Ақтау қаласындағы химия-биология бағытындағы назарбаев зияткерлік мектебі байтокаева Лаура Серикболовна, Каджаева Ұлжан Бисембаевна, Саменова Шолпан Рахимовна «Мектептегі 1 жылдық тәлімгерлік үдерісінің нәтижесі»

АҚТАУ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ХИМИЯ-БИОЛОГИЯ БАҒЫТЫНДАҒЫ НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕБІ
Байтокаева Лаура Серикболовна, Каджаева Ұлжан Бисембаевна, Саменова Шолпан Рахимовна
«Мектептегі 1 жылдық тәлімгерлік үдерісінің нәтижесі»
• Тәлімгерлік тәжірибесі мол мұғалім мен тәжірибесі аздау мұғалімнің арасындағы қарым-қатынас.
• Осы үдеріс аясында тәжірибесі мол мұғалім тәжірибесі аз мұғалімнің кәсіби және тұлғалық өсуіне
ықпал ету үшін оның белгілі бір дағдылары мен білімдерін дамытады (Duse et al., 2017).
• Көп жағдайда жас мамандар физикалық, психикалық және эмоционалдық қажуға тап болады.
Сондықтан әлі тәжірибе жинақтамаған кез келген мұғалімге қызметінің алғашқы жылдарында
көмек пен қолдау көрсеткен өте маңызды (McKinley, 2021).
• Тәлімгерлік үдерісінің ұтымды тұстары: сыртқы жиынтық
бағалауға дайындықтағы көмек, түрлі әдіс-тәсілдермен бөлісу,
ашық сабақтағы қолдау
• Тәлімгерлерден алынған сұхбат нәтижесінде жылдық жоспар
бойынша
қойылған
мақсаттардың
толық
жүзеге
аспауы
анықталды
Тәлімгерлермен 
сұхбат
• Уақыттың жеткіліксіздігі. Бұл қиындықтың орын алуына онлайн
форматта көптеген мұғалімдердің бір уақытта сабақ өткізуі себеп
болған.
• Алайда уақыттың жеткіліксіздігі MS ТEAMS платформасында
сабақты видеоға жазып алу арқылы өз шешімін тапқан.
Тәлім алушылардың 
айлық есептерін 
(сауалнама түрінде) 
талдау
• Тәлімгердің оқу жылының соңындағы жылдық есебі, жыл
басында жасаған жұмыс жоспары және тәлім алушының
жылдық есебінің талдаулары салыстырылды.
• Тәлімгер тарапынан тәлімгерлік үдерісіне немқұрайлы қараған
жағдайлардың орын алғаны белгілі болды.
Тәлімгерлердің 
жылдық есептерін 
талдау
1. Brondyk, S., & Searby, L. (2013). 
Best practices in mentoring: 
Complexities and possibilities. 
International Journal of Mentoring and 
Coaching in Education.
2. Cornu, R. L. (2005). Peer mentoring: 
Engaging pre‐service teachers in 
mentoring one another. Mentoring & 
Tutoring: Partnership in Learning, 13(3), 
355-366.
3. Duse, C. S., Duse, D. M., & 
Karkowska, M. (2017). How important 
is mentoring in education?. In MATEC 
Web of Conferences (Vol. 121, p. 
12005). EDP Sciences.
4. McKinley, D. (2021, March 5). The 
importance of mentoring new teachers. 
Incompassing Education. Retrieved from 
https://incompassinged.com/2017/07/14/t
he-importance-of-mentoring-new-
teachers/.
5. Sundli, L. (2007). Mentoring—A new 
mantra for education?. Teaching and 
teacher education, 23(2), 201-214
Пайдаланылған әдебиет
Тәлімгерлік деген не?
Қорытынды
Тәлімгерлердің жауапкершілігін көтеру 
және аталмыш үдеріске 
қызығушылығын арттыру үшін жыл 
соңында «Үздік тәлімгер» 
номинациясы бойынша ең белсенді 
тәлімгерлерді анықтау, оларды 
дипломдармен марапаттау
«Үздік тәлімгер» номинациясын 
тағайындау үшін оқу жылының 
басында нақты критерийлер 
жасақталды
1. Ментидің сабақ беру сапасын бақылау:
1) Сабаққа жүйелі түрде қатысу (3 сабақтан кем емес);
2) МКДМ - мен байланыс, конструктивті кері байланыс беру;
3) Ментидің қажеттілігіне байланысты әдістемелік көмек көрсету;
4) Кәсіби әңгіменің жоспарлы өткізілуі.
2. Ментидің «Ментор мен менти» декадасына, «Үздік ашық сабақ» 
конкурсына ментордың қолдауымен қатысуы.
3. Ментордың әртүрлі үйретуші іс-шараларды өткізуі (семинар, вебинар, 
коучинг, тренинг, шеберлік класы).
4. Ментиді сабақты зерттеуге (Lesson Study) тарту. Зерттеушілік мәдениетін
дамыту және конференцияларға қатысу.
5. Ментидің мектеп өміріне белсенді қатысуы.
Өзектіл
ігі
- тәлімгерлік үдерісі 
жөнінде Қазақстан 
контекстінде зерттеудің 
аздығы
- зерттеу нәтижелерінің 
тәлімгерлер мен мектеп 
әкімшілігіне өз 
мектептерінде тәлімгерлік 
үдерісін тиімді 
ұйымдастыру туралы 
идеялар бере алуы
Мақс
аты
- мектептегі тәлімгерлік 
үдерісінің тиімділігін 
анықтау
- тәлімгерлік барысындағы 
кездескен кедергілердің 
шешімдерін ұсыну
Зер
тте
у 
сұрақт
ары
- Тәлімгерлік үдерісі
барысында жас мамандар
тәлімгерлерінен нені
үйренеді?
- Тәлімгерлік кезінде
қандай кедергілер орын
алады?
- Анықталған кедергілерді
жою үшін қандай
әрекеттер жасаған жөн?
«Үздік тәлімгер» критерийлері
Зер
тте
у әдісте
рі
https://www.youtube.com/watch?v=0buA5AeYtPE