Диссертациялардың негізгі ғылыми нәтижелерін жариялауға арналған басылымдар тізіліміне енгізілген Қр бғм бғсбк 30. 05. 2013 ж



Pdf көрінісі
бет1/28
Дата22.12.2016
өлшемі1,62 Mb.
#272
түріДиссертация
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28

Меншік иесі және баспагер:
«Қазақстан Республикасының 
Заңнама институты» ММ
2006 жылдан бастап шығады
Журналдың материалдары
www.iz.adilet.gov.kz сайтында 
орналастырылған
Заң ғылымдары бойынша
диссертациялардың негізгі ғылыми
нәтижелерін жариялауға арналған
басылымдар тізіліміне енгізілген
(ҚР БҒМ БҒСБК 30.05.2013 ж. 
№894 бұйрығы)
Редакциялық кеңес:
Б.М. Имашев (Төраға)
З.Х. Баймолдина
А.А. Смағұлов
И.Ш. Борчашвили
Редакциялық алқа:
Н.М. Әбдіров
З.С. Байниязова (Саратов қ., РФ)
С.Ф. Бычкова
Д. Досмырза
Е.А. Дүйсенов
А.Д. Жүсіпов
Д.Ж. Игембаев
А.Қ. Қанатов
Т.Е. Қаудыров
В.Т. Қоныс
Ж.О. Құлжабаева
Ш.Р. Мырзаева
С.М. Рахметов
А.Ж. Сағидан
Ә.Г. Сақтағанов
Т.С. Сафарова
М.А. Сәрсембаев
Қазақстан Республикасы Мәдениет 
және ақпарат министрлігі
Ақпарат және мұрағат комитетінің 
БАҚ есепке қою туралы куәлігі 
№ 11219-Ж 15.11.2010 ж.
Мекен-жайы:              
Қазақстан Республикасы,
010000, Астана қ., 
Орынбор к., 8 үй
тел.: 8 (7172) 74-02-06; факс: 8(7172)74-14-43
E-mail: instzak-kz@mail.ru
             www.iz.adilet.gov.kz
МАЗМ¦НЫ
 «Конституция: халықтың бірлігі, тұрақтылық, көркею» атты 
халықаралық ғылыми-практикалық конференцияға Қазақстан 
Республикасы Әділет Министрі Б. ИМАШЕВТЫҢ баяндамасы, 
Астана қаласы, 2015 жылғы 28 тамыз................................................
Р.Т.  НҰРТАЕВ  Қазақстан  Республикасындағы  сыбайлас 
жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың өзекті мәселелері..............
М.А. СӘРСЕМБАЕВ Отбасы құқығы мәселелері бойынша 
Еуропалық конвенциялар: Қазақстан көзқарасы .....................
Конституциялық және әкімшілік құқық .............................
А.С.  ҚОСЖАНОВ  Нарықтық  жағдайдағы  құқықтық 
мемлекеттің экономикалық бағыттары.....................................
Г.Б.  ҚАРЖАСОВА  Адам  құқықтары  жөніндегі  уәкіл 
институты ....................................................................................
Л.Т. НАЗАРҚҰЛОВА Заң шығару технологиясы нормативтік 
құқықтық  актілердің  сапасын  арттырудағы  маңызды  шарт 
ретінде: проблеманың қойылуы................................................
А.С. АХМЕТОВ Құқықтық нигилизм туралы мәселесіне......
А.А. ІДІРІСОВ Конституцияның іргелі құндылықтары...............
Д.Х.  ПЕРНЕЕВ  Мемлекеттік  қаржылық  бақылаудан 
мемлекеттік  аудитке  көшу  мәселесі  бойынша  шетелдік 
тәжірибе .......................................................................................
Азаматтық, азаматтық іс жүргізу құқығы .........................
Л.К. ЕРКІНБАЕВА Energy law of the Republic of Kazakhstan: 
problems  and  perspectives  (Қазақстан  Республикасының 
энергетикалық заңдары: проблемалары мен перспективалары)
Н.Ш. ШЕРІМОВА Қазақстандағы су ресурстарының  жағдайы 
мен және құқықтық реттелуінің кейбір мәселелері.................
Қылмыстық құқық және қылмыстық іс жүргізу ................
М.Д.  ҚАРАЖАНОВ,  А.К.  ҚАНАТОВ  Абай  Құнанбайұлы-   
ның «Қарамола ережесіндегі» қылмыстық және қылмыстық 
іс жүргізу заңнамасының негіздері – қазіргі жаңа қылмыстық 
және  қылмыстық  іс  жүргізу  заңнамасын  жетілдіру  шарты 
ретінде ...........................................................................................
К.Е.  ИСМАҒҰЛОВ  Азаматтық  қоғам  институттарының 
сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметі.....................................
Қазақстан Республикасы
Заңнама Институтының
Жаршысы
ғылыми-құқықтық журнал
№ 3 (39)
2015
7
13
21
28
28
31
34
40
45
50
55
55
62
67
67
72

№ 3 (39) 2015 ж. Қазақстан Республикасы Заңнама институтының жаршысы  
2
О.Б. ФИЛИПЕЦ Қазақстан Республикасының қылмыстық заңнамасы бойынша кәмелетке 
толмағандарға тағайындалатын жазалар жүйесін жетілдірудің кейбір мәселелері ....................
Халықаралық құқық және салыстырмалы құқықтану ..........................................................
Қ.С.  МӘУЛЕНОВ  Bilateral  investment  treaties    Republic  of  Kazakhstan  with  foreign  states 
(Қазақстан Республикасының шет мемлекеттермен екі жақты инвестициялық шарттары) ...
А.Ж. САҒИДАН Еуразиялық экономикалық одақтың халықаралық шарттар жобалары мен 
шешімдерінің сараптамасын жүргізу қажеттілігі мәселесіне ....................................................
Ж.И. ИБРАГИМОВ Еуропалық Одақ тәжірибесі ауқымында нормативтік құқықтық актілерге 
сараптама жүргізудің жалпы тәсілдері..........................................................................................
Ж.К. ОРЫНТАЕВ Legal Regulation of Waste Treatment in Kazakhstan and Russia (Қазақстан 
мен Ресейде қалдықтарды қайта өңдеуді құқықтық реттеу).......................................................
Құқықтық мониторинг ...............................................................................................................
Е.З.  БЕКБАЕВ  Құқықтық  мониторинг  нормативтік  құқықтық  актілердің  заңдылығын 
қамтамасыз ету шарасы ретінде.....................................................................................................
З.Г. ҚАЗИЕВ, С.Б. АЙСИН  Құқықтық мониторинг барысында нормативтік құқықтық актінің 
және құқықты қолданудың тиімділігін анықтау (әдіснамалық және қолданбалы аспектілер)
А.Ғ. ҚАЗБАЕВА Нормативтік құқықтық актілердің қоғамдық мониторингі туралы мәселеге
Е.М.  ЕЛУБАЙ,  А.Қ.  ҚАНАТОВ  Жекелеген  алдын  алу  нормаларының  сипаттамасына                    
(ҚК-ның жаңашылдықтарын мониторингілеу) ............................................................................
Мемлекеттік тілде заң шығару тәжірибесінен .....................................................................
ПРИМАШЕВ Н.М. Конституциялық заңнама лексикасы: салыстырмалы контент-талдау.....
АҚЫЛБЕКОВА Г.К. Азаматтық заңнама: қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндерінің тең 
түпнұсқалылығы мәселелері ...........................................................................................................
Шетелдік тәжірибе .....................................................................................................................
Э.Н.  НАГОРНАЯ,  Т.Н.  ЗАЦЕПИНА  (Минск  қ.)  Сот  актілерін  орындау  кезінде  ТМД-ға 
қатысушы мемлекеттердің келісімдері мен ұлттық заңнама арақатынасының маңызы (ТМД 
Экономикалық Сотының құқық қолдану практикасының мысалдарында) (жалғасы) ............
И.Э.  МАРТЫНЕНКО  (Беларусь  Республикасы,  Гродно  қ.)  Беларусь  Республикасының, 
Қазақстан Республикасының және Ресей Федерациясының кедендік шекарасы арқылы мәдени 
құндылықтарды заңсыз өткізу үшін қылмыстық жауаптылық ерекшеліктері .........................
В.А. НОВИКОВ (Мәскеу қ.) Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының заңнамасы 
бойынша жеке өмірге қол сұқпаушылықты бұзғаны үшін қылмыстық жауаптылық ..............
Т.В. РОГОЖКИНА (Минск қ.) Беларусь Республикасында қоршаған орта сапасы норматив-
терiн жіктеу туралы.........................................................................................................................
Р.А.  КАЗАК  (Украина,  Харьков  қ.)  1992  жылғы  Биологиялық  әр  алуандылық  туралы 
конвенцияны қабылдау мәселесіне: тарихи-құқықтық аспект ....................................................
Жас ғалым мінбері .........................................................................................................................
Р.Қ. ҚАНАТОВ Бағалы қағаздарды сатып алу-сату шарты мәнінің ерекшеліктері..................
Н.Н. ОМАРОВА Мемлекеттік органдардың құқықтық мониторинг жүргізудегі жауапкершілігі 
туралы...............................................................................................................................................
Т.Р. БОТАНБАЕВ Қазақстанда сыбайлас жемқорлықтың туындау тарихына қатысты кейбір 
мәселелер..........................................................................................................................................
С.О. БОРОВИКОВ Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің халықаралық 
шарттар әзірлеу тәжірибесі ............................................................................................................
И.Е. АҚАТОВ Борыштар мұрагерлігі туралы мәселеге ...............................................................
76
81
81
89
93
99
103
103
109
116
120
125
125
129
133
133
138
145
150
155
162
162
168
171
176
182

3
Ақпараттық хабарламалар .......................................................................................................
V  Петербург  халықаралық  заң  форумы  жұмысына  шолу,  Ресей,  Санкт-Петербург  қ.,                   
2015 жылғы 27-30 мамыр...............................................................................................................
Даналық ойлар .................................................................................................................................
188
188
206

№ 3 (39) 2015 ж. Қазақстан Республикасы Заңнама институтының жаршысы  
4
Собственник и издатель:
ГУ «Институт законодательства
Республики Казахстан»
Издается с 2006 года
Все материалы журнала
размещаются на сайте
www.iz.adilet.gov.kz
Включен в перечень изданий
для публикации основных
научных результатов диссертаций
по юридическим наукам 
(Приказ ККСОН МОН РК №894 
от 30.05.2013 г. )
Редакционный совет:
Б.М. Имашев (Председатель)
З.Х. Баймолдина
А.А. Смагулов
И.Ш. Борчашвили
Редакционная коллегия:
Н.М. Абдиров
З.С. Байниязова (г. Саратов, РФ)
С.Ф. Бычкова
Д. Досмырза
Е.А. Дюсенов
А.Д. Жусупов
Д.Ж. Игембаев
А.К. Канатов
Т.Е. Каудыров
В.Т. Конусова
Ж.О. Кулжабаева
Ш.Р. Мырзаева
С.М. Рахметов
А.Ж. Сагидан
А.Г. Сактаганов
М.А. Сарсембаев
Т.С. Сафарова
Свидетельство о постановке 
на учет СМИ № 11219-Ж 
от 15.11.2010 г. Комитета информации
и архивов Министерства культуры
и информации Республики Казахстан
Адрес:
Республика Казахстан,
010000, г. Астана,
ул. Орынбор, д. 8,
тел.: 8 (7172) 74-02-06; факс: 8(7172)74-14-43
E-mail: instzak-kz@mail.ru
             www.iz.adilet.gov.kz
СОДЕРЖАНИЕ
Выступление  Министра  юстиции  Республики  Казахстан 
Б.М. ИМАШЕВА на международной научно-практической 
конференции «Конституция: единство народа, стабильность, 
процветание», г. Астана, 28 августа 2015 года........................
Р.Т.  НУРТАЕВ  Актуальные  проблемы  дальнейшего 
противодействия коррупции в Казахстане...............................
М.А. САРСЕМБАЕВ Европейские конвенции по вопросам 
семейного права: взгляд из Казахстана.....................................
Конституционное и административное право ..................
А.С. КОСЖАНОВ Экономические направления правового 
государства в рыночных условиях.............................................
Г.Б. ҚАРЖАСОВА Институт уполномоченного по правам 
человека.........................................................................................
Л.Т.  НАЗАРКУЛОВА  Правотворческая  технология  как 
важнейшее условие повышения качества правовых актов: 
постановка проблемы.................................................................
А.С. АХМЕТОВ К вопросу о правовом нигилизме................
А.А. ИДРИСОВ Фундаментальные ценности конституции...
Д.Х. ПЕРНЕЕВ Зарубежный опыт по вопросу перехода от 
государственного финансового контроля к государственному 
аудиту............................................................................................
Гражданское и гражданско-процессуальное право ............
Л.К. ЕРКИНБАЕВА Energy law of the Republic of Kazakhstan: 
problems  and  perspectives  (Энергетические  законы  Респу-
блики Казахстан: проблемы и перспективы)...........................
Н.Ш.  ШЕРИМОВА  Некоторые  вопросы  состояния  и 
правового регулирования водных ресурсов в Казахстане......
Уголовное право и уголовный процесс ...................................
М.Д. КАРАЖАНОВ, А.К. КАНАТОВ Основы уголовного и 
уголовно-процессуального законодательства в «Положении 
Карамола» Абая Кунанбаева - как условие совершенство-
вания  нового  уголовного  и  уголовно-процессуального 
законодательства.........................................................................
К.Е.  ИСМАГУЛОВ  Антикоррупционная  деятельность 
институтов гражданского общества...........................................
Вестник
Института
законодательства
Республики Казахстан
научно-правовой журнал
№  (39)
2015
7
13
21
28
28
31
34
40
45
50
55
55
62
67
67
72

5
О.Б. ФИЛИПЕЦ Некоторые вопросы совершенствования системы и видов наказаний в 
отношении несовершеннолетних по уголовному законодательству Республики Казахстан...
Международное право и сравнительное правоведение ............................................................
К.С. МАУЛЕНОВ Bilateral investment treaties  Republic of Kazakhstan with foreign states 
(Двусторонние  инвестиционные  договоры  Республики  Казахстан  с  зарубежными 
государствами).................................................................................................................................
А.Ж.  САГИДАН  К  вопросу  о  необходимости  проведения  экспертизы  проектов 
международных договоров и решений Евразийского экономического союза..........................
Ж.И. ИБРАГИМОВ Общие подходы проведения экспертизы нормативных правовых актов 
в рамках  опыта Европейского Союза............................................................................................
Ж.К. ОРЫНТАЕВ Legal Regulation of Waste Treatment in Kazakhstan and Russia (Правовое 
регулирование обращения с отходами в Казахстане и России)...................................................
Правовой мониторинг ...................................................................................................................
Е.З.  БЕКБАЕВ  Правовой  мониторинг  как  мера  обеспечения  законности  нормативных 
правовых актов.................................................................................................................................
З.Г. КАЗИЕВ, С.Б. АЙСИН Определение эффективности нормативного правового акта и 
правоприменения в ходе правового мониторинга (методологические и прикладные аспекты)
А.Г. КАЗБАЕВА К вопросу об общественном мониторинге нормативных правовых актов...
Е.М.  ЕЛУБАЙ,  А.К.  КАНАТОВ  К  характеристике  отдельных  превентивных  норм 
(мониторинг нововведений УК) ....................................................................................................
Из практики законотворчества на государственном языке ..................................................
ПРИМАШЕВ Н.М. Лексика конституционного законодательства: сравнительный контент-
анализ................................................................................................................................................
АКЫЛБЕКОВА Г.К. Гражданское законодательство: проблемы аутентичности текстов на 
казахском и русском языках............................................................................................................
Зарубежный опыт ........................................................................................................................
Э.Н. НАГОРНАЯ, Т.Н. ЗАЦЕПИНА (г. Минск) Значение соотношения соглашений государств-
участников СНГ и национального законодательства при исполнении судебных актов (на 
примерах правоприменительной практики Экономического Суда СНГ) (продолжение)........
И.Э. МАРТЫНЕНКО (Гродно, Республика Беларусь) Особенности уголовной ответственности 
за нелегальное перемещение культурных ценностей через таможенную границу Республики 
Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации........................................................
В.А. НОВИКОВ (г. Москва) Уголовная ответственность за нарушение неприкосновенности 
частной жизни по законодательству Российской Федерации и Республики Казахстан..........
Т.В. РОГОЖКИНА (г. Минск) О классификации нормативов качества окружающей среды 
в Республике Беларусь...................................................................................................................
Р.А.  КАЗАК  (г.  Харьков,  Украина)  К  вопросу  о  принятии  Конвенции  о  биологическом 
разнообразии 1992 г.: историко-правовой аспект.........................................................................
Трибуна молодого ученого .............................................................................................................
Р.К. КАНАТОВ Особенности предмета договора купли-продажи ценных бумаг....................
Н.Н. ОМАРОВА Об ответственности государственных органов в проведении правового 
мониторинга.......................................................................................................................................
Т.Р. БУТАНБАЕВ Некоторые вопросы об истории возникновения коррупции в Казахстане
С.О.  БОРОВИКОВ  Опыт  подготовки  международных  договоров  государств-членов 
Евразийского экономического союза.............................................................................................
И.Е. АКАТОВ К вопросу о наследовании долгов........................................................................
76
81
81
89
93
99
103
103
109
116
120
125
125
129
133
133
138
145
150
155
162
162
168
171
176
182

№ 3 (39) 2015 ж. Қазақстан Республикасы Заңнама институтының жаршысы  
6
Информационные сообщения ........................................................................................................
Обзор работы V Петербургского международного юридического форума 27-30 мая 2015 
года, г. Санкт-Петербург, Россия....................................................................................................
Мудрые мысли ..............................................................................................................................
188
188
206

7
«КОНСТИТУЦИЯ: ХАЛЫҚТЫҢ БІРЛІГІ, ТҰРАҚТЫЛЫҚ, КӨРКЕЮ» 
АТТЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ 
КОНФЕРЕНЦИЯҒА ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ӘДІЛЕТ 
МИНИСТРІ Б. ИМАШЕВТЫҢ БАЯНДАМАСЫ
Астана қаласы, 2015 жылғы 28 тамыз
ВЫСТУПЛЕНИЕ МИНИСТРА ЮСТИЦИИ 
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН  Б.М. ИМАШЕВА 
НА МЕЖДУНАРОДНОЙ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКОЙ 
КОНФЕРЕНЦИИ НА ТЕМУ: «КОНСТИТУЦИЯ:
 ЕДИНСТВО НАРОДА, СТАБИЛЬНОСТЬ, ПРОЦВЕТАНИЕ»,
г. Астана, 28 августа 2015 года
Құрметті конференция қатысушылары!
Әділет министрлігі атынан және жеке өзімнің 
атымнан  Сіздерді  Қазақстан  Республикасы 
Конституциясының мерей тойымен құттықтауға 
рұқсат етіңіздер!
Өткен  20  жыл  әлемдік  қоғамдастықтың 
жетекші  елдері  қатарына  сеніммен  келе 
жатқан  егеменді  Қазақстанның  бет-бейнесін 
түбегейлі өзгерткен орасан зор тарихи оқиғалар 
мен  жетістіктерге  толы  болды.  Осы  жылдар 
құқықтық жүйесіне күш сынық болды.
Тәуелсіздік  алып,  саяси  тұрақтанудың 
күрделі кезеңін бастан кешкен соң мемлекетіміз 
Елбасы  Нұрсүлтан  Әбішұлы  Назарбаевтың 
басшылығымен  нарықтық  экономикасы  бар 
құқықтық  мемлекет  құруға  бағытталған  бағыт-
ты заңнамалық тұрғыдан бекітуге мұқтаж болды. 
1995  жылдың  30  тамызында  Республика-
лық  референдумда  қабылданған  Конституция 
Қазақстан  егемендігінің  кепіліне  айналып, 
қоғамның  басты  құндылықтарын  бекітіп,  одан 
әрі  дамудың  бағдарын  айқындап  берді.  Пайда 
болған құқықтық вакуумды толтыра отырып, ол 
саяси- құқықтық және әлеуметтік – мәдени негіз 
құра  отырып,  қоғам  мен  мемлекеттің  кезеңдік 
дамуын жүргізуге бағытталған.
Біз Конституциядан еліміздің көп векторлық 
дамуы  мен  тұрақтылығын  қамтамасыз  ететін 
іргетасты таба білдік. 
Конституция  20  жылдан  кейін  де  өзінің 
құрылымы және мазмұны бойынша халықаралық 
стандарттармен  келісе  отырып,  қазіргі  кезеңде 
қалыптасқан  әлеуметтік  күштердің,  саяси 
және  құқықтық  дәстүр  ерекшелігінің,  ұлттық 
экономика  ерекшелігінің  арақатынасын  айқын 
бейнелейді.
Ресей ғалымдары мен саяси қайраткерлерінің 
пікірі  бойынша,  олардың  да  конституциясы 
мінсіз емес, себебі оның жекелеген «нормалары 
заңдық  тұрғыда  соған  бейімделмегендіктен 
тікелей қолданыс актісі ретінде қолдануға жат-
пайды»  деген  тұжырымдарда  көрініс  табатын 
өзіндік  кемшіліктері  бар.  Шетел  зерттеушілері 
дауласатын  мұндай  конституциялық  олқылық-
тар  біздің  практикада  жекелеген  шағын 
жағдайлардан басқа кезде орын алған емес. 
Ресми  пікірталастарда  Конституцияға  талап 
етілетін  құқықтық  нормалардың  енгізілмеуі, 

№ 3 (39) 2015 ж. Қазақстан Республикасы Заңнама институтының жаршысы  
8
бір-біріне  қарама-қайшы  ережелердің  болуы, 
институттарды  құқықтық  реттеудің  жоқтығы, 
сонымен  қатар  көпмағыналы  нормалардың 
болуы  туралы  наразылықтар  болған  емес.  
Мұның  өзі  Конституция  мазмұнының  сапалы 
екенін  және  заңдық  тұрғыдан  негізделгенін 
айқын көрсетеді.
Конституциямыздың  еліміздің  Негізгі  заңы 
ретіндегі тұрақтылығы мен ауқаттылығы жоғары 
саяси  және  құқықтық  мәдениеттің  негізінде 
мүмкін болған өркениетті құқықтық орта, ашық 
және  тиімді  мемлекет,  мықты  азаматтық  қоғам 
құрумен, бәсекеге қабілетті азаматтық қоғамның 
тиімді 
институттарын 
қалыптастырумен 
қамтамасыз етіледі. 
Құқықтық 
мемлекеттің 
сипаттамасына 
Конституцияның 
үстемдігін, 
нақтылығын, 
тұрақтылығын,  сонымен  қатар  нақты  конс-
титуционалдық-құқықтық  практиканың  қа-
лыптасуын  және  тұрақтанған  конституция-
лық 
қатынастарды 
жатқызуға 
болады. 
Конституцияның  тұрақтылығы  –  мемлекеттің 
экономикалық, 
әлеуметтік 
және 
саяси 
құрылымының  тұрақтылығы  мен  алдын  ала 
болжауға  болатындығының  шарты  деген 
пікірмен келісу қажет.
Қазақстан  әлемдік  дағдарысты  бастан 
кешкен  уақытта  Конституция  және  оның 
меншік  түрлері  (6  б.),  құқық  субъектілерінің 
теңдігі  (14  б.),  кәсіпкерлік  қызмет  еркіндігі 
(26  б.)  және  басқа  да  нормалары  бұрынғыдай 
инвестицияларды  тартуға  икемді  жағдайларды, 
бизнес үшін әкімшілік тосқауылдардың одан әрі 
төмендеуі мен салық салу жүйесінің ашықтығын 
қамтамасыз етеді. 
Осы  нормалардың,  сонымен  қатар  тұтастай 
ұлттық  заңнаманың  тиімді  іске  асырылуы 
қазірдің  өзінде,  өз  кезегінде,  Қазақстанның 
экономикасында жаңа бағыттарды айқындайтын  
елеулі жетістіктерге алып келді.
Мемлекеттің  экономикалық  өркендеуіне 
байланысты  Конституцияда  баяндалған  адам 
және  азаматтар  құқықтарының  көлемі  мен 
толықтығы түрлі кезеңде өзгеріп отыруы мүмкін.
Іс  жүзінде  қоғам  мен  мемлекет  дамуының 
векторы  болуы  үшін  Конституция  өмір 
мұқтажына қарай әрекет етуі қажет.
Құқық  теориясында  заңнамалық  ережелер 
өзгеруінің  жылдамдығы  мен  мүмкіндігі 
ретінде түсінілетін «құқық динамизмі» термині 
пайдаланылады. 
Құқықтың  осы  қасиеті  әдетте  әлеуметтік-
экономикалық  және  саяси  қайта  қалыптасуы 
кезеңінде  көрініс  табады.  Конституция  заңын 
ұқсас өзгерістеріде айналмайды.
Ғылымда әлі күнге дейін Конституция әрбір 
15-20 жылда қайта қаралуғатиіс деген пікір бар. 
Оның  тұрақтылығының  жоғары  кепілдіктеріне 
қарамастан, қоғам мен мемлекетте болып жатқан 
өзгерістер міндетті түрде Конституцияда қажетті 
өзгерістер енгізу арқылы көрініс табуы қажет.
Алайда  бұл  оның  тез  өзгертілуі  туралы 
айтылмайды.  Өркениетті  мемлекеттің  Консти-
туциясы  елдің  демократиялық  және  мемлекет-
тік-құқықтық 
дамуының 
сабақтастығына 
бағытталған,  өзінің  мүлтіксіздігі  үшін  бас-
тапқыда өзіне базалық негізді қалауы тиіс.
Бұл  жағдайда  Конституцияның  динамизмі 
Негізгі  заңның  әрпімен,  мәтінімен  ғана  емес, 
ең  алдымен  оның  рухымен,  қағидаларымен, 
құндылықтарымен,  олардың    құқықтық  және 
әлеуметтік болмыста іске асатын, басқа да негіз 
болатын  конституциялық  бастамаларымен 
байланыста болуы тиіс.
Конституциямыздың  ашық  сипаты  сабақ-
тастық  элементтері  бар  динамизм  тәріздес, 
себебі  өзін  біртұтас  толық  сипатқа  ие, 
конституционалдық  мұрат  пен  құндылықтарды 
бұлжытпай  сақтайтын,  халықтың  конститу-
циялық барабарлығын құру өте қиын.
Қазақстан  Конституциясы  ережелерінің 
бірегейлігі құқықтық жүйеде бәсекеге қабілетті 
болып  қалуға  және  әлемде  болып  жатқан 
үдерістерге  сәйкесінше  әсер  етуге  жағдай 
туғызады. 
Конституциялық  нормалардың  тұрақтылығы 
немесе  икемділігі,  жекелеген  елдерде,  оның 
ішінде  АҚШ-та  орын  алған  «Конституцияның 
жандандырылуы»  «ел  Жоғарғы  Сотының 
Конституцияны конструктивті еркін түсіндіруі» 
ретінде 
қарастырылатын, 
оларды 
еркін 
түсіндірудің  мүмкіндігі  туралы  пікір  талас 
немесе  Франциядағыдай,  Конституцияның 
мазмұнын кеңінен түсіндіруге кедергі жасайтын 
жеке  (статуттық)  заң  қабылдау  қажет  емес  деп 
пайымдаймын.
Тарихта  әрбір  мемлекет  жеке  құқықтық 
доктриналарды  өзінің  салт-дәстүрі  мен  әдет-
ғұрпына  сәйкес  құратын.  Заң  ғылымында 
құқықтық  мемлекеттің  негізгі  белгілері  бөліп 
көрсетіледі:  мемлекеттік  билікті  үш  тармаққа 
бөлу қағидасымен жүзеге асыру; конституциялық 
бақылау  органының  болуы  –  конституциялық 
құрылыс тұрақтылығының кепілі және т.б. 
Бізде  мұндай  мемлекеттік-құқықтық  құры-
лым  жүйесі  іс  жүзінде  ең  басынан  құрылған. 
Өткен  уақытта  бұл  бағытта  көп  нәрсеге  қол 
жеткізілді,  кәсіби  және  тиімді  мемлекеттік 


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет