Досмурзин ержан
(К.Маркс*) С онды қтан, өзінің қабылдауында және жасалуында, жоғарғы адамдылық рахатты, “адам болу бақытын” сезінуін шақырады. (Г. Успенский*)
жүктеу/скачать 8,45 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Эстетикалық рахат
- Эстетикалық қызмет
| (К.Маркс*) С онды қтан, өзінің қабылдауында және
жасалуында, жоғарғы адамдылық рахатты, “адам болу бақытын” сезінуін шақырады. (Г. Успенский*) Эстетикалық қүндылық, экстетикалық бағалаудың нәтижесі. Эстетикалық бағалау дегеніміз, заттардың, шындықтағы қүбылыстардың және өнердің шығарма- лары ны ң эстетикалы қ мағы налы ғы н, жетілдірілген дәреж есін анықтау. Э стетикалы қ бағалау, дүниета- нымнан, түлғаның әлеуметтік үстанған бағытымен, оның мәдениеттілік деңгейімен, қажеттіліктерімен, дамыған эстетикалық талғамымен себептелінген. Эстетикалық бағалау, көркем ділік бағалаудан кең. Э стетикалы қ бағалау, эстети кал ы қ зерзатты қабы лдаудан, оны талдаудан, ақырында оның қадыр-қасиеттерінің ой- пікірлерінен қүралады. Жалпы ерекшеліктері бойынша- бағалауды екі басқы бөліктерге бөлуге болады; нысан- ды лы қ ж әне мазм үнды лы қ бағалауға. Эстетикалық бағалау, эстетикалық мәдениеттің ілгергі тәжірибесіне сүйенеді. Осынысында оның сабақтастық кепілдігі, сенімділігі және идеялық-эстетикалық өлшемдері. Эсте- тикалық қүндылық, эстетикалық бағалау, эстетикалық рахатқа кенелтеді. Эстетикалық рахат, эстетикалық зерзаггы, әшекейлерді жасап-шығару үдерісіндегі немесе оларды қабылдау үдерісіндегі пайда болған ерекшелікті күйзеліс. Қазіргі уақытта, өнерге қатынасуда, көбінесе “өнердің гедонистік* қызметі” атауы пайдаланылады. Э стетикалы қ рахат, адамда қажеттіліктерді қалы п- 36 М әдениеттану тастыруға, қабылдауға ғана емес, оларды дүрыс бағалауға, сонымен қатар еңбекте, тіллдесуде, өмір сүру бейнелі- гінде, әсемдікті бекітуге мүмкіндік жасайды. Эстетикалық рахат, адамның жоғарғы күйзелістеріне апарылады. Бүнда — өнегелілік, зияткерлік, патриоттық және т.б. сезімдер шырайлауын табады. Сондықтан ол тек эстетикалықты — (тар мағыналықтағы сөздің ғана емес), ол түлғаның рухани дамуындағы ең күш-қуат- тылы факторы болып келеді. Эстетика, эстетикалык қызметтілікті талаптайды. Эстетикалық қызмет, эсте тикалы к қажеттіліктерімен аны қталған, адамдылық қызметтің түрлерін және айкындалуын түсіндіретін үғым. Эстетикалық қызмет, сезімділікті-бейнелікті ойлау негізінде қалыптасады. Бүл үдерісте, қиял, шындықты бейнелеудегі, алдыңғылықты, сезімділікті жауапқа қабі- леттілік, алдын-ала білу және мақсаттылық қатысады. Эстетикалық қызмет, адамның еңбектілік қызметінің бөлігі ретінде дамыды. Бүл қызмет, еңбектің бөлінуіндегі үдерісіндегі қаты- настылыкты тәуелсіздікті түріне бөлектенеді. Эстетика лык қызметте, эстетикалық қызметтегідей зат, субъект*, қүралдар және қызметтіліктің нәтижесі айқындалады. Эстетикалық қызметтің тарихи дамуындағы үдерісінде, негізгі түрлері қалыптастасты. Бүлар — үжымдылық эстетикалық қызмет (кәсіпшілік, халықтық, сәулеттілік, ойындылық және ауызекі ауыз әдебиеті). Өнер (эстети калык қызметтің өзінің мінезіндегі жекедаралықты түрі). Рулық қүрылысының дәуіріне өтетін эстетикалық қызметтің үжымдылық түрінен айырмашылығында, Өнер тек таптылық қоғамда, рухани өндірістің заттайлықтан бөлінгенімен бірге туындылады. 37 М әдениеттану Эстетикалық қызмет, озінділікті, нақтылы әлеуметтік- мәдениеттілік жағдайларынан тәуелдігімен, нақтылы тарихи түрлерін қабылдайды. Эстетикалық қызмет, қызметтілікті субъектінің өзін қалыптастырады, қоғамдылық жаратылысы ретінде оның қабілеттерін дамытады. Э стетикалы қ қы зм ет социализм нің пісіп-ж етіл- дірілген жағдайларында, тәжірибелікті және қоғамдылық өмірдің барлық салаларына таратылады. Эстетикалық қызметтің дәстүрлікті түрлерімен және өнермен қатар, өнеркәсіптілік өндіріспен байланысты эстетикалық қызметтің жаңа түрі Дизайн пайда болады. Эстетикалық қызмет, эстетикалық сезіммен себебтілі. жүктеу/скачать 8,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|