«бекітілді» «30» 09. 2009 жылдың

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                 «БЕКІТІЛДІ» 

                                                                                  «30» 09. 2009 жылдың 

                                                                                  № 10/09 хаттамасы 

 

 

Мазмұны

 

 

1.

 

Жалпы ережелері ..................................................................................... 

3 

2.

 

Ішкі бақылау жүйесінің мақсаттары мен анықтамалары, ішкі 

бақылау жүйесінің  ұйымдастырылуы .................................................... 

 

3 

3.

 

Ішкі бақылау жүйесінің жұмыс  жасау түйіндері ..................................  4 

4.

 

Бақылау орталығы ................................................................................... 

5 

5.

 

Ішкі бақылаудың тәртіптері......................................................................  6 

6.

 

Ақпаратпен алмасу және ақпаратты қамтамасыз ету  жүйесі...............  7 

7.

 

Ішкі бақылау жүйесінің бағалау нәтижелілігі ....................................... 

7 

8.

 

Ішкі бақылау бойынша директорлар Кеңесінің есебі ........................... 

9 

9.

 

Нығайтылған топта ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру ................... 

9 

10.

 

Қорытынды ережелері ..............................................................................  10 

А қосымшасы. Жіберу парағы.............................................................................  11 

А қосымшасы. Таныстыру парағы......................................................................  12 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Қазпочта» АҚ ішкі бақылау  

жүйесінің Ережесі 

 

 

 

 

 

 

I.

 

Жалпы ережелері 

 

1.

 

Ішкі  бақылау жүйесі   жөніндегі нағыз Ереже (әрі қарай  -Ереже)  «Қазпочта»  АҚ  

(әрі  қарай-Қоғам)  Жарғы  және  корпоративтік  басқару  Кодексінің,  Қоғамның  

құрылымдық бөлімше мен мүшелер жөніндегі ережелер негізінде және Қоғамның  

басқа да ішкі құжаттарына сәйкестендіріліп  дайындалған. 

2.

 

Ереже    ішкі  бақылау    жүйесінің    түсініктері  мен  мақсаттарын,  ішкі  бақылау 

жүйесінің  ұйымдастырылуы  және  жұмыс  жасау  түйіндерін,  Қоғам  қызметі 

атқарылу кезіндегі ішкі бақылау тәртіптерін, ақпаратты  қамтамасыз ету жүйесінің 

құрылуын    талап  ету,  ішкі  бақылау  тұлғаларының  ішкі  бақылау  тәртіптерінің 

орындалуы  жөніндегі  жауапкершіліктері    және    Қоғамдағы    ішкі  бақылау  

жүйесінің  бағасын айқындайды. 

3.

 

Ережеде  қолданылатын түсініктер мен анықтамалар: 

Лауазымды тұлғалар – Қоғамның басқару және директорлар кеңесінің мүшелері; 

Жалғыз акционер- «Ұлттық әл-ауқат қоры «Самрұқ-Қазына» АҚ; 

Аудит  жөніндегі  комитет-  Қоғамның  директорлар  Кеңесінің  аудит  жөніндегі 

комитеті; 

Директорлар  Кеңесінің  комитеті  –  Қазақстан  Республикасының  заңнамасына  

және  Қоғамның  корпоративтік  басқару  Кодексіне  сәйкес    құрылған  Қоғамның 

директорлар кеңесінің комитеті.  

Нығайтылған топ- Қоғамның еншілес және тәуелді мекемелері; 

Басқару- Қоғамның  орындаушы органы; 

Ішкі аудит қызметі – Қоғамның ішкі аудит қызметі; 

Директорлар Кеңесі – Қоғамның  басқару органы; 

Ішкі бақылау тұлғалары – органдар,  ішкі бақылау жүйесінің ұйымдастырылуы, 

жұмыс  жасау  түйіндеріне  және  бағалау  нәтижелілігіне  жауапты,  Қоғамның 

жұмысшылары және құрылымдық бөлімшелері болып табылады. 

4.

 

Ереже  Қоғаммен  жеке  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  яғни  өлшем  және  даму 

сатысы  негізінде,  сонымен  қатар      болып  қалатын    қауіп-қатер  және  келелі 

мәселелер негізінде  қабылданады. 

 

II.

 

Ішкі бақылау жүйесінің мақсаттары мен анықтамалары, ішкі 

бақылау жүйесінің  ұйымдастырылуы

 

 

5.

 

Ішкі  бақылау  директорлар  Кеңесімен,  Қоғамның  Басқаруымен,  құрылымдық 

бөлімшелермен,  жұмысшылармен  және  олардың  іс-әрекеттерімен    бірлесе 

отырып, Қоғамның  орындалу мақсаттарына кепілдікті қамтамасыз ететін  процесс 

ретінде айқындалады,  сонымен қатар  жетістіктері: 

1)

 

қоғам  қызметінің нәтижелілігі; 

2)

 

қоғамның қорын  нәтижелі жұмсау және активтердің сақталуы; 

3)

 

қоғамның    қаржылық  және  басқару  есебтерінің    толықтығы,  сенімділігі  және 

анықтылығы; 

4)

 

Қазақстан Республикасы заңнамаларының және Қоғамның ішкі құжаттарының 

талаптарын орындау; 

5)

 

алда  болып  қалатын  шығын  өлшемінің  және  ықтималдықтың  төмендеуі  ( 

сонымен  қатар,  кірістердің,  шығындардың  азаюы,  корпоративтік  басқарылым  

рейтингінің төмендеуі және т.б.) 

6)

 

үйлесімді ұйымдастырылған бөлімше  жасауға жәрдем беру; 

6.

 

Ішкі    бақылау  жүйесі  саясаттың,  процесстер  мен  тәртіптердің,    іс-әрекеттің,  

қызметтің нәтижелі  және тиімді болуына ықпал жасайтын, Қоғамның алға қойған 

 

 

 

мақсаттырының орындалуы қарсаңында пайда болатын қауіп-қатерге әрекет ететін  

жиынтық ретінде  анықталады. 

7.

 

Ішкі бақылау жүйесі келесі өзарабайланыс  бөліктерінен тұрады: 

1)

 

бақылау орталығы; 

2)

 

ішкі бақылау тәртіптері; 

3)

 

ақпаратпен қамтамасыз ету жүйесі және  ақпаратпен алмасу; 

4)

 

ішкі бақылау  жүйесінің бағалау нәтижелілігі; 

8.

 

Ішкі бақылау  жүйесі  қауіп-қатерге тез арада әрекет ететін, Қоғамның күнделікті  

операцияларына  және  іс-әрекеттеріне  араласуға,  тексеріс  барысында  анықталған 

маңызды  кемшіліктер  және  бақылау  төмен  болған  жайттар  жөнінде  басқарудың  

лайықты деңгейіне  жойылған және жойылатын түзету іс-шараларын қоса отырып 

тез арада ақпарат  беруге міндетті.  

Қоғамда    ішкі  бақылау  жүйесіне  кіретін,  дайындау,  бекіту,  қолдану  және  ішкі 

бақылау жүйесінің бағалануы жөніндегі  органдардың құзыретіне шек қойылған. 

9.

 

Директорлар  Кеңесі  және  Басқару  Қоғамы,  Қоғамның  персоналдарына  ішкі 

бақылаудың маңыздылығын,сонымен қатар Қоғам қызметінің бағыт беру кезіндегі 

және  басқарудың  барлық  деңгейінде    этикалық  тәртіптің  сақталуы  негізінде 

бақылау орталығының құрылуын қамтамасыз етеді. 

10.

 

Қоғамда  директорлар  Кеңесі    ішкі  бақылау  жүйесінің  ұйымдастырылуы  үшін 

жауапты.Директорлар Кеңесі ішкі бақылау жүйесінің Ережесін бекітеді, жетілдіру 

мақсатында    іс-шаралар  қабылдайды  және  әр    дайым  ішкі  бақылау  жүйесінің 

бағалау нәтижелілігін жүзеге асырады. 

Директорлар  Кеңесінің  қауіп-қатерді  қолдануы-  ішкі  бақылау  жүйесінің 

сенімділігін ұйымдастыру үшін және оның бағалық нәтиже мақсатындағы  бағдар 

тәсілі.   

11.

 

Басқарылым  жобаның    дайындалуына,  ішкі  бақылау  жүйесі  жөніндегі  

директорлар  Кеңесімен  бекітілген,  Ереженің  қолданысқа  енгізілуі  үшін,  ішкі 

бақылау  жүйесіне  жүргізілетін  бақылаудың  жүргізілуі  және  сенімді  қызмет  ету 

үшін жауапты. 

12.

 

Қоғамның  бөлімше  басшылары,    лауазымдық    (функциональдық)  нұсқаулары 

негізінде  дайындау, құжаттандыру, енгізу, бақылау және Қоғамның сенім артқан  

қызметтері үшін ішкі бақылау тәртіптерінің жетілдіру үшін жауапкершілік артады. 

13.

 

Қоғамдағы  ішкі  бақылаудың  арнайы  қызметтері,  процесстері  мен  операциялары 

Қоғамның    мамандандырылған    бөлімшелеріне  немесе    Қоғамның    жеке 

жұмысшыларына міндеттелуі мүмкін. 

 

III.

 

Ішкі бақылау жүйесінің жұмыс  жасау түйіндері

 

 

14.

 

Қоғамдағы ішкі бақылау жүйесі келесі түйіндер негізінде құрылады: 

1)

 

өзгеріссіз, үздіксіз қызмет істеу- ішкі бақылау жүйесінің әр дайым және тиісті 

тәртіпте жұмыс жасауы, Қоғамның уақытында тәртіптен тыс кеткен жерлерін 

айқындауға және  болашақта болмауын ескертеді.  

2)

 

ішкі  бақылау  жүйе  тұлғаларының  есеп  беру  міндеттіліктері-  әр  тұлғаның 

бақылау  функциясының  сапалы  орындалуы,  ішкі  бақылау  жүйесінің  басқа 

тұлғасымен бақыланады. 

3)

 

міндеттерді  бөлісу-  Қоғам  қайталанып  келетін  функцияларды  болдырмауға 

тырысады,  Қоғам    жұмысшылары  мен  лауазымды  тұлғалар  арасында  өзара 

бөлінген  функциялар,  яғни    арнайы  активтермен  операциялардың  бекітілуі, 

операциялар  есебі,  активтердің  сақталуын  қамтамасыз  ету  және  олардың 

түгенделу функцияларының бірікпеуі.     

 

 

 

4)

 

 Операциялардың  бекітілуі  және  тиісті  түрде  қабылдануы  –  Қоғам    барлық 

қаржы-шаруашылық  операциялардың    тәртіптерін  өкілетті  органдар  және 

тұлғалардың тиісті өкілеттілігіне сүйене отырып, қабылдауға тырысады 

5)

 

Қоғамда  жұмыс  жасайтын,  бақылау  функцияларының  қажетті  түрде 

орындалуы      жөніндегі,  ішкі  бақылаудың  барлық  тұлғаларының 

жауапкершілігі. 

6)

 

 Қоғам  бөлімшелері  және  барлық  органдардың  тығыз  қарым-қатынасы 

негізінде ішкі бақылаудың орындалуы; 

7)

 

Тұрақты даму және жетілдендіру- Қоғам  ішкі бақылау жүйесінің бағытталуы 

үшін    жасалатын  жағдайды  қамтамасыз  етуге  тырысады,  өйткені  ол 

туындалатын  жаңа  шешімдерге  бейімделген  және  өркендетілген,  сонымен 

қатар  осындай жүйенің жетілдендіру. 

8)

 

 Маңызды 

кемшіліктер  және  бақылаудың  төмен  болған  жөніндегі 

мәлімдемелердің  уақытында  жіберілуі-  Қоғамда    органдар  және/немесе 

тұлғаларға  тиісті  ақпараттың  жіберілуі,  өкілеттердің    маңызды  кемшіліктерді 

жою  және  бақылау  төмен  болған  жерлерді  бақылау  негізіндегі  шешімдердің 

қабылдануы қысқа мерзімде қаралуы тиіс. 

9)

 

ішкі  бақылау  жүйесінің  күрделік  деңгейі  және  бақыланатын  нысанның 

күрделік деңгейлерінің сәйкес келуі; 

10)

 

 Қоғамдағы    ішкі  бақылау  жүйесі  қамтылған, нәтижелілігі  және  жұмыс  жасау 

өлшемі мүмкін болмаған жағдайда да,  бақылау бар жерлердің – стратегиялық 

бағыттарының бөлінуі, облыс қызметтерінің басымдылығын анықтау. 

11)

 

 ішкі бақылаудың жүйелік  және  кешенді мінезі. 

 

IV.

 

Бақылау орталығы 

 

15.

 

 Бақылау  орталығы  Жалғыз  акционердің,  директорлар  Кеңесінің    және 

Басқарудың,  Қоғамда  ішкі бақылау жүйесінің   жұмыс жасалуын қамтамасыз ету 

негізіндегі  жалпы  қарым-қатынас  ретінде  анықталады,  Қоғам  жұмыскерлерімен 

осындай жүйенің маңыздылығын  және осы үшін жасалатын іс-әрекеттерді түсіну. 

16.

 

Бақылау орталығының факторлары: 

1)

 

анықтылық,  Қоғам  жұмыскерлерінің  құзыреттіліктері    мен  этикалық 

құндылықтары,    тапсырылған    міндеттерді  орындау  кезінде    біліктілік  пен 

дағдысын ашады. 

2)

 

Философия және басқару стилі; 

3)

 

Қызметтің  жобалау,  орындау,  бақылау  және  тексерулеріне  негіз    болатын 

Қоғамның ұйымдастырылған бөлімшесі; 

4)

 

Жауапкершілікті және құзыреттілікті бөлу кезінде шектердің пайда болуы, осы 

мәселені  шешу  мақсатында    Лауазымды  тұлғалардың    және  жұмыскерлердің 

туындалған сұрақтар мен мәселелерді шешу жөніндегі ынталарына рұқсат етілуі 

және құпталады, сонымен қатар құзыреттіліктерінің шегі белгіленген; 

5)

 

персоналдармен саясат және басқару тәжірибиесі; 

6)

 

директорлар Кеңесі тарапынан стратегиялық басқарылым және назар салу. 

 

V.

 

Тәуекелдің бағалануы 

 

17.

 

Түйіндер,  тәуекелді  басқару  тәсілі,  тәуекелді  басқару    жүйесінің  нәтижелігін 

басқару  және  бақылау  тәртібі,  жұмыстың  жасалуына  жауапты  органдардың 

құзыреті  және  ол  жөнінде  мағлұматтың  ашылуы  Қоғамның  ішкі  құжаттарымен  

реттеледі. 

18.

 

Тәуекелді басқару Қызметі тәуекелді басқару  процессінің  бастапқы үйлестірушісі 

болып табылады.  

 

 

 

19.

 

Қоғамның  барлық  құрылымдық  бөлімше    басшылары  тәуекелді  басқару 

саясатының  орындалуы  үшін,  қызмет  бағыты  бойынша  жауапкершілікке 

тартылады. 

 

 

 

VI.

 

Ішкі бақылаудың тәртіптері

 

 

20.

 

Ішкі  бақылау  тәртіптері,  Қоғам  жұмыскерлері  және    органдармен  орындалуды 

талап  ететін,  іс-шаралар  жүйесінің  құжаттанған    және  Қоғамның  мақсаттарын, 

жоспарларын  және  міндеттерін  ішкі  бақылаумен  нәтижелі  қамтамасыз  ету  іс-

әрекеті  болып  табылады,  қалыпсыз  операцияларды    айқындау    және  жасау, 

сонымен  қатар  қауіп-қатерді  ескерту,  кедергі  болу  мен  көзін  жою  және  өз  ісіне 

ықылассыз  немесе Қоғам жұмыскерлері мен лауазымды  тұлғалардың тарапынан 

болатын заңға қайшы келетін  іс-әрекеттер. 

21.

 

Ішкі бақылаудың тәртіптеріне кіретіндер: 

1)

 

Қоғам  жұмыскерлері  мен  лауазымды  тұлғалардың,  бөлімшелердің    Қоғам 

басқарылуының 

барлық 

деңгейіндегі 

мақсаттары 

мен 

міндеттерін, 

құзыреттілігін  және  жауапкершілігін  белгілеу,  әрекеттестік  тиіміділігін 

қамтамасыз ету; 

2)

 

Операцияларды  бекіту  бойынша  өкілеттілікті  белгілеу:  операциялардың  

жасалуы және бекітілуі  тек ғана тиісті өкілеттілікке ие тұлғалармен жасалуы 

тиіс; 

3)

 

міндеттердің  бөлінуі  және  Қоғам  жұмыскерлері  және  лауазымдық  тұлғалары 

арасында  тікелей  міндеттерін  орындау  барысында  шиеленіс  көзқарасының 

болмауы; 

4)

 

Қоғам  жұмыскерлері  және  бөлімшелер  арасында,  органдар  арасында  

ақпаратты  қамтамасыз  ету    жүйесінің  жұмыс  істеу  және  ақпаратпен  алмасу 

каналдарының нәтижелі болуынының қамтамасыз етілуі және оның құрылуы.     

5)

 

Қоғам жұмыскерлеріне және лауазымдық тұлғаларға ішкі бақылауды  орындау 

жөніндегі  міндеттемелерін  мәлімет  үшін  жеткізу  және    ішкі  бақылау  

жүйесіндегі өздерінің рөлін түсіну; 

6)

 

Қоғам қызметінің көрсеткішін  және Қоғамның құжаттарына сәйкес Қоғамның 

басқару персоналындағы әрбір жұмыскер қызметінің жеке көрсеткішін орнату; 

7)

 

Қоғам    жұмыскерлері  және  бөлімшелеріне,  органдарға    қызметтің  нәтижелі 

бағасын және белгілерін орнату; 

8)

 

Қоғамның  тәуекелділігін басқару; 

9)

 

Қоғам  активтерінің  сатып  алынуы/айырылуы,  құрылымдандырылуының 

бақылануы  және  олардың  мүліктік  құқықтарының  сақталуы  (активтердің 

сақталуы); 

10)

 

 Қоғам қорының нәтижелі қолданылуының бақылануы; 

11)

 

 Ұзақ  мерзімді  даму  стратегиясының  орындалуы,  Қоғамның    даму  жоспарын 

(ортамерзімді  бизнес-жоспар)  және    бюджетін  (бір  жылға  арналған  бизнес-

жоспар) бақылау; 

12)

 

 Инвестициялық жобалардың орындалуын бақылау; 

13)

 

 Орнатылған тәртіпке енгізілген бухгалтерлік және салық есебінің орындалуын 

бақылау,  Қоғамға  уақытында  есептер  жасау  және  тапсыру.(бухгалтерлік, 

басқарушылық, қаржылық, салықтық және т.б); 

14)

 

 Қазақстан  Республикасы  заңнамаларының  тәртіптерін  орындалуы  жағынан 

бақылаулар,  сонымен  қатар  Қоғамның  ішкі  құжаттары,  бақылау  және 

қадағалау органдарының тапсырыстарын орындау; 

 

 

 

15)

 

 Қоғам органдарымен қабылданатын шешімдердің және Қоғамдағы лауазымды 

тұлғалардың тапсырмаларының орындалуын бақылау; 

16)

 

 Қоғамда    аудитпен  өткізілетін  жылдық  қаржылық  есебінің,  аудиторлық 

мекемемен берілетін ұсынымдардың орындалуын бақылау, сонымен қатар ішкі 

аудит Қызметінің ұсынымы; 

17)

 

 Қоғаммен  белгіленген тәртіпте ашылатын ақпараттардың сақталуын бақылау; 

 

 

18)

 

  Қоғамдағы  белгіленген тәртіптегі құжатайналымының сақталуын бақылау; 

 

19)

 

 ішкі бақылау жүйесіне жүйелі түрде сапа бағасының берілуін қамтиды; 

 

20)

 

 ішкі бақылау тәртіптерінің тиісті түрде құжаттандырылуы; 

 

21)

 

 Қоғамның ішкі құжаттарына сүйене отырып жасалатын, басқа да тәртіптер. 

 

VII.

 

Ақпаратпен алмасу және ақпаратты қамтамасыз ету  жүйесі

 

 

22.

 

 Ақпаратпен алмасу және ақпаратты қамтамасыз ету жүйесі дегеніміз,  уақытында 

және мәліметтің нәтижелі айқындалуы, олардың тіркелуі және алмасу. 

23.

 

 Қоғам  шешім  қабылдауға  әрекет  бола  алатын  мәліметтердің  толық  және  жан-

жақты болуын қамтамасыз етеді. 

24.

 

Қоғам  қызмет  пен  процестің  барлық  түрін  қамтитын,  тиісті  ақпараттық  жүйенің 

құрылуын 

көздейді. 

Қолданбалы 

бағдарламаға 

енгізілген 

ақпараттар, 

авторизацияланады және  Қоғаммен қабылданған тәртіпке сәйкес сақталады. 

25.

 

 Қоғам,  ақпаратпен  алмасу  нәтижелілігін  жасау  каналдарының  жасалуын 

қамтамасыз  етеді,  ішкі  бақылаудың  барлық  тұлғаларында,    тік  және  көлденең 

мақсаттардың  құрылуы,  Қоғаммен  қабылданған  саясаттың    ішкі  бақылау 

тәртіптерінің түсінігі, олардың орындалуын қамтамасыз ету. 

26.

 

Қоғам ақпараттарға рұқсатсыз қосылудан қорғану үшін  іс-шаралар қабылдайды.  

 

 

VIII.

 

Ішкі бақылау жүйесінің бағалау нәтижелілігі

 

 

27.

 

Ішкі  бақылау    жүйесінің  жүргізілуі,  Қоғам  есебтерінің  анықтығына  және  алға 

қойылған мақсаттарға кедергі болатын  қателерді айқындау негізінде жүргізіледі, 

табылған қателердің маңыздылығын және ішкі бақылау жүйесінің алға қойылған 

мақсаттармен міндеттерге  қол жеткізу қабілеттілігін айқындайды.  

28.

 

Ішкі бақылау жүйесінің  нәтижелілігі мен сәйкестігін анықтау барысында бірінші 

кезеңде  директорлар  Кеңесінің,  Басқарманың  және  Қоғам  жұмысшыларының   

ішкі  бақылаудың  барлық  процесстерге  қатысуы,  уақытында  қауіп-қатер  немесе 

тәуекелді  бағалау  және  ықпал  жасау  негізінде  қолданылатын  іс-шаралардың 

нәтижелілігін анықтау іс-әрекеттері (әрекетсіздіктері) ескерілуі тиіс. 

29.

 

Ішкі  бақылау  жүйесінің  нәтижелілігі  директорлар  Кеңесінің  бөлінбес  бір  міндеті 

болып  табылады.  Директорлар  Кеңесі  өздеріне  жеткізілген  ақпараттар  мен 

кепілдіктерге  сүйене  отырып,  жан-жақты  зерттеген  сәттен  бастап,  нәтижелілігі 

жөнінде  пікірлері мен көзқарастырын тұжырымдау тиіс. 

30.

 

Басқарма директорлар Кеңесінің алдында ішкі бақылау жүйесіне әрдайым бақылау 

жасап  отыруға  жауапты  және  оның  орындалуына  кепілдік  береді.Директорлар 

Кеңесі жүйелі түрде Басқармадан ішкі бақылау жөнінде есептер алып отыруы тиіс 

және ол есептер бағалануды қажет етеді. 

 

 

 

31.

 

Тұрғылықты  түрде  нәтижелі  бақылану  ішкі  бақылау  жүйесінің    айнымас 

құрауышы  болып табылады. Директорлар Кеңесі міндеттерін атқару барысында, 

Қоғамдағы бақылау процесс қызметіне болжам жасамауы тиіс. 

32.

 

Қоғамдағы  директорлар  Кеңесінің  аудит  Комитеті  жөніндегі  Ережесіне  сәйкес, 

аудит жөніндегі Комитет, Қоғамдағы ішкі бақылау жүйесіне талдау және нәтижелі 

бағалау жасайды(соның ішінде ішкі аудит Қызметінің  мәліметтері мен есептеріне 

сүйене  отырып).  Аудит  жөніндегі  Комитетімен  жасалған,  ішкі  бақылау  жүйесін 

бағалау жұмыстарының нәтижесі директорлар Кеңесіне жеткізілуі  және олармен 

қаралуы тиіс.  

 

 

 

33.

 

Ішкі  бақылау  жүйесін    бағалау  процестерінде  орын  алатын  директорлар 

Кеңесіндегі  басқа  да  комитеттердің  мәні  немесе  рөлі,  директорлар  Кеңесінің  

тиісті  Комитет  жөніндегі    ережелеріне  сүйене  отырып  анықталады  және 

директорлар  Кеңесінің  құрылымы  мен  өлшемі,  ауқымы,  әртүрлілігі  мен  Қоғам 

операцияларының  жиынтығы;  Қоғамның  жұмыс  барысында  кездесіп  қалатын 

маңызды қауіп-қатер табиғаты секілді факторларға тәуелді. 

34.

 

Ішкі  бақылау Қызметінің Ережесіне сәйкес, ішкі бақылау Қызметі Қоғамдағы ішкі 

бақылау  жүйесін  бақылауға  тұрғылықты  түрде  қатысады  және  ішкі  бақылау 

жүйесінің    алға  қойылған  мақсаттары,  міндеттері  және  белгілері  жағынан  

бағалайды,  ішкі  бақылау  жүйесін  әрі  қарай  жетілдіру  мақсатында  ұсыныстар 

қояды. 

35.

 

Ішкі  бақылау  жүйесінің  нәтижелілігін  бағалау  қарсаңында  ішкі  аудит  Қызметі, 

Қоғамның  қызметіне  регламент  бере  алатын  басқа  да  құжаттарды  басшылыққа 

алады. 

36.

 

Ішкі бақылау жүйесінің  бағалау нәтижелілігі  директорлар Кеңесімен  анықталуы 

тиіс,  директорлар  Кеңесімен  жыл  бойы  қаралатын,  мақсаттары,  шектері  мен 

Басқармаға  тұрғылықты  түрде  беріп  отырылатын  есептері,  сонымен  қатар    жыл 

сайынғы  бағалау  процессі,  дұрыс  және  тиісті  түрде  құжаттандырылған  және 

Қоғамның ішкі бақылау жүйесі бойынша жыл сайынғы есебінің ақпараттар негізі 

болып табылады.  

37.

 

 Ішкі аудит Қызметінің есептері, директорлар Кеңесіне маңызды қауіп-қатерлердің 

теңестіре  бағалануын  және    ішкі  бақылау  жүйесінің  тиісті  облыс  қызметтерінде 

төнген  қауіп-қатерді  басқару  нәтижелілігін  көрсету  тиіс.  Бақылаудың  маңызды 

жетіспеушіліктері  мен  табылған  кемшіліктері  есепте  көрсетілуі  тиіс,  сонымен 

қатар  олардың  Қоғамда  орын  алған  кемшіліктерді  жою  мақсатында  жасалатын, 

жасайтын әсерлері.   

38.

 

Жыл бойы есептерді бағалай келе, директорлар Кеңесі міндетті: 

1)

 

маңызды қауіп-қатерлердің қаралуы мен бағалануы, олардың сәйкестендірілуі, 

бағалануы және басқарылымы; 

2)

 

маңызды қауіп-қатерлерді басқару жүйесі нәтижесінің бағалануы, қатысы бар, 

есепте  көрсетілген  ішкі  бақылаудың  маңызды  жетіспеушіліктері  мен 

кемшіліктері; 

3)

 

 Табылған  макңызды  жетіспеушіліктер  мен  кемшіліктердің  түзету  негізінде, 

тиісті іс-әрекеттердің қолданылуын қарастыру;  

4)

 

Бақылаудан табылған маңызды жетіспеушілік пен кемшіліктердің негізін,  ішкі 

бақылау жүйесіне қарқындылық бақылау жүргізілу қажеттілігін анықтау. 

 

39.

 

Директорлар  Кеңесімен,  Қоғамдағы  ішкі  бақылау  жүйесіне  нәтижелі  есеп  құру 

мақсатында жыл сайынғы бағалану жүргізілу керек.  Бағалау  есепте көрсетілген, 

жыл  бойы  қаралып  келген,  сұрақтардың    және  қосымша  мағлұматтардың  

 

 

 

қосылуын, директорлар Кеңесімен жыл сайынғы ішкі бақылау есебінің құпталуы, 

Қоғамдағы ішкі бақылаудың барлық маңызды жақтары ескерілгенін қарастырады. 

40.

 

Директорлар  Кеңесінің  жыл  сайынғы  бағалауы,  жекелеп  келсек,  төменде  ретте 

болуы тиіс: 

1)

 

соңғы  жылдық  бағалануының  салыстырмалы  өзгерісі  мен  маңызды  қауіп-

қатердің  дәрежесі,  Қоғамның  бизнестегі  өзгерістерге  және  сыртқы  айналаға 

жауап қайтару мүмкіншіліктері;  

2)

 

Басқармамен өткізілетін ішкі бақылау жүйесінің және бақылау жүйесінің шегі 

мен  сапасының  көрсетілуі,  тиімділігі,  ішкі  аудит  Қызметінің  және/немесе 

бөлімшелердің, 

Қоғамның 

кепілдік 

беретін 

тұлғаларының 

жұмыс 

қорытындысы; 

3)

 

бақылау  қорытындысы  негізінде  директорлар  Кеңесіне/  аудит  жөніндегі 

Комитетіне,  берілетін  мерзімді  ақпараттар,  Қоғамның  бақылау  жұмысына 

және  қауіп-қатерді  басқару  нәтижесіне  жалпы  бағалау  бере  алатындай,  

ауқымды болу; 

4)

 

жыл бойы табылған, бақылаудың  кемшілігі және маңызды жеткіліксіздігінің 

үлесі,  Қоғамның  қаржылық  көрсеткіштеріне  маңызды  ықпал  бола  алатын, 

сонымен қатар келтірілген шығынның немесе алып келген нәтиженің өлшемі; 

5)

 

Қоғамның жылдық есебін құру негізіндегі процесстер нәтижелілігі. 

41.

 

Ішкі  бақылау  жүйесінің  маңызды  жетіспеушіліктері  және  кемшіліктері  жөнінде 

ақпарат алу  сәті  бойынша, директорлар Кеңесімен олардың пайда болу себебінің 

анықталуы,  және  ішкі  бағалау  жүйесіне  бақылау  мен  зерттеу  жұмыстарының 

жүргізілуі, Басқарма іс-әрекет нәтижелілігіне қайталап бағалау беру.  

 

 

IX.

 

Ішкі бақылау бойынша директорлар Кеңесінің есебі

 

 

42.

 

Директорлар  Кеңесі,  жалғыз  акционер  назарына  ұсынылатын,    жыл  сайынғы 

есепте  болатын    ішкі  бақылау  жүйесі  жөнінде    ақпараттың  ашылғандығы  үшін 

жауап тартады, олардың ішінде: 

1)

 

сәйкестендіру  іс-әрекетінің  сипаттамасы,  Қоғам  күнделікті  жұмыста  кездесіп 

тұратын, маңызды қауіп-қатердің басқарылуы және бағалануы; 

2)

 

 процесстің  жыл  бойы  талдануы  және  жылдық  есептің  құпталуына  дейн 

қарқындалуы (дәлелденуі) көрсетілуі тиіс. 

3)

 

процесстің  директорлар  Кеңесімен    бағаланғандығы  және  Ережеге  сай 

келетіндігі,  яғни  ішкі  бақылау  жүйесінің  ұйымдастырылуы  үшін 

жауапкершілікті  растау  және  бағалану  нәтижелілігі,  сонымен  қатар  жүйе 

абсолюттік емес, саналы, маңызды бұрмалау мен шығыннақұтылу кепілі деген 

секілді  түсініктемемен шығу. 

43.

 

 Директорлар  Кеңесінің  жылдық  есебінде,  ішкі  бақылау  жүйесінің  нәтижесін 

бағалау  мақсатында  қолданылатын  процесс    бойынша  қысқаша  сипаттама  болу 

керек.  Директорлар  Кеңесінің    жылдық  есебінде  орын  алатын,  ішкі  бақылаудың 

маңызды мәселелерімен жұмыс жасайтын іс-шараларының сипатталуы.   

44.

 

Директорлар  Кеңесімен  ұсынылып  отырған  есептердің  жан-жақты,  анық  және 

жоғары деңгейлі ақпараттарға кепілдік беруі.  

45.

 

Директорлар  Кеңесімен,  Қоғамдағы  ішкі  бақылау  жүйесінің  және  қауіп-қатерді 

басқару процесін түсіну мақсатында, жылдық есепке қосымша ақпараттар  енгізу 

мүмкіндігі. 

46.

 

Директорлар  Кеңесімен    Ереженің    40-42  тармақтарында  көрсетілген 

ақпараттардың  мәні  ашылмаған  және  ішкі  бақылау  жүйесінің  нәтижелілігіне 

бағалау өткізілмеген жағдайда,  ол ақиқаттың көрсетілуі және осы жайт бойынша 

түсініктеме беруді қажет етеді. 

 

 

 

 

X.

 

Нығайтылған топта ішкі бақылау жүйесін ұйымдастыру

 

 

47.

 

 Қоғамның  ішкі  бақылау  жүйесі    нығайтылған  ортада  орнатылған,  бірыңғай  ішкі 

бақылау  жүйесінің  қосымша  бөлшегі  болып  табылады.  Қоғам,  еншілес  және 

тәуелді мекемелердің  белгіленген тәртіптегі ережелерінің зерттелуі және бекітілуі 

үшін жасалатын іс-шараларды қабылдайды. 

48.

 

Қоғам,  белгіленген  тәртіпте,  еншілес  және  тәуелді  мекемелерге  ішкі  бақылау 

жүйесінің құрылуы бойынша методикалық және тәжірибиелік көмек көрсетеді. 

49.

 

Қоғам, белгіленген тәртіпте, ақпарат алу мақсатында Қоғамның акционер құқығын 

қолдана  отырып,  еншілес  және  тәуелді  мекемелерінің  ішкі  бақылау  жүйесінің 

нәтижелілігін бақылайды. 

50.

 

Нығайтылған  топтар  үшін  ішкі  бақылау  жүйесінің  бағалау  нәтижелілігі  мен 

Жалғыз  акционерге  ұсынылатын  есеп,  барлық  топтар  негізінде  жалпылай 

құрылады.  Нығайтылған  топтар  бойынша  ішкі  бақылау  жүйесінің  бағалау 

нәтижелілігі  тиісті  уәкілдік  еншілес  және  тәуелді  мекемелердің,  ішкі 

аудиторлардың    есептері  (бағалау)  негізінде  бағаланады.  Егерде,  қаржылық 

есебінің Халықаралық стандартына сәйкес,  нағыз Ереженің мақсаттарын орындау 

барысында,  еншілес және тәуелді  мекемелердің  нығайтылған топқа кіруін қажет 

етпеген жағдайда, осы жайттар  есепте орын алуы тиіс. 

 

XI.

 

Қорытынды ережелері

 

 

51.

 

Нағыз  Ереже,  сонымен  қатар  өзгертулер  мен  толықтырулар,  Қоғамның 

директорлар Кеңесімен бекітіледі. 

52.

 

Нағыз  Ережемен  шешімін  таппаған  сұрақтар,  Қазақстан  Республикасының  

заңнамасымен, Қоғам директорлар Кеңесінің шешімдерімен және Қоғамның  басқа 

да құжаттарымен реттеледі.   

 

 

КЕЛІСІЛДІ: 

 

 ҚҚД директоры 

 

                              ____________  К. Бесбалаев 

 

 УК  жетекшісі                                                   ____________   И. Реддих 

 

 ІАҚ  жетекшісі                                                  ____________  Ж.Байжулдинова 

 

 СР жетекшісі                                                     ____________  А.Тасыбаев 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Түпнұсқалығын 

растайтын жауапкер

 

 

ҚҚД менеджері

 

БТД директорының 

м.а.

 

Шадаев А. Ж.

 

Тусупова Ж.А

. 

 

 

 

 

 

 

 

  

А

 

қосымшасы

 

 

Жіберу парағы

 

 «Қазпочта» АҚ ішкі бақылау жүйесінің Ережесі  

ПЛ БТД

  - 697 -2009 -

ОА

-

ПУ

-1.1 

 

№ 

т/р

 

Жіберілу 

жолы

 

Адресат

-

құрылымның 

атауы

 

Есепке алу 

көшірмесінің 

нөмірі

 

Жолдама 

құжаттардың күні 

мен нөмері

 

Ескертпе

 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

1 

Электрондық 

нұсқасы

 

 

ДДО

 

 

- 

 

___ ____ 2009 ж. 

№ ___ Қызметтік 

хаты

 

Электрондық 

кітапханаға 

орналастыруға

 

Электрондық 

кітапханаға кіруге 

рұқсат алған 

құрылымдық 

бөлімше

 

 

 

- 

 

___ ____ 2009 ж. 

№ ___  Жолдама 

хаты

 

 

2 

Қағазда 

дайындалған

 

(түпнұсқа)

 

 

«Қазпочта»

 

АҚ 

директорлар 

Кеңесі

 

 

- 

 

- 

 

- 

3 

Қағазда 

дайындалған

 

(түпнұсқа)

 

ДДО

 

1 

данасы

, 

№

 1 

көшірмесі

 

 

 

4 

Қағазда 

дайындалған

 

(түпнұсқа)

 

ДКР

 

1 

данасы

, 

№

 2 

көшірмесі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

Б

 

қосымшасы

 

Таныстыру парағы

 

«Қазпочта» АҚ ішкі бақылау жүйесінің Ережесі

 

ПЛ БТД 

-697 -2009-

АО

-

ПУ

-1.1 

 

№ 

т/р

 

Лауазымы, жұмыскердің Т.А.Ә

 

Таныстырылған 

күн

 

Жұмыскердің 

қолы

 

1 

2 

3 

4 

1 

 

 

 

2 

 

 

 

3 

 

 

 

4 

 

 

 

5 

 

 

 

6 

 

 

 

7 

 

 

 

8 

 

 

 

9 

 

 

 

10 

 

 

 

11 

 

 

 

12 

 

 

 

13 

 

 

 

14 

 

 

 

15 

 

 

 

16 

 

 

 

17 

 

 

 

18 

 

 

 

19 

 

 

 

20