Жел  бетімді еседі -  қолымызды бетімізді сипалаймыз

М ақсаты :  Еркін әрекет дағдысын игеру.
«Сәлем» ж атты ғуы
Нүсқау:  Балалар  «сэлем»  алақанымен  салынған  плакатқа  келіп  өз 
қолын  табады.  Жүргізуші  өзінің  алақанын  табуға  көмектеседі.  Со- 
сын  жүргізуші  обручта  отырған  үлкен  арыстанға  назар  аударып,  оны- 
мен  амандасуын  сұранады.  Эр  бала арыстанның  қолынан  алып  есімін 
жылы сөзбен айтады.
«Ж үм сақ табан» ж атты ғуы
Нұсқау: Жүргізуші арыстанның табанын алып әр баланың қолынан 
сипап: «Айгерім әдемі қыз, Жанболат жақсы бала» - деп айтады. Сосын 
жүргізуші  арыстанды сипалап  жақсылығын айтқызады.
«Біз қандайм ы з?» ж атты ғуы
Нүсқау: Біз лақпыз—қандайсыңдар?- мүйіздіміз- мүйізді көрсетеміз.
Біз  қодықпыз-  қандайсыңдар?-  құлақтымыз  -   ұзьш  құлақты
көрсетеміз. 
' 
V
Біз кірпіміз- қандайсыңдар?-тікенектіміз- саусағымызбен инелерді
көрсетеміз.
Ал біз қасқырмыз-ой!-азулы-тісімізді  көрсетеміз.
Жүргізуші:  «Ал  сендер қасқырдан  қорықпайсыңдарма?»
Біз  қоянбыз- қандайсыңдар? — секеңдеуші- балалар секіреді.
«И нелік қаты п   қалд ы » ж атты ғуы  
Нүсқау:  Қыс  келді,  ал  инелік  өзіне  жылы  үйшік  дайындамады. 
Инелік тоңды,  қалдырайды.  Жүргізуші дірілдеп,  тістерін  сақырлатып, 
қолдарын  қимылдатып,  аянышты  дауыспен:  мені  аяндаршы,  жейтін 
тамақ беріңдерші деп  көрсетеді. Балалардың бірі инеліктің рөлін алып, 
жүргізушінің  істегенін  қайталайды.  Балалар оны  аяп,  жылы  сөз  айтып 
тамақтандырад ы.
«Қ онж ы қ» ж атты ғуы
Релаксацияға  музыка  ойналады.  «Мен  -   аюмын,  ал  сендер 
қонжықсыңдар».  Қонжық  ойнап,  қатты  шаршап  ұйқысы  келді.  Бала 
кілемшеге жатады.  Жүргізуші қандай жақсы қонжық деп айтады.

М ақсаты:  Көңілді-жабырқаулы эмоцияны бейнелеуді меңгерту  ба-
ланы өзіндік реттеу әдісімен таныстыру. 
|   І
«Сәлем» ж атты ғуы
Нүсқау:  Жүргізуші  қолына  арыстанның  баласы  қуыршағын  киіп 
алып б.ршші баламен амандасады: «Сәлем мен арыстанмын». |  «Сэлем 
мен  Аиманмын».  Арыстан  Айманның  қолынан  сипайды  Ж
урпзунл
қуыршақты  балаға  береді,  ол  келесі  баламен  амандасады. ‘  Ары  қарай 
жалғаса осрсд і.
«Сарғалдак» ж атты ғуы
Нүсқау:  Ертеде сарғалдақ болыпты.  - Алақанымен  гүлдің қауызын
ғсөрсетеді.
Күз келіп, суық жел  соғады. -  Алақанға суық желді үрлейміз.
Сарғалдақ жаурайды, жабылады,  мұңды. — Алақаны бір - біріне жа- 
бысады, бет-элпеті мүңды.
Бірде  күн  жарқырап  шығып,  жылы  жел  соғады.  -Алақанга жылы 
жел үрлеиміз.
Саргадцак;  қауызын  жайып,  күнге  мейірленеді. -  Алақан  ашылады, 
гүлді оеинелейді, бет-әлпен көңілді,  шапалақтаймыз.
«С арғалдақ салу» ж атты ғуы
Нүсқау:  Жүргізуші  фломастердің жылы жэне суық түстерін,  жылы 
түспенен  жақсыны,  суық  түспен  мүңды,  жабырқаулыны  бояйтынын 
түсшдіреді.  Сосын жүргізуші екі үлкен парақта салынған көңілді және 
жаоырқаулы салынған сарғалдақты беріп, оны бояуын ұсынады.
«Көңілді жэне ж абы рқаулы   қонж ы қ» ж атты ғуы
Нусқау.  Балалар  қонжықка  айналады.  Қонжықтар  бала  бақшада,
мерекеде  -  қуанышты,  көңілді.  Мереке  бітіп,  қонжықтар  жабырқаулы
күиде  болады.  Сол  сәтте  анасы  жаңа  ойыншықтар  әкеледі.  Қонжық 
қайта кеңілді, қуанышты.
«Қ онж ы қ ш арш ады » ж атты ғуы
Релаксациялық  әуен  ойнайды.  Қонжық  шаршап,  ұйқысы  келіп
кілемшеге  жатады.  Тәтті  түс  көреді:  жасыл  алаң,  алаңның  шеттері
агаш,  бұта,  ал  агаштың  тасасында  аю  тыгылып  қонжық  алаңда  қалай 
ойнап жүргенін бақылап тұр. Ол көңілді.

М ақсаты :  Үрей  сезімімен танысу,  оны  ым-ишарамен,  пантомими-
камен көрсету. 
(
;  г   ггхі 
\\чг,
  «
«Сәлем  қоян!» жаттығуы 
Нүсқау:  Сэлеметсіңцер  ме,  бүгін  бізге  қонаққа  жаңа  қаһарман 
келді.  Ол  сондай қорқақ бізден жасырынып  қалды.  Қазір мен сендерге 
оны  бейнелеймін,  ал  сендер  кім  екенін  табыңдар.  Жүргізуші  қоянды 
бейнелейді.  Балалар  қонақты  табады.  Жүргізуші  қоянның  қалай 
секіретінін,  сэбізді  қалай  гүтірлетінін,  қорқатынын  (қүлағын,  қолын 
бейнелейді) көрсетуді сұрайды.
«Қорқақ —қоян» жаттығуы 
Нүсқау:  «Қоян неден қорқады?» - деп сүрайды.
Бірде  қоян  қардың  алғаш  жауғанын  көріп,  оны  ұстауға  қорқады. 
Қорқаққа қалай қарды ұстау керек? Балалар абаймен қарга (ақ қагаздан 
жасалған) қолын тигізіп, тартып алады.
«Мықты  қоян» жаттығуы 
Нүсқау: Қоян қорқудан мезі болады. Қалып: «қол белде, аяғы алда». 
«Қасқырдан  қорықпаймын!  (бір  қадам  алға).  Түлкіден  қорықпаймын! 
(Тагыда қадам) Қардан қорықпаймын (Қармен ойнайды)».
«Мейірімді мысық- ашулы  мысық» жаттығуы 
Мен  сиқырлы  қоңырауды  соққанда  мысыққа айналамыз.  Еңбектеп 
тұрып мейірімді мысықты бейнелейміз ( басымыз жоғары, күлімдейміз, 
арқамыз  томен)  және  ашулы  мысық  (басымыз  томен,  арқамыз 
бүкірейген,  бақыруга болады). Жаттығу бірнеше рет қайталанады.
«Мысық шаршады» жаттығуы 
Жаттығу қонжықтағьздай қайталанады.
ТРЕНИНГ №16. ТАҚЫРЫБЫ:
«ӨЗГЕНІҢ ЭМОЦИЯСЫН ТҮСІНУ»
М ақсаты :  Эмоцияны  тануды  графикалық  сурет  дағдысымен 
меңгеру
«Хат» жаттығуы 
Нүскау:  Жүргізуші  -   «пошташы»  балаға  аң  пиктограммасы 
салынган,  түрлі  эмоцияны  бейнелейтін  конверт  таратады.  Бала  пик- 
тограмманы  алып,  өз  кейіпкерінің  коңіл-күйін  айтады.  Осыдан  кейін 
жүргізуші сол көңіл-күйді көрсетуін сұрайды.

«Матрешка» жаттығуы
Нусқау:  Жүргізуші  топты  екіге  бөледі.  Бір
жабырқаулы « а „ а р  Щ
 Олар ■
 артьша
П
і
  ш
 
і
й
«Самал» жаттығуы
Нұсқау  п-------
- 
г 
“ша  чи«ды.  жүргізуші  олашіы 
са­
мал  желге  аиналуын  с¥Райды.  «ТаңерТең  самал  жел  оянып  бүгінгі
күн  шуакты  жылы екенш  көреді.  Самал жел жай  гана айналады  Сол
031X6 Зуа РЗИЫ 
аспанды  қара ■
 жабады. Ж а ң б ы р ^ ш ы
лап, үлкен дауыл  кетеріліп, И
 айдап әкетеді. А с п і  қ а й ^ Г н ' 
жарқырап, самал жел тыныштанады». 
Щ
%
«Қонжықтар шаршады» жаттығуы 
ТРЕНИНГ №17. ТАҚЫРЫБЫ: «МӘНЕРЛЕП СӨЙЛЕУ»
Мақсаты: «Мәнерлеп сөйлеу дағдысын меңгерту».
Нүсқау
жаттыгуы
каадай күйде екенін табуын суранады. Сосын Әр б'алаезше В
Ш
таңдап барлығымен амандасады. 
КҮИД1
«Хайуанат бағы» жаттығуы
(қорқынышты  арыстан-  көнілл 
Г
Ш
 И В  сыбыРлайДьі
щ
 
і
і
і
Ш
Ш
І
Щ
сұрайды. 
^  Маргау  ма?  АРыстан  қандай?»,-  деп
«Менің итім бар» жаттығуы
т т П Т
 
Ү.РПЗУШІ  балалаРға  «менің  итім  бар
КӨНІЛ—
 Ю /иМ Ріі  ОГІТі;? п . . . . ____ 
/
»  деген  сөзді  түрлі 
алу, жеркену, мұң).

Т РЕ Н И Н Г №18.  ТА Қ Ы РЫ БЫ : 
М ЕК ТЕП К Е Д Е Й ІН ГІ Ж А СТА ҒЫ  
БА Л А Н Ы Ң  ҚА БЫ ЛДА У Ы Н  ДАМ Ы ТУ
М ақсаты : Тәрбиелеудің негізгі әркетін, ерсжесін балаларға үйрету,
ажырата
жаттығуы
хі^сқау:  ьресек оаланы шеңОер боиынша тұрғызады.  Қолына доп 
алып.  «Бала, таңертең мен бөлмеден мына допты тауып  алдым.  Ол 
сиқырлы.  Сөйлей алады.  Мен сендерге қонаққа баратынымды доп 
білген  кезде бірге алып кетуін сұрады.  Сондықтанда біз екеуміз 
кслдік.  Мен сендердің ссімдерің кім екенін білемін,  ал доп  білмсйді. 
Біз қазір танысамыз. Қолдарыңды дайындаңдар. Мен допты  кімнің 
қолына беремін сол есімін  қатты, нақты айтады». Жүргізуші допты
кезекпен беріп шығады.
Кілемшеде шеңбер бойынша отырып саусаққа жаттығу* жасау.
«Жауыннан тығылу» (қалып) жаттығуы
Нұсқау:  Шамамен  геометриалық  фигура  және  қол  шатырдың  үш
суреті дайындалады. Ересек әр қол шатырдың астына бір геометриялық 
фигура қояды. Бүл балаға үлгі.
бүлт
Ф
күннің  көзін жауып, жауын  жауа бастады. Төртбұрышқа,  үшбүрышқа,
шеңберге 
су  болмас  үшін  жауыннан  қорғану  керек,  олар  қайда 
тығылад ы?»
Балалар:  «Қол шатырдың астына».
Жүргізуші:  «Дұрыс, бірақ қараңдаршы,  қызыл қол шатырдың асты­
на  тек  шеңберлер,  жасылга-  төртбұрышты,  көкке-  үшбұрыштылар 
тығылған».  Балалар біртіндеп  әрекетті орындайды.
«Тамшыны стақанға жина» (түс) жаттығуы
Нұсқау:  Балалардың  алдына  үстел  үстіне  түрлі-түсті  ойылган 
саптаяқ қойылады.  Балаларга тамшыны саптаяққа жинауын  сұранады. 
Бірақ  бұдан  бұрын  жүргізуші  саптыаяққа  әр  түрлі  тамшыдан  салып 
қояды.  Бір түстегі  саптыаяққа түстес  тамшыларды  жинауы  керек.  Бұл 
тапсырмада:  қызыл,  көк, сары түс колданылалы.

«Саңырауқұлақ » жаттығуы
Нүсқау: Бір жағы түкті жұмсақ матада (фланелеграф) - орман  түрлі
түстеп үш саңырауқұлақ. Кірпі пайда болады. Ол балалардан ең үлкен
орташа,  юшкентай  саңырауқұлақты  табуын  сұранады.  Балалар  атап 
көрсетіп, ретімен орналастыруы керек.
Жатгығу қорытындысы:  кірпі балаларға алғысын білдіреді.
ҚАНДАЙ
ТА ҚЫ РЫ БЫ
«■м.  уіча^ымды  эмоциялық  жағдай  құру 
қабылдау: қалпын, түсін, мөлшерін.
жаттығуы
,тС-
 
_  
- 
фигура  ұсынылады:  шеңбер
&
  тертбұрыш.  Жүргізуші  оларды  атайды.  Балалардан 
белмеден  немесе  даладан  осы  фигурага  уқсас  заттарды  табуын
сұранады.  Мүмюндіпнше  балага  пішінді  әкелуді  сұрау 
кубик, тэрелке, т.б.). 
}
көмектес» жатгығуы (бір жағы түкті жұмсақ 
Матада  (фланелеграф)  -   көл,  үш  түсті  үлкен  г
Жүргізуші
түстеп
уыл басталып, -
 
~
балықка Н
түстес».
көмектесеиікші
жаттыгу
ш
 
г  ^ 
•   ■ 
т   т  ш 1
шелек, күрек т.б.)
Жүргізуші:
ар  жұп  заттар;
саңырауқүлақ
Үлкен саңырауқұлақ қайда? Кішкентай саңырауқұлақ қайд 
Кішкентаи, үлкен  долты экел. 
^  
” **
Сосын жургізуші затты көроетеді, балалар келемін айтады.

Саусаққа жаттығу
Жемісті жинаймыз;
Саусақтар амандасады;
Саусақтар шомылады;
Қүлып;
Саусақтар қонаққа барады, адымдайды;
Дүрбі; 
' 
‘ 
: 
^ 
.ь  >
Қоян орманда.
ТРЕНИНГ №20.  ТАҚЬІРЫБЫ:  «ҮРЕЙДІЖЕҢУ»
М ақсаты :  Бала бойындағы үрейді бәсеңдету.
Жасы:  5 жас
«Тышқан және қақпан» жаттығуы.
Нұсқау:  Қатысушы  — 5-6  адам.  Барлық  бала  шеңберге  тұрып,  бір-
бірінің  қолынан,  аяғынан,  белінен  ұстап  құшақтасады.  Бұл  қақпан.
Шеңбер ортасындағы адамның мақсаты қандай жағдайда да қақпаннан
шығу.  Тышқан  тесікті  іздеуі  керек,  яғни  ол  сыртқа  шмғудың  амалын 
табады.
Ескерту:  жүргізуші  «қақпан»  аяғы  тышқанды  тепкілемеуін,  зиян 
келтірмеуін  бақылау.  Егер  тышқан  мүмкіндік  таппай  қиналып  кет- 
се,  жағдайды  өзгертеді.  Мысалы:  «Канекей  барлығымыз  тышқанға 
көмектесейікті, аяқтарын, қолдарын босаңсытады».
«Кеме» ж атты ғуы
Нұсқау:  Шамалы  көрпе  қажет.  Ойыншы  саны  минимум  2  ересек
жэне  бала,  немесе  5-6  бала.  Көрпе — бұл  шағын,  әдемі  желкенді  кеме.
Балалар  теңізші.  Бір  бала  капитан.  Капитан  өзінің  кемесін  жақсы
көреді  жэне  теңізшіге  сенеді.  Ойынды  жүргізуші  басқарады.  Ол
капитанға  кеменің  ортасында  тұру  керектігін  жэне  қатты  шайқалыс
болганда кемені, теңізшіні  құтқару үшін дауыстап теңізшіге «Якорьды
түсір!» немесе «Машинаны тоқтат», «Жогары көтер!» нұсқауын беруін
түсіндіреді.  Сосын  теңізші  көрпенің  шетінен  ұстап  кемені  жайлап
шайқалтады. Жүргізушінің «Дауыл!» нұсқауымен тербеліс үдей түседі.
Капитанға мақсаты ескертіледі. Ол дауыстап  нұсқау берген сәттен бас-
тап  кеме  шайқалысы  бэсеңдейді.  Кемеден  жерге  түсіп,  капитанның 
қолын бэрі  қысып, мадақтайды.

жаттығуы
Нүскау: Жаттығуга екі бала немесе ата-ана қатысуға болады. Біреуі 
«ұрық»  қалпында отырып,  басы тізесіне  келіп,  еденге отырып, тізесін
/ 
1 1
 ■ О І/Т ' О 
1 1
 
1
 ТТ 
м  
т   ж
  ү п   л  
^  __  _
жұмып
Екіншісі  оның  артында  тұрып,  қолын 
иығына  қойып  жай-
мен  әткеншек  тэрізді  тербетеді.  Қимыл  ыргақты,  эрекет  байсалды 
Жаттығуды орындау уақыты: 2-3  минут.
Ескерту. Отырған аяққа жармаспауы керек, көзі жабық болуы керек 
көзін байлап қоюга болады.
Сосын қатысушылар орны ауыстырылады.
ТРЕНИНГ №21. ТАҚЫРЫБЫ: «ҚОРҚЫНЫШТЫ ТОҚТАТУ»
Мақсаты:  Бала бойындағы қорқынышты жеңу.
Құрал
жаттығуы
~
і і и
р
а
і у
,
га  дейін  мүмкіндігінше  баламен  сөйлесу:  «Сен 
қаи  кезде  қорқасын,  қай  кезде  қорқынышты  болады,  осы  жағдай 
болып  па  еді,  қай  уақытга  қаггы  қорқып  едің».  Осыдан  кейін  бала­
дан  қорыққанының  суретш  салуды  сұрау.  Сурет  салып  болғаннан 
кеиш  нақгы  неден  қорқатыныны  жайлы  сұрау.  Сосын  салған  суретін 
қаишымен  маидалап  қырқу  тапсырмасы  беріледі.  Ол  қиқымға 
адналганда  балаға  оны  қайта  алу,  жинау  мүмкін  емес  екенін  корсету
Қиқымды үлкен  параққа орап  қоқыс жэшігіне тастаіу. Қоқыспен бірге 
қорқынышының да кеткенін балаға түсіндіру. 
Р
Ескерту: Жаттыгуды  1 -2 аптадан кейін қайталау. Суретген не өзгеріс 
болғанын бақылау (түсі, сюжеті, композициясы). 
Р
зерттеуші» жаттыгуы
^ П
СЫРМаНЫ 0рындауда ата*аналаР 
д з   ӨЗ 
қорқынышымен, теріс
Шімен ЖүМЫС 
к-апа» 
г
кояі
Г
пй
?  ҚЭҒа3 НемесеN
қаға3 бөлігі-0ны  « “ ««кага немесе газетке 
кояды.  Оиыншы  алдына табақшаға сұйық бояу  қойыңыз.  Балаға және
—
ен, с а у с "

«Әрлендіруші» ж атты ғуы .
Нүсқау: Жаттығуға ерін далабының қалдығы (тюбик) қажет. Ойын-
ды  барлық  отбасымен  және  достармен  ойнауға  болады.  Әр  қайсысы
далапты  алып  кез  келген  қатысушынының  бетін,  қолын, 
аяғын
бояуға болады.  Нәтижесінде барлығының өзгергенін  көресіз. Барлыгы
боялганын  бақылаңыз,  өзіңізді  де  «әрлендіруге»  мүмкінкіндік  беруді 
ұмытпаңыз.
«С оқы р теке» ж атты ғуы .
Нұсқау:  Ежелгі  ойын.  Жүргізушінің  көзін  байлайды,  қалған  бала­
лар көңілді дауыс шығара отырып бөлмеде жүгіреді:  «ку-ку», «ля-ля»,
«мен  мұндамын!».  Қолына  ілінгенін  ұстап  алып,  кім  екенін  табады. 
Осыдан кейін барып көзін шешеді.
III 
тарау. Б астауы ш  сы н ы п та білім алуш ы ға 
психокоррекциялы қ ж ұм ы сты ц жүргізілу  мазмұны.
Психокоррекцияның обьектісі - жеке тұлғаның  өзгеруіне  дайын 
арнайы өріс, оның эсер етуі  психикалық шындыққа бағытталады. 
Нысаны баланың мінез-құлқындағы 
бүзылыс
 болса, ал оәнГ «Мен» 
бейнесіне, мұғалімнің оқу  мотивациясына 
шагымдануы.
  Жалпы жеке 
тұлғалық, сапа мен іс-әрекетке және қатынасқа түзетуді мазмұнына
қарай бөледі.
Т үлғалы қ  дамуға  коррекция  бағыты  баладағы  «Мен  -  концеп-
цияны»  жағымды  өзгертуге,  жанасу  деңгейіне  жэне  жеке  тұлғаның
үйлесіміне, Эго-ны (м ен ) күшейтуге  экеледі. Онда жұмыс жетілмеуді,
үйлесімсіздікті,  бүтін  емес  өзін  сезінуді,  жыныстық  ұқсастықтың
бұзылуы,  жағымсыз  мінез-құлықтың  көрінуін  дұрыс  меңгеруге 
жұмсалады.
Т ан ы м д ы қ  өріске  коррекция  бағыты  интеллектуалды  қызметгі 
жаттықтыру,  көңіл  аудармау  тапшылығын  меңгеру, 
танымдық 
психикалық процестің дамуы,  мотивацияны қалыптастыруға экеледі.
Э м оциялы қ  өріске  коррекция  психо-эмоциялық  қысымды  түсі- 
руге  байланысты,  бала  қажеттігіне  қобалжуы,  аффектілі  бейне  мен 
мінез-құлық стеротипін,  қоршаған ортаның сауығуына әкеледі. Балада 
мінез-қүлықты  эмоциялық  басқара  алу  мен  әлеуметтік  эмоция  мен 
қауіпті реттей алуды қалыптастырады.
Е ріктік  өрісті  коррекция  балада  іс-әрекет  қимылында  аяқтауды 
меңгерту,  мақсат  қоюға,  мотивация,  ой  қорытындысына  келе  білуді
қалыптастырады.

қүлық
өзіндік  реттелу  мен  өзіндік
иаммлау  дагдьісын,  ӘЛеумеТТІК  ОртаДв МІНеЗ-ҚұЛЫҚ
лада ішкі көзқарасты қалыптастыру.
Оқу және обын әрекетіне коррекция өзіндік баға мен мақсат қою,
. V  
П
О
М
 
------ ------  
*   _  
. 
•
құралын
оны  бақылауға
меңгерту  жэне  жеке  тұлғалық,  әлеуметгік  жэне  оқу  мотивациясын 
қал ыптастыру ға бағыттал ган.
Баланың қарым-қаты насы н коррекция субьективті қабылдауын, 
алеуметпк жағдайдың  дамуын өлшеу, әлеуметтік интелект, элеуметгік 
бедел,  ішкі  және  сыртқы  қақтығысты  жеңуге  багытталған  Г В  Бур- 
менской,  О.А.  Караванова  жэне  АТ.  Лидере  зертгеуінде:  мектепке 
деиінп жэне бастауыш еынып жаеындагы білім алушы кебірек психо­
лог көмепн кажет етеді,- дейді. Себебі балада кездесетін киыншылыкты
төмендеп корсеткішке боле қарастырады:
-  Жас  ерекшелігіне  сай  қалыпты  дамуға  психикалық  дамудың 
сәикес келмеуі.
-  Мектепке  баруға:  танымдық  және  оқу  мотивациясы  жағынан 
психологиялық даярлығының төмендігі;
- Мінез-құлқында эмоциялық бұзылыстың болуы;
- Мектепке немесе бала-бақшаға бейімделмеу.
Ақыл-онды дамытуга  коррекция:
Сенсорлы қабілетті, қабылдауды дамыту;
Көрнекі-бейнелі (көрнекі қимылды) ойлауды дамыту-
ЬІрықты зейш мен есте сақтаудың алғашқы кызметін дамыту 
Ьаланың мектепке даярлығына коррекция; 
ч
Баланың ішкі көзқарасын түзету;
Жалпы  үлгерімін  (жагымды  мотивация,  танымдық  процес  өзінлік 
бақылау мен озіндік баганы) қалыптастыру;
Бастапқы түсінік сан мен  колем (математикадан), сойлеуді түзету 
Ұиымдаспаған мш ез-қүлыққа коррекция: 
Ү 
У‘
1. 
Мотивациялық одақ (мақсат қою) - боліп  қарау. саналы  менгеоу 
^ қ с а т  кимылын қабылдау  және оған  көндіге білмеуі: затгың бейнесін
менгерту  және 
қабылдату; 
мақсатқа  жету  мен  табысты
1
| В
В
І
 " У-  Қо6МЖ>'ЛЬ' 
ырыкты 
реггел ™
2.  Жағдайды реттейтін одақ (жоспар мен бақылау) - мақсатка 
жетеп 
олды  жоспарлауды  б.лмеу,  қимылды  бақылауда  дер  кезінде түзеі£

жасауды  енгізуді  қамтамасыз  ете  алмауы,  үлкенмен  біріге  отырып 
мақсатқа  жету  үшін  мазмұн  мен  жүйелілік  жагдайын  бірігіп  шешу; 
жоспардың  түрлі  жолын  меңгерту:  (дайын  тізбек,  моделдеу,  жоспар- 
тізбек); 
йшЁ  ■
 
•  •  .  . 
,
а
.
іс-эрекетке мотивациялық дайындықты қалыптастыру.
Ж еке бас дам уы на коррекция:
1. Коммуникативті  отбасы  мәселесі -  ата-анамен, туган-туыспен: 
коррекциялық жұмыста  ата-ана мен педагог  арасындагы  тәрбиелеу
белгісін  өзгертуге  багыттау;  ата-анага  арналган  тренинг  (ата-ана 
біліктілігіне); 
ь  і
педагогикалық  қарым-қатынасқа  тренинг  (педагог  біліктілігін 
көтеруге); 
| 
* 
'  • 
• 
;,.у-
психологтың  баламен  коррекциялық  ойыны  (жаңа  қатынас  түрін 
меңгерту); 
‘  г 
| 
г
ата-ана жэне бала арасындагы ойын (әрекеттестік ойыны)
2.  О тбасы нан ты с жерде қ ар ы м -қаты н асқа түсу  киы нды гы : 
үжымдық ойын (рөлді  жэне қатынасты шынайы боле білу); 
мінез-қүлықты түзетуге ойыны (агрессияны бойдан  қаңта шыгару); 
психотерапиялық  бедел  (жас  ерекшелікке  қарай,  тепе-тең  емес
өзіндікбага); 
\  
"'
әлеуметтік терапия (топта балага деген қатынастың озгеруі).
3.  Өзіндік  бага,  қобалжу  жэне  эмоциял ы қ   қы сы м ды   күшейту, 
енж арлы қ:
психогимнастика;  трансперсоналды-терапия;  арттерапия;  психо­
драма және б.т.
Бірінш і сы н ы п та білім алуш ы н ы ң   мектепке бейімделу деңгейін 
артты руға б ағы тталгаи  түзету- дам ы ту багдарламасы .
Білім  алушының  мектепке  бейімделуіндегі  қиындықтың  бірі  оқу 
багдарламасын  игеруге  кедергі  келтіретін  танымдық  процестің томен 
деңгейде дамуынан  туындайды.  Білім  алушы  мектепке  келгеннен  соң 
психолог  танымдық  процестің  даму  деңгейін  анықтайды.  Анықтау 
нәтижесі бойынша қиял, есте сақтау, зейін жэне ойлау процесін түзетуге 
багытталатын  арнайы  топ  қалыптасады.  Багдарлама  құрамында:  пси­
хогимнастика жаттьнуы,  босаңсу,  аутотренинг тэсілі  бар.  Арт-терапия 
техникасы  (сурет,  сазбен  жүмыс  жасау  жэне  т.б),  денелік-басқару 
терапиясы,  элеуметтік  психологиялық 
тренинг  жэне  тагы  баска 
қарастырады. 
! 
->?••'  •' 
т  
•  '

Мақсаты.  Сыныпта  үйлесімділік  орнату,  танымдық  процесті  да­
мыту.
Міндеттещ.  Есте  сақтау,  зейін,  ойлау  процесін  дамыту;  балада
жагымды эмоцияны қалыптастыру; коммуникативті дағдыны орнату. 
Коррекция  пэні: баланың танымдық сферасы.
Жүргізу формасы: аптасына екі рет 30-40 минутган  10 тренинг. Топ
10-13  адам.  Жұмыс  барысында  ата-ана  жэне  мұғалімнің  жеке  кеңес 
беру жұмысы қарастырылады.  ' 
,
Жүргізу  құралы:  топтың  үйлесімін  көтеруге,  танымдық  процесті
дамытуга,  қарым-қатынас  дағдысына  бағыттапган  ойын,  психогим­
настика  элементі, әңгіме, изотерапия.
Хреңинг  кезеңі:  І-багдарлы  (2  тренинг);  ІІ-қайта  қалыптастыру  (7 
тренинг); III- бекіту сабагы (1  тренинг).
Тренингтың  түрі:  әрбір  тренинг  үш  болімнен  тұрады:  серіктестік
(2-3 жаттығу),  негізгі  бөлім (2-4 жаттыгу) және қорытынды бөлім (2-3 
жаттығу).
Серіктестік бөлімінің мақсаты: топта жагымды багыт қалыптастыру; 
күш алу, қысымды төмендету.
Негізгі  болім  бүкіл  тренинг  барысында  жетекші  роль  ойнайды. 
Багдарлама мақсаты және міндетіне сәйкес эдіс-тэсілді енгізеді.
Қорытынды  болім  мақсаты:  топқа  шиеленіс  сезімін  тудыру 
жағымды эмоцияны бекіту.
БАҒДАРЛАМА МАЗМҰНЫ 
ТРЕНИНГ №1. ТАҚЫ РЫ БЫ :  «КӨ ТЕРІҢ КІКӨ Ң ІЛ-КҮ Й »
Мақсаты:  Балага бір-бірімен және ересекпен өзара қарым-қатынас 
жасауға жеңілдету, жагымды хал-ахуал  қалыптастыру.
«Танысу» жаттыгуы
Нүсқау:  Бала психологпен бірге шеңбер бойымен орындыққа оты- 
рады.  Психолог  өзін  таныстырады  (баладан  психолог  туралы  ойын 
сұрауына болады). Балаға өз есімін және тегін атау ұсынылады, екінші 
өз есшш және бірінші бала есімін  қайталайды т.с.с.

«Бетперде» ж атты ғуы
Нұсқау:  Тренингті  көңіл-күйді  анықтаудан  бастау.  Ол  үшін  үш 
бетперде  дайындалган.  Онда  үш  келбет  бейнеленген:  көңілді,  мұңлы 
жэне  ашулы.  Оған  мұқият  қарап  тренингке  келген  көңіл-күйіңізді 
таңдау жэне «не үшін»  екенін түсіндіру.
«Ж үмбақ» ж атты ғуы
М ақсаты :  Бейнелі  және  логикалық  ойлауды,  маңызды  белгіні 
ерекшелеу  және  салыстыру  іскерлікті  дамыту,  ойлау  қабілетінің 
жылдамдығы  мен иілгіштігін жаттықтыру.
«Үзіліс у ақы ты н д а  не істеуге болады?» ж атты ғуы
М ақсаты :  Бейнелі  және  логикалық  ойлауды,  өз  ойын  жеткізу 
іскерлікті дамыту.
Нұсқау: «Үзіліс уақытында не істеп үлгеруге болады?» деген сауалға 
ойланып  жауап  беру  ұсынылады.  Бала  өз  ойын  білдіріп  болғаннан 
кейін, мектепте қандай істер жасауға тиым салынатынын жэне не үшін 
екендігін атау үсынылады. 
? 
. 
. 
'* 
і
« ¥ л у »  ж атты ғуы
М ақсаты :  Эмоциялық  қысымды,  агрессияны  түсіру.  Балада 
шапшаңдықты  томендету. 
'  ’  “ 
; =|   ■
 |§~  -®1І
Нұсқау:  Сұрақ  қою  «Үлу  не  үшін  құрбақадан  қорқады?  Қауіп 
тонгенде ұлу  не  істейді?».  Балалар  «паравоздың»  артынан  бір-бірінің 
белінен  ұстайды.  Еңді  біз  сізбен  бір  үлкен  ұлумыз.  «Құрбақа»  деп 
белгі  берілгенде  ұлу  спираль  түрінде  оралады  жэне  қатып  қалады, 
қозғалмайды  және  қимылдамайды.  «Құрбақа  секіріп  кетті»  белгісі 
бойынша бала қолын босатып жан-жаққа тарайды.
Т РЕ Н И Н Г  №2.  Т А Қ Ы РЫ БЫ :  М Е Й ІРІМ Д ІЛ ІК  
(Ш Е Ң БЕ Р БО Й Ы Н Д А  Ж Ү РГІЗІЛ ЕД І)
М ақсаты :  Топта ынтымақ, жағымды эмоциялық жағдай тудыру.
«Бетперде»  (1  тренинг, 3  жат) ж атты ғуы
«М ейірімді есім» ж атты ғуы
М ақсаты :  Эмпатияны дамыту, жағымды эмоциялық күй тудыру.
Нүсқау:  Балага  оң  жағындағы  көршісіне  мейірімді  түрде  атау
ұсынылады,  нәтижесінде  тыңдаушы  алгысын  білдіреді.  Бірінші
шеңберден кейін жаттығу кері жаққа орындалады (енді сол жағындагы 
көршісін  мейіріммен  атайды).

жаттығуы
М ақсаты:  Қысымды  түсіру,  топты  біріктіру.  Осы  жатгығу

жүктеу/скачать 25,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: