Хабаршы вестник bulletin «Жаратылыстану-география ғылымдары» сериясы Серия «Естественно-географические науки»

Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Естественно-географические науки», №2(48), 2016 г. 
'Г 
ЛГ
4 
1 
3 
л 
4 
Л'-
5 
4л
 О-
4Н 
та, 
2Н-
а-қ 
реакциясы 
н қ, н қ т 
Fe + 4rHNO
3(K0
^ = Fe(N0
3
)
3
 + NO T + 2Щ0 
F 4ЛГ0, 4Һ Fe(N0
3 
л О 
а-қ 
реакциясы 
н 
қ, н қ т т т 
Сонымен, бейорганикалық жай және күрделі қосылыстардың химиялық әрекеттесулерін заттардың 
құрылымдық формуласын жазып қойып, алдымен мүмкін болатын өнімдердің санын, соған сай 
химиялық реакциялардың типтері мен түрлерін алдын-ала болжап алуға болатыны айқын. Әрине, ол үшін 
М.И. Усанович теориясының негіздерін, қазіргі заманғы қолданылуын оқып үйреніп қана қоймай, көбірек 
жаттығуға тура келеді. 
Қорыта айтқанда, қазіргі химиядағы қышқыл мен негіздің әрекеттесуін М.И. Усанович теориясындай 
жан - жақты терең қарапайым сапалық әрі сандық тәсілмен түсіндіре алатындай бірде-бір әмбебап теория 
жоқ. Сондықтан М.И. Усановичтің жалпылама теориясын басшылыққа ала отырып, жалпы және бейорга-
никалық химияда кез келген жай және күрделі қосылыстардың қышқылдық-негіздік қасиеттерінің қандай 
болатынын алдын-ала олардың химиялық формулаларына сүйене отырып болжау әдістемесі негізінде, 
студенттердің химиялық реакцияларды тек жаттанды түрде ғана есте сақтау қауіпінен сақтандырады 
және логикалық ойлау қабілеттері дамып, практикалық түрде жұмыс жасау мүмкіндіктері артып, білікті-
ліктері мен пәндік құзыреттіліктері қалыптасады. «Қішқылдық-негіздік әрекеттесу» курсында қолдануға 
мүмкіндік туады. 
1 Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарга арналган білім беруді дамытудың мемлекеттік багдарла-
масы. - Астана, 2011. 
2 Усанович М.И. Исследования в области теории растворов и теории кислот и оснований. - Алма-Ата: 
Издательство «Наука», 1970. - с. 200. 
3 КарапетьянцМ.Х., Дракин С.И. Общая неорганическая химия. Учебник для вузов. - 2-е изд., перераб.и доп -М.: 
«Химия». - 1992. - с. 187. 
4 Нұрахметов Н.Н., Далабаева Н.С. Қышқылдар мен негіздердің жалпылама теориясы //Химия Қазақстан 
мектебінде /Химия в казахстанской школе. - 2014. -№3(57). - 5 б. 
5 Ахметов Н.С. Общая и неорганическая химия. -М.: В.Ш., 1988. - с. 158. 
6 Нұрахметов Н.Н., Тәшенов Ә.К. Бейметалдар химиясы: Оқулық. - Алматы: «Дәуір», 2011. - 98 б. 
Резюме 
Нурахметов Н.Н. - д.х.н., профессор., nursain@mail.ru, Далабаева Н.С.- к.х.н., и.о.доцент., nursain@mail.ru 
Мықтыбек Т.Т.- магистрант химии., tanir_93_kz@mail.ru, Казахский национальный университет имени аль-Фараби 
Прогнозирование химических взаимодействии неорганических веществ 
В статье приведены о возможности применения универсальной теории М.И. Усановича на прогнозирования 
химических свойств простых и сложных неорганических соединений. Рассмотрены возможные кислотно-основные 
свойства встречающих неорганических веществ на основе химических формул. Предложены химические реакции на 
основе структурных формул взаимодействия таких как соединений азотная кислота HNO
z
, сульфат медпСи50^, 
фосфин гг/
;
и сероводород^;^ с другими веществами. Установлены кислотно-основные свойства и сила некоторых 
кислот, основания и солей. На основе этих свойств определены типы химических реакций. На основе генетического 
ряда на примере взаимодействия серы с кислородом показано изменение силы кислот и оснований. Все это способ¬ 
ствует развитию логических способностей студентов и их предметных компетентностей на семинарских заниятиях. 
Ключевые слова: универсальная теория М.И. Усановича, кислота, основание, соль, возможные химические 
взаймодействия, генетический ряд, реакция разложения и соединения 
2 
т 
т 
Summary 
Nurakhmetov N.N. - professor., nursain@mail.ru, Dalabayeva N.S.- senior teacher., nursain@mail.ru, 
Myktybek T.B.-master of chemistry.,tanir_93_kz@mail.ru, Al-Farabi Kazakh national university 
Prediction of the chemical reactions of inorganic substances 
The paper presents the possibility of using the universal theory of M.I. Usanovich for predicting chemical properties of 
simple and complex inorganic compounds. Possible acid-base properties are shown inorganic substances on the basis of 
23 

Абай атындагы Қаз¥ПУ-ніңХабаршысы, «Жаратылыстану-география гылымдары» сериясы, №2(48), 2016 ж. 
chemical formulas. Chemical reactions areproposed on base of the interaction of structural formulas of the compounds such as 
nitric acid HNO-,, copper sulfate Сг£0
4
, phosphine PJ/
a
 and hydrogen sulphide U
3
S with other substances. Acid-base 
properties are installed and the strength of certain acids, bases and salts. The types of chemical reactions and chemical 
properties are determined. The change in strength of acids and bases are shown onbased an example of a number of genetic 
interactions with oxygen sulfur. All of this contributes will be to development of logical abilities of the students and their 
subject competence in seminars. 
Keywords: universal theory M.I. Usanovich, acid, base, salt, possible chemical interaction, genetic series, the 
decomposition reaction and the compound 
ӘОЖ 543.7 (075.8) 
«КОМПЛЕКСТІ ҚОСЫЛЫСТАР ЕРІТІНДІЛЕРІНДЕГІ ТЕПЕ-ТЕҢДІКТЕР» 
ТАҚЫРЫБЫ ЕСЕПТЕРІН ШЫҒАРУ ӘДІСТЕМЕСІ 
К.Бекішев - пед.г.д., профессор, 
А.Ізгілік - химия және химиялық технология факультетінің магистранты, әл-Фараби атындагы Қаз¥У 
Мақалада жоғары оқу орындарының жалпы және бейорганикалық химия курсының «Электролит ерітіңділеріңде-
гі иондық тепе-теңдіктер» модулі аумағындағы «Комплексті қосылыстар ерітінділеріндегі тепе-теңдіктер» тақыр-
ыбын оқыту үрдісінде қолдануға арналған сандық есептерді шығару әдістемелерінің үлгілері және өз бетінше 
шығаруға арналған типтік есептердің жиынтығы, сонымен қатар есеп шығаруға мейлінше қажетті теориялық кіріспе 
келтірілген. Сонымен қатар өз бетінше есептер шығарғанда қолдану үшін практикада жиі кездесетін комплексті 
иондардың 25
о
С кезіндегі тұрақсыздьіқ константаларының мәндері келтірілген. Шығару үлгілері келтірілген типтік 
есептер жиі кездесетін және күрделілігі әртүрлі есептердің негізгі типтерін толық қамтиды. Өз бетінше шығаруға 
арналған есептерді шығару арқылы студенттер осы тақырыпты қаншалықты меңгергенін тексере алады. 
Түйін сөздер: иондық тепе-теңдіктер, комплексті қосылыстар, тұрақсыздьіқ константасы 
Теориялық кіріспе 
Комплексті тұздардың сыртқы сфералық диссоциациясы іс жүзінде толығымен жүреді, мысалы: 
[Ag(NH
3
)
2
]CI — [Ag(NH
3
)
2
]+ + CI
-
. Бұл диссоциация біріншілік деп аталады [1, 177 б.]. Комплексті 
қосылыстың ішкі сферасының қайтымды ыдырауы екіншілік диссоциация деп аталады. Мысалы, 
диаминкүміс ионы келесі схема бойынша диссоциацияланады: 
[Ag(NH3)2]+ <-> Ag+ + 2NH3. 
Екіншілік диссоциация нәтижесінде комплексті бөлшектер орталық ион және лиганд арасында тепе-
теңдік орнайды. [Ag(NH
3
)
2
] диссоциациясы комплексті ионның тұрақсыздық константасы деп аталатын 
тепе-теңдік константасымен сипатталады [2, 177 б.]: 
K - ИіШЫІ
 =  6
, 8 . 10-
8 
тура
'
с
 [ Ag (NH
  3
)
2
] 
Әр түрлі комплексті иондардың тұрақсыздық константасының мәні үлкен шеңберде ауытқиды және 
комплекстің тұрақты мәні болуы мүмкін. Комплексті ион қаншалықты тұрақты болса, оның тұрақсыздық 
константасы соншалықты төмен. Мысалы, әр түрлі тұрақсыздық константасына ие бір типті қосылыстар 
арасында 
[Ag(NO2)2]
-
 [Ag(NH3)2]+ [Ag(S2O3)2]
3-
 [Ag(CN2)]
-
1,3-10
-3
 6,8-10
-8
 110
- 1 3
 110
- 2 1 
Кейбір комплекстердің тұрақсыздық константасы мәні 1 кестеде келтірілген. 
Иондардың және молекулалардың концентрациясы енетін тұрақсыздық константасы концентрация-
лық деп аталады. Ерітіндінің иондық күшіне және құрамына тәуелсіз концентрацияның орнына иондар-
дың және молекулалардың активтілігі бар тұрақсыздық константасы болып табылады [9, 233 б.]. 
Кесте 1. 25
0
С кезіндегі сулы ерітіндідегі кейбір комплексті иондардың тұрақсыздық константасы 
Комплексті ионның диссоциациялану схемасы 
Түрақсыздық константасы 
[Ag(NH3)2] 
+ <-> Ag+ + 2NH
3 
9,3-10
-8 
[Ag(NO2)2] 
-
 <-> Ag+ + 2NO
2-
1,8-10
-3 
[Ag(S2O3)2 
]
3-
 <-> Ag+ + 2S2O3
2-
1,1-10
-13 
24 

Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Естественно-географические науки», №2(48), 2016 г. 
[Ag(CN)2]
-
 — Ag+ + 2CN
-
[HgCl4]
2-
 — Hg
2
+ + 4CI
-
[HgBr
4
]
2-
 — Hg
2
+ + 4Br
-
[Hgl4]
2-
 - Hg
2
+ + 4I
-
[Hg(CN)4]
2-
 — Hg
2
+ + 4CN
-
[Cd(NH3)4]
2
+ — Cd
2
+ + 4NH3 
[Cd(CN)4]
2-
 — Cd
2
+ + 4CN
-
[Cu(NH3)4]
2
+ — Cu
2
+ + 4NH3 
[Cu(CN)4]
3-
 — Cu+ + 4CN
-
[Ni(NH
3
)
6
]
2
+ — Ni
2
+ + 6NH
3 
Типтік есептер шығару үлгілері 
1-мысал. 1М [Zn(NH
3
)
4
]
2
+ тұз ерітіндісіндегі Zn
2
+ және NH
3
 иондарының концентрациясын және 
комплексті ионның ионизация дәрежесін анықтаңыздар. 
Шешуі. 1) Комплексті ион [Zn(NH
3
)
4
]
2
+ ерітіндіде келесідей иондарға ыдырайды: 
[Zn(NH3)4]
2
+ — Zn
2
+ + 4NH3 
2) Кешеннің тұрақсыздық константасын жазамыз: 
K
 = [Znf
+
 [ NH  3 ]
4 
[Zn( NH ] 
Егер [Zn
2
+] = x арқылы белгілесек, онда аммиактың концентрациясы 4х, ал иондарған ыдырамаған 
иондардың концентрациясы 1-х. 
3) Мәндерді тұрақсыздық константасы формуласына қоямыз: 
K =
  X ( 4 X ) 4
 = 2,6 • 10
-10 
1 - x 
х мәні 1-ден төмен болғандықтан х мәнін бөлшектің бөлімінде ескермеуге болады: 
K = x(4x)
4
 = 256x
5
 = 2,6-10
-10 
K = [Zn
22
 ] =
 5 
' = 3,99 • 10
-3
 « 4,0 • 10
-3 
256 
[Zn
2
+] = 4,0-10
-3
моль/л. 
Аммиактың концентрациясы: 4,0 • 10
-3
 -4 = 16-10
-2
 моль/л 
4) Иондану дәрежесін есептейміз: 
a =
 4
 
•
1
0
= 4 •
 10
-1
%
 = 0,4% 
1 
2-мысал. Кадмий иондарының концентрациясын 2-10
-6
 моль/л-ге жеткізу үшін 0,1 М 1 л кадмий 
хлоридінің ерітіндісіне аммиактың қанша молін қосу қажет? 
Шешуі. 1) Кадмий хлориді 0,1 моль/л Cd
2
+ түзе отырып диссоциацияланады: 
CdCl2 — Cd
2
+ + 2CI
-
Аммиакты қосқанда Cd
2+
 иондарының концентрациясы реакциясы жүрген кезде төмендейді: 
Cd
2
+ + 4NH3 — [Cd(NH3)4]
2
+ 
2) Аммиактың белгісіз концентрациясын х арқылы белгілейміз. 
[Cd ]
2+
 [ NH
 3
]
4 
K =
 L
~"~
J
 
L
* ' " 3
 J
 = к = 2 75
 10~7 
"
  [ C d ( N H
3
) 4
+
 
]
~
  [ C d ( N H 3 ) 4 ] 2 +
 ~ ' " 
•
 x
4 
• =
 2,75
 •
 10 
0,1 - 2 •  1 0
-
25 

Абай атындагы ҚазҰПУ-ніңХабаршысы, «Жаратылыстану-география гылымдары» сериясы, №2(48), 2016 ж. 
3) 2-10
-6
 мәнін ескермеуге болады. Онда: 
2 •
 10
-6
 •
 x
4 
0,1 
5 
"0,1 
= 2,75 • 10 
- 7 
x
4
 =
  2 , 7 5
 •
10-8
 = 1,37 •
 10
-2 
x = 0,37 • 10
-2
 = 3,42 • 10
-1
 = 0,342 
x = 0,342 моль 
3-мысал. Құрамында 1 л 0,1 моль AgNO
3
 және 2 моль KCN бар ертінідідегі Ag+ иондарының 
концентрациясын есептеңіздер. 
Шешуі. 
AgNO3 — Ag+ + NO3
-
KCN — K+ + CN
-
Ag+ + CN
-
 — [Ag(CN2)]
-
Ag
+
 иондарының концентрациясын х деп белгілеп аламыз, онда [Ag(CN2)]
-
 =1-х . комплекс түзгенде 
цианидтің концентрациясы 2-(0,1-х) мәніне төмендейді, яғни [SCN
-
] = 2-2-(0,1-х) = 1,8+2x. 
K
 = [ Ag ]+ [CN
  ]
2
 = x(1,8 + 2 x) =
 1
  1 0
- 2 1 
[ Ag (CN)
2
r 0,1 - x 
1,8 + 2x s 1,8; 0,1 - x «0,1. 
x • 1,
 3 
= 1 • 10
-21 
0,1 
x= 3,09-10
-23 
Жауабы: 3,09-10
-23
 моль/л. 
4- мысал. Құрамында 0,015 моль K
3
[Cu(CN)
4
] комплексті қосылысы, 0,1 моль K
2
[Cd(CN)
4
] және 0,25 
моль KCN қосылыстары бар ерітіндіге 0,001 моль/л концентрацияға дейін сульфид-ион қосылған. Мыс (I) 
және кадмий иондары тұнбаға түседі ме? 
Шешуі. [Cu(CN4)]
3 -
 — Cu+ + 4CN
-
[Cu+] = x; [CN
-
] = 0,25+4x 
[Cu(CN4)]
3 -
 = 0,015-x 
K
 = [Cu]+[CN]
4
 = (0,25 +  4 x )
4
 • x = 0,25
4
 • x =
 5 10 
[Cu(CN)
4
]
3-
 0,015 - x 0,015 
x= 1,92-10
-27 
2Cu+ + S
2-
 — Cu
2
S 
-
S
302-
1,92-10
-30
 <ЕК(Cu
2
S), тұнба түзілмейді. 
[Cd(CN4)
2-
] — Cd
2
+ + 4CN
-
[Cd+] = y; [CN
-
] = 0,25+4y 
[Cd(CN4)]
3 -
 = 0,1-y 
Tjr
 (0,25 +  4 y )
4
 • y y • 0,25
4 A in 7 
0,1 x 0,1 
y= 3,584-10
-6 
Cd
2
+ + S
2-
 — CdS 
[Cd
2
+] [S
2-
] = 3,584-10
-6
 • 0,001 = 3,584-10
-9 
3,584-10
-9
 >ЕК(CdS), тұнба түзіледі. 
5- мысал. 0,1 г күміс иодидінің толық еруі үшін 1 М  N
2
S
2
O
3
 ерітіндісінің қанша миллилитрін алу 
қажет? 
[Cu+]
2
 [S
2-
] = 1,92-10
-27
 • 0,001 = 1,92-10
-30 
26 

Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Естественно-географические науки», №2(48), 2016 г. 
Шешуі. Тиосульфат ерітіндісінде күміс иодидінің еруі: 
AgI + S2O3
2 -
 — [AgS2O3]
-
 + I
-
Тепе-теңдік константасы: 
K
 = [ AgS 2 O3Y [I ]
-
 =
 [  A
g
S
 2  ° 3
]
^
 EK
Ag! = E
K
Ag! = 8,3 • 10
-17  1 0
- 8 
[ S
2 ° 3
- ]  [ S
2
O
3
- ]
  K
[ A g
W 1,5
 ^
  1 0 -
^ 
Ерітіндіге өтетін күміс иодиді молі мөлшерін х арқылы белгілесек. Онда [AgS2O3]
-
 = [I
-
] = x, тепе-
теңдік константасы [S2O3
2-
] = 1-x. Осы шамаларды тепе-теңдік константасына қойсақ: 
K = = 5,54 ^
  1 0
- 8 
(1 - x) 
Бөлшектің бөліміндегі х мәін ескермесек: 
— = 5,54 •
 10
-8 
1
 , х
2
 = 5,54-10
-8 
х = 2,35-Ю
-4
 моль/л 
Сәйкесінше, 1 М 1 л  N
2
S
2
O
3
 ерітіндісінде 2,35-10
-4
 моль күміс иодиді еруі мүмкін. 0,1 г AgI: 
0,1/234,8 = 4,25-10^ моль. 
Егер 1 л  N
2
S
2
O
3
 ерітіндісінде 2,35-10
-4
 моль күміс иодиді еритін болса, онда 4,25-10
-4
 моль еруі үшін: 
4,25 • 10
-4
 моль 
2,35 • 10
 4
 моль / л 
= 1,80 л = 1800мл 
6- мысал. [Ag(CN)
2
] иондарының тұрақсыздық константасы 1-10
-21
 тең. 0,01 моль/л KCN және 0,05 М 
K[Ag(CN)2] ерітіндісіндегі күміс иондарының концентрациясын есептеңіздер. 
Шешуі. Комплексті ионның екіншілік диссоциациясы келесі теңдеу бойынша жүреді: 
[Ag(CN)2]
-
 — Ag+ + 2CN
-
KCN диссоциациясы нәтижесінде туындайтын CN
-
 иондарының артық мөлшерінің қатысында 
бұл тепе-теңдік сол жаққа ығысқандықтан, екіншілік диссоциация кезінде түзілетін CN
-
 иондарының 
мөлшерін ескермеуге болады. Сонда [CN
-
] = C
K C N
 = 0,01 моль/л. Сол себепті [Ag(CN)
2
]
-
 иондарының тепе-
теңдік концентрациясы комплексті тұздың жалпы концентрациясына (0,05 моль/л) тең болуы мүмкін. 
Тапсырманың шарты бойынша: 
K =
 [  A g
  +
] [ C N -  ] 2
 = 1,140
- 2 1 
+
 [ Ag
  ( C N ) 2
 ] 
Бұдан Ag иондарының концентрациясын өрнектейміз: 
I Ag I = = = 5,5 • 10 моль / л 
2 2 
1,1 • 10
 -21
[
 Ag (CN
  ) 2 ]
 = 1,1 • 10
 -21
 • 0,05 
[ C N " ]
2
 = (0,01)
2 
Комплексті иондары бар жүйенің диссоциациясының тепе-теңдігінің ығысуы қарапайым 
электролит ерітінділеріндегі ережелер бойынша анықталады: тепе-теңдік толық байланысатын комплекс 
түзуші немесе лигандтың жағына ығысады, сондықтан ерітіндіде байланыспаған бөлшектердің 
концентрациясы минимальді мәнге ие. 
7- мысал. Кадмийдің жай тұздарының ерітінділері сілтілермен кадмий гидроксиді тұнбасын Cd(OH)
2
, 
ал күкіртсутекпен - кадмий сульфиді CdS тұнбасын түзеді. Құрамында 0,1 М KCN бар 0,05 М 
K
2
[Cd(CN)
4
] ерітіндісіне сілті қосқанда тұнба түзілмейді, ал осы ерітінді арқылы күкіртсутекті өткізгенде 
CdS тұнбасы түзіледі. Мұны қалай түсіндіруге болады? [Cd(CN)
4
]
-
 иондарының тұрақсыздық константасы 
27 

Абай атындазы ҚазҰПУ-ніңХабаршысы, «Жаратылыстану-география зылымдары» сериясы, №2(48), 2016 ж. 
7,8-10
-18
. 
Шешуі. Cd(OH)
2
 және CdS тұнбаларының түзілу шартын келесідей жазуға болады: 
[Cd
2
+] [OH
-
]
2
> EK(Cd(OH)2) = 4,5-10
-15 
[Cd
2
+] [S
2-
] > EK(CdS) = 8-10
-27 
Берілген жағдайда комплексті тұз ерітіндісінде Cd
2
+ иондарының концентрациясы келесідей 
есептеледі: 
[
C
d
+ ]
 Ктуракс
 [
Cd
 (
CN
  ) 2 - ]
 7,8 •  1 0  -
1 8
 • 0,05
 3  Q 1 0
_ 1 5
 / 
[Cd I = = = 3,Q• 10 моль/л 
[CN ]
4
 (0,01)
4 
Кадмий гидроксидінің тұнуына қажетті ОН
-
 иондарының концентрациясы теңсіздіктен табылады: 
\
E K
C d (OH  )
2 
[OH ] > 
[ C d
2 +
 ] \ 
4,5 •  1 0
4 5
 „
 1 
3,Q • 10
-15 
моль/л 
Осылайша, қарастырылып отырған жүйеде ОН
-
 иондарының концентрациясы 1 моль/л-ден төмен 
болғанда, тепе-теңдік комплексті ион түзу жағына ығысады. 
[Cd(CN)4]
2-
 + 2OH
-
 «-> Cd(OH)2J + 4CN
-
Кадмий сульфиді тұнбасының калийдің тетрацианокадматы ерітіндісінен түзілу шарты келесі 
теңсіздікпен көрсетіледі: 
[ C d
2 +
 ] 3,Q • 10
 15 
Сәйкесінше, сульфид-иондарының конценрациясы өте аз болғанда да тепе-теңдік толығымен 
кадмий сульфидінің түзілу жағына ығысады: 
[Cd(CN)4]
2-
 + S
2-
 <-> CdS + 4CN
-
8- мысал. Концентрациясы 0,2 М CuSO
4
 ерітіндісіне бірдей көлемде 2 М аммиак ерітіндісін қосты. 
Е
  . . . [Cu(NH
3
)
4
]
2+
 . . .
 C
 2+ 
Егер ерітіндіде
 v
  ^
4 Л
 комплексті иондары түзіледі деп есептесек, Cu иондарының 
концентрациясын есептеңіздер. 
Шешуі. 1) Комплексті ион келесі схема бойынша иондарға ыдырайды: 
[Cu(NH
3
  )
4
]
2 +
 о Cu
2+
 + 4NH
3 
[ C u
2 +
  ] [ N H
  3
]
4  1 3 
K = - 
-
-
= Q,33 •
 10
4 3 
[Cu (NH  3 ) 4 ]
2 -
2) Е
 • • • •
 C
 2+ .  [ C u ( N H
3
)
4
]
2 -
2) Ерітіндідегі Cu иондарының тепе-теңдік концентрациясын х деп есептесек, онда
 v 3 у 4Л
 = 
0,2-х. Комплекс түзгенде аммиактың концентрацисы 4-(0,2-х) мәніне төмендейді, яғни аммиактың тепе-
теңдік концентрациясы: 
2-4(0,2-х) =1,2-4х (моль) 
Яғни ерітіндіде: 
[Cu
2
+] = x,
  [ C u  ( N H 3  ) 4 ] 2 +
 = 0,2 - x, [NH3] = 1,2-4x. 
3) Алынған тепе-теңдік концентрацияларын тұрақсыздық константасы теңдеуіне қоямыз: 
x • (1,2 - 4x)
4  Л
„ „
 1Л
 13 
— — — = Q,33 •
 10
-13 
0,2 - x 
28 

Вестник КазНПУ имени Абая, серия «Естественно-географические науки», №2(48), 2016 г. 
0,02 және 1,2 мәндері х-тен жоғары, сонда: 
^ = 9,33 • 10
-13 
0,2 
x
 = 9,33 • 10
-13
 • 0,2 = 18,66 • 10
 14
 =
  8 1
 ^
  1 0 
1,2
4
 2,074
 , 
4) Сәйкесінше, ерітіндідегі ізделініп отырған Cu
2
+ иондарының концентрациясы 8,1 -10
-14
 моль/л. 

жүктеу/скачать 2,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: