Дәрістердің тақырыптық жоспары № 1 үлгі
№
|
Дәрістер тақырыптары
|
Сағаттар
саны
|
Оқыту
формасы**
|
1
| Физиология ғылым ретінде жалпы сипаттама. Қозғыш тіндер физиологиясы |
1
|
қашықтықтан
|
2
| ОЖЖ-ің жалпы физиологиясы. |
1
|
қашықтықтан
|
3
| ОЖЖ-гі тежелудің механизмі. ОЖЖ-гі қозу мен тежелудің координациялық (үйлесімділік) механизмдері. |
1
|
қашықтықтан
|
4
| Вегетативті жүйке жүйесінің физиологиясы.. |
1
|
қашықтықтан
|
5
|
Физиологиялық қызметтердің гормональдық реттелуі. Гормондардың жалпы қасиеттері мен қызметтері
|
1
|
қашықтықтан
|
6
|
Мінез-құлықтың құрылымдық жалпы принциптері. Туа біткен және жүре пайда болған мінез - құлық. Шартты рефлекторлық қызметтің тежелуі. И.П.Павловтың I және II-ші сигналдық жүйелер туралы ілімі.
|
1
|
қашықтықтан
|
Практикалық сабақтар мен оқытушының жетекшілігімен жасайтын өзіндік жұмыстарының (ОБӨЖ) тақырыптық жоспары*
№ 2 үлгі
№
|
Сабақ тақырыбы.
Тақырыптың негізгі сұрақтары
|
Сағаттар саны
|
Оқыту формасы**
|
1
|
ПС тақырыбы: Физиология пәніне кіріспе. Қозғыш тіндерді тітіркендіру әдістері. Қозғыш тіндердің физиологиясы. Қозғыштықтың параметрлері.
Физиологияның даму кезеңдері.
Қозғыш тіндер физиологиясы.
Қозғыштықтың параметрлері (табалдырық, пайдалы уақыт, реобаза, хронаксия).
Тітіркендірудің күш заңы (табалдырықтан төмен, табалдырық, табалдырықтан жоғары).
Тітіркендіргіш, аккомадация құбылысының заңдылықтары.
ОБӨЖ тақырыбы: Физиологиялық қызметтерді зерттеу әдістері.
1. Физиологиядағы негізгі зерттеу әдістері:
Бақылау әдісі, тәжірибелер, сипаттамасы.
2. Тітіркендіру әдістері, сипаттамасы.
3. Тітіркендіру кезінде қолданылатын аппаратуралар.
4. Физиологиялық қызметтерді графикалық тіркеудің әдістері:
5. Жүйке мен бұлшық еттің қозғыштық қасиеттерін салыстыру
|
2
3
|
|
2
|
ПС тақырыбы: Биоэлектрлік құбылыстар. Биопотенциалдардың табиғаты туралы қазіргі кездегі көзқарас.
1.Жануарлар электричествосы туралы ілімнің даму этаптары.
2.Биоэлектрлік потенциалдар туралы түсінік.
3.Биотоктардың мембраналық теориясы.
4. Мембраналық потенциал,мәні,теориясы, зерттеу әдісі
5. Әрекет потенциалы, оның иондық механизмдері, фазалары.
6.Қозғыштықтың кезеңдері, ӘП кезеңдеріне сәйкестігі.
ОБӨЖ тақырыбы: Биоэлектрлік құбылыстарды дәлелдейтін тәжірибелер
1. Жүйке – бұлшықет препаратын даярлау
2. Гальвани Ῑ тәжірибесі
3. Гальвани ῙῙ тәжірибесі
4. Маттеучи тәжірибесі
5. Хронаксиметрия
|
2
2
|
|
3
|
ПС тақырыбы: Бұлшық еттердің физиологиясы.
1. Қаңқа және бірыңғай салалы бұлшық еттердің ультрақұрылымы, олардың физиологиялық қасиеттері және функционалдық айырмашылығы.
2. Бұлшықеттердің жиырылу механизмі (қазіргі уақыттағы көзқарас)
3. Жеке жиырылу, оның кезеңдері.
4. Тетанус, оның түрлері және пайда болу жағдайлары, оптимум және пессимум. Тітіркендірудің жиілігі мен күші. (Н.И. Введенский)
5. Бұлшық еттердің жұмысы мен күші, олардың бір - бірімен байланысы.
6. Бұлшықеттердің қажу механизмі.
ОБӨЖ тақырыбы: Бұлшық ет тінінің физиологиялық қасиеттерін зерттеу әдістері
1. Бұлшықеттің жеке жиырылуын тіркеу және талдау
2. Сіреспе (тетанус) жиырылуының түрлері
3. Тітіркендірудің күші мен жиілігінің оптимумы мен пессимумы
4. Динамометрия
5. Электромиография
|
2
3
|
|
4
|
ПС тақырыбы: Жүйке талшығы мен синапстардың физиологиясы.
1. Жүйке талшықтарының құрылымы, олардың функционалдық жіктелуі.
2. Миелинді және миелинсіз жүйке талшықтарымен қозудың таралу механизмі.
3. Жүйке талшықтарымен қозудың өту заңдылықтары.
4. Парабиоз (В.Н.Введенский), олардың фазалары.
5. Синапс, жіктелуі, құрылымы;
6. Синапстарда қозудың өтуі, ПСҚП пайда болу механизмі.
ОБӨЖ тақырыбы: Жүйке талшығы бойымен қозудың өту ерекшеліктері. Парабиоз. Синапс.
1. Жүйке талшықтарымен қозудың өту ерекшеліктері
А) Қозудың жүйке арқылы екі бағытта таралуы
Б) Жүйкенің физиологиялық тұтастығы заңы
В) Қозудың жүйке арқылы жеке таралуы
2. Парабиоз тәжірибесі.
3. Жүйке-бұлшықет синапсындағы қозу өтуінің бұзылысы
|
2
2
|
|
5
|
ПС тақырыбы: ОЖЖ-де қозу таралу ерекшеліктері.
1. ОЖЖ туралы жалпы түсінік.
2. Нейрон. ОЖЖ нейрондары және олардың түрлері.
3. Рефлекс – ОЖЖ тұрғысынан реттелудің көрінісі, олардың түрлері және рефлекторлық доғамен қозудың өтуі.
4. Жүйке орталықтары туралы түсінік, құрылымдық принциптері, жүйке тұзағы және жүйке орталықтары арқылы қозудың өтуі.
5. Орталық синапстардың құрылымы мен түрлері.
6. ОЖЖ- дегі қозу. ПСҚП- дың механизмі. ОЖЖ- де қозуды өткізу заңдылықтары.
ОБӨЖ тақырыбы: ОЖЖ зерттеу әдістері. ОЖЖ тежелу процесстері.
1. Рефлекс және рефлекстік доғаны талдау
2. Рефлекс уақытын анықтау. Хронорефлексометрия
3. Жүйке орталығындағы қозудың жайылысы
4. Қозудың уақытша, кеңістікте жинақталуы
|
2
3
|
|
6
|
ПС тақырыбы: ОЖЖ тежелу процесстері
1. ОЖЖ-дегі тежелу процессі туралы түсінік,оның физиологиялық маңызы. Тежелудің ашылу тарихы.
2. Тежелу туралы қазіргі кездегі түсінік, отандық және шетелдік ғалымдардың үлесі.
3. Постсинапстық және пресинапстық тежелудің механизмі.
4. Тежелудің негізгі механизмінің түрлері.
5. ОЖЖ-дегі арнаулы тежеуші элементтердің қатысуынсыз болатын тежелу.
6. ОЖЖ-нің координациялық қызметінің жалпы принциптері.
ОБӨЖ тақырыбы: ОЖЖ тежелу процесстері.
И.М.Сеченовтің орталық тежелуді анықтау тәжірибесі
Гольц әдісі бойынша ілеспелі тежелуі.
Реципрокты тежелу.
|
2
2
|
|
7
|
ПС тақырыбы: Вегетативтік жүйке жүйесінің физиологиясы. 1.Соматикалық вегетативтік жүйке жүйесінің құрылымдық-әрекеттік ерекшеліктері
2.ВЖЖ-ң симпатикалық, парасимпатикалық және метасипимпатикалық бөлімдері
3.Вегетативтік рефлекстердің эфференнтік бөлімінің ұйымдастырылу принциптері.Вегетативтік ганглийлер және олардың қызметтері
4.ВЖЖ-ң медиаторлары.Рецептивтік субстанциялардың (адренергиялық, холинергиялық және т.б) негізгі түрлері
5.Вегетативтік орталықтар.Гипоталамустың, мишықтың, лимбиялық жүйенің, торлы құрылымның және жарты шарларының вегетативтік ми қыртыс қызметтерді реттеудегі ролі
6.ВЖЖ-ң симпатикалық, парасимпатикалық және метасимпатикалық бөлімдерінің иннервациялайтын ағзаларға тигізетін әсері.
ОБӨЖ тақырыбы: Вегетативтік жүйке жүйесін зерттеу әдістері
1. Кердо индексін есептеу
2. Дермографизмді анықтау
|
2
3
|
|
8
|
ПС тақырыбы: Ішкі сөлініс бездері. ІСБ-ің жалпы сипаттамасы.
1.Эндокриндік жүйенің құрылымдық- функционалдық ұйымдастырылуы.
2.Гормондар, олардың қасиеттері. Жіктелуі.
3.Гормондардың физиологиялық эффектілері.
4.Пептидті гормондардың әсер ету механизмі.
5.Стероидты гормондардың әсер ету механизмі.
6.ІСБ өзара әсерлесуі. Гипоталамус, гипофиз және жүйке жүйесінің функционалдық байланыстары.
7.Қандағы гормондар деңгейінің реттелу механизмі.
ОБӨЖ тақырыбы: ІСБ-нің экспериментальдық және клинико-физиологиялық зерттеу әдістері
1. ІСБ-нің экспериментальдық және клинико-физиологиялық зерттеу әдістерімен танысу
2.Инсулиннің ақ тышқандарға тигізетін әсері
3.Галли-Манини реакциясы.
|
2
2
|
|
9
|
ПС тақырыбы: Зат алмасу физиологиясы. Энергия алмасу.
1.Зат алмасу. Энергиялық баланс, энергияның көздері, энергияның шығындалуы.
2.Энергия алмасуын зерттеу әдістері.
3.Негізгі және жұмыстық зат алмасу. Зат алмасудың реттелуі.
4.Рационалды, баланстық тамақтану туралы түсінік.
5.Тамақтану теориялары (баланстанған, адаптивті, адекватты).
6.Тағамдық заттарды пайдаланудың тәуліктік нормасы.
7.Баланстанған тамақтанудың негізгі принциптері. Тағамдық және тағамдық емес заттар.
8.Тәуліктік рацион құрастұруға қойылатын талаптар. Ас рационын құрастыру принциптері.
ОБӨЖ тақырыбы: Энергия шығынын және негізгі алмасуды анықтау әдістері.
1.Ас мәзірінің қуаттық тиімділігін бағалау
2. Тікелей және жанама калориметрия
3.Негізгі алмасуды формулалар мен таблицалар бойынша анықтау.
4.Ас рационын құрастыру және оны бағалау
|
2
3
|
|
10
|
ПС тақырыбы: Жылу алмасу және дене температурасының реттелуі.
1. Сыртқы ортаның температурасына организмнің әртүрлі реакциялары.
2. Адам денесінің «ядросы» мен «қабығының» сипаттамасы. Дененің температуралық схемасы.
3. Температуралық сигнализацияның көздері. Терморецепторлардың сипаттамасы. Жылу реттеуші орталықтардың орналасуы.
4. Жылу өндіру механизмдері, реттелуі.
5.Жылу жығару механизмдері, реттелуі.
ОБӨЖ тақырыбы: Терморегуляцияны зерттеу әдістері
1.Тері бетінің әртүрлі аймағының температурасын өлшеу (термометрия)
2. Қарқынды жұмыс пен қоршаған ортадағы температуралық өзгерістердің тер шығуына тигізетін әсері
|
2
2
|
|
11
|
ПС тақырыбы: Көру талдағышы.
1.Көру талдағышының шеткі бөлімі. Көздің жарық сындырушы құрылымдары. Аккомодация механизмі.
2. Қарашықтың қызметі, оның диаметрінің реттелуі.
3. Көздің торлы қабығының фоторецепторлары, қызметтері, түрлері. Таяқшалардағы фотохимиялық процесстер.
4.Түрлі-түсті көру, теориялары. Қазіргі кездегі түсті қабылдау туралы түсінік
5. Көру талдағышының өткізгіш және орталық бөлімдері.
6. Бинокулярлық көру.
ОБӨЖ тақырыбы: Көру анализаторын зерттеу әдістері. Вестибулярлық және есту анализаторларын зерттеу әдістері.
1.Көздің жітілігін (өткірлігін) анықтау
2.Көз шалымын анықтау (периметрия)
3.Түрлі түсті көруді зерттеу
|
2
3
|
|
12
|
ПС тақырыбы: Есту, вестибулярлы талдағыштары.
1. Есту талдағышының перифериялық бөлімі .Дыбысты қабылдаушы аппарат
2. Есту талдағышының дыбысты өткізгіш аппараты. Дыбыстың берілу механизмі.
3. Ішкі құлақ құрылымдарындағы дыбысты сезіну механизмінің қалыптасуы (В. Гельмгольц, Г. Бекеши)
4. Есту талдағышының өткізгіш, орталық бөлімдері. Бинауральді есту.
5. Вестибулярлық анализатордың рецепторлық бөлімі. Кіре беріс аппаратының қозу механизмі.
6. артылай айналмалы каналдардың ролі. Рецепторлардың қозу механизмі.
7. Вестибулярлық анализатордың өткізгіш бөлімі. Вестибулярлық анализатордың орталық бөлімі.
ОБӨЖ тақырыбы: Вестибулярлық және есту анализаторларын зерттеу әдістері.
1. Дыбыстың ауа және сүйек арқылы берілуін зерттеу (Вебер және Риннэ тәжірибелері)
2. Аудиометрия
3. Қимыл-қозғалыстың дәлдігін зерттеу (Барани сынамасы)
|
2
2
|
|
13
|
ПС тақырыбы: Соматосенсорлы талдағыштар. Ауырсыну, иіс және дәм сезу талдағыштары
1. Тактильдік талдағыш. Рецепторлық бөлімі. Өткізгіш және орталық бөлімдері.
2. Температуралық талдағыш.
3. Ауырсыну талдағышы. Антиноцицептивтік жүйе. Жансыздандырудың физиологиялық негіздері.
4. Иіс сезу анализаторының сипаттамасы. Иістердің жіктелуі. Қабылдау және ажырату механизмдері.
5. Дәм сезу анализаторының сипаттамасы.
ОБӨЖ тақырыбы: Тактильдік,иіс сезу, дәм сезу талдағыштарын зерттеу әдістері.
1.Сипап сезудің табалдырығын анықтау
2. Дәм сезудің табалдырығын анықтау
3. Иіс сезудің табалдырығын анықтау
4. Ауырсынуды зерттеу әдістері
|
2
2
|
|
14
|
ПС тақырыбы: Организмнің шартты-рефлекторлы қызметі және оның нейрофизиологиялық механизмдері. ЖНҚ зерттеу әдістері
1. Жоғары нерв қызметі (ЖНҚ) туралы түсінік. Туа біткен мінез- құлықтың формалары.
2. Шартты рефлекстердің туынлау заңдылықтары, олардың шартсыздан айырмашылықтары.
3. Шартты рефлексердің құрылымдық- функционалдық негізі туралы түсінік.
4. Шартты рефлекстердің жіктелуі
ОБӨЖ тақырыбы: Шартты рефлекстерді қалыптастыру және тежелу түрлерін зерттеу
1.Шартты рефлекстерді қалыптастыру методикасы
2.Адамның қоңырау дыбысына шартты қарашық рефлексін жасау
|
2
2
|
|
15
|
ПС тақырыбы: ЖНҚ тежелуі. Үлкен жарты шарлар қыртысының аналитико-синтетикалық қызметі.
1. Шартты- рефлекторлық қызметтің тежелуі. Қыртыстық тежелудің түрлері.
2. Сыртқы және қорғаныштық тежелу.
3. Жүре пайда болған қыртыстық тежелудің түрлері.
4. Шартты тежелулер механизмі туралы қазіргі кездегі түсінік.
5. Үлкен жарты шарлар қыртысының аналитико- синтетикалық қызметі.
ОБӨЖ тақырыбы: Шартты рефлекстердің тежелу түрлерін қалыптастыру әдістері
1.Шартты рефлекстердің тежелу түрлері
2. Ішкі тежелу түрлерін қалыптастыру әдісі.
|
2
2
|
|
16
|
ПС тақырыбы: ЖНҚ типологиялық ерекшеліктері.
1. Шартты рефлекстер әдісі, ақпараттық құндылығы.
2. ЖНҚ зерттеудің электрофизиологиялық әдістері.
3. Тітіркендірудің және өшірудің экспериментальдық әдістері.
4. И.П.Павловтың ЖНҚ типтері туралы ілімі. Типологиялық қасиеттердің критериилері.
5. ЖНҚ жалпы түрлері мен темперамент типтерінің сипаттамасы.
6. ЖНҚ типтерінің сипаттамасы (1-2 сигналдық жүйенің негізінде)
7. Генотип пен сыртқы ортаның ЖНҚ типтерінің құрастырылуындағы ролі.
ОБӨЖ тақырыбы: Жоғары нерв қызметін (ЖНҚ) және темпераментті зерттеу әдістері.
1. Бас ми қыртысының қызметтерін зерттеу әдістері
2. Жоғары нерв қызметін (ЖНҚ) зерттеу әдістері.
3. Адам темпераментінің қасиеттерін анықтау.
|
2
2
|
|
17
|
ПС тақырыбы: Психикалық қызметтердің физиологиясы 1.Меселдердің физиологиялық негізі.
2.Эмоциялар, олардың биологиялық маңызы, физиологиялық механизмі.
3.Ұйқы, биологиялық маңызы, түрлері, механизмі.
4.Есте сақтау, түрлері,механизмдері.
4.Қабылдау және назар (ықылас) аударудың физиологиялық негіздері. И.П. Павлов, А.Ухтомский жұмыстарының маңызы.
5.Ойлаудың түрлері және нейрофизиологиялық негіздері. Адамдардағы абстракты ойлаудың дамуы. Сана.
6.Сөйлеу, сөйлеу қызметтері. Сөйлеудің дамуына байланысты үлкен жарты шарлардағы функционалдық асимметрия.
ОБӨЖ тақырыбы: Психикалық қызметтерді зерттеу әдістері
1. Адамдағы қысқа мерзімді есте сақтау көлемін анықтау
2. Назар аударудың тұрақтылығы мен ауыспалығын анықтау
3. Адамның ой өрісін сөйлеу арқылы зерттеу
|
2
2
|
|
Білім алушылардың өзіндік жұмыстарының тақырыптарының тізімі №3 үлгі
№
|
БӨЖ тақырыбы мен тақырыптың негізгі сұрақтары
|
Сағаттар саны
|
1
|
Биологиялық мембраналардың қызметтері. Мембраналардың иондық каналдары.
1.Биологиялық мембраналардың құрылымы туралы қазіргі кездегі көзқарас. Фосфолипидті биқабаттың қасиеті.
2. Мембраналық белоктардың қызметтері. Мембрана белоктарының функционалдық түрлері.
3. Клетка мембранасының иондық каналы, түрлері, олардың функционалдық күйлері.
4. Клеткалық мембрана арқылы иондық тасымалдау. Тасымалдаудың механизмі мен түрлері.
|
6
|
2
|
Гипоталамус-гипофиз-бүйрек үсті бездер жүйесі.
1. Гипоталамо-гипофизарлы -бүйрек үсті өзара байланыстардың схемасын салу және оны сипаттау.
2.Гипофиз гормондарының әсері және топографиялық, морфологиялық сипаттамасы.
3.Гипоталамус пен гипофиздың стресс реакциясының бірінші фазасындағы гормональды белсенділігі. Перифериялық бездердің және симпатоадреналдық жүйенің белсену механизмі
4.Гипоталамо-гипофизарлы -бүйрек үсті жүйесінің стресс реакциясының тұрақталған фазасындағы белсенділігі. Реттелушілік байланыстары.
|
6
|
3
|
Эмоциональдық стресс
1. Терминнің анықтамасы. Кикілжің жағдайлар эмоционалдық стресстің негізі ретінде, себептері.
2. П.К.Анохиннің (биологиялық теория) эмоционалдық стресс теориясы, П.В.Симоновтың ақпараттық теориясы. Эмоционалдық стрессті жануарларда модельдеу.
3. Эмоционалдық стресстің физиологиялық негізі. Созылмалы стресстің вегетативтік және соматикалық қызметтерге әсері.
4. Организмнің стресске төтеп беру факторлары.
5. Эмоционалдық стресстің профилактикасы.
|
6
|
4
|
Биоритмология.
1. Организмдегі физиологиялық процесстердің дискреттігі туралы түсінік.
2. Биоырғақтардың жіктелуі.
3. Сыртқы ырғақтардың генераторын қабылдау механизмі.
4. Адам тіршілігіндегі стереотиптер. Десинхроноз.
|
5
|
5
|
Адамдардың жоғарғы психикалық қызметтер ерекшеліктері
1. Адамдағы жоғары психикалық қызметтердің ерекшеліктері (назар аудару, қабылдау, ойлау, ес, сөйлеу).
2. Назар аудару, физиологиялық механизмдері.
3. Қабылдау, адамның қабылдау ерекшеліктері туралы қазіргі кездегі түсінік.
4. Ойлау, ес, физиологиялық негіздері.
5.Сөйлеу, сөйлеу қызметтері. Үлкен жарты шарлардағы функционалдық ассиметрия.
|
5
|
6
|
Бейімделу физиологиясы.
1. Жеке бейімделіс, маңызы.
2. Бейімделудің түрлері, фазалары және критерийлері.
3. Г.Селье бойынша жалпы бейімделу синдромының механизмі.
4. Кейбір факторларға организдегі арнамалы және бейімделушілік өзгерістер (жоғарылаған физикалық жүктеме, гипоксия және т.б.)
|
5
|
Н ПРО БҚМУ 703-03-2020. Силлабус (Бакалавриат, интернатура, резидентура, магистратура, докторантура). Бесінші басылым.
Ф ПРО ЗКМУ 703-03-2020. Силлабус (Бакалавриат, интернатура, резидентура, магистратура, докторантура). Изданиепятое.
F PRO WKMU703-03-2020. Sillabus (Bachelor's program, internship, residency, Master’s and Ph Doctor Degrees).Fifthedition.
Достарыңызбен бөлісу: |
