Филологическая серия



Pdf көрінісі
бет1/30
Дата03.03.2017
өлшемі3,45 Mb.
#6080
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30

1
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ÏÌÓ 
ÕÀÁÀÐØÛÑÛ 
ÂÅÑÒÍÈÊ ÏÃÓ
ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ СЕРИЯ
3
2014
С. Торайѓыров атындаѓы Павлодар мемлекеттік
университетініњ ѓылыми журналы
Научный журнал Павлодарского государственного
университета имени С. Торайгырова
1997 ж. ќ±рылѓан
Основан в 1997 г.

2
3
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ
За достоверность материалов и рекламы ответственность несут авторы и рекламодатели.
Мнение авторов публикаций не всегда совпадает с мнением редакции.
Редакция оставляет за собой право на отклонение материалов.
Рукописи и дискеты не возвращаются.
При использовании материалов журнала ссылка на «Вестник ПГУ» обязательна.
© ПГУ им. С. Торайгырова
Научный журнал Павлодарского государственного университета  
имени С. Торайгырова
СВИДЕТЕЛЬСТВО
о постановке на учет средства массовой информации
№ 14210-Ж
выдано Министерством культуры, информации и общественного согласия
Республики Казахстан
4 марта 2014 года
Сарбалаев Ж. Т., к.ф.н., професор (главный редактор)
Шаймарданова С. К., к.ф.н., доцент (зам. гл. редактора)
Демесинова Г. Х., к.ф.н., доцент (отв. секретарь) 
Редакционная коллегия:
Брицын В. М., д.ф.н., профессор (Украина);
Дементьев В. В., д.ф.н., профессор (Россия);
Еспенбетов А. С., д.ф.н., профессор;
Жусип К. П., д.ф.н., профессор;
Жусупов Н. К., д.ф.н., профессор;
Казимирова И. А., ст. науч. сотр. Института украинского языка
НАН, Украина; 
Маслова В. А., д.ф.н., профессор (Белоруссия);
Пименова М. В., д.ф.н., профессор (Россия);
Ыскак Д., д.ф.н., профессор;
Хасанулы Б., д.ф.н., профессор;
Нургожина Б. В. (тех. редактор).
МАЗМҰНЫ
Абдуллаева Қ. М. 
Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы шығармаларындағы адамтану мәселелері  ���������12
Әбікенова Г. Т.
Көркем мәтінтүзуші фоносемантикалық факторлар  �������������������������������������20
Әбішева К. М., Князова К.
Адамның жас мөлшерін сипаттаудағы соматикалық кодтық рөлі  ����������������24
Әміренов Ә. Д. 
Қадырғали Жалайырдың «Жәмиғат тауарихындағы» «Чишбек» 
антропонимі: тілдік-тарихи қолданыс  �������������������������������������������������������������30
Баратова М. Н., Мукушева Қ.
Сұлтанмахмұт Торайғыров шеберлігі  �������������������������������������������������������������37
Баратова М. Н., Жүсіпов Н. Қ.
С�Торайғыров өлеңдеріндегі «күн», «нұр», «таң», «жарық» 
ұғымдарының ерекшелігі  ���������������������������������������������������������������������������������44
Демесинова Г. Х. 
Ф� Гюттингердің теориялық концепциясы  ������������������������������������������������������48
Емельянова Е. В. 
Аудармашыларды дайындаудағы түпнұсқа мәтіннің лингвомәдени 
ерекшеліктері  ���������������������������������������������������������������������������������������������������53
Енсебаев М. E. 
Қызықсыз кино – Голливудтың жаңа идеологиясы ����������������������������������������60
Ерғалиев Қ. С., Асанбаева Е. Б.
Публицистикалық тақырыпаттарға қойылатын талаптар  �����������������������������69
Жакупова Ш. С. 
Француз тілінен енген сөздердің ассимиляциясы  �����������������������������������������80
Жұмағазина Р. Қ.
БАҚ тілі және қоғамдық-әлеуметтік жағдайлар  ���������������������������������������������86
Жұмағұлов С. Б., Ағалиева Н. Б.
Шәңгерей Бөкеев  ���������������������������������������������������������������������������������������������93
Жүсіпов Н. Қ., Баратова М. Н.
Мәшһүр Жүсіп – қазақ фольклорының жинаушысы  ������������������������������������101
Жүсіпов Н. Қ., Баратова М. Н.
Шәкәpiмнiң тұcпaл өлeңдepi  �������������������������������������������������������������������������106
Зейнулина А. Ф.
Асқар Сүлейменов шығармашылығындағы 
адамтанудың көркемдік иірімдері  ����������������������������������������������������������������� 111
Зейнулина А. Ф.
Төлен Әбдіков шығармашылығындағы психологизм  ����������������������������������118
Зейнулина А. Ф., Ибраева Ә. Т.
Қабдеш Жұмаділов шығармашылығындағы суреткерлік таным  ����������������126

4
5
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ
Ибраева А. Б. 
Қазақ және поляк халықтарының тілдік мәдени тұрғысынан 
әрекеттестігіндегі түркі тілдерінің   ролі  �������������������������������������������������������134
Қадыров Ж. Т., Таласпаева Ж. С.
Поэтикалық мәтіндегі «өмір» концептісінің танымдық табиғаты  ����������������144
Қуразова К. И., Әбішева К. М.
Түр-түсті білдіретін сөздердің символикалық мәні  ��������������������������������������150
Мажит З., Сарсембаева А. Б.
Қазақстандық аударматану және аударматану мамандарын даярлау 
мәселелеріне қатысты  �����������������������������������������������������������������������������������156
Мергалиев Д. М. 
Музыкалық халық аспаптары мен қазақтың 
фольклорлық - мифологиялық мұрасы ���������������������������������������������������������163
Рақымжанов Қ. Х., Акошева М. Қ. 
Тілдік тұлғалар-мәдени билингвизм иеленушілерінің аударма ісіндегі 
фразеологиялық калькілеу ����������������������������������������������������������������������������167
Рахымов Б. С. 
Қазақ фольклорындағы Баянауыл туралы 
аңыз бен ақиқат  ����������������������������������������������������������������������������������������������174
Cафарғалиева А. Ы. 
Орыс тіліндегі мағыналас атрибутивтік конструкциялардың 
грамматикасы жайлы  �������������������������������������������������������������������������������������180
Сарбалаев Ж. Т.
Қазақ тіліндегі конверсия мен адъективация мәселесі  �������������������������������184
Сарбалаев Ж. Т.
Сынданған зат есімдер туралы  ��������������������������������������������������������������������191
Сизов Д. В., Жакупова Ш. С., Бурмистрова В. А. 
Ағылшын тіліндегі әлем көрінісінде «жан» концептісінің 
құрылымын зерттеу  ���������������������������������������������������������������������������������������203
Тлеубердина Г. Т., Батыргалиева Г. Т.
Қазақ және орыс тағам атауларының тілдік сипаты  ������������������������������������211
Тоқсамбаева А. О.
Түркі фольклоры және Мәшһүр Жүсіп  ���������������������������������������������������������216
Шахметова Н. А., Нукенов К. К.
Қазақ және орыс тілдеріндегі «Жылқы» / «Лошадь» 
лексико-семантикалық құрылымы  ����������������������������������������������������������������222
Шахметова Н. А., Шамшиден Н. А.
Жалқы зат есімдер мәдени мәтін ретінде  ����������������������������������������������������228
Шахметова Н. А., Шинагулова Д. Н.
Қазақ дүниетанымындағы «тау» концептісі  �������������������������������������������������233
Шоманова Г. К. 
Дуаналық және постмодернисттік демифологизациясы / Вен� Ерофеевтың 
Ленинианасындағы деконструкциясы: оксюморон, лебіз, 
түсінік мәдениеттік субмәтіннің құрамының бөлігі сияқты  ��������������������������240
Рахымов Б. С. 
Кеңістіктің тарихи жырлардағы көркем берілісі  �������������������������������������������250
Сүйінова Г. С. 
Этникааралық қарым-қатынастағы деструкциялы көріністер  ��������������������263
Қадырова Б. М., Кәріпжанова Г. Т., Кәріпжанова А. О.
М� Әуезовтің «Абай Жолы» роман-эпопеясындағы 
ұлттық кинемалар сипаты  �����������������������������������������������������������������������������270
Қадырова Б. М., Кәріпжанова А. О., Кәріпжанова Г. Т. 
Тұрысбек Сәукетаевтың «Ай қараңғысы» романы: тарихи шындық пен 
көркемдік шешім  ��������������������������������������������������������������������������������������������277
Біздің авторлар �����������������������������������������������������������������������������������������������284
Авторлар үшін ереже ��������������������������������������������������������������������������������������289

6
7
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ
СОДЕРЖАНИЕ
Абдуллаева К. М.
Проблемы человековедения в произведениях 
Машхура Жусупа Копейулы  ����������������������������������������������������������������������������12
Абикенова Г. Т. 
Фоносемантические факторы художественного образующего текста  ��������20
Абишева К. М., Князова К.
Роль соматического кода в представлении понятия «возраст человека»  ��24
Амренов А. Д. 
Антропоним «Чишбек» в сочинениях Кадыргали Жалаири 
«Жамигат тауарих»: лингвистико-историческое применение  ����������������������30
Баратова М. Н., Мукушева К.
Мастерство Султанмахмута Торайгырова  �����������������������������������������������������37
Баратова М. Н., Жусупов Н. К.
Особенности понятий «солнце», «луч», «рассвет», «свет» 
в стихотворениях С� Торайгырова  ������������������������������������������������������������������44
Демесинова Г. Х. 
Теоретическая концепция Ф� Гюттингера  ������������������������������������������������������48
Емельянова Е. В.
Учет лингвокультурологических особенностей аутентичного текста  
в процессе подготовки переводчиков  �������������������������������������������������������������53
Енсебаев М. E. 
Скучное кино – новая идеология Голливуда  �������������������������������������������������60
Ергалиев К. С., Асанбаева Е. Б.
Требования к публицистическому заголовку  �������������������������������������������������69
Жакупова Ш. С., Сизов Д. В.
Ассимиляция французских заимствований  ���������������������������������������������������80
Жумагазина Р. К.
Общественно-социальные условия в языке СМИ  ����������������������������������������86
Жумагулов С. Б., Агалиева Н. Б.
Шангерей Букеев  ���������������������������������������������������������������������������������������������93
Жусупов Н. К., Баратова М. Н.
Машхур Жусип – собиратель казахского фольклора  ����������������������������������101
Жусупов Н. К., Баратова М. Н.
Иносказательное стихотворение Шакарима  �����������������������������������������������106
Зейнулина А. Ф.
Художественные особенности познания внутреннего мира человека  
в творчестве Аскара Сулейменова  �������������������������������������������������������������� 111
Зейнулина А. Ф.
Психологизм в творчестве Толена Абдикова  ����������������������������������������������118
Зейнулина А. Ф., Ибраева А. Т.
Художественное познание в творчестве Кабдеша Жумадилова  ���������������126
Ибраева А. Б. 
Роль тюркизмов во взаимодействии лингвокультур 
казахского и польского народов  �������������������������������������������������������������������134
Кадыров Ж. Т., Таласпаева Ж. С.
Природа познания концепта «Жизнь» в поэтическом тексте  ���������������������144
Куразова К. И., Абишева К. М.
Символическое значение слов, выражающих значение цвета  ������������������150
Мажит З., Сарсембаева А. Б.
О проблемах казахстанского переводоведения и подготовки 
специалистов по переводческому делу  �������������������������������������������������������156
Мергалиев Д. М. 
Казахское фольклорно-мифологическое наследие и народные 
музыкальные инструменты  ���������������������������������������������������������������������������163
Рахимжанов К. Х., Акошева М. К. 
Фразеологическое калькирование в переводческой деятельности 
языковых личностей – носителей культурного билингвизма  ���������������������167
Рахимов Б. С. 
Легенда и реальность о Баянауле в казахском фольклоре  �����������������������174
Сафаргалиева А. Ы.
О грамматике синонимичных атрибутивных конструкций 
в русском языке  ���������������������������������������������������������������������������������������������180
Сарбалаев Ж. Т.
К вопросу конверсии и адъективации в казахском языке  ���������������������������184
Сарбалаев Ж. Т.
Адъективация имен существительных в казахском языке  �������������������������191
Сизов Д. В., Жакупова Ш. С., Бурмистрова В. А.
Изучение структуры концепта «душа» 
в английской языковой картине мира  ����������������������������������������������������������203
Тлеубердина Г. Т., Батыргалиева Г. Т.
Языковое описание казахских и русских наименований блюд  ������������������211
Токсамбаева А. О.
Машхур Жусуп Копеев и тюркский фольклор ����������������������������������������������216
Шахметова Н. А., Нукенов К. К.
Лексико-семантическое поле «Жылқы» / «Лошадь» 
в казахском и русском языках  �����������������������������������������������������������������������222
Шахметова Н. А., Шамшиден Н. А.
Культурная память имен собственных  ���������������������������������������������������������228
Шахметова Н. А., Шинагулова Д. Н.
Концепт «Тау» в казахской ментальности  ���������������������������������������������������233
Шоманова Г. К. 
Юродство и постмодернистская демифологизация/деконструкция в 
Лениниане Вен� Ерофеева: оксюморон, намёк, оговорка как составные 
культурного субтекста  �����������������������������������������������������������������������������������240
Рахимов Б. С. 
Художественное отражение пространственности 
в исторических поэмах  ����������������������������������������������������������������������������������250

8
9
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ
Суюнова Г. С.
Деструктивные  явления в межэтнической коммуникации  �������������������������263
Кадырова Б. М., Карипжанова Г. Т., Карипжанова А. O.
Национальные свойства кинем в романе-эпопее 
М� Ауэзова «Путь Абая»  ��������������������������������������������������������������������������������270
Кадырова Б. М., Карипжанова А. О., Карипжанова Г. Т. 
Роман Турысбека Саукетаева «Лунная тьма»: историческая правда и 
художественное решение  �����������������������������������������������������������������������������277
Наши авторы ���������������������������������������������������������������������������������������������������284
Правила для авторов �������������������������������������������������������������������������������������289
CONTENT
Abdullayeva K. M. 
The problems of human being in Mashkhur Zhusup Kopeyuly’s writings  ����������12
Abikenova G. T. 
Phonosemantic factors of the art forming text  ���������������������������������������������������20
Abishevа K. M., Knyazоva K.
Role of a somatic code in representation of the concept «age of the person»  �24
Amrenov A. D. 
Anthroponym «Chishbek» in Kadyrgali Zhalairi’s  compositions «Zhamigat 
Tauarikh»: linguistic-historical application ����������������������������������������������������������30
Baratova M. N., Mukusheva K.
The skill of Sultanmakhmut Toraigyrov  ��������������������������������������������������������������37
Baratova M. N., Zhusupov N. K.
Features of the concept of «sun», «beam», «dawn», «light» in the poems of  
S� Toraigyrov  ������������������������������������������������������������������������������������������������������44
Demessinova G. 
The theoretical conception of F� Güttinger  ���������������������������������������������������������48
Jemeljanova Je. V.
Viewing linguo-cultural features of authentic text in the process 
of interpreters’ training  ���������������������������������������������������������������������������������������53
Yensebayev M. E. 
Boring movie – new ideology of Hollywood  �������������������������������������������������������60
Yergaliyev K. S., Asanbayeva Y. B. 
The requirements for journalistic headlines  �������������������������������������������������������69
Zhakupova S. S., Sizov D. V.
Assimilation of French borrowings ���������������������������������������������������������������������80
Zhumagazina R. K.
Public-social conditions in the mass media language  ���������������������������������������86
Zumagulov S. B., Agaliyeva N. B.
Shangerei Bokei  ������������������������������������������������������������������������������������������������93
Zhusupov N. K., Baratova M. N.
Mashkhur-Zhusip – the collector of Kazakh folklore  ����������������������������������������101
Zhusupov N. K., Baratova M. N.
Allegorical poems of Shakarim  ������������������������������������������������������������������������106
Zeinulina A. F.
Artistic features in the cognition of the inner world of man in the works of 
Askar Suleimenov �������������������������������������������������������������������������������������������� 111
Zeinulina A. F.
Psychology in the works of Tolain Abdikov  ������������������������������������������������������118
Zeinulina A. F., Ibrayeva A. T.
Artistic cognition in the works of Kabdesh  Zhumadilov  ����������������������������������126

10
11
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ
Ibrayeva A. B.
The role of turkisms in a linguo-cultural interaction of the 
Kazakh and Polish people  �������������������������������������������������������������������������������134
Kadirov Zh. Т., Talaspayeva Zh. S.
The nature of cognition of the concept of «Life» in the poetic text  ������������������144
Kurazova K. I ., Abishevа K. M.
The symbolical word meaning, expressing value of color  �������������������������������150
Mazhit Z., Sarsembayeva A.
Of the issues concerning Kazakhstan translation study and translation 
specialists training  �������������������������������������������������������������������������������������������156
Mergaliev D. M.
Kazakh folklore and mythological heritage and 
national musical instruments  ���������������������������������������������������������������������������163
Rakhimzhanov K. H., Akosheva M. K.
Phraseological tracing in translation activity of language persons – 
carriers of a cultural bilingualism  ���������������������������������������������������������������������167
Rakhimov B. S. 
Legend and reality of Bayanaul in Kazakh folklore ������������������������������������������174
Safargalieva A. Y. 
About grammar of synonymic attributive constructions in Russian language  ������180
Sarbalayev Zh. T.
On conversion and adjectivization in the Kazakh language  ����������������������������184
Sarbalayev Zh. T.
Adjectivization of nouns in the Kazakh language  ��������������������������������������������191
Sizov D. V., Zhakupova Sh. S., Burmistrova V. A.
The study of concept «soul» structure in the English language 
picture of the world  ������������������������������������������������������������������������������������������203
Tlеubеrdinа G. T., Batirgalieva G. T.
Language description of the Kazakh and Russian names of dishes  ���������������211
Toksambayeva A. O.
Mashhur Zhusup Kopeev and Turkic folklore  ��������������������������������������������������216
Shakhmetova N. A., Nukenov K. K.
The lexical-semantic field «Жылқы» / «Лошадь» in Kazakh and Russian 
languages  ��������������������������������������������������������������������������������������������������������222
Shakhmetova N. A., Shamshiden N. A.
Propernames’ cultural memory  ������������������������������������������������������������������������228
Shakhmetova N. A., Shinagulova D. N.
Concept of «Тау» in Kazakh mentality  ������������������������������������������������������������233
Shomanova G. K. 
Craziness and postmodernistic  demythologization/deconstruction in Venedict 
Yerofeyev’s Leniniana: oximoron, hint, slip of the tongue as components of 
cultural subtext  ������������������������������������������������������������������������������������������������240
Rakhimov B. S. 
Artistic reflection of spaciousness in the historical poems �������������������������������250
Suyunova G. S. 
Destructive phenomena in interethnic communication  ������������������������������������263
Кadyrova B. M., Karipzhanova G. T., Karipzhanova A. O.
National properties of kinemas in the novel-epopee by M� Auezov 
«The path of Abai»  ������������������������������������������������������������������������������������������270
Кadyrova B. M., Karipzhanova A. O., Karipzhanova G. T. 
Novel by Turysbek Sauketaev «Moonlit darkness»: historical truth and artistic 
solution  ������������������������������������������������������������������������������������������������������������277
Our authors�������������������������������������������������������������������������������������������������������284
Rules for authors ����������������������������������������������������������������������������������������������289

12
13
серия
 ФИЛОЛОГИЧЕСКАЯ. 2014. №3
ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ
ӘОЖ 82(574)
Қ. М. Абдуллаева 
МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЙҰЛЫ 
ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ АДАМТАНУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Мақалада  Машһүр  Жүсіп  Көпейұлының  адамтану  мәселесін 
көтерген  туындылары  зерттеу  нысанына  алынып,  адамзаттың 
жаратылысы,  олардың  жақсы-жаман  мінездері  қарастырылды. 
Абай  Құнанбайұлы  мен  Мәшһүр  Жүсіптің  адамтанудағы  ой-
толғамдарының ерекшелігі салыстырылды. 
Жалпы  адамтану  мәселесі  -  күрделі  құбылыс.  Осыған  байланысты 
қоғамдағы  көзқарас  та  сан  түрлі.  Мәселен,  ХІХ  ғасыр  ғылымы  «адам 
маймылдан жаралған» деген мәлімдеме жасаған. Нақтыласақ, «швед ғалымы 
К. Линней маймылдар мен адамдарды бір топқа жатқызып, «саналы адам» 
десе, француз биологі Ж. Б. Ламарк адамдардың арғы тегі тікелей адамтектес 
маймылдар  деп  жазды.  Ал  ағылшын  зерттеушісі  Ч.  Дарвин  адамдар 
маймылдардан шыққан [1,16 б.] деп тұжырымдаған. Бұл пікірлер әлі де 
жалғасуда. Зерделесек, қазіргі жаңа ғылымда осы түсінікті қолдайтын секілді. 
Биолог ғалымдар: «Дриопитектер – адамтектес маймылдар мен адамдардың 
жалпы арғы тегі болып саналады», - [1, 17 б.] деген тұжырымды ұстанып 
отыр. Сөйтіп, биология ғылымы маймылдың танауын зерттеп, тартанаулы 
маймылдарды горилла, шимпанзе деп бөліп, шимпанзені адамға теліп отырса, 
тарих ғылымы сол маймылдардың миының көлемін зерттеп әлек. 
Ал М. Ж. Көпейұлының адамтанудағы тұжырымдары мүлдем басқаша. 
Ақын адамды Құдай топырақтан жаратқан деген салмақты ой, түйінді сөз 
айтады. Ол «Алла құдіреті» атты шығармасында: «Айдай әлемді, жанды-
жансыз мақұлықтарды Құдай алты күнде түгел жасап шығарған. Адам ата, 
Хауа ананы Құдай жаратты. «Жұма күні жаратылған адам» дегеніміз сол 
ғой», - [2, 127 б.] деп ойын нақтылай түседі. 
М. Ж. Көпейұлының адамтанудағы негізгі қайнары – Ислам діні және 
Құран Кәрім. Адамның жаратылуы туралы ойларын Құран аяттары мен 
Хадис сүрелеріне сүйене отырып баяндайды. Мұндай әрекет күллі түркі 
халықтарына ортақ сипат екені мәлім, алайда, ақынның басты ерекшелігі – 
Құран аяттары мен Хадис сүрелерін көркем шығармада орынды пайдалана 
білуінде.  Бұл  ретте  ақын  не  айтса  да  құр  сөзге  ауыз  былғамай,  хадис, 
аяттармен нақтылап, дәлел келтіріп, ойын Құранмен түйіндеп отырады. 
М. Ж. Көпейұлы көзқарасының түпкі өзегі – Алла Тағала. Ұлт санасына 
тән өзекті мәселелерді сөз еткенде, аузына бірінші Алланы алады. «Мен 
Құдайды бір деп білемін, бар деп білемін, күшті деп білемін. Осы үшеуіне 
нанымым, сенімім күшті», - деп, Алланың барлығына, бірлігіне сенеді. Ақын 
шығармаларын оқығанда Аллаға деген сезімі, ерекше сүйіспеншілігі айқын 
сезіліп тұрады.
М.  Ж.  Көпейұлының  пайымдауынша:  «Көкті,  жерді,  айды,  күнді, 
жұлдыздарды, тауды, тасты, отты, суды, желді, топырақты – бәрін Құдай 
жаратты. Алтыншы күн – жұма күн – Адамды жаратты», [2, 122 б.]. Бұл 
айтқандарының  қалай  жаратылғандығы  төмендегі  шығармаларында 
толығымен баяндалады. «Құдайым жексенбі күн жер жаратты» өлеңінде:
Құдайым жексенбі күн Жер жаратты,
Жер-суды әуел бастан бip жаратты.
Тау мен тас, ағаш пен шөп, көл мен өзен
Түріндей текеметтің түр жаратты.
Аспан – биік, жер – төмен, тау, тас – қатты,
Ат аяқты болғанда, құс қанатты.
Заһардан – бал, тікеннен – гүл шығарып,
Жұма күні жаратты адамазатты.
Құдіретпен он сегіз мың ғалам болды,
Бәpi-қабық, маңызы адам болды.
Құдайдың құдайлықпен қылған ici,
Жаралып алты күнде тәмам болды - [3, 23 б.]
деп, Алланың жаратқан нәрселерін ерекше ықыласпен жырлайды. Ақынның 
ойынша: «Осы жоғары жақта айтылғандардың бәрі – Құдайдан басқа жасап 
шығара алмайтұғын нәрселер» [2,122 б.]. 
М.  Ж.  Көпеевтің  «Адам  атаның  жаралып,  дүниеге  келуі»  атты 
шығармасындағы:
Бір достым бар, жаратсам керек, соны,
Жер жүзінде болады мекен жөні.
Шығыңдар, періштелер, бұ дүниеден,
Жаратсам керек Адам қылып оны.
Жүрген жоқ: періштелер «Кетеміз!», - дер,
-Иа, Раббы, біз не жаздық, паруардігер
-Шығыңдар, періштелер, тілімді алып,
Ғажаппен болған тағат күйер жанып.
-Топырақтан жаратам Адам! - дейді,
-Жебірейіл бұйырамын саған! - дейді.
Бар дағы Мағрип, Машрих ортасынан,
Бір уыс топырақ ап кел маған! - дейді, [2, 119 б.]
деп келетін өлең жолдары Алланың адамды неден жаратқаны туралы бейнелі 
түрде жеткізіп тұр. Мұны кім қалай ойласа да өз еркінде, алайда, ақынның 
адамды Алланың топырақтан жаратқанын нақты айтып тұрғаны анық. Бұл 


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   30




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет