Ауызша қатынас ойдың тіл арқылы сыртқа шығуы, ол тілдік тұлғалардың сөзге, сөйлемге айналып, дыбысталуы арқасында жүзеге асады



Дата06.03.2023
өлшемі21,59 Kb.
#71926

Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті
Филология факультеті
“Қазақ филологиясы” кафедрасы

“Тілдік қатынас негіздері“
(пән атауы)

Ауызша қатынас - ойдың тіл арқылы сыртқа шығуы
(тақырып атауы)

Орындаған: Есқазина Аида Айғазықызы


2 курс,202 топ
2023 жыл
Ауызша қатынас — ойдың тіл арқылы сыртқа шығуы, ол тілдік тұлғалардың сөзге, сөйлемге айналып, дыбысталуы арқасында жүзеге асады. Ауызша қарым-қатынас вербалды емес қарым-қатынасқа қарағанда маңыздылығы жағынан әлдеқайда төмен, адамдар арасындағы ақпараттың негізгі бөлігі интонациялар, мимикалар, позалар және ым-ишаралар арқылы беріледі деп кең таралған, бірақ бұл мүлдем дұрыс емес. Бұл адамдар бір-бірімен танысып, жанжалдаса, сезімдерімен бөліскенде және оны білдіргенде, қарым-қатынаста көңілді болған кезде, қарым-қатынаста сөйлесуді ұйымдастырғанда, бұл тұлғааралық және аффилиирленген қарым-қатынасқа қатысты. Бірақ іскерлік қарым-қатынаста жағдай өзгереді, ал егер басшының тәртібі интонация емес, ең алдымен мазмұнды болса, қалай емес, не айтылды. Ауызша қарым-қатынасқа қойылатын ең маңызды талап – мазмұнның анықтығы, ойды сізге түсінікті етіп жеткізу. Ең бастысы сөйлеу арқылы берілетін вербальды коммуникация вербалды емес коммуникациядан ерекшеленеді, мұнда әсер интонация және мимиканың өзгеруі, ым-ишара, позаның өзгеруі, қарым-қатынастағы қашықтық және басқа вербалды емес құралдар арқылы жүзеге асады.
Ауызша ауызша қарым-қатынастың мысалдары

  • Телефон қоңырауы.

  • Адаммен жеке сөйлесу.

  • Дауыстық жаднама.

  • Айғай.

  • Ысқырық.

Ауызша қарым-қатынас басқа адамдармен ақпарат алмасу үшін ауызша сөздерді қолдануды қамтиды. Дегенмен, ауызша қарым-қатынас жазбаша сөздерді қолдануды қамтуы мүмкін.
Ауызша қарым-қатынас дағдылары сөйлеу қабілетінен де көп нәрсені қамтиды. Олар хабарламаларды ауызша қабылдау және жеткізу жолын қамтиды.
Тиімді ауызша коммуникация дағдыларының кейбірі мыналарды қамтиды:

  • Белсенді тыңдау

  • Түсінікті және нақты сөйлеу

  • Қажет кезде кері байланыс беру

  • Сәйкес тіл мен үнді қолдану

  • Вербалды емес белгілерді анықтау және оларға жауап беру

  • Адамдарға кедергісіз қабылдауға мүмкіндік беру

  • Сеніммен сөйлейді.

Вербальды қарым-қатынас түрлері:
Ауызша қарым-қатынастың төрт негізгі түрі бар, олар мыналарды қамтиды:

  • Тұлға ішілік коммуникация

Тұлға ішілік коммуникация – ішкі жағдайда болатын қарым-қатынас түрі. Қарапайым сөзбен айтқанда, ішкі тұлғалық қарым-қатынас өзіңізбен сөйлесуді қамтиды.

  • Адамдар арасындағы қарым-қатынас

Тұлға аралық қарым-қатынас, сонымен қатар жеке қарым-қатынас ретінде белгілі екі адам арасында орын алады. Ол бетпе-бет, телефон арқылы немесе онлайн платформалар арқылы болуы мүмкін. Қарым-қатынастың бұл түрінде ақпарат екі адам арасында бөлінеді.

  • Шағын топтағы коммуникация

Шағын топтағы қарым-қатынас екіден көп адам ақпаратпен бөліскенде орын алады. Қарым-қатынастың бұл түрінде әркім бір-бірімен сөйлесіп, араласуға мүмкіндік алады.

  • Қоғамдық коммуникация

Қоғамдық коммуникация бір адам (сөйлеуші) ақпаратты бір уақытта адамдардың үлкен тобына жеткізген кезде жүзеге асады. Қарым-қатынастың бұл түрінде сөйлеуші ​​сөздің көп бөлігін орындайды, ал тыңдаушыларға сұрақ қоюға мүмкіндік беріледі.
Пайдаланылған әдебиеттер

1.”Тілдік қатынас негіздері” Оразбаева Ф.Ш
Алматы,2005ж
2.stud.kz сайты
3.martebe.kz сайты




Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет