Г. К. Ахметова-п.ғ. д., профессор, Ж. А.Қараев- п.ғ. д., профессор

71
БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ № 3,  2016 г. 
кәсібилігін  қамтамасыз  ететін,  адамгершілік 
сапаларды,  моральдық  нормаларды,  қарым-
қатынас  мәдениетін,  кәсіби  этиканы  сақтауы 
тиіс.  Кәсіби  этика  –  бұл  жалпы  адамзаттық 
құндылықтар негізінде маманның мінез –құлық 
сапаларын реттейтін нормалар мен ережелердің 
жиынтығы [1].
Американдық  ғалым  Р.К.  Хорн  кәсіби 
этика 
мәселесін 
қарастыра 
келе, 
ол 
мамандықтың  маңызды  сапаларын:  жоғары 
моральдік  жауапкершілік,  кәсіби  даярлық, 
қоғамдық  мойындау  деп  көрсетеді  [2].  Демек, 
кәсіби  этика  жаңа  білімдер  мен  моральдік 
түсініктерді  туғызбайды,  ол  маманның 
кәсіби  қызметінің  ерекшелігіне  байланысты 
игеріледі.  Жалпы  кәсіби  этика  тұлғалардың 
мамандықтарына,  олардың  қоғамда  алатын 
орнына,  қызмет  ерекшеліктеріне,  әлеуметтік 
айырмашылықтарына,  өмір  сүріп  отырған 
ортасының 
ерекшелігіне 
байланысты 
қалыптасады.  Адамның  кәсіби  қызметінің 
жоғары дәрежеде іске асырылуының көрсеткіші 
болып  табылатын  кәсіби  этика-  тұлғаның  осы 
қызметке  дайындығын  жоғарғы  білім  беру 
жүйесіндегі кезден бастап қадағалауға мүмкіндік 
береді. Себебі, кәсіби этиканың құндылықтарын, 
категорияларын, құрылымдық компоненттерін 
бойына  сіңіре  отырып  қана,  студент  кәсіби 
маман бола алады.
Әлеуметтік  педагогтің  кәсіби  этикалық 
құндылықтары  кәсіби  даярлаудың  негізінде 
жүруі  тиіс.  Әлеуметтік  педагогты  кәсіби 
даярлаудың негізгі компоненттерін И.В.Леонов 
төмендегідей бөліп қарастырады:
-  мотивациялық 
компонент-кәсіби 
ұстанымдар, 
мүдделер, 
әлеуметтік-
педагогикалық 
әрекетпен 
айналысуға 
қызығушылығы  болуы,  әртүрлі  әлеуметтік 
мәселелері  бар  балаларға  көмек  көрсетуге 
бейім, кәсіби бағдарлылық;
-  адамгершілікке бағдарланған компонент 
негізіне  кәсіби  этика,  кәсіби-адамгершілік 
көзқарастар,  ұстанымдар,  соларға  сәйкес 
қызмет етуге даярлық жатады;
-  танымдық-операционалдық – әлеуметтік 
педагогтың кәсіби қызметін табысты атқаруға 
қажетті  ойлау,  көңіл  аудару,  еске  сақтау,  көз 
алдына  елестету,  педагогикалық  қабілеттер 
мен әрекеттер жатқызылады; 
-  эмоционалдық-еріктік 
– 
маман 
қызметіндегі  еріктік  үдерістердің,  мәселен, 
қабылдаушылық,  мақсатқа  ұмтылушылық, 
өзін-өзі  ұстай  білушілік,  ұстамдылық,  шешім 
қабылдағыштық,  төзімділік,  белсенділік,  т.б. 
болуы.
-    рефлексивті-бағалаушылық  –  өзінің 
тұлғалық  қасиеттерін  бағалауы,  кәсіби 
міндеттерді шешуге сай кәсіби даярлығы болуы, 
өзін-өзі танушылық, өзіне қатынасы, т.б. [3].
Демек,  болашақ  әлеуметтік  педагогтың 
кәсіби-этикалық 
құндылықтарының 
қалыптасуы, 
әлеуметтік-педагогикалық 
әрекеттің 
адамгершілік-психологиялық 
мәнін  есепке  алудан,  кәсіби  әрекетінде  өзінің 
кәсіпқойлығын,  моральдік  тазалығын,  беделін 
қолданудан тұруы тиіс.
Кәсіби 
құндылықтар 
әлеуметтік 
педагогтарды 
өз 
қызметінде 
кәсіптік 
жауапкершілкті  сақтап,  белгілі  бір  тетіктерді 
орындауға  бағдарлайды.  Әлеуметтік  педагог 
клиентпен  этикалық  қарым-қатынаста  жұмыс 
істеу  керек.  Сондықтан,  бұл  мамандықта 
аса  маңызды  болып  табылатын  адами 
құндылықтарды 
этникалық, 
жыныстық, 
саяси,  тілдік,  діни,  әлеуметтік-экономикалық 
белгілеріне, 
мінез-құлқына, 
жағдайына, 
статусына    және    өзге  ерекшеліктеріне 
қарамастан 
құрметтеу 
қарастырылады. 
Әлеуметтік  педагогтің  қызметі  моральдық 
нормаларға  негізделеді.  Сонымен  қатар, 
әлеуметтік  педагог  клиентпен  қарым-қатынас 
барысында  мынадай  ерекше  құндылықтарға 
ие  болуы  керек:  жақын  адамдарға  деген 
сүйіспеншілік, ниеттестік, көмек көрсету, білім 
жинау, тәжірибе алу, әлеуметтік шығармашылық. 
Сондай-ақ,  әлеуметтік  педагог  қызметі 
құнды  жүйе  болып  табылады.  Құндылықтар 
маманға дұрыс шешім қабылдауына мүмкіндік 
береді.  Әлеуметтік  педагогикалық  қызмет 
барысында  құндылықтарды  үшке  жіктейміз: 
мегадеңгей-өмір  сүру  құқығы,  әділеттілік, 
түсінушілік,  жауапкершілік,  әлеуметтік  қорғау 
т.б. Макродеңгей- әлеуметтік педагогтің кәсіби 
біліктілігі аясындағы және тұлғалармен қарым-
қатынас  барысында  туындайды.  Мезодеңгей-
әлеуметтік  педагогтың  жеке  іс-әрекеті  мен 
адамдардың  әлеуметтік  нормаларды  игеруі 
барысында туындайды.
Біздің  көзқарасымыз  бойынша,  әлеуметтік 
педагогикалық  этика  –  біртұтас  әлеуметтік 
педагоикалық  үдерісте,  моральдық  қызметтің 
ерекшеліктерін  көрсететін  этиканың  құрамдас 
бөлігі.  Әлеуметтік  педагогикалық  этиканың 
пәніне  әлеуметтік  педагогтің  қызметінде, 
мінез-құлықында  моральдық  сананың  көріну 
заңдылықтарын жатқызамыз.
Қарастырылып отырған мәселенің өзектілігі 
бізді болашақ әлеуметтік педагогтердің кәсіби- 
этикалық 
құндылықтарының 
деңгейінің 

72
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 3,  2016 г. 
дамуын зерттеуге уәждеді. 
Ең  алдымен  әдіс  ұғымын  қарастырамыз. 
Әдіс  -  нақты  бір  міндетті  шешуге  арналған 
әрекетті  практикалық не теориялық тұрғыдан 
игерудің  біршама  біркелкі  тәсілдерінің, 
операцияларының жиынтығы. Әдістің бірнеше 
түрлері бар: байқау, эксперимент, әңгіме, талдау, 
индукция,  дедукция,  модельдеу,  сауалнама, 
тестлеу, 
математикалық 
статистикалық 
әдістер. Оқыту әдістері танымға қызығушылық 
туғызып,  оқушының  ақыл-ойын  дамытады, 
ізденуге,  жаңа  білімді  түсінуге  ықпал  етеді. 
Оқыту  әдістері  ең  анық  фактілерді  білуді 
қамтамасыз  етеді,  теория  мен  тәжірибенің 
арасын  жақындатады.  Тәсіл  –  оқыту  әдісінің 
элементі.  Жоспарды  хабарлау,  оқушылардың 
зейінін  сабаққа  аудару,  оқушылардың  мұғалім 
көрсеткен  іс-қимылдарды  қайталауы,  ақыл-
ой  жұмыстары  тәсілге  жатады.  Тәсіл  оқу 
материалын түсінуге үлес қосады [4].
  Болашақ 
әлеуметтік 
педагогтің 
кәсіби 
этикалық 
құндылықтарының 
қалыптасқандығын 
анықтау 
барысында 
түрлі  әдістерді  қолдандық.  Зерттеу  базасына 
әл-Фараби  атындағы  ҚазҰУ-нің  философия 
және  саясаттану  факультетінің  «Әлеуметтік 
педагогика және өзін-өзі тану» мамандығының 
студенттері  қатыстырылды:  бірінші  топта 
23,  екінші  топта  26,  жалпы  саны  49  студент 
қатысты.  Студенттердің  жалпы  құндылық 
бағдарын, кәсіби қызметінің ондағы этиканың 
ролін  айқындауға  арналған  "Студенттердің 
кәсіби  этикалық  құндылықтарын  анықтау" 
сауалнамасы жүргізілді. Сауалнама 10 сұрақтан 
сурет 1 - «студенттердің кәсіби этикалық құндылықтарын анықтау» сауалнамасының 
нәтижесі (% көрсеткіші есебімен)
сурет 2 –« кәсіби іс-әрекет мотивациясын» анықтауға арналған сауалнама нәтижесі 
(% көрсеткіші есебімен)

73
БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ № 3,  2016 г. 
Пайдаланылған әдебиеттер 
1.  Мишаткина Т.В. Педагогическая этика: учеб пособие. Сер. : Высшее образование. Ростов н/Д: 
Феникс; Мн.: Тетра- Системс, 2004.
2.  Horn R.C. On professions, professionals and professional ethics. Malvern, Pn.: American institute 
for property and liability underwriters, 1978-71p.
3.  Леонов  И.А.  Подготовка  социальных  педагогов  к  работе  с  девиантным  поведением 
виктимных детей// работа выполнена в рамках гранта президента РФ-МК-1130.2008.6
4.  Педагогика.  Учебное  пособие  для  студентов  педагогических  вузов  и  педагогических 
колледжей / Под. Ред. П.И. Пидкасистого. - М: Педаг. Общество, 1998. - 640 с.
5.  Реан А. А., Бордовская Н. В., Розум С. И. Психология и педагогика. — СПб.: Питер, 2002. — 432 с.
тұрады,  әрбір  «Иә»  жауабына  –  2  балл,  «Жоқ» 
жауабы  –  1  балл,  «білмеймін»  жауабын  -  0 
баллмен  бағаладық,  сыналушы  сұрақтарды 
мұқият  оқып  жауап  беруі  тиіс.  Нәтижесінде 
жоғары  деңгей  25-27  ұпай,  20-24  ұпай  орта 
деңгей,  20  ұпайдан  төмен  төменгі  деңгейді 
құрады.
Сонымер 
қатар, 
К.Замфир, 
А.Реан 
модификациясы  бойынша  «Кәсіби  іс-әрекет 
мотивациясын»  анықтауға  арналған  әдістеме 
алынды [5]. Әдістеме маманның кәсіби әрекетіне 
әсер  ететін  ішкі  және  сыртқы  мотивтерді 
анықтауға  бағытталады.  Берілген  мотивтерді 
маңыздылығы бойынша "5" баллдан - "1" баллға 
дейінгі шкаламен бағаланады. 1 балл мотивтің 
минималды  мағыналығы,  5  балл  мотивтің 
максималды мағыналығы. 
Нәтижелерді  өңдеу  барысында  ішкі 
мотивтер,  ішкі  жағымды  мотивтер  және  ішкі 
жағымсыз  мотивтер  анықталады.  Алынған 
жауаптар келесідей анықталады: 
►
 Ішкі мотивтер = (6 және 7 тармақтардың 
бағасы) /2
►
  Ішкі  жағымды  мотивтер  =  (1+2  және  5 
тармақтардың бағасы) /3
►
  Ішкі  жағымсыз  мотивтер=  (  3  және  4 
тармақтардың бағасы) /2 
Оңтайлы мотивтердің көрсеткіші келесідей: 
ішкі  мотивтер>ішкі  жағымды  мотивтер>ішкі 
жағымсыз мотивтер болса, нашар мотивациялық 
көрсеткіш:  ішкі  жағымсыз  мотивтер  >  ішкі 
жағымды  мотивтер  >  ішкі  мотивтер  арқылы 
анықталады. 
Зерттеудің  алғашқы  кезеңінде  қойылған 
сұрақтардың (%) көрсеткіші:
Жүргізілген  сауалнама  нәтижесі  бойынша 
эксперименттік топтың көрсеткіштері: жоғары 
деңгей  -  52,2%;  орта  деңгей  –  39,2  %;  төменгі 
деңгей - 8,6 %. Ал, бақылау тобының нәтижесі 
мынадай:  жоғары  деңгей  -  46  %;  орта  деңгей 
-  38,5  %;  төменгі  деңгей  -  15,5  %.  Жүргізілген 
сауалнама  нәтижесінен  студенттердің  өз 
мамандығының  кәсіби  этикалық  негіздері 
туралы  белгілі  бір  білімдерді  меңгергендігін 
байқадық.  Олар  өз  мамандығын  әрі  қарай 
жалғастырып,  жоғарғы  дәрежеде  көрсеткісі 
келетіндігі,  таңдалған  мамандық  олардың 
тұлғалық  және  кәсіби  өсуінде  маңызды  екенін 
түсінетіндіктері көрінеді.
Келесі  К.Замфир,  А.Реан  модификациясы 
бойынша  «Кәсіби  іс-әрекет  мотивациясын» 
анықтауға  арналған  әдістеменің  нәтижесі 
төмендегідей нәтижені көрсетті:
Алынған  нәтижелер  студенттердегі  қай 
мотив  түрінің  басым  екендігін  анықтауға 
мүмкіндік  берді.  Эксперименттік  топтың 
нәтижесіне  сәйкес  ішкі  жағымды  және  ішкі 
жағымсыз  мотивтерден  ішкі  мотивтердің 
басымдылық  танытқанын  байқаймыз.  Ішкі 
мотивтер  52%  -дық  көрсеткішті  құрады,  яғни, 
зерттелінушілер  үшін  өз  кәсібі  бойынша, 
жағымды 
қарым-қатынас 
пен 
жоғары 
мотивтердің  болуы  сондай-ақ,  болашақ 
мамандығына  ынтасының  зор  екендігі 
аңғарылады.  Бақылау  тобының  нәтижесі 
олардың  ішкі  мотивтерінің  жоғары  көрсеткіші 
-  46,1%,  яғни,  ішкі  жағымды  мотивтердің 
басымдылық  танытқанын  аңғарамыз,  оларға 
әлеуметтік мотивтер маңызды болып отыр.
Жүргізілген  сауалнамалардың  нәтижесі 
студенттердің  бойындағы  кәсіби  қызметіне 
қызығушылықтарының 
жоғары 
екенін 
көрсетті. Демек, бұл студенттердің өз кәсіптерін 
жақсы  меңгергендігін  және  болашақ  маман 
ретінде  қызметке  қажетті  кәсіби  этикалық 
құндылықтарды  дұрыс  қолдана  алатындығын, 
адамдармен  дұрыс  қарым-қатынас  жасай 
алатындығын көрсетті.

74
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 3,  2016 г. 
МЕТОДЫ И СПОСОБЫ ФОРМИРОВАНИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНО ЭТИЧЕСКИХ ЦЕННОСТЕЙ 
БУДУЩЕГО СОЦИАЛЬНОГО ПЕДАГОГА
Х. Г. Егеубаев, С.Е. Хамитова
Аннотация.
  В  статье  дается  описание  на  содержание  формирование  профессиональных 
этических  ценностей  будущих  социальных  педагогов  также  отражены  результаты  изучения 
сформированности профессиональных этических качеств будущих социальных педагогов. 
Ключевые  слова:
  этика  социальных  педагогов,  профессиональная  этика,  ценность,  метод, 
способ.
METHODS AND TECHNIQUES OF FORMATION OF PROFESSIONALLY ETHICAL 
VALUES OF THE FUTURE SOCIAL TEACHER
H. G.Egeubayev, S.E.Khamitova
Abstract. 
The article describes the content on the formation of professional ethical values of the future 
social teachers also reflects the results of the study of formation of professional ethical qualities of the 
future social teachers .
Keywords :
 ethics of social pedagogues , professional ethics , value, method , manner.

75
БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ № 3,  2016 г. 
Жаңа ТеХНОлОГиялаР
НОВые ТеХНОлОГии
neW teCHnoLogY
УДК 37:001.89
клЮЧеВые ТРеНды В сОВРеМеННОМ ОБРаЗОВаНии
а.с.Тен
ФАО НЦПК «Өрлеу» РИПК СО РК, г. Алматы
Аннотация.
 В статье рассматриваются новые тренды в современном образовании – это Smart-
обучение,  образовательная  робототехника,  обучение  вне  классной  комнаты,  игры  в  парках, 
социальные  медиа,  обучение  образовательных  игр,  методика  преподавания  естественных  наук 
(learning sciences), образовательная технология – STEAM с применением мобильных устройств в 
образовательном процессе.
Ключевые слова:
 smart-обучение, blended learning, социальные медиа, steam, flipped classroom, 
подкасты, web2.0, видеоресурсы, геокешинг, gps-навигатор, нетбук, планшет, смартфон, гаджет.
Существуют  тренды  в  спорте,  моде, 
экономике, 
образовании. 
Тренды 
в 
образовании  –  это  тенденции  в  его 
изменении.
  В  первую  очередь,  стремление 
улучшить качество обучения и его результаты. 
В современных образовательных трендах стоит 
обозначить  основные  факты,  влияющие  на 
изменения. 
На  протяжении  последнего  десятилетия 
в  системе  образования  происходит  активное 
внедрение  педагогических  инноваций  и 
компьютерных методологий обучения с целью 
повышения  качества  обучения.  Качество 
обучения  является  определяющим  критерием 
эффективности  образовательного  процесса 
и  в  традиционной,  и  любой  инновационной 
технологии обучения [1, 4].
Создание    новых    условий  и  активных 
методик 
обучения 
являются 
основой 
образовательной парадигмы. Это связано также 
как с обновлением содержания образования, так 
и  с  возрастающими  требованиями  со  стороны 
общества  к  подготовке  критически  мыслящей 
личности, 
способной 
к 
непрерывному 
обновлению 
своих 
знаний, 
быстрому 
переучиванию  и  смене  области  применения 
своих  способностей,  самоподготовки  и 
функционально 
грамотного 
специалиста 
будущего.
Компьютерные  технологии  позволяют 
повысить активность учащихся и эффективность 
всего  учебного  процесса.  Созданные  новые 
формы  представления  обучающего  материала, 
методика работы с новыми средствами обучения 
и  способов  управления  самостоятельной 
познавательной 
деятельности 
учащихся 
позволят добиться наибольших результатов.
Компьютерная  технология  обучения  – 
это  совокупность  методов,  форм  и  средств 
воздействия  на  человека  в  процессе  его 
развития. 
Компьютерные 
технологии 
необходимо  рассматривать  не  как  простое 
дополнение  к  существующим  методикам 
обучения, а как мощное средство, позволяющее 
добиться  высокого  уровня  наглядности 
изучаемого  материала,  расширить  включение 
разнообразных 
интерактивных 
заданий, 
осуществлять  непрерывную  обратную  связь, 
оживлять  и  повышать  динамизм  процесса 
обучения,  повышать  интерес  учащихся  к 
изучаемому материалу и наполнять содержание 
урока новыми элементами.
В  настоящее  время  особое  внимание  в 
мире  информационных  технологий  обращено 
к растущему сектору мобильных приложений и 

76
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 3,  2016 г. 
устройств. Анализ современного рынка выявил, 
что  планшеты  и  смартфоны  являются  одним 
из  наиболее  перспективных  направлений 
развития  в  ближайшем  будущем.  Могут  ли 
помочь мобильные телефоны обучению?
Всё  чаще  мы  наблюдаем,  что  в  практику 
школьной жизни входят мобильные технологии 
в  учебном  процессе,  например:  получение 
информации 
из 
интернет-энциклопедии 
Википедии,  поиск  необходимой  информации, 
перевод  слов  или  фраз  через  программу-
переводчик,  визуализация  текста,  просмотр 
видеолекций, тестирование или анкетирование 
в  режиме  онлайн,  проведение  различных 
лабораторных экспериментов.
Изменение  среды  обучения:  переход  к 
беспроводной  сети,  распространение  умных 
терминалов, прогрессирование Smart-устройств, 
расширение 
Smart-работ 
(мобильного 
офиса)  –  это  новое  качество  общества, 
в  котором  совокупность  использования 
подготовленными 
людьми 
технических 
средств,  сервисов  и  Интернета  приводит  к 
качественным  изменениям  во  взаимодействии 
субъектов,  позволяющим  получать  новые 
эффекты – социальные, экономические и иные 
преимущества для лучшей жизни, для обучения 
знаниям и навыкам 21 века.
smart-обучение
 – первый 
тренд 
обучения,  состоящий  из  слияния  онлайнового 
распределения  программного  обеспечения 
и  контента  в  форме  мультимедиа.  Ключевые 
аспекты  современного  Smart-обучения  – 
создание  гибкой  и  открытой  среды  обучения 
с  использованием  гаджетов,  открытых 
образовательных ресурсов, систем управления. 
Необходимость развития интегрированной 
интеллектуальной  образовательной  среды 
основывается 
на 
достаточной 
степени 
развития  Smart-технологий  и  интенсивности 
проникновения их в повседневную жизнь. 
Как  подготовить  учителей,  чтобы  они 
были  готовы  к  переходу  применения  умных 
мобильных  устройств  в  образовательных 
целях,  и  расширить  горизонты  обучения 
в 
международном 
образовательном 
пространстве?
С  целью  применения  Smart-технологий  в 
образовательном  процессе,  с  2014  года  был 
внедрён проект «Smart-обучение в повышении 
квалификации 
педагогов» 
в 
филиалах 
институтов Национального центра повышения 
квалификации «Өрлеу» в Республике Казахстан. 
Созданная 
среда 
Smart-обучения 
обеспечивает  развитие  у  обучающихся  знаний 
и  навыков  современного  общества  XXI  века: 
сотрудничество,  коммуникацию,  социальную 
ответственность,  способность  критически 
мыслить,  оперативно  и  качественно  решать 
проблемы.  В  этой  среде  созданы  условия 
для  реализации  провозглашенного  ЮНЕСКО 
ведущего  принципа  образования  XXI  века 
«образование  для  всех»  и  «образование  через 
всю жизнь». 
Smart-обучение  повышает  доступность 
образования «всегда, везде и в любое время» с 
использованием  цифрового  образовательного 
контента в свободном доступе, как для учителей, 
так  и  для  руководящих  работников  системы 
образования.  Smart-обучение  прекрасный 
инструмент  для  применения  новых  методик 
обучения  –  смешанного  (Blended  Learning)  и 
перевёрнутого (Flipped Classroom).
Второй 
тренд 
– 
образовательная 

жүктеу/скачать 4,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: