Дәріс Психика психологияның зерттеу объектісі ретінде Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар



бет1/6
Дата24.11.2022
өлшемі24,69 Kb.
#52380
  1   2   3   4   5   6

Дәріс 2. Психика - психологияның зерттеу объектісі ретінде


Тақырып бойынша қарастырылатын сұрақтар:
1. Психика. Психикалық рефлексия.
2. Жануарлар әлеміндегі психика мен мінез-құлық формаларының
негізгі даму кезеңдері.
3. Жануарлар психикасы мен адам психикасының айырмашылығы.
4. Адам психикасының құрылымы.
5. Психика және мидың құрылымдық ерекшеліктері.
6. Сана және бейсана. Сананың өзгерген күйлері.


1. Психика. Психикалық рефлексия.
Психика - бұл шындықтың идеалды образдардағы субъективті, сигналдық, әлеуметтік шартталған көрінісі, оның негізінде адамның қоршаған ортамен белсенді әрекеті пайда болады.
Психикалық рефлексияның жоғарғы формасы ретінде түсіну үшін рефлексия материяның әмбебап қасиеті екендігін ескеру қажет. Тіпті жансыз табиғат нысандары бір-біріне әсер ету нәтижелерін көрсетеді, осы әсердің іздерін сақтайды (мысалы, теңіз немесе жаңбырмен шайылған тас осы әсерлердің іздерін сақтайды, оның пішіні өзгереді).
Тірі организмдер психикасының төрт негізгі даму деңгейі бар:
1. Тітіркену - бұл қоршаған ортаның тірі организмдерінің шағылысуының биологиялық (физиологиялық) формасы (мысалы, өсімдіктер жарыққа, топырақтағы микроэлементтердің құрамына реакция береді және т.б.).
2. Сезімталдық (сезу қабілеті) - психикалық, яғни, шындықтың сигналдық-адаптивті көрінісі.
3. Жоғары сатыдағы жануарлардың мінез-құлқы (сырттан анықталған мінез-құлық) - бұл тірі организмнің сыртқы ортаның әсеріне реакцияларының күрделі кешені (ит белгілі бір қауіп төндіретін объектімен кездесуден аулақ болады; адам қоршаған ортаның кенеттен болатын өзгерістеріне әсер етіп қана қоймайды, сонымен қатар саналы және мақсатты мінез-құлықты қалыптастыра алады).
4. Адамның сана-сезімі - бұл әлеуметтік-тарихи болмыс ретінде адамға ғана тән психикалық рефлексияның және реттеудің жоғарғы деңгейі.
Психикалық рефлексия – бұл жеке тұлғаның әлеммен белсенді әрекеттесуінің ерекше формасы, нәтижесінде жаңа қажеттіліктер, көзқарастар, идеялар қалыптасады, сонымен қатар таңдау жасалады. Әр адам өзінің шындығын модельдеп, оны көркемдік немесе кез-келген басқа образдарда бейнелей алады.
Психикалық шағылысу - бұл әлемнің айналы, механикалық пассивті көшірмесі (айна немесе камера сияқты) ғана емес, ол іздеумен, таңдаумен байланысты. Психикалық шағылысуда кіретін ақпарат арнайы өңдеуден өтеді, яғни психикалық шағылысу - бұл қандай-да бір қажеттілікке байланысты әлемнің белсенді көрінісі. Психика - бұл «объективті әлемнің субъективті бейнесі».
Психика – бұл адамның өмір сүру процесінде қалыптасатын және оның өзінің белсенді қызметі арқылы адамзаттың тарихи қалыптасқан қызметі мен тәжірибесінің формаларын меңгеретін, көп деңгейлі функционалды жүйелері арқылы жүзеге асатын, мидың жүйелі сапасы. Сонымен, адам психикасы алдыңғы ұрпақтар жасаған мәдениетті сіңіру, меңгеру барысында, адамның тірі кезінде ғана қалыптасады.
Психикалық шағылысу бірқатар ерекшеліктермен сипатталады:

  • психикалық бейненің өзі адамның белсенді қызметі процесінде қалыптасады;

  • психикалық рефлексия қандай-да бір қызмет түрлерін жүзеге асыруға мүмкіндік береді;

  • бұл әлемді сенімді түрде көрсетуге мүмкіндік береді.





Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет