Қарттық кезеңдегі психологиялық ерекшеліктері

 Қарттық кезеңдегі психологиялық ерекшеліктері 
Қ Р Ғ Ы Л Ы М Ж Ә Н Е Ж О Ғ А Р Ы Б І Л І М М И Н И С Т Р Л І Г І
"
С Е М Е Й Қ А Л А С Ы Ш Ә К Ә Р І М А Т Ы Н Д А Ғ Ы У Н И В Е Р С И Т Е Т І " К е А Қ
Орындаған:Тоқташева Айгерім
Тобы:КЯЛ-101
Тексерген: Жакпарова Гульнар Алдонгаровна

Жоспар:
1Қартаю процесі
2Қартаюдың алғашқы кезеңі
3 Организмнің өзгеруі
4Еңбек қызметі

Қартаю процесі организмге аталған жасерекшелік
өзгерістерге әкелетін, генетикалық проблемаланған
процесс. Геронтогенез кезеңінде біртіндеп
организмдерінің әсіресе, ішкі тітіркендіргіш процесі
әлсірейді. Ең көп сақталғаны тамақ рефлексімен
салыстырғанда қорғану шартты рефлекс екен. Қартаю
кезеңінде барлық өзгерістердің индивидуальды мінез-
құлық болады.

Қартаюдың алғашқы кезі (сыртқы) –
бұл хроникалық аурулармен
ауланбайтын орташа процесс.
Қартаюдың екінші кезі (ішкі) –
қартаю мидың функцияларына әсер
ететін денсаулықтың патологиялық
нашарлауы мен және әртүрлі
хроникалық аурауларымен
байланысты.
Бұл процестің екеуіне де өмір стилі
стресстер моральды-этикалық
принциптер әсер етеді.

Қартаюдың басталуының жан-жақты және жалпы
белгісі болып реакция беру уақытының айтарлықтай
ұлғаюы болып табылады. Бұл мынадан көрінеді: күштің
азаюында және өмір сүргіштіктің негізгі процесінің
қозғалысында, сенсорлық функцияның көбін жаулап
алғандықтан моторикада да, жаңа қабылдауда, егде
адамдардың барлық мінез-құлқында, өзгермелі
жағдайда бейімделуінен психологиялық өзгерістредің
себептері

Қартаю – бұзушы процесс. Ол
организмнің адаптациялық
мүмкіндіктерінің азаюына әкеледі.
Қартаюшы организмның
адаптациясының төмендеуінің
себебі барлық функциялдардың
жүйесінің әлсіреу – нервтік,
эндокриндік, иммундық, тыныс
алушы, ас қорытушы және тағы
басқа.

Ең бірінші, жалпы организмның бұл деңгейін біз
адамдармен қарым-қатынаста визуальды байқаймыз.
Қартайғанда адамдардың шашы сиреп, терісі әжімделіп
және серпілгіштігін жоғалтады, бойы кішірейіп, көру
мен есту нашарлап, дауысы «отырып», қорлыққа
болады да, жоғары мидан бөлінгіш жоғалтады, төс
клеткаларының формалары өзгереді.

Қарттықтың басталуы денсаулық пен тән күшінің
нашарлауы, әлеуметтік-кәсіби рөлдер құрылымы
санаының азаюы және өзгеруі, отбасының өмірден
айрысуымен сипатталады. Адамның есеюі де, қартаюы
да біркелкі жүрмейді.

Қартаюшы адамдардың зейнеткерлікке шығуы қиын
кезең болып табылады, мұның өзі олардың өмір
салтының түпкілікті өзгеруіне әкеледі. Жалпы уақыт
бюджетінің қайта құру процессі өтеді. Еңбек қызметін
тастай отырып, егде адамдар бос уақыты сияқты
байлыққа ие болады. Осыған байланысты егде
адамдардың бос уақытын үнемді өткізуі өзекті мәселеге
айналды.

 Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә.
Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас
редакциясы, 1998
"Медициналық биология және генетика"/Бас
редактор С.А.Әбилаева, Е.О.Қуандықова- Алматы-
Шымкент, 2004
Пайдаланылған әдебиеттер: