Әліппе әдістемелік құрал

Ұ. Ботабаева, Б. К. Игенбаева,  К. А. Ерешева

ӘЛІППЕ

Әдістемелік құрал

Жалпы білім беретін 11 жылдық мектептің 

1-сынып мұғалімдеріне арналған

2-басылым, өңделген

Қазақстан Республикасының 

Білім және ғылым министрлігі ұсынған

Алматыкітап баспасы

2014

16

Бұл кезеңдегі мұғалімнің негізгі міндеті – талдау-жинақтау әдіс-

тәсілдер жүйесін талапқа сай орындай білу. 

Әріптер жүйесін игертуде мынадай ұстанымдар басшылыққа алы-

нады: 

– әріптердің дұрыс дыбысталуы мен жазу тәртібіне сай таңбалануын 

қамтамасыз ету;

– дыбыстардың ерекшелігіне қарай дыбысталуына мән беру;

– қосарлы дыбыстарды (ё, ю, я) ажырата білу және таңбалаудың 

маңыздылығы; 

– әріптерден буын, сөз  құрап жазуда каллиграфиялық талаптардың 

толық сақталуы.

Өзіндік  жұмыстар  оқушының  шығармашылығын  дамытуға 

бағытталған. 

Күнтізбелік жоспар

Сабақтың тақырыбы

Сағат саны

Сабақ реті

1

2

3

Астана (Әңгімелеу)

1 сағ.

1-сабақ

Отбасы (Сөз)

1 сағ

2-сабақ

Өзің тұтынып жүрген үй мүліктері 

(Сөйлем)

1 сағ.

3-сабақ

Ойыншықтар (Буын)

1 сағ.

4-сабақ

Оқу құралдары

1 сағ

5-сабақ

Күз (Әңгіме)

1 сағ

6-сабақ

Дақылдар (Дыбыстар)

1 сағ.

7-сабақ

Көкөністер (Дыбыстар)

1 сағ

8-сабақ

Жемістер (Дауысты, дауыссыз ды-

быстар)

1 сағ.

9-сабақ

Аңдар (Дауысты, дауыссыз дыбы-

стар) 

1 сағ

10-сабақ

Үй жануарлары (Дауысты дыбыстар 

мен буын)

1 сағ

11-сабақ

Тағамдар (Буын, сөз, сөйлем)

1 сағ.

12-сабақ

Мақта қыз бен Мысық (Сөйлем, 

әңгіме)

2 сағ.

13-14-сабақтар

А дыбысы мен әрпі

2 сағ

15-16-сабақтар

17

1

2

3

Р дыбысы мен әрпі

2 сағ

17-18-сабақтар

О дыбысы мен әрпі

2 сағ.

19-20-сабақтар

Л дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

21-22-сабақтар

Ш дыбысы мен әрпі

2 сағ.

23-24-сабақтар

С дыбысы мен әрпі

2 сағ

25-26-сабақтар

У дыбысы мен әрпі

2 сағ

27-28-сабақтар

Ы дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

29-30-сабақтар

Д дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

31-32-сабақтар

Т дыбысы мен әрпі 

2 сағ

33-34-сабақтар

М дыбысы мен әрпі

2 сағ

35-36-сабақтар

Н дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

37-38-сабақтар

Ң дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

39-40-сабақтар

Ғ дыбысы мен әрпі 

2 сағ

41-42-сабақтар

Ж дыбысы мен әрпі

2 сағ

43-44-сабақтар

І дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

45-46-сабақтар

Ә дыбысы мен әрпі

2 сағ.

47-48-сабақтар

Ө дыбысы мен әрпі 

1 сағ

49-сабақ

Қ дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

50-51-сабақтар

К дыбысы мен әрпі

2 сағ.

52-53-сабақтар

Е дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

54-55-сабақтар

Б дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

56-57-сабақтар

И дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

58-59-сабақтар

Й дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

60-61-сабақтар

Г дыбысы мен әрпі 

3 сағ.

62-63-64-сабақтар

З дыбысы мен әрпі 

3 сағ.

65-66-67-сабақтар

Ұ дыбысы мен әрпі 

3 сағ.

68-69-70-сабақтар

Ү дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

71-72-сабақтар

П дыбысы мен әрпі 

3 сағ.

73-74-75-сабақтар

Һ дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

76-77-сабақтар

Я дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

78-79-сабақтар

Ю дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

80-81-сабақтар

Х дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

82-83-сабақтар

В дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

84-85-сабақтар

Ф дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

86-87-сабақтар

Е дыбысы мен әрпі 

2 сағ.

88-89-сабақтар

Жалғасы

18

1

2

3

Щ дыбысы мен әрпі 

1 сағ.

90-сабақ

Ц дыбысы мен әрпі

1 сағ.

91-сабақ

Э дыбысы мен әрпі 

1 сағ.

92-сабақ

Ч дыбысы мен әрпі 

1 сағ.

93-сабақ

Ь әрпі 

1 сағ.

94-сабақ

Ъ әрпі 

1 сағ.       

95-сабақ

Қазақ әліпбиі

1 сағ.

96-сабақ

Оқуға арналған мәтіндер

14 сағ.

97-112-сабақтар

Әліппе кезеңінде дыбыс пен әріпті үйрету аяқталып, соңына қарай 

пысықтау жұмыстарына арналған мәтіндер мен өлеңдер берілді. 

Мұнда  жазу  жұмыстары  шығармашылық  бағытта  жүргізіледі. 

Оқушылардың сауатты жазуындағы кейбір олқылықтарды толықты-

руға  мүмкіндік  беріліп  отыр.  Жазба  жұмыс  түрлерін  мұғалім 

оқушылардың талап-деңгейіне қарай өзі таңдап жүргізеді. 

    

САБАҚТЫҢ  ҮЛГІ  ЖОСПАРЛАРЫ

Сабақ тақырыбы: Астана (Әңгімелеу) 

Сабақтың  негізгі  мақсаты  оқушыларға  сауат  ашудың  мәнін 

ұғындыру. Мектеп, мұғалім, оқушы, сынып, парта, тақта, оқулық, оқу 

құралдары туралы әңгімелеу. Оқушыларды мектеп ережесімен, мектеп- 

ішілік тәртіппен таныстыру. 

Сабақ  оқушының  елін  сүюге,  өз  елін  мақтаныш  етуге  үйретуге 

құрылған. Ондағы басты мақсат – оқушының тілін дамыту, өз ойын 

айтуға үйрету, суретке қарап әңгімелеуге дағдыландыру, елжандылыққа 

тәрбиелеу.  «Менің  елім»  тақырыбында  ауызша  әңгіме  жүргізіледі. 

Әңгімені құруға оқушылар қатыстырылады.

І. Әліппемен таныстыру.

Әліппе  оқулығы  –  сауат  ашуға  арналған  оқу  құралы.  Әліппе 

оқулығының қосымшаларымен (№ 1, № 2, № 3 жазу дәптерлері, Әліппе 

серігі,  дидактикалық  құралдар  т.б.)  таныстырылады.  Оқушылардың 

Соңы