жиынтық
 
ЗЕРТТЕУ  жиынтығы 
ШЫҒАРЫЛУ жиынтығы
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 12 ~ 
 
Оқушыларды  тестілеу  және  оқушылардан,  мектеп  әкімшілігінен, 
мұғалімдерден және АКТ
-
үйлестірушілерінен сауалнама алу.
 
Тест тапсырмалары
 
ICILS 
тест  тапсырмалары  жетекші  халықаралық  және  қатысушы 
елдердің  сарапшыларының  қатысуымен  әзірленеді. 
ICILS 
тесті  толық 
автоматтандырылған  және  басқа  елдің 
 
оқушыларының  компьютерлік 
және  ақпараттық  сауаттылығын  бағалауға  бірегей  құрал  болып 
табылады. 
ICILS 
тест  тапсырмалары  жабық  жүйе  қағидасы  бойынша 
құрастырылған.  Басқа  ресурстарға  қол  жеткізуге  мүмкіншіліктері  жоқ
 
болса
 
да,  арнайы  құрылған  ақпараттық  ортада  қатысушы  ақпаратты 
іздеуді,  өңдеуді  және  жіберуді  жүзеге  асырады.  Дербес  пайдалану 
кезінде  тестіленушінің  әр  қайсысының  нәтижелері  салыстыруға 
келмейтіндей болар еді. 
 
ICILS 
тесті  5  модульден  тұрады.  Бұл  ретте  бағдарлама 
қатысушыларға  тек  екі  модульді  орындауды  ұсынады.  Әрбір  модуль 
бірнеше  тапсырмалары  бар  бір  тақырыптық  бағытқа  ие  (7
-
8  сұрақтар). 
Тапсырмалар екі типке бөлінген.
 
Біріншісі –
 
жауапты таңдайтын күрделі 
емес тапсырмаларды орындауды көздейді. Екінші типтің тапсырмаларын 
орындау  барысында  қатысушы  жарнамалық  постерлерді,
 
буклеттерді, 
слайдттарды  және  бейне
-
презентицияларды,  мәтіндерді  өңдеу  арқылы 
бағдарламалық қосымшаларды пайдалану дағдыларын көрсетуі тиіс.
 
Тест  қатаң
 
түрде  белгілі  бір  ретпен  орындалуы  қажет 
(
сызықтық 
құрылым
). 
Бір тест модулін орындауға 30 минут уақыт беріледі. 
 
 
 
 
 
 

Оқушылардың
 IT-
құзыреттері
 ICILS 
халықаралық зерттеуі 
 
~ 13 ~ 
 
Оқушыға арналған саулнама
 
 
20  минуттық  оқушыға  арналған  сауалнама
 
тестілеуден  кейін 
электронды  түрде  ұсынылады.  Сауалнама  26  сұрақтан  құралған. 
               
Ол  жеке  мәліметтер  (жасы  және  жынысы,  жоспарлап  отырған  білім 
деңгейі,  жанұның  білім  ресурстары,  жанұяда  сөйлеу  тілі  және  т.б.)

Мектепте  және  мектептен  тыс  және  компьютерлік  технологияларды 
қолдануға, оның қатынастарды иелену мәселелері қарастырылады.
 


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет