Бас редактор с. Ж. Пірәлиев
жүктеу/скачать 2,78 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3 2
С.Ж. ПІРӘЛИЕВ Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА құрметті мүшесі
торы, ҚР Жоғары мектебіне еңбегі сіңген қызметкер, профессор, бас редактордың бірінші орынбаса ры; Сейсенбаева Ж.А. – Абай ат. ҚазҰПУ Жаңартпа технологиялар және білім беру мазмұнын ҒЗИ оқу үдерісін жетілдіру бөлімінің басшысы, филология ғылымдарының кандидаты, жауапты редактор; Айтбаев Ө.А. – Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының президенті, Тіл білімі институты ғылыми- терминологиялық орталығының бас ғылыми қызметкері, филология ғылымының докторы, профессор; Айталы А. – Қазақ заң гуманитарлық университетінің әлеуметтік психологиялық пәндер кафедрасының профессоры, философия ғылымдарының докторы, профессор; Әлмұхамбетов Б.А. – Абай ат. ҚазҰПУ көркем сурет-графика факультетінің деканы, педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Баймыр-
докторы, профессор; Бөлеев Қ. – Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының «Педагогика және этнопедагогика» кафедрасының меңгерушісі, педагогика ғылым дарының докторы, профессор; Бейсе-
меңгерушісі, география ғылымдарының докторы, профессор, ҚР Ұлттық Ғылым Акедемиясының акедемигі; Берікханова А.Е. – Абай ат. ҚазҰПУ «Ұлттық тәрбие» кафедрасының доценті, педагоги ка ғылымдарының кандидаты, доцент; Ғаббасов С. – жазушы, КСРО Денсаулық сақтау ісінің үздігі, медицина және педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Есім Ғ. – ҚР сенат депутаты, фило софия ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі; Есполов Т.И – Қазақ ұлттық аграрлық университетінің ректоры, экономика ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА-ның академигі;
торы, педагогика ғылымдарының докторы, психология ғылымдарының докторы, профессор; Иманбае ва С.Т. – Абай ат., ҚазҰПУ «Ұлттық тәрбие және өзін-өзі тану» кафедрасының меңгерушісі, п.ғ.д., про фессор; Қирабаев С.С. – М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының бас ғылыми қызметкері, Абай ат. ҚазҰПУ ректор кеңесшісі, филология ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі;
ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі; Қыдырәлиев Д. – ҚР Президент Әкімшілігінің сарапшысы, философия ғылымдарының докторы; Қозыбаев І.М. – ҚР Мәдениет министрлігінің Мәдениет Комитетінің төрағасы, тарих ғылымдарының докторы, профессор; Қалиев С.Қ. – Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Жалпы педагогика кафедрасының профессоры, педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Қойгелдиев М.Қ. – Абай ат. ҚазҰПУ Магистратура және доктарантура Р һ D институтының Гуманитарлық мамандықтар кафедрасының меңгерушісі, тарих ғылымдарының докторы, профессор; Мырзахметов М. – Абай ат. ҚазҰПУ жанындағы «Абайтану ғылыми-зерттеу орталығының» директоры, филология ғылымдарының докторы, профессор; Мұта нов Ғ.М. – әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің ректоры, техника ғылымдарының докторы, профессор; Молдабеков Ж.Ж. – философия ғылымдарының докторы, әл-Фараби ат. ҚазҰУ «Мәдени-антропология» кафедрасының профессоры; Нөкетаева Д.Ж. – Қазақ Мемлекеттік Қыздар педагогикалық университетінің ректоры, педагогика ғылымдарының кандидаты; Нәрібаев К.Н. – ҚР ҰҒА қоғамдық және гуманитарлық бөлімше төрағасының орынбасары, экономика ғылымдарының док торы, профессор; Сарыбеков М.Н. – ҚР Білім және ғылым вице-министрі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Сманов Б.Ө. – Абай атындағы ҚазҰПУ-дың әкімшілік басқармасының бастығы, педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Табылдиев Ә.Т. – әл-Фараби ат. ҚазҰУ профессоры, педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Түрікпенов Ж. – Абай ат. ҚазҰПУ Магистратура және докторантура РһD институтының педагогикалық мамандықтар кафедрасының профессоры,педагогика ғылымдарының кандидаты, Қазақ Гуманитарлық академиясының академигі; Шаханова Р.Ә. – Абай ат. ҚазҰПУ-дың магистратура және доктарантура PhD институтының филология мамандықтар кафедрасының меңгерушісі, п.ғ.д., профессор; Шолпанқұлова Г.К. – Абай ат. ҚазҰПУ “Ұлттық тәрбие” кафедрасының доценті, педагогика ғылымдарының кандидаты; Құрманғали А.К – жауапты хатшы. ГЛАВНЫЙ РЕДАКТОР
Ректор КазНПУ имени Абая, доктор педагогических наук, профессор, почетный член НАН РК
Абая, профессор, Заслуженный работник высшей школы РК, первый заместитель главного редактора; Сейсенбаева Ж.А. – руководитель отдела исследования, разработки и совершенствования уровней об разовательного процесса и их содержания НИИ инновационных технологий и содержания образования КазНПУ им. Абая, кандидат филологических наук, ответственный редактор; Айтбаев О.А. – президент международного сообщества “Қазақ тілі”, главный научный сотрудник Научно-терминологического центра института языкового образования, доктор филологических наук, профессор; Айталы А. – про фессор кафедры социально-психологических дисциплин Казахского юридического гуманитарного университета, доктор философских наук, профессор; Альмухамбетов Б.А. – декан художественно-гра фического факультета КазНПУ им. Абая, доктор педагогических наук, профессор; Баймырзаев К.М. – ректор Костанайского государственного педагогического института, доктор географических наук, профессор; Болеев К. – зав. кафедрой “Педагогика и этнопедагогика” Таразского Государственного Педагогического Института, доктор педагогических наук, профессор; Бейсенова А.С. – зав. кафе дрой «Научно-методический центр по географии и экологии», доктор педагогических наук, профес сор, академик НАН РК; Берикханова А.Е. – доцент кафедры «Национальное воспитание» КазНПУ им. Абая, кандидат педагогических наук; Габбасов С. – писатель, Заслуженный работник здравоох ранения КСРО, доктор медицинских и педагогических наук, профессор; Есполов Т.И. – ректор Ка захского национального аграрного университета, доктор экономических наук, профессор, академик НАН РК; Есим Г. – депутат сената РК, доктор философских наук, профессор, академик НАН РК;
тор педагогических наук, доктор психологических наук, профессор; Иманбаева С.Т. – зав. кафедрой «Национального воспитания и самопознания» КазНПУ им. Абая, д.п.н., профессор; Кирабаев С.С. – советник ректора КазНПУ им. Абая, главный научный сотрудник Института литературы и искусства им. М. Ауе зова, доктор филологических наук, профессор, академик НАН РК; Каскабасов С.А. – ди ректор Института литературы и искусства имени М.Ауезова, доктор филологических наук, профес сор, академик НАН РК; Қыдыралиев Д. – эксперт администрации Президента, доктор философских наук; Козыбаев И.М. – председатель Комитета культуры Министерства культуры и информации РК, доктор исторических наук, профессор; Калиев С.К. – профессор кафедры “Общей педагогики” Ка захского Государственного женского педагогического университета, доктор педагогических наук, профессор; Койгелдиев М.К. – зав.кафедрой гуманитарных специальностей Института Магистрату ры и докторантуры РһD КазНПУ им. Абая, доктор исторических наук, профессор; Мырзахметов М. – директор НИЦ Абаеведения КазНПУ им. Абая, доктор филологических наук, профессор; Мута-
наук, профессор; Молдабеков Ж.Ж. – профессор кафедры “Культурной антропологии” КазНУ им. Аль-Фараби, доктор философских наук; Нукетаева Д.Ж. – ректор Казахского Государственного жен ского педагогического университета, кандидат педагогических наук; Нарибаев К.Н. – зам.председате ля отделения общест венных и гуманитарных наук НАН РК, доктор экономических наук, профессор;
наук, профессор; Табылдиев А.Т. – профессор КазНУ им. аль-Фараби, доктор педагогических наук; Туркпенов Ж. – профессор кафедры педагогических специальностей Института Магистратуры и докторантуры РһD КазНПУ им. Абая, кандидат педагогических наук; Шаханова Р.А. – зав.кафедрой филологических специальности Института Магистратуры и докторантуры PhD КазНПУ им. Абая, док тор педагогических наук, профессор; Шолпанкулова Г.К. – доцент кафедры «Национальное воспита ние» КазНПУ им. Абая, кандидат педагогических наук; Курмангали А.К. – ответственный секретарь.
5 4
S.ZH. PRALIEV the rector of KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor, dear member of NAS RK
– the director of scientific research institute of innovative technologies and content of education of KazNPU named after Abai, candidate of technical science, the professor, the deserved worker of the higher school of RK, the first deputy of the editor-in-chief; Seysenbaeva Zh.А. – the chief of department development of educational process of scientific research institute of innovative technologies and content of education of KazNPU named after Abai, the candidate of philological science, the managing editor; Aytbaev O.A. – the president of the international community «Қазақ тілі», the main scientific employee of the Scientifically-terminological centre of Institute of lan guage education, the doctor of philology, the professor; Aytaly А. – the professor of chair of socially-psychological disciplines of the Kazakh Law Humanitarian University, the doctor of philosophy; Almukhambetov B.A. – the dean of art-graphic faculty KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor, the academi cian of National Knowledge Academy named after Y.Altynsarina; Baymyrzaev K.M. – the rector of Kostanaysk State Pedagogical Institute, the doctor of geographical sciences, the professor; Boleev K. – the university chair of “Pedagogics and ethnopedagogics” of Taraz State Pedagogical Institute, the doctor of pedagogical science, profes sor; Beysenova A.S. – the chair of sud department «the scientifically-methodical centre on geography and ecol ogy» the doctor of pedagogical sciences, the professor, academician of NAS RK; professor of a chair “National education” of KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor; Berikhanova A.E. – the
associate professor of a chair “National education” of KazNPU named after Abai, the candidate of pedagogical sci ences; Gabbasov С. – the writer, the deserved worker of public health services KSRO, the doctor of medical and pedagogical sciences, the professor; Esim G. – the deputy of senate of RK, the doctor of philosophic sciences, the professor, the academician of NAS RK; Espolov T.I. – the rector of Kazakh national agrarian university, the doctor of economical sciences, the professor, the academician of NAS RK; Zharykbaev K.K. – the director of the ethno psychology and ethnopedagogics center named after Tazhibaeva T.T., the doctor of pedagogical sciences, the doctor of psychological sciences, the professor; Imanbaeva S.T – Head of the Department of “national education and samo ponaniya” KazNPU them. Abaya, the doctor of pedagogical sciences, the professor; Kirabaev S.S. – the chancellor adviser of KazNPU named after Abai, the mail scientist of the Literature Institute named after M. Auezov, professor of the chair “Kazakh literature” of KazNPU named after Abai, the doctor of philology, the academician of NAS RK; Kaskabasov S.A. – the director of Literature Institute named after M. Auezov, the academician of NAS RK, the doctor of philology science, the professor; Kydyraliev D. – the expert of Presidential Administration, the doctor of philosophy; Kozybaev I.M. – the chairman of Culture committee of the Ministry of culture and information RК, the doctor of historical sciences, the professor; Kaliev S.K. – the professor of the chair “General pedagogic” of Kazakh State Female Pedagogical University, the doctor of pedagogical sciences, the professor; Koygeldiev M.K. – the university chair of humanitarian specialties of PhD studies and magistracy Institute of KazNPU named after Abai, the doctor of historical sciences, the professor; Myrzakhmetov М. – the director of the research center Abai-studies under KazNPU named after Abai, the doctor of philology, the professor; Mutanov G.M. – the rector of the Kazakh National University named after after Al-Farabi, the doctor of technical science, the professor; Moldabekov Zh.Zh. – the academician of social academy, the academician of Academy International acmyology, the doctor of philosophic sciences, the professor of the chair “Cultural anthropology” of KazNU named after Al-Farabi; Nuketaeva D.Zh – rector of Kazakh State Female Pedagogical University, the candidate of pedagogical sciences; Naribaev K.N. – vice-chairman of separation of social and humanitarian sciences of NAS RK, the doctor of economics, the profes sor; Sarybekov M.N. – the vice-minister of education and science of RК, the doctor of pedagogical sciences, the professor; Smanov B.U. – the director of Republican institute of improvement of professional qualification of the scientific-pedagogical personnel, the candidate of pedagogical sciences, the professor; Tabyldiev A.T. – the doctor of pedagogical sciences, the professor of KazNU named after Al-Farabi; Turikpenov Zh. – the professor of chair of pedagogical specialties in the Institute of magistracy and doctoral РһD candidacy of KazNPU named after Abai, the candidate of pedagogical sciences, the academician of Academy of the humanities; Shahanova R.A – the university chair of philological specialties of PhD studies and magistracy Institute of KazNPU named after Abai, the doctor of pedagogical sciences, the professor, Sholpankulova G.K. – the associate professor of a chair “National education” of KazNPU named after Abai, the candidate of pedagogical sciences; Kurmangaly A.K – the executive secretary. Меншік иесі: Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Журнал Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінде 2010 жылдың 4-ші ақпанында тіркеліп, №10674-Ж куәлігі берілді.
7 6
ҰЛТТЫҚ ТАҒЫЛЫМ ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ ҰЛТ ҚАЛЫПТАСТЫРУДА «ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ» ЖУРНАЛЫНЫҢ МАҢЫЗЫ Нуриев М.А. – Интеллектуалды ұлт қалыптастыру ғылыми-зерттеу институты директоры, ҚР жоғары мектепке еңбегі сіңген қызметкер, профессор Абай атындағы ҚазҰПУ Халқымыздың «Тәрбие – тамыры тереңде» дегеніндей, бүгінгі жаһандану үрдісі жаппай қарқын алған, нақтырақ рухани құндылықтардан гөрі материалдық құндылықтар басым түсіп жатқан қоғамда қалың көпшілікті тәрбие үрдісі алаңдатып отырғаны ақиқат. Бұл бір тәуелсіз ел Қазақстанды ғана емес, жас ұрпағының бүгіні мен ертеңіне алаңдап отырған күллі әлем халықтарының да ойландырып, толғантар мәселесі. Өйткені, қазіргі жасырын, мейлі ашық болсын жүргізіліп жатқан халықаралық саясат пен аймақ төңірегіндегі түрлі «ойындар», БАҚ арқылы жасалып жатқан сананы улар түрлі шабуылдардан мемлекеттің тұтастығын сақтап қалар жалғыз жол ұлттық идеологияның қуаты мен пәрменділігінде. Қазақ халқы – қай жағынан қарасаңыз да, рухани өте бай ел. Өзіне тән тұрмыс-тіршілігі, салт-дәстүр, әдет-ғұрпы, сана-сезімі, дүниеге көзқарасы, дарқан мінезі бар. Сол арқылы қалыптасқан тәрбиелеу тәсілдері бар. Ол тәсілдердің барлығы да халықпен бірге жасасып, оның тарихына ілесе жүрумен бірге жетіп отырған. Сонымен қатар, ескерер жайт, қоғамдық өмір өзгеріп, жаңарып, экономикалық жағдайлар ілгерілеп дамуға байланысты, халықтың сана-сезімі, дүниеге көзқарасы, тұрмыс- тіршілігі өзгерумен қатар, әдет-ғұрып, салт- дәстүрлерінің қолданысында да айтарлықтай өзгешіліктер орын алды. Мұның ақыры жаңа мазмұнда өзгеруіне, бұрынғы қалпын біртіндеп жоғалтуына жағдай жасауға әсерін тигізді. Бұл өз кезегінде жас ұрпақ тәрбиесіне де ықпалын түсіреді. Қазақ халқы – ұлт ретінде дүниедегі ешбір елге ұқсамайтын, дара болмысты жұрт. Оның даралығы сонда, халқымыздың қарттықты құрметтеп, жастықты үкілейтін, қызын қонақ деп ардақтап сыйлайтын, қайырымдылықты қастерлеп, балаға мейірімін төгіп, үлкенге ізетін, кішіге құрметін, ініге ілтипатын аямайтын рухани өміршеңдігі ұлттық тәрбиеміздің қанымызға сіңген басты көрінісі екендігінде дау жоқ. Ал, осы жерде кеше біз қандай едік, бүгін қандаймыз, ертең не боламыз деген сұрақтарды қояр болсақ, мәселенің шырмауы осы тұста байқалады. Ертең деген келер шақтан біздің тұспалдап отырғанымыз жастарымыздың рухани-әлеуметтік жағдайы. Себебі, жастар қауымы қай қоғам, не мемлекет өмірінде маңызды орын алатыны белгілі. Сондықтан, бізді алаңдатар мәселе қазақ жастарының тәрбиесі. Жасырын емес, жаһандану деп жарғақ құлағымыз жастыққа тимей ұрандап жатқанымыз, қазақ жастарының батыс мәдениетіне бой ұрып, еліктеушілік үрдісі, қала берді тілінен безгені былай тұрсын, дінінен де, ділінен де айырылып, құрдымға кетіп бара жатқаны қаншама. Олар осылай, (бәрі емес, әрине) өзгенің ықпалына түсе берсе, болашағымыз бұлыңғыр, тұманға айналады. Бүгінде, тәуелсіз Қазақ жерінде, елінде Елбасының бастамасымен істеліп жатқан игілікті істердің барлығы кім үшін? Әрине, болашақ ұрпақ үшін. Сол үшін, қазақ жастарының болмысын сақтап қалу үшін олардың әлеуметтану процесінде ұлттық құндылықтарымызды жүйесімен, ұтымды пайдалана білгенде ғана, көздеген мақсатымызға жеткеніміз. Ұлттық тәрбие мәселесінің қоғамда белсенді талданып, ұйымдастырылуына, іске асырылуына жағдай жасалып жатыр. Бұл мәселе төңірегінде осы күнге дейін біраз зерттеулер жүргізіліп, түрлі оқу және оқу әдістемелік құралдары жарияланды, баспасөз беттерінде, теледидар, радио кешендерінде айтылып келеді. Оқушыға талай еңбектер жол тартты. Дана халқымыздың «Тәрбие тал бесіктен» дегеніндей, құрсақтан басталатын тәрбие жер бесікке дейін жүріп отырады. Тәрбие беру процесі оқумен тығыз байланысты, әрі қатар жүруге тиіс. Өйткені, ол алдына қоғамдық, өндірістік және мәдени өмірдің белсенді қатысушысын даярлауды мақсат етіп қойған жүйелі процес. Бүгінде Абай атындағы ҚазҰПУ-де жүргізіліп жатқан жұмыстар да осыған негізделеді. Яғни, ұлттық тәрбие мақсаты – адамды, ұлтты зиялы мәдениетті бақытты етіп баулу. М.Жұмабаев тәрбиенің мақсаты «Тәрбиеден мақсұт – адамды және сол адамның, ұлттың, барлық адамзат дүниесін бақытты қылу. Ұлт мүшесі – әрбір адам бақытты болса, адамзат дүниесінің мүшесі – әрбір ұлт бақытты болса, адамзат дүниесі бақытты. Қысқасын айтқанда, тәрбиеден мақсұт адам деген атты құр жала қылып жапсырмай, шын мағынасымен адам қылып шығару» деп атап көрсетті. Сол себепті, бүгінгі заман талабына сәйкес өз мемлекетіміздің ұлттық саясатын жүзеге асыру жолында, сонымен бірге, қазіргі жаңаша ойлау мен әлеуметтік-саяси өзгерістердің даму үрдісінің ерекшелігіне орай, жас ұрпаққа ұлттық тәрбие бере отырып, интеллектуальды ұлт қалыптастыру ісі бүгінгі күннің өзекті мәселесінің біріне айналып отыр. Қай кезең болмасын адамзат алдында тұратын ұлы міндет – өзінің өмірін жалғастырушы саналы ұрпақ тәрбиелеу. Тәуелсіздікке қол жеткізген осы заманда жас ұрпаққа ұлттық тәрбие беру міндеті уақыт талабымен бірге келген игілікті іс екендігі белгілі. Жастарымыз қоғамға қажетті және отанымыздың қарыштап дамуына, елінің мәдени, тұрмыстық жағынан гүлденуіне тек өзі таңдаған білікті маман иесі болу жеткіліксіз. Сол себепті, туған халқының сары майдай сақтап келе жатқан асыл мұраларын – діни-рухани, тарихи-мәдени құндылықтарын қастерлеу, сонымен қатар, терең оқып-танумен ғана емес, қолдан келгенше жеке үлесін қосуға ұлттық сезімін қалыптастырудың маңызы зор. Заман талап етіп отырған жетекші маман иесі болу мүмкіндігі тек классикалық тұрғыда сапалы білім алумен шектелмей өз ұлтының әдебиеті, тарихы мен мәдениеті, салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы және ұлттық ерекшеліктері жөнінде қосымша толық мағлұматтар алу мен қатар, сол төл мәдени- тарихи мұраларын әлемдік өркениет биігіне көтеру маңыздылығы зор. Аталған мәселелерді шешу біржақты ғана сипат алып қана қоймай, қайта көпшілік қауымның қолдауымен жүзеге асырылуының тиімді екенін бүгінгі тәжірибелеріміз көрсетіп отыр. Мәселен, осы өзіміздің білім ошағы – Абай атындағы ҚазҰПУ-де ашылған «Ұлттық тәрбие» кафедрасын, журналын және аталған пәннің оқу бағдарламасына енуін айтуға болады. Демек, бүгінгі жалынды да дарынды жас, ертеңгі білікті де, білімді маман – жас ұрпақ өкілдерінің өз елінің тарихы мен құндылықтарын мәдениетін, ұлттық қазыналары мен діни- рухани мұраларын қастерлеуге баулитын ұлы істерге үлес қосатын арнаның бірі – халқымыздың ұлттық тәлім-тәрбиелік мұраларын ізгіліктендіру барша қауымның абыройлы ісі болмақ. Біздің кемел, интеллектуальды ұлт қалыптастырып, тәрбиелеуде өзіндік үлесі мол, ауыз толтырып айтар жетістігіміз 2010 жылдан бері республикалық ғылыми- көпшілік бағытта тарайтын «Ұлттық тәрбие» журналы. Журнал екі айда бір рет шығады. Жарияланатын мақалалар қазақ және орыс, ағылшын тілдерінде басылады. Журналдың мақсаты – ұлттық тәрбие мәселелерін көпшілік қауымға, ғылым саласындағы қызметкерлер мен студент жастарға, жалпы халыққа ақпарат
9 8
ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ тарата отырып, қазақ халқының ұлттық салт-дәстүр, менталитетін дәстүрге сай замануи тұрғыда олардың бойына ұлттық болмысты сіңіру, ұлттық құндылықтарын қалыптастыру. Оларды ұлтын сүюге шақыру, отансүйгіштік, ұлтжандылық сияқты рухани қасиеттерді бойына дарыту. Осындай қоғамның рухани жағынан зәру дүниелерін шығарып қана қоймай, сапалы білім алумен қатар, оны оқу саласына да дұрыс пайдалана білуде біздің университетіміз республикада алдыңғы қатардан көрінуге тиісті. Сапалы білім беру мен ұлттық тәлімді студентке қабылдату бірінің жігін бірі басқарғанда ғана нәтижелі жүзеге асады. Бүгінгі студент – болашақ маман иесі, ертеңгі қазақ елінің болашағын айқындайтын, оны тұрақты даму деңгейіне көтеретін тұлға. Осындай жағдайларды ескере келе, қазіргі уақыттағы жаңа білім үлгісі жастарды білімді, білікті, оны ұтымды пайдалана алатын іскер, білгір етіп өсірумен қатар, оның адамгершілік болмысын, азаматтық тұлғасын, ішкі жан дүниесін, халықтық қасиеттерін дұрыс қалыптастыруға мән берілуде. Мұны Елбасы Н.Ә.Назарбаевтын ұсынған «Қазақстан – 2030» стратегиясында негізгі бағыттардың бірі ретінде халықтың ұлттық моделі мен салт-дәстүрлерін есепке ала отырып, білігі мен білімі жағынан өркениетті елдердегі замандастармен қатар тұра алатын, бойында ұлттық, отаншыл- дық рухы мықты қазақстандықтардың жаңа ұрпағын тәрбиелеу қажеттігі баса айтылған. Сол себепті, қазіргі таңда жаңа білім үлгісін жасау аясында ұжымымыз жұмыла отырып рухани, интеллектуалдық және экономикалық тәуелсіз мемлекет орнатуды, ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға үйлестірілген «Ұлттық тәрбие» журналы арқылы жетуді көздеп отырудамыз. Әр халықтың ұлттық-тарихи дәстүрі, оның азаматтық білім берудегі мәдениеті мен дидактикалық білімі осы оқу-тәрбие үдерісіне тікелей байланысты. Сондықтан, біздің
көтеріп отырған мәселеміз біріншіден ұлт, екіншіден – тәрбие мәселесі. Ең алдымен мектептерде ұлттық тәрбие беру мәселесі жаппай өз шешімін табуы тиіс, олай болмаса білім беру саласында жүргізіліп жатқан реформалар түпкі нәтижеге қол жеткізілуі мүмкін емес. Мұны Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Менің арманым да, мұратым да – Қазақстан халқын бақытқа жеткізу» деген еңбегінде талдай келіп, қазақтардың этикалық, психологиялық әлемінің әлі де жете зерттелмей, зерделенбей жатқан тылсым дүние екендігін атап көрсетуі педагог-ғалымдар қауымына өткен тарихымызға көз жібере отырып, ұлттық құндылықтарымызды жаңаша зерделеп, озық тұстарын бүгінгі күн қажетіне пайдалануды жүктейтініне көңіл аударғанымыз жөн. Бұл еліміздің білім беру саласындағы көптеген міндеттерін тарихи, мәдени тұрғыдан қайта қарау қажеттегін талап етеді. Әсіресе, тәрбие саласында жүргізіліп жатқан жұмыстарға назар аудару қажет. Жас ұрпақ тәрбиесі – адамзаттың мәңгілік тақырыбы. Ұлттың бүгіні де, болашағы да тәрбиелі ұрпаққа байланысты. Көне шығыс даналығында «Бір баланы адам етіп өсіргенше, бір шаһар абат болады» деген тамаша сөз бар. Осы салыстырудың өзі-ақ баланың шын мәніндегі адам болып қалыптасуы қыруар уақыт пен тер төгетін зор еңбекті қажет ететін ауқымы кең, жауапкершілігі мол жұмыс екенін ұқтырса керек. Ал, одан кейінгі ұлттық сана-сезімі оянған, рухани ойлау дәрежесі биік, мәдениетті, парасатты, ар-ожданы мол, еңбекқор, іскер, бойында басқа да қасиеттер қалыптасқан адамды тәрбиелеу біздің ұстаздық борышымыз. Жыл сайын білім беріп, тәрбиелеп ұшырып отырған студенттеріміз – ертеңгі ұлтты құраушы интеллектуалды әлеуеті жоғары өкілдер. Демек, студенттерді оқытып, тәрбиелеу арқылы ертеңгі еліміздің зияткерлік әлеуетін қалыптастыратынымызды естен шығармауымыз абзал. Осы тұста елімізде тұңғыш рет біздің университет қабырғасында ашылып, көпшілік оқырман қауымға жол тартып отырған республикалық ғылыми- көпшілік бағыттағы «Ұлттық тәрбие» журналына артар үмітіміз көп. Журналдың интеллектуалды ұлт қалыптастырудағы мақсатымызды жүзеге асыру жолында атқарар рөлі өте жоғары. Мұнда жастарды ұлттық тәрбиенің қайнар көздерімен сусындату қажеттіліктері дұрыс жолға қойылып отыр. Жоғарыда жазылып кеткен мәселелер төңірегінде айтулы тұлғалар мен ғалым, академиктердің көлемі ауқымды, мазмұны терең мақалалары жарияланып, көпшілік қауымға таралады. Еңбегі ересен азаматтардың тілек, үндеулері де осы басылым арқылы жұртымен табысып, үндесіп жатады. Ал, мұндай еңбектердің болашақ ұрпақ тәрбиесіне ықпал етері даусыз. Сондықтан да, «Ұлттық тәрбие» журналының таралу данасы мен ауқымы кеңейіп, үкімет тарапынан қолдау тауып, барлық оқу орындары мен білім беру мекемелеріне тегін таратылатын болса, көздеген мақсатымызға тезірек жетеміз. Резюме В статье рассматриваются актуальность журнала «Национальное воспитания» по формированию интеллектуальной нации. Summary The article discusses the relevance of the magazine “National Education” to build an intellectual nation. жүктеу/скачать 2,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|