Бағалау принциптері
жүктеу/скачать 32,16 Kb.
|
|
Бағалау принциптері Критериалды бағалау келесі принциптерге сәйкес жүзеге асырылады: Оқыту мен бағалаудың байланысы. Бағалау дегеніміз оқытудың ажырамас бөлігі және оқу жоспарының мақсаттары мен күтілетін нәтижелерге тікелей байланысты. Обьективтілік, сенімділік және негізділік. Бағалау нақты және сенімді ақпарат береді. Пайдаланылған критерийлер мен құралдар оқу мақсаттары мен күтілетін нәтижелерге қол жеткізуді өлшейді деген сенім бар. Айқындық және қол жетімділік. Бағалау анық және қамтамасыз етеді ашық ақпарат, білім беру процесіне барлық қатысушылардың белсенділігі мен жауапкершілігін арттырады. Үздіксіздік. Бағалау – бұл үздіксіз процесс, үлгерімді уақытылы және жүйелі бақылауға мүмкіндік береді оқушылардың оқу жетістіктері. Дамуға бағыттылық. Бағалау нәтижелері басталады және білім беру жүйесінің, мектептердің, мұғалімдердің даму бағытын анықтау. Бағалар ұжымдық және жеке болып бөлінеді. Зерттеу тәжірибесінде дәл және жуық бағалау қолданылады. Процесс сипаттамаларына сәйкес бағалау: -эпизодтық және мерзімді бағалау сәйкес бағалау; -бағаланатын құбылыстарға сәйкес жалпы бағалар ажыратылады; -ұйымдастыру және өткізудің әдістері туралы қарапайым және күрделі бағалаулар бар. Соңғылары әрдайым арнайы есептеулерге, ақпаратты жинақтауға және синтетикалық көрсеткіштердің құрылысына негізделген. Бағалау түрін таңдау оқу жетістіктеріне қол жеткізуде үлкен маңызға ие. Процесті бағалау үшін: бағалау обьектісі мен тақырыбын таңдау; бағалау критерийлері мен өлшем шкалаларын белгілеу; рәсімдер мен бағалау жүйесін құру; бағалау әдістері мен тәсілдерін таңдау; бағалау нәтижелерін қолдану; қойылған білім беру мақсаттары негізінде бағалау критерийлерін әзірлеу; әртүрлі оқушылардың нәтижелерін ашық салыстырудың жоқтығы; бағалауға оқушылардың өздері қатысады; Бағалаудың технологиялық сипаты: тек оқу іс-әрекетінің өнімдері ғана емес, сонымен бірге оқу процесі де бағаланады; бағалау үшін электрондық құралдарды қолдану; оқушының жетістіктерін құжаттау. Тенденциялар немесе нәтижелер жағдайлар мен проблемаларды терең түсіну, шынайы іс-әрекеттің адекватты баға мүмкін болатын бағалаудың анықталған принциптері бар. 1.Ғылыми принципі. Бағалауды өткізу және жүргізу әдістемелерге негізделеді. Олар әртүрлі болуы мүмкін: ақыл-парасат, бай тәжірибе негізінде бағалауға болады, бірақ ғылыми әдістерді, математикалық модельдеуді қолдану мүмкіндігіне қарай бағалау құрылады. Бұл жағдайда бағалау пәнін білетін, оның әдіснамасына ие және оған обьективті позициялардан жақындауға қабілетті адам оны бағалауы керек. 2.Мақсат қою принципі. Бағалау жалпы түрде жүргізілуі мүмкін немесе кейбір болжамдық нәтижелерге бағдарлануы мүмкін, бірақ сонымен бірге ол нақты мақсатқа ие болуы мүмкін. Белсенділікті, топтық оқушыларды, рационалды жұмысты бөлуді және т.б. ынталандыру үшін бағалауға болады. Бағалаудың мақсаты, заңдылықтары, бақылау тенденциялары даму жолдарын іздеу және құру. 3.Жан-жақты жүйелілік принципі. Көбінесе белгілі, қол жетімді, түсінікті, өлшенетін сипаттамалар ғана бағаланады. Осы тәсілдің нәтижесінде оқиғаның немесе жағдайдың, құбылыстың немесе проблеманың толық бейнесі берілмеген деформацияланған баға алынады. Бағалауды жүргізу кезінде сипаттамалардың арасндағы байланысты ескеру, олардың толықтығына ұмтылу, әртүрлілік пен адекваттылықты қарау өте маңызды. 4.Критерийлік сенімділік принципі. Шамамен, алдын-ала бағалауға болады, бірақ ешқандай критерийсіз бағалау жоқ. Бағалау критерийі – бұл анықтамалық нүкте, өлшеу шкаласы, ол бағаланатын сипаттаманың ерекшелігі туралы мәлімдеме болып табылады. Критерий неғұрлым дәл белгіленсе, бағалау соғұрлым обьективті және маңызды болады. Бағалау кезінде критерийдің еркін өзгеруіне жол берілмейді. 5.Сандық сенімділікті бағалау принципі. Сапа туралы мәліметтерді, ерекшеліктерді сипаттау параметрлерінде бағалауға болады, бірақ бағалау сандық көрсеткіштерде нақты ақпарат беретін және бағалаулармен тиімді жұмыс істеуге мүмкіндік беретін: салыстыруды, синтездеуді, өзгерістерді түсіруге мүмкіндік береді. Басқару жүйелерін зерттеуде, мүмкін болса, сандық бағалауға ұмтылу қажет. Бірақ белгілі бір жағдайларда эвристикалық бағалау неғұрлым бай және пайдалы болуы мүмкін екенін жоққа шығаруға болмайды. 6.Бағалау мен өзгерісті үйлестіру принципі. Көбінесе бағалау – бұл белгілі бір сипаттаманың күйін бекіту, сипаттаманың көріну дәрежесін растау. Зерттеуде динамикалық бағалаулардың салдарын алдын-ала болжауға мүмкіндік беретін өзгерістердің тенденцияларын көрсететін ең бай ақпарат бар. Бекіту сұрақтары: 1.Критериалды бағалау принциптері? 2.Оқыту мен бағалаудың байланысы? 3.Айқындық және қол жетімділік? 4.Үздіксіздік? 5.Дамуға бағыттылық? 6. Бағалаудың технологиялық сипаты?
жүктеу/скачать 32,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|