Мәдениеттану
жүргізудегі өткір қаруы болды. Мысалы:
Гоянның*
Оноре Домьенің*, офорттары*.
Карикатура* (италян. тілінде —
тым жүктеу — тым
көбейту). Карикатурада
біз нақтылы адамның келбетін,
заттың немесе оқиғаның, сықақтылық мақсаттылықты
көздейтін бейнелеуді көреміз. Бүнда деформацияны*,
тәнділікті
көріністерді, көбейтулік барысында әдейі
пайдалануды анықтаймыз.
Карикатура өте ертелікті,
өзімен өзі ретіндегі жанр
болып келеді.
Мысырлық папирустарда*, Гректілік ва-
заларда, карикатуралық-келемежсуреттілік бейнелеулер
көп кездеседі.
Кітап
басып шығарудың ашылуымен, карикатура
жанр ретінде өзінің өте жоғарылықты дамуына жетеді.
Жаңа уакытта карикатураның аса дамуы саясаттылық
о қ и ға л а р м е н , атап ай тқ а н д а Ү лы Ф р ан ц и я бур-
жуазиялық* революциясына байланысты.
XIX және XX
ғасырларда карикатура көпшілікті, әртүрлі түрлерімен
сипатталады. Әзілдік журналдар шыға бастайды. Көп
суретшілер, атап айтқанда:
Ф. Гойя*, О. Домье*, Г.Доре*,
саясатты лы қ карикатураны ,
ар-ож данды лы қ кари-
катураны шығарады.
Бүгінгі күнгі суретшілер:
X. Бидструп*, Ж. Эффель*,
аса белгілікті.
К арикатурада мультипликация* ерекш е қы зм ет
атқарады. Мультипликацияны
У. Дисней*, ойлап табады.
У. Дисней — ж е т іс т ік с із д е р д і, к е м ш іл ік т е р д і,
сықақтылықты
көрсетуге қарағанда, көбінесе кызық-
тыру айналысын көздеді.
Советтік өнерінде карикатура кең таратылуына ие
болады. Революция* жылдарындағы және Үлы Отан
соғысы кезіндегі саясаттылық карикатура, атап айтқанда:
В.Маяковскийдің*, Б. Пророковтың, Кукрыниксы-
74
