Хуго Де Фриздің мутация туралы теориясы. Кенеттен және индуцияланған мутациялар



Дата02.06.2023
өлшемі4,53 Kb.
#98309
Байланысты:
Хуго де Фриздің мутация туралы теориясы-melimde.com


Хуго де Фриздің мутация туралы теориясы

Хуго Де Фриздің мутация туралы теориясы.

Кенеттен және индуцияланған мутациялар

Мутация дегеніміз не?

Мутация дегеніміз- организм генотипінің, яғни хромосомалар мен олардың құрамды бөліктері – гендердің өзгеруі байланысты кездейсоқ пайда болатын тұқым қуалайтын өзгергіштік.


  • Ғылымға мутация терминін 1901 жылы голланд ғалымы Хуго Де Фриз енгізді.

  • Ол есекшөп (энотера) өсімдігінің кейбір белгілерінің қалыпты жағдайдан ауытқитынын және олардың тұқым қуалайтындыығын байқады.

  • Осы зерттеулер негізінде 1901 жылы «Мутациялық теория» деп аталатын еңбегін жариялады.

Хуго Де Фриз


(1848-1935)

Генетикалық кодты анықтайтын жүйедегі бір азотты негіздің орнын басқасы алмастырса, немесе бір не одан да көп негіздер генге енгенде, немесе геннен жоғалғанда гендік мутация пайда болады.

• Мутация және оның сипаты:

жасушада геннің табиғи не жасанды жолмен өзгеруі.

Жыныс жасушаларында болған мутациялар тұқым құалайды.

Мутация –

Мутацияның тұқым қуалаушылығы:

Мутант –

Мутация нәтижесінде алғашқы типіне ұқсамайтын, тұқым қуалайтын, өзгеше қасиеттері бар организм.

• Мутациялық теорияның негізгі ережелері:


  • Мутация – барлық тірі организмдерге тән қасиет. Ол пайдалы да, зиянды да болуы мүмкін.

  • Мутация сыртқы орта факторларының әсерінен пайда болады, оларды мутагендер деп атайды.

  • Мутагендердің үш түрі бар: физикалық (радиоактивті сәулелер, ульракүлгін сәулелер, лазер және т.б.) , химиялық (колцихин, этиленимин, никотин қышқылы, т.б.) және биологиялық (сүйекте жинақталатын стронций).

  • Мутациялық процесті табиғи жағдайда кенеттен пайда болатын секірмелі және мутагендік факторлармен арнайы әсер етуден бөлуге болады.

• Мутациялық теорияның негізгі ережелері:


  • Мутациялар организмның қай жасушаларында пайда болатынына байланысты генеративтік (жыныс жасушаларындағы) және сомалық (дене жасушаларындағы) болып екіге бөлінеді.

  • Жыныс жасушаларында болатын мутация келесі ұрпаққа тікелей берілсе, сомалық мутация болса жынысты жолмен көбейетін организмдерде айтарлықтай рөл атқармайды, себебі сомалық өзгерістер келесі ұрпаққа берілмейді.

  • Сомалық мутациялар обыр ауырыуның себептерін білуде маңызды орын алады.

•Назарларыңызға рақмет! •



http://melimde.com

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет