Ескендір поэмасына құрылымдық талдау жасау

1 2 3

Ескендір» поэмасы – Абай поэмасының ішіндегі ең елеулісі, ақынның гуманистік ой-пікірлерін тереңірек танытатын шығармасы.

Лингвистикалық талдау

Абай Аристотель есімін құрметпен айтады, «ақылы мол», «жеке - дара», «хакім адам» деп бағалайды.
Ал Ескендір болса, дәріптелмей, сыналады. «Мақтан сүйгіш, қызғаншақ, қанішер, тойымсыз, қаһарлы, өзімшіл, тоқтау көрмей өскен жан, даңғой, долы, кекшіл, есер» деп суреттеледі.
әділдік, данышпандық, жауыздықтар сөз болады. Бірақ мұндағы әділ де, данышпан да, философ та Ескендір емес, Аристотель. Дастанда екі образ бар. Бірі - Ескендір, екіншісі - Аристотель. Көлемінің шағындығына қарамастан, дастанның идеясына сәйкес, екеуі де көркем жасалған образдар.

Жеміт – қанағатсыз, тойымсыз, обыр Араны ашылды – тойымсыз, ашқарақ, қанағат тұтпау, құнығу Даңғой – елірме, есер, желікбас Долы – ыза кернеген, булықпа, ызақор Ант ұру – айтқанына тұрмайтын тұрлаусыз оңбаған Кәпір – мұсылман дінінен басқа діндегілер, құдайсыз, дінсіз

Негізгі идеясы – ізгілік пен бейбітшілікті, ғылым мен білімді, яғни рухани биіктікті дәріптеу. Зұлымдық пен қатыгездікті, мансапқорлықты әшкерелеу
Абай дастанында әділдік, данышпандық, жауыздықтар сөз болады. Бірақ мұндағы әділ де, данышпан да, философ та Ескендір емес, Аристотель. Дастанда екі образ бар. Бірі - Ескендір, екіншісі - Аристотель. Көлемінің шағындығына қарамастан, дастанның идеясына сәйкес, екеуі де көркем жасалған образдар.

Әлуметтік тұрғыдан қарастырсақ ,өте сұрапыл ,соғыс ,қанағатсыздық ,адамдардың қорқынышы суреттеледі ,Ескендірдің тойымсыздығы ,қанағатсыздығы ,адамдардың сол уақытта Құдайға сенбеуі ,өздері мықты болса құдайға теңеулері көрінісі бейнелеген.
Жәнеде Концептуалды модель зерттеуіне келетін болсақ бұл жерде сандар да бар мысалғы нақты сан болмасада ,Ескендірдің өте көп елдерді жаулап алғаны ,сансыз әскер болғаны жайында айтылады.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3