Дыбыстың табиғаты. Дыбыстың жоғарылығы
жүктеу/скачать 256,06 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қолданылған әдебиеттер
|
Дыбыстың табиғаты. Дыбыстың жоғарылығы. Жоспар 1 Дыбыс 2 Дыбыс толқындарының энергиясы. 3 Дыбыс мҿлшері 4 Ультрадыбыс. Доплер эффектісі. Дыбыс, кең мағынасында – газ, сұйықтық немесе қатты күйдегі серпімді орта бөлшектерінің толқын түрінде таралатын тербелмелі қозғалысы; тар мағынасында – адамдар мен жануарлардың арнаулы сезу органымен субъективті түрде қабылданатын құбылыс. Егер дыбыс таралатын орта болмаса дыбыс та болмайды. Дыбыстың қаттылығы быстың қаттылығы неге байланысты болатынын анықтау үшін камертонды пайдаланамыз. Камертон — доға тәрізді қысқа сапталған металл таяқша, оның көмегімен музыкалық дыбыс алуға болады. Камертондардың немесе басқа гармоникалық тербеліс жасайтын денелердің шығаратын дыбыстары музыкалық дыбыстар деп аталады.
Адамдар, жануарлар, құстар және жәндіктер дыбыстың көмегімен тілдеседі, қарым қатынас жасайды. Дыбыстарды зерттеу әр түрлі ғылыми және медициналық тәжірибелерде өте тиімді болды. Дыбыс энергиясын әр түрлі мақсаттарда қолдануға мүмкіндіктер ашылды. Дыбыс жылдамдығы жҽне оны ҿлшеу дыбыс жылдамдығы дегеніміз - уақыт бірлігінде а дыбыс толқыны ол арқылы таралады серпімді орташа. 20 ° C (68 ° F) температурада ауадағы дыбыстың жылдамдығы секундына шамамен 343 метрді құрайды (1235 км / сағ; 1125 фут / с; 767 миль / сағ 667 кн), немесе километр 2,9 с немесе миль 4,7 с. Бұл температураға, сондай-ақ a әсер ететін ортаға байланысты дыбыс толқыны таралуда Қатты денелердегі дыбыс толқындары сығылу толқындарынан тұрады (газдар мен сұйықтықтардағы сияқты) және дыбыстық толқынның а деп аталатын түрі ығысу толқынытек қатты денелерде болады. Қатты денелердегі ығысу толқындары әдетте көрсетілгендей әр түрлі жылдамдықпен таралады сейсмология. Қатты денелердегі қысу толқындарының жылдамдығы ортаға байланысты анықталады сығылу, ығысу модулі және тығыздық. Ультрадыбыс – адам құлағына естілмейтін жиілігі 20 кГц-тен жоғары серпімді толқындар. Ультрадыбысты жануарлар (жарғанаттар, балықтар, жәндіктер) қабылдай алады. Ультрадыбыстар, керісінше, физикалық және технологиялық әдістерде кеңінен қолданылып отыр. Бұл дыбыстарды адамдар арнайы құралдардың көмегімен естиді және қабылдай алады. Ультрадыбыс толқындарының басты ерекшелігі — оларды дыбыс көзінен белгілі бір бағытта таралатындай етіп бағыттауға болады. Қолданылған әдебиеттер
жүктеу/скачать 256,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|