Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі №1 СӨЖ Әдістемелік нұсқаулық



бет1/3
Дата16.09.2022
өлшемі19,08 Kb.
#39308
түріҚұрамы
  1   2   3

Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі

1 СӨЖ


Әдістемелік нұсқаулық
2. Құрамында тұрақты, түйдекті, атаулы тіркесті 3 сөйлемді үлгі бойынша сөз тіркестеріне, сөйлем мүшелеріне талдау. (БАҚ құралдары, көркем әдебиеттен алынған мысалдар, дереккөздерін көрсету).


Талдау үлгісі:
Бірінші сөйлем:
Жаңа ғана өмірмен қоштасып, өлімге басын байлаған (п) Ержан (Б)// енді (п) сол (а) қара түнектің ішінен (п) үміт еттті (б). (Ә. Әбішов)



Ержан'>Тұрлаулы мүшелер:

Бастауыш: Ержан (дара)

Бяндауыш: үміт етті (күрделі)

Зат есім, атау септік

етістік

Ержан // үміт етті : атау септік формасы арқылы қиыса байланысқан, субъект предикативтік қатынас

Тұрлаусыз мүшелер:
Сөз тіркестерінің талдану реті тұрлаулы мүшеге жақын тұрған сөйлем мүшесінен басталады.



1. жаңа ғана өмірмен қоштасып, өлімге басын байлаған // Ержан: тәсілі аналитикалық, орын тәртібі арқылы қабыса байланысқан, есімді, күрделі сөз тіркесі; анықтауыш қызметіндегі атрибутивтік қатынасқа құрылған, қимыл сын мәнді

1. қара түнектің ішінен // үміт еттті: тәсілі синтетикалық, шығыс септігін меңгерген, етістікті, күрделі сөз тіркесі; пысықтауыш қызметіндегі, адвербиалдық қатынасына құрылған, мекен мәнді

Салаласа байланысқан бірыңғай мүшелер болса, тәсілін, грамматикалық қатынасын (ыңғайлас, қарсылықы, талғаулықты, кезектестік) көрсетеміз.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет