Ортасы
|
Есіңде сақта!
Жинақтау – әдеби тип жасау әрекеті. Көркем шығармадағы жинақтау-тип, даралау-мінез.
«Типтендіру» деген суреткердің іс жүзінде өмір шындығын өз дүниетанымы тұрғысынан белгілі бір уақыт пен кеңістікке, әлеуметтік орта мен дәуірге сай талғап-тануы, таңдап іріктеуі және жинақтауы, сол арқылы өзі жасап отырған көркем бейнені сомдауы, тұлғаландыруы, даралуы болып табылады». З.Қабдолов
|
ТЖ. І топ. «Концептуалдық кесте» стратегиясы
Кейіпкер
|
Іс- әрекеті мен мінезі
|
Шығармадан дәлел келтіріңдер.
|
Кенжебек
|
|
|
Тасқұл
|
|
|
Атажан
|
|
|
ІІ топ.
«FILA толтыру» әдісі. (Тасқұл )
F /Дерек/ – шығармадан кейіпкер бейнесін ашатын деректер жинау;
I /Пікір/ – кейіпкер туралы өзінің ой- пікірі;
L /Сұрақ/ – кейіпкер тұлғасын ашатын сұрақтар;
A /Іс-әрекет/ – автордың кейіпкерді суреттеудегі қолданған тәсілі .
Дерек (Ғ)
|
Пікір (І)
|
Сұрақ(L)
|
Іс – әрекет
(А)
|
|
|
|
|
ІІІ топ. «Үшжақты күнделік» әдісі
Кейіпкерлер
|
Кенжебек
|
Тасқұл
|
Атажан
|
Ерекшеліктері
|
|
|
|
Өмірлік мақсаттары
|
|
|
|
Шығармадағы көтерілген мәселе
|
|
Дескрипторлары:
І топ
|
- Кейіпкердің іс-әрекеті мінезін сипаттайды.
- Автордың кейіпкерге көзқарасын дәлелдейді.
|
ІІ топ
|
- Кейіпкер бейнесін ашады;
- Кейіпкер туралы пікірін білдіреді;
-Кейіпкер тұлғасын ашатын сұрақтар дайындайды.
-Автордың кейіпкерді суреттеудегі тәсілін анықтайды.
|
ІІІ топ
|
-Кейіпкердің өзіне тән ерекшелігін сипаттайды;
-Өмірлік мақсатын анықтайды;
-Шығармадағы көтерілген мәселені талдайды.
|
2-тапсырма. ЖЖ. «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі
1-жұп
Қазақстан тарихымен байланыстыра отырып шығарманың қашан және неліктен жазылғаны туралы ойыңызды жазыңыз
2-жұп
Үзіндінің шығармадағы орны мен маңызына талдау жаса және жылқышы шалдың неге қкініп неге үміттенетініне өзіндік көзқарарсыңмен 3 -4 сөйлеммен баға бер.
Кетерінде бұл: «Жылқышы ата, туып-өскен жеріңді айт, туыстарыңды іздестірейік, қаңлы ішінде кім боласың? Кіші атаң кім?», – десе, шал басын шайқады. «Ежелден біздің қазақ нәсілін жалпақ тіл қаңлы, қыпшақ атайды. Руын мүсәпір құл жасырады. Тегімді білмей, теріс бағып тұрғамын жоқ, құлдықтан бетер бейдауа қорлықтың күйігі басқа түскенін білесің. Жеті атамды білемін, ел көзіне тура қарар бет болмаған соң тексізден нем артық?!» – деп ширыққан. Ол сүйекке масқара таңба түсті деп қорланған соң атасын жасыруға мәжбүр. «Бұрын періштелер мені ылғи өліге санап кететін. Расымен тірі өлік едім. Атаңа нәлет қу тірлік. Жыланды үш кессе кесірткедей әлі бар. Тірлігімнің ендігі мұраты бір сенің елге аман-есен жеткенің. Сонда мына мен өлінерде артымда басқан ізім, кіндігімнен жаралып, бел балам болмаса да азат рухым, мұрагерім, атұстарым қалды деп білемін».
3-жұп.
Ұлым, ат арқасында тіп-тік түзу отырғаныңды талай мәрте байқадым. Шап айылын қатты тартып мін. Аттан түскенде босатып отыр. Түн баласы ақ маяның жолына қарап жүресің. Темірқазықтан жаңылма, ұзақ сапарда бағдарың сол» деген үзіндіден қазақтың қандай дүниетанымдық және тәрбиелік қасиетін байқайсың? Қазіргі өмірмен байланыстыра отырып, 2-3 сөйлем көлемінде талдау жаз7
|
