Қазақстан Республикасы азаматтарының конституцияларының құқықтары мен міндеттері Орындаған: Әлқайдар Іңкәр Құдайбергенқызы
Конституция, Ата Заң ( латынның лат. constitutio — яғни «құрылым» сөзінен шыққан) —Мемлекеттің негізгі заңы, елдегі барлық басқа заңдарға қатысты жоғары заңды күшке ие заң немесе заңдар тобы.
Құқық - мемлекет орнатқан және оның күшімен қорғалатын, жалпыға бірдей қоғамдық қатынастарды реттейтін тәртіп ережелерінің (нормалардың) жиынтығы.
Заңды міндет дегеніміз - өкілді жанның мүддесін қанағаттандыру үшін тағайындалған заңды қажетті әрекет өлшемі. Міндеттілік субъективті құқықты жүзеге асыру кепілі. Субъективті құқықсыз бұл фикцияға айналады.
Қазақстан Республикасында қолданылатын құқық Конституцияның, соған сәйкес заңдардың, өзге де нормативтік құқықтық актілердің, халықаралық шарттары мен Республиканың басқа да міндеттемелерінің, сондай-ақ Республика Конституциялық Кеңесінің және Жоғарғы Соты нормативтік қаулыларының нормалары болып табылады 1. Әркімнің ар-ождан бостандығына құқығы бар.
2. Ар-ождан бостандығы құқығын жүзеге асыру жалпы адамдық және азаматтық құқықтар мен мемлекет алдындағы міндеттерге байланысты болмауға немесе оларды шектемеуге тиіс.
1. Қазақстан Республикасы азаматтарының бірлесу бостандығына құқығы бар. Қоғамдық бірлестіктердің қызметі заңмен реттеледі.
22-бап 1. Әркімнің ар-ождан бостандығына құқығы бар. 2. Ар-ождан бостандығы құқығын жүзеге асыру жалпы адамдық және азаматтық құқықтар мен мемлекет алдындағы міндеттерге байланысты болмауға немесе оларды шектемеуге тиіс. 26-бап 1. Қазақстан Республикасының азаматтары заңды түрде алған қандай да болсын мүлкін жеке меншігінде ұстай алады. 2. Меншік, оның ішінде мұрагерлік құқығына заңмен кепілдік беріледі. 27-бап 1. Неке мен отбасы, ана мен әке және бала мемлекеттің қорғауында болады. 2. Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу - ата-ананың етене құқығы әрі міндеті. 3. Кәмелетке толған еңбекке қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға міндетті. 29-бап 1. Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы бар. 2. Республика азаматтары заңмен белгіленген кепілді медициналық көмектің көлемін тегін алуға хақылы. 3. Мемлекеттік және жеке меншік емдеу мекемелерінде, сондай-ақ, жеке медициналық практикамен айналысушы адамдардан ақылы медициналық жәрдем алу заңда белгіленген негіздер мен тәртіп бойынша жүргізіледі. 30-бап 1. Азаматтардың мемлекеттік оқу орындарында тегін орта білім алуына кепілдік беріледі. Орта білім алу міндетті. 2. Азаматтың мемлекеттік жоғары оқу орнында конкурстық негізде тегін жоғары білім алуға құқығы бар. 3. Жеке меншік оқу орындарында ақылы білім алу заңмен белгіленген негіздер мен тәртіп бойынша жүзеге асырылады. 4. Мемлекет білім берудің жалпыға міндетті стандарттарын белгілейді. Кез келген оқу орнының қызметі осы стандарттарға сай келуі керек. АДАМ КІМГЕ МІНДЕТТІ? Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларацияның 1-бабында былай делінген: «Барлық адамның тумысынан ақыл – парасаты мен ар-ожданы болады және бір-бірімен бауырмал қарым- қатынаста болуға тиіс». Міне, Жалпыға бірдей декларация адамнан тек осы нәрсені күтеді.
Адамның құқығы бар және ол ешкімге міндетті емес. Десе де, оның міндеттері бар, бірақ адамды басқа біреу емес, өзі міндеттейді. Адам ақ ниетті, оның басқа адам және қоршаған ортамен жауапты қарым-қатынаста болады деп топшаланады. МЕМЛЕКЕТТІҢ АДАМ АЛДЫНДАҒЫ МІНДЕТТЕРІ ҚАНДАЙ? Мемлекеттің әр құқық бойынша міндеттері халықаралық келісімшарттарда жазылған. Қазір мұндай тоғыз құжат бар.Қазақстан оның сегізіне қол қойып, ратификациялады, біреуіне тек қол қойды. Мемлекет сол құжаттарға қола қоя отырып, адам құқығын бұзбауға ғана емес, сол адамға өз құқығын іске асыруға көмектесуге, сол құқықты бұзғандарды жауапқа тартуға келіседі.
Мемлекет өз азаматы мен басқа елдің азаматының құқығын құрметтеп, бұзбауға, қорғауға міндетті.
Біздің бірінші және ең басты міндетіміз — Конституция мен заңдарды сақтау. Бұл ережелерді бұзу — қылмыс жасау не құқық бұзу деген сөз.
АДАМ ӨЗ МІНДЕТІН ОРЫНДАМАСА ШЕ? Қазақстан азаматтары елдің азаматы бола отырып, оның барлық заңына бағынуға міндетті. Мораль мен ар-ожданның қағидалары заңдардың негізі болуға тиіс. Ал мемлекет сол заңдардың қоғамдағы қатынастарды реттеп отыруын қадағалуы керек. Мысалы, жұмыстағы харрасментті дер кезінде құқық бұзу не қылмыс деп есептеу, ал кез келген дамыған қоғам мойындаған біржыныстық қарым-қатынастарды керісінше қудаламау қажет.
Бір жынысты қарым-қатынас? Жоқ, мен қазақпын кет ұят болады Бәсее достар! ӨЗІМІЗДІ БАҒАЛАЙЫҚ! КЕТЕ БЕРЕЙІН МЕН ДОСТАР, КЕТЕ БЕРЕЙІН МЕН 1 КІТАПТЫ 1 МИНУТТА ОҚЫП ТАСТАЙМЫН ДОСТАР ҚАТТЫ КЕТІП БАРАЖАТЫРСЫЗ МӘКЕ!
