Басылым: алтыншы

ДӘРІС №1 тақырыбы: Химияның негізгі ұғымдары мен заңдары

1. 
   Зат массасының сақталу заңы (Ломоносов 1748, Лавуазье - 1789).
   
2. 
   (Пруст 1808). Құрам тұрақтылық заңы.
   
3. 
   Еселік қатынас заңы. (Дальтон 1803ж.).
   
4. 
   Газдардың көлемдік қатынас заңы (Гей.Люссок 1888).
   
5. 
   Авогадро заңы (1811ж.).
   
6. 
   Эквивалент заңы (1803ж.).
   

Реакцияға қатысқан заттардың массасы реакция нәтижесінде түзілген заттардың массасына тең болады.

2H₂+O₂=2H₂O

4 32 36

Алыну жолына қарамастан молекулалық құрылысты әрбір химиялық таза заттың сапалық және сандық құрамы тұрақты болады.

N₂ + 3H₂  3NH₃

NHCl + MaOH  NH₃ + NaCl + H₂O

Екі элемент бір-бірімен бірнеше молекулалық қосылыс түзетін болса, онда бір элементтің белгілі бір тұрақты массасына сәйкес келетін екінші бір элементтің массаларының өзара қатынасы кіші бүтін сандардың қатынасындай болады.

Реакцияға қатысқан газдардың көлемдерінің өзара қатынасы және олардың реакция нәтижесінде түзілген газдар көлемдеріне қатынасы кіші бүтін сандар қатынасындай болады:

Н₂(2) + Cl2₍₂₎ = 2HCl₍₂₎

22,4л 22,4л 48,8л

1 : 1 : 2
5. Авогадро заңы (1811)

1811 ж. итальян ғалымы Авогадро өзінің гипотезасын ұсынды. «Авогадро заңы» былай делінген: бірдей көлемде бірдей жағдайдағы молекулалар саны да бірдей болады. Авагадро заңынан мынадай салдарлар шығады:

1. 
   бірдей жағдайда газдардың бірдей молекулаларының көлемі де бірдей болады.
   
2. 
   қалыпты жағдайда кез келген газдың 1 молі 22,4 л көлем алады.