«интеграция казахстанской науки в международное научно образовательное пространство»

231 

 

Қысқаша тҥйіндеме 

Ақпараттықтехнологияларжәнеэлектрондықкоммерциятүрлібизнес-

операциялардыжүргізуүшіныңғайлықұралынаайналды. 

Электрондықкоммерция, 

іргеліқұрылымыменжұмысістеуінтездетедібұрынӛзгекомпаниялардыңтәжіри

бесінзерттедібойыншабизнес-үдерістердіавтоматтандырады. 

Интернет 

- 

дүкендер, 

Қазақстан, 

күнсайынэлектрондықнарығындапайдаболады. 

Қазақстанәрбірүшіншіазаматинтернеткемүмкінемес 

- 

қызметкӛрсету, 

олжылдам, 

ыңғайлыжәнеқолжетімдіболыптабылады, 

ӛйткені. 

Қазақстандаэлектрондықнарығыныңтабыстыжұмысістеуібірқатармәселелерді

шешугекӛмектесті: 

Интернеткеқолберілді, 

ол-құқықтықбазақұрылды, 

сатыпқадағалауғаүшінарналғанәртүрлітӛлеунысандарын, 

Интернетстатистикабасқармасы, 

құрылды. 

Сарапшылардыңпікірінше, 

бірнешежылҚазақстанныңэлектрондыкоммерциянарығыресейлікэлектронды

қкоммерциянарығыныңдеңгейінежетуболыптабылады. 

бірыңғайэлектрондықсауданарығынжасаусатушыларғажайлылыққорғаужәне

қамтамасызетуүшіналаяқтықтансатыпалушыларболареді. 

шетелдіктерүшінжүйесі 

- 

бірыңғайонлайнжасауүшінқызықтыұсынысболыптабылады. 

Сізбізгеқызметқызметтердікелугетуристердіұсынадыдеп, 

халықаралықтәжірибенікомпаниясын 

«Carmel» 

қоңыраушалуғаболады. 

Onlineбағдарламасында 

- 

режим, 

бұлкомпаният.б. 

таксиқызметі, 

экскурсиялар,  ескертпелер,  сондай-аққызметкӛрсетудіқамтамасызетеді  2017 

жылыҚазақстанРеспубликасындаамерикандықтардыңарасындақызығушылық

тудырдыкӛрме  «Экспо»,  ӛткізужоспарланыпотыр.  Кірістірушамамен  5 

млнжиналады. 

адам. 

Біздамығанелдердеосықызметтерментығызжұмысістеукерек. 

Компанияжергіліктікәсіпорындарментікелейинвестицияларқарым-

қатынасқұруғақалайды. 

 

Краткое резюме 

Информационныетехнологиииэлектроннаякоммерциясталиудобнымии

нструментамиприпроведенииделовыхоперацийразличногорода.Электроннаяк

оммерцияускоряетфундаментальныеструктурыиоперации,позволяетавтомати

зироватьбизнес-

процессыпоранееизученномуопытудругихкомпаний.Интернет–

магазиныпоявляютсянаэлектронномрынкеКазахстанаденьзаднем.Каждыйтре

тийказахстанецнеможетобойтисьбезинтернет–

услуг,ведьэтобыстро,удобноидоступно.Успешномуфункционированиюэлектр

онногорынкавКазахстанеспособствовалорешениерядапроблем:былаобеспече

надоступностьвинтернет,созданазаконодательнаябаза,установленыразличные

формыплатежа,ведениеинтернетстатистики,разработанавозможностьотслежи

ватьпокупки.Помнениюэкспертов,казахстанскийрынокэлектроннойкоммерци

ивсегозанескольколетдолжендостигнутьуровняроссийскогорынкаинтернет-

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

232 

 

торговли.Созданиеединогоэлектронногорынкаторговлизащитилобыпокупате

лейотмошенниковиобеспечилобыкомфортпродавцам.Интереснымявляетсяпр

едложениеосозданииединойонлайн–

системыдляиностранцев.Иззарубежногоопытаможноназватькомпанию 

«Carmel»,котораяпредоставляетсервисныеуслугитуристам, 

посетившимСША.Вонлайн–

режимеданнаякомпанияпредоставляеттакиеуслуги,каксервистакси,проведени

еэкскурсий,бронированиеномеровит.д.В2017годувКазахстанепланируетсяпро

ведениевыставки«EXPO»,чтовызвалоинтересуамериканцев.Навставкусъедутс

яоколо5млн.человек.Мыдолжнытесноработатьстакимислужбамиразвитыхстр

ан.Даннаякомпанияхочетналадитьотношениясместнымбизнесоминаправляет

инвестиции. 

 

Executive summary 

Informationtechnologyande-

commercehavebecomeaconvenienttoolforconductingbusinessoperationsofvariouski

nds.E-

commerceacceleratesthefundamentalstructureandoperation,automatesbusinessproce

ssesonthepreviouslystudiedtheexperienceofothercompanies.Internet-

shopsappearontheelectronicmarketofKazakhstan,dayafterday.EverythirdcitizenofK

azakhstancannotdowithouttheInternet-

services,becauseitisfast,convenientandaffordable.Thesuccessfulfunctioningoftheele

ctronicmarketinKazakhstanhelpedtosolveanumberofproblems:wasprovidedaccessto

theInternet,itcreatedthelegalframework,establisheddifferentformsofpayment,manag

ementofInternetstatistics,designedtotrackpurchases.Accordingtoexperts,Kazakhstan

'se-commercemarketinjustafewyearsistoreachtheleveloftheRussiane-

commercemarket.Creatingasingleelectronictradingmarketwouldbebuyersfromfraud

toprotectandprovidecomforttosellers.Itisaninterestingproposaltocreateasingleonline

-

systemforforeigners.Youcancallthecompany"Carmel"Frominternationalexperience,

thatofferstouriststovisitUSserviceservices.Intheonline-

mode,thiscompanyprovidesservicessuchastaxiservice,excursions,reservations,etc.In

2017itisplannedtoholdtheexhibition«EXPO»,whichcausedinterestamongAmericans

inKazakhstan.Oninsertwillgatherabout5million.Man.Weneedtoworkcloselywiththe

seservicesindevelopedcountries.Thecompanywantstobuildrelationshipswithlocalbu

sinessesanddirectinvestments. 

 

 

 

 

 

 

 

 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

233 

 

УДК 004.056                                                                                      Әділбек М.А. 

4 курс «Ақпараттық жүйелер» мамандығы 

                                                        Жетекшісі:  аға оқытушы Мәнжу М.Д. 

«Нархоз» университеті 

 

БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫ ҤШІН БҦЛТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ  

ТАЛДАУ 

 

Тҥйін  сӛздер:  Бұлттық  технологиялар,  бұлттық  сервистер ,  бұлттық 

Тұтынушы , бұлттық провайдер.  

Ключевые  слова:  Облачная  технология,  Облачный  сервис,  облачный 

пользователь, облачный провайдер.  

Keywords:  Cloudy  technology,  cloudy  servis,  cloud  Consumer,  Cloud 

Provider.  

 

Бҧлттық технологиялар – бұл АТ-дағы технологиялық инновациялар 

ғана  емес,  АТ-ӛнімдерді,  оның  ішінде  аймақтарда  да  шағын  ӛндірушілерде 

нарыққа ӛз қызметтерін және ӛздерінің бизнес-идеяларын іске асыруының аз 

шығынды  тәсілін  жылдам  ұсыну  мүмкіндігі  пайда  болатын,  жаңа  бизнес-

модельдер 

жасау 

тәсілі 

де 

болып 

отыр. 

Жас 

компанияларға 

инвестициялармен  үйлесімде  бұлттық  есептеулерді  қолдау  инвестициялық 

ӛндірістердің жылдам дамитын экожүйесін жасайды. 

Бҧлттық  сервистер –  бұл  «талап  ету  бойынша»  режимінде  қызметті 

жеткізушімен  ӛзара  әрекеттесулердің  санын  немесе  ӛзінің  басқарушылық 

күш-жігерлерін  барынша  азайта  отырып,  қолданушы  осыларды    ӛз 

міндеттеріне  жылдам  қатыстыра  және  босата  алатын,ретке  келтірілетін 

есептеу  ресурстарының  (мысалға,  желілердің,  серверлердің,  мәліметтер 

қоймаларының,  қосымшалардың  және/немесе    сервистердің)  ұжыммен 

пайдаланылатын  жинағына  ыңғайлы  желілік  кіру  мүмкіндігін  беру  моделі. 

Бұлттық  сервистердің  негізгі  түрлері  деп  дәстүр  бойынша:  Storage-as-a-

Service  (SaaS),  Platform-as-a-Service  (PaaS),  Infrastructure-as-a-Service(IaaS) 

есептелінеді                                                                                                             

1 кесте – Негізгі әрекет ететін субъекттер 

Актор 

Анықтамасы 

Бұлттық Тұтынушы  

(Cloud Consumer) 

Бизнес-қатынастарды қолдап отыратын және Бұлттық 

Провайдерлердің қызметтерін пайдаланатын тұлға 

немесе ұйым. 

Бұлттық Провайдер 

(Cloud Provider) 

Бұлттық қызметтің Бұлттық Тұтынушылар үшін қол 

жетімділігі үшін жауап беретін тұлға, ұйым немесе мән. 

Бұлттық Аудитор 

(Cloud Auditor) 

Бұлттық қызметтерді, ақпараттық жүйелерге қызмет 

кӛрсетуді, бұлттың ӛнімділігін және қауіпсіздігін 

тәуелсіз бағалауды (assessment) орындай алатын 

қатысушы. 

Бұлттық Брокер 

Бұлттық қызметтердің қолданылуын, ӛнімділігін және 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

234 

 

Cloud Broker 

кӛрсетілуін басқаратын, сондай-ақБұлттық 

Провайдерлер менБұлттық Тұтынушылар арасында 

қатынастар орнататын мән. 

Бұлттық Байланыс 

операторы (Cloud 

Carrier) 

Бұлттық ПровайдерлерденБұлттық Тұтынушыларға 

қосылу және бұлттық қызметтерді тасымалдау 

(байланыс қызметтері) <жеткізу> қызметтерін 

кӛрсестетін делдал. 

 

Білім беру саласында қолданылатын бҧлттық шешімдерді талдау 

Мәліметтерді  сақтауға,  алмасуға  және  ӛңдеуге  (оның  ішінде  – 

ұжымдық)  арналған  толық  функционалды  бұлттық  сервистердің  білім  беру 

саласы үшін ең жарамды, әлемде танымал және талқыланатын үш жинағы  – 

бұл, сӛз жоқ, Windows Azure in education, Microsoft Office 365, Google Apps                           

Windows Azure in educationұсынудың кӛмегімен оқытушылар ӛздерінің 

оқу  процесіне,  оның  теориялық  бӛлігіне  де,  практикалық  бӛлігіне  де  ең 

инновациялық  және  жылдам  дамып  отырған  технологиялардың  бірін  қосу 

мүмкіндігін  алады.  Бірнеше  жылдан  кейін  еңбек  нарығында  бұлттық 

есептеулер  саласындағы  мамандарға  сұраныстың  елеулі  артатындығы 

ешкімге  де  құпия  емес,  Windows  Azure  in  education  кӛмегімен  жоғарғы  оқу 

орындары осындай мамандар даярлау мүмкіндігін алады 

Бұлттық  технологияларды  ӛз  бетімен  зерделеуді  ниет  еткен 

студенттерге  немесе  бұлттық  есептеулер  саласында  жобалармен  жұмыс 

істеушілерге Microsoft, оларға қандай да болсын шектеулерсіз оқу процесіне 

ден  қоюға  мүмкіндік  бере  отырып,  сондай-ақWindows  Azure  тегін  кіру 

мүмкіндігін береді.  

Оқытушыларға: 

-

 

5 айкіру мүмкіндігі, 

-

 

2 шағын есептеу торабы, 

-

 

3ГБ қойма, 

-

 

Қызмет шинасына 2 қосылу, 

-

 

2 SQL Asure Web Edition (1ГБ)беріледі. 

Студенттерге: 

-

 

90 күнкіру мүмкіндігі, 

-

 

1 шағын есептеу торабы, 

-

 

750 сағат жұмыс, 

-

 

 1 SQL Asure Web Edition (1ГБ) беріледі 

Жоғарғы оқу орындарының есептерін, міндеттерін шешу үшін Windows 

Azure қолдануға 3 негізгі бағыт болуы мүмкін: 

1.  Оқу  барысында  туындайтын  практикалық  есептерді  шешу,  есептеу 

үшін 

Windows 

Azure 

қолдануға 

оқытып-үйрету; 

Windows 

Azureбұлттықтехнологияларын  дипломдық  және  курстық  жұмыстарда 

пайдалану. 

2.  Ғылыми-зерттеу  жұмыстары:  ҒЗЖ  арналған  мәліметтердің  үлкен 

массивтерін  ӛңдеу;  ғылыми  эксперименттерді  модельдеу;  ғылыми-зерттеу, 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

235 

 

тәжірибелік-конструкторлық 

жұмыстар 

үшін 

инновациялық 

технологияларды пайдалану. 

3. Ақпараттық-оқытушы порталдар: оқу жобаларымен бірлесе жұмыс 

істеу; қабылдау комиссиясының порталы; қашықтықтан оқыту; 

студенттің/қызметкердің/оқытушының жеке порталы. 

 

Әдебиеттер: 

  1. https://kk.wikipedia.org/wiki/ 

 2.А.  Қ.  Құсайынов.  –  Алматы:  «Мектеп»  баспасы»  ЖАҚ,  2002  жыл. 

456 бет. ISBN 5-7667-8284-5 

  3.http://blogtime.kz/tag/ 

 

Қысқаша тҥйіндеме 

Егер  мәліметтер  «бұлтта»  сақталса,  олардың  кӛшірмелері  автоматты 

түрде бірнеше, бәлкім, әртүрлі құрлықтарда орналасқан серверлер бойынша 

таралады.  Дербес  компьютерлер  ұрланған  немесе  сынып  қалған  кезде, 

қолданушы  бағалы  ақпаратынан  айырылып  қалмайды,  оның  үстіне,  ол  бұл 

ақпаратты кез келген ӛзге компьютерден ала алады. 

 

Краткое резюме 

Если данные в «облаке», если их несколько, автоматически копии, 

вероятно, распространяется и на разных континентах, расположенных по 

серверов. Приполомки или кражи персональных компьютеров, пользователь 

не потерять ценной информации, кроме того, что он может в любой иной 

информации с компьютера. 

 

Executive summary 

If  the  data  in  "the  cloud",  if  more  than  one,  automatically  copies  probably 

applies to different continents that are  located on servers. When breakage or theft 

of  personal  computers, the  user  does  not lose valuable  information, except  that it 

may, at any other information from your computer. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

236 

 

УДК 004.75                                                                              Байспай Г.Б., 

Нархоз университетінің 2 курс магистранты 

Ғылыми жетекші: э.ғ.к., доцент Алдажаров Қ.С. 

 

БҦЛТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ  БІЛІМ БЕРУ ҤРДІСІНДЕГІ 

ҚОЛДАНЫЛУЫН  ТАЛДАУ 

 

Кілттік  сӛздер:  бұлттық  технология,  бұлттық  есептеулер,  cloud 

computing, Google Apps, IaaS, SaaS, Paas. 

Ключевые  слова:  облачные  технологии,  облачные  вычисления,  cloud 

computing, Google Apps, IaaS, SaaS,Paas. 

Key words:cloud computing, Google Apps, IaaS, SaaS,Paas. 

 

Қазіргі  уақытта  ЖОО-ның  студенттерін  заманға  сай  оқыту 

технологияларын  қолданусыз  дайындау  мүмкін  емес.  Ақпараттық 

технологиялардың дамуы қоғамды дамытудың кӛптеген жаңа бағыттарының 

ішінде  маңызды  орын  алады.  Ол  білім  беру  инфрақұрылымын  дамытуға, 

оның  ішінде  білім  беру  мекемесінің  ақпараттық  ортасына  жаңа  ақпараттық 

қызметтерді ендіру мен тиімді қолдануға бағытталған. Кез келген жоғары оқу 

орны қазіргі заманғы қарқынды дамып отырған есептеу технологияларының 

мүмкіндіктеріне  сай  ӛздерінің  техникалық  базасын  тез  жаңартып  отыруы 

екіталай,  сонымен  қатар  программалық  қамтамасыз  ету,  студенттерге 

ақпараттық  қызмет  кӛрсетуге  кететін  материалды  шығындарды  есептеңіз. 

Шет ел мемлекеттерінің тәжірибесі  жоғарыда аталған мәселелердің шешімі 

оқу үрдісіне «бұлтты технологияларды» ендіру керек екендігін кӛрсетті. 

Бұлтты  технологиялар  (сloud  computing)    дегеніміз  –  компьютерлік 

қорлар  мен  қуаттар  қолданушыға  интернет  қызмет  түрінде  ұсыналатын 

үлестірілген деректерді ӛңдеу технологиясы. Бұлтты технологиялардың білім 

беру  үрдісіне  қолданылуының  мүмкіндіктері  мен  мақсаттылығын  негіздеу 

үшін оның негізгі сипаттары мен мәніне талдау жасаймыз. 

ҚР 

Президентінің 

«Қазақстан 

стратегиясы–2050»-қалыптасқан 

мемлекеттің  жаңа  саяси  бағытты»  атты  Жолдауында:   Елбасы оқыту 

әдістемелерін  жаңғырту және  ӛңірлік  мектеп  орталықтарын  құра 

отырып, білім  берудің  онлайн-жүйелерін белсене  дамыту  керек  болады,  ол 

үшін  «...қалайтындардың  барлығы  үшін  қашықтан  оқытуды  және  онлайн 

режімінде  оқытуды  қоса,  отандық  білім  беру  жүйесіне  инновациялық 

әдістерді,  шешімдерді  және  құралдарды  қарқынды  енгізуге  тиіспіз»,  -   деп 

атап кӛрсетті.  Ел  басшысының халық   алдына  қойған  мақсатына  жету  үшін 

креативтік әлеуетке ие,шығармашыл, «ақпараттық кеңістікте» ойлана алатын 

және жұмыс жасай алатын дайындалған кадрлар қажет [1]. 

Зерттеудің  мақсаты    –  білім  беру  кеңістігіндегі  заманға  сай  «бұлттық 

технологиялардың» қолданылуына шолу жасау. 

АҚШ  стандарттау  мен  технологиялардың  ұлттық  институты  «NIST 

Definition  of  Cloud  Computing  v15»  [2]  құжатында  бұлттық  есептеулерге 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

237 

 

келесідей  анықтама  береді:  есептеу  қорларының  жалпы  қорларына  желіге 

қатынаудың  ыңғайлы  әрі  барлық  жерде  қол  жетімді  моделі,  ол  модель  

қызметтер провайдерімен ӛзара қарым-қатынасқа түсуі мен минималды күш 

жұмсау  арқылы  тез  арада  жұмыс  істеуді  қамтамасыз  етеді.  Массачусетс 

технологиялық  институтының  профессоры  К.Хеввит  ӛзінің  мақаласында 

бұлттық  технологияларда  мәліметтер  бұлтта  орналасқан  виртуалды 

серверлерде  сақталатынын,  сонымен  қатар  уақытша  тұтынушының 

компьютерінде, 

ноутбугінде, 

нетбугінде, 

мобильді 

құралдарында  

кэштелетінін атап ӛтті[3]. 

Бұлтты тұрғызу үшін әдетте үш базалық модельдің біреуін қолданады: 

қызмет  түріндегі  программалық  қамтамасыз  ету,  қызмет  түріндегі 

платформа,  қызмет  түріндегі  инфрақұрылым.  Осы  аталған  модельдердің 

ішінде білім беру үрдісінде аса қызығушылық танытатын ол қызмет түріндегі 

программалық қамтамасыз ету. Қызмет түріндегі программалық қамтамасыз 

ету  (SaaS)—  соңғы  тұтынушыға  оның  талабы  бойынша  қосымшаларды 

ұсынатын  бағдарлама  қолданысы  моделі.  Бұл  жерде  бұлтта  тек  мәліметтер 

ғана сақталып қоймайды, сонымен бірге онымен байланысты бағдарламалар 

да  сақталып  тұрады,  ал  тұтынушыға  тек  веб-браузер  болса  жеткілікті. 

Осындай тәсілдемеге мысал ретінде қарым қатынас құралы ретінде, офистік 

қосымшалары  (электронды  пошта,  электронды  кестелер,  мәтінді  ӛңдеу 

қосымшалары)  бар  Google  Apps  for  Education  и  Microsoft  Live@edu 

жүйелерін келтірсек болады. 

 

Қазіргі  таңда  әлемдік  тәжірибеде  бұлттық  технологияларды 

орналастырудың  тӛрт  моделі  жүзеге  асырылады:  жеке  бұлт,  аудиториялық  

бұлт, гибридті бұлт және қоғамдық бұлт (1-сурет). 

 

1-сурет. Бұлттық технологияларды орналастырудың модельдері 

 

Білім  беру  мекемелері  үшін  аудиториялық  пен  қоғамдық  бұлттар  ең 

ыңғайлысы болып табылады. Бұлтты технологиялардың салыстырмалы түрде 

жаңалығын  ескерсек  (ең  алғашқы  жоба  1999  жылы  жүзеге  асырылған), 

қазіргі  таңда  бұлтты  технологияларды  білім  беру  үрдісінде  қолдануда 

кішігірім болса да тәжірибе бар. Бұлттық технологияларды қолдануға қазіргі 

уақытта  кӛптеген  шетелдік  білім  беру  мекемелері  бет  бұруда.  Литвадағы 

Каунас технологиялық университеті соңғы үш жыл бойы Microsoft Live@edu 

бұлттық  қызметін  қолданып  отыр,  ал  АҚШ-та  штаттар  түгелімен  бұлттық 

технологияларға  кӛшуде,  мысалы    Хофстра  университеті  Google  Apps 

ұсынатын қызметтерді қолданады. Сонымен қатар, бұлттық технологияларды 

білім  беру    аясында  қолданудың  тағы  бір  қызметі,  ол  –  оқуды  басқару 

жүйелерінің(Learning  Management  Systems,  Blackboard,  Moodle)  бұлттық 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

238 

 

жүйеге  ауысуы  болып  отыр.  Бұлттық  технологиялардың  модельдері  мен 

олардың  шет  елдерде  қолданылу  тәжірибесіне  талдау  жасай  отырып,  автор 

білім беру мекемелерінде  «қызмет түріндегі программалық қамтамасыз ету» 

бұлттық моделі кең қолданысқа ие екендігін қорытындылады. Бұл модельдің 

қолданылуы  білім  беру  мекемесінің  жеке  серверін  құрып  әуре  болуының, 

экономикалық  және  ұйымдастырушылық  шығындардың  алдын  алуға  

мүмкіндік  береді.  Жасалған  талдаудың  нәтижесінде  автор    білім  беру 

үрдісінде 

бұлттық 

технологияларды 

қолданудың 

келесідей 

артықшылықтарын анықтады: 



 

Техникалық:  аппараттық  қамтамасыз  етуге  деген  минималды 

талаптар. 



 

Технологиялық:  кӛптеген  жоғары  деңгейлі  бұлттық  технологиялар 

қолданымқа келгенде ӛте жеңіл,  немесе минималды демеуді ғана талап етеді. 



 

Экономикалық:  кӛптеген  білім  беру  мекемелері  үшін  үнемдеу 

алдыңғы  кезекте  тұрады.  Мысалы,  электрондық  пошта  қызметінің  сыртқы 

провайдерлермен  тегін  түрде  ұсынылуын  аламыз,  осы  қызметті  қамтамасыз 

ететін құралдар ӛзге мақсаттарға жұмсалып, немесе сатылуы мүмкін, есесіне 

босатылған кеңістікке жаңа оқу аудиторияларын ашуға болады.  



 

Дидактикалық:  онлайн  құралдар  мен  қызметтердің  кең  спектрі, 

олар  қауіпсіз  байланысты  қамтамасыз  етеді  және  мұғалімдер  мен  білім 

алушылардың қарым қатынас жасауына мүмкіндік береді. 

Автордың  талдау  жүргізу  аясына  соңғы  аталған  артықшылық  кӛп 

қызығушылық тудырады. Сонымен қатар, бұлттық технологиялардың кемшіл 

тұстары да бар, бірақ олар сипаты техникалық және технологиялық бағытта, 

бастысы бұл кемшіліктер дидактикалық мүмкіндіктер мен артықшылықтарға 

әсер  етпейді.  Оларжоғары  жылдамдығы  бар  интернет    желісінің  болуы, 

бағдарламалық  жасақтамалардың  жергілікті  аналогтардан  функционалды 

кемшіліктері.Қазақстан нарығындағы ең танымал бірнеше сақтау орындарын 

қарастыруды  ұсынамын,  олар:    Google  Drive,  «Mail  бұлты»,  Dropbox  және 

«Яндекс диск».  

Қазіргі  уақытта  бұлттық  есептеу  технологияларының  негізінде  білім 

беру  үрдісінде  Microsoft  Live@edu  мен  Google  Apps  Education  Edition 

жүйелері  аса  кең  қолданысқа  ие.  Олар  оқытушылар  мен  білім  алушыларға 

бірігіп жұмыс жасауға және қарым қатынастың тиімділігін арттыруға кӛмек 

беретін  құралдарды  қолдануға  мүмкіндік  беретін  бұлттық  технологиялар 

негізіндегі  web-қосымшалар.  Алайда,  бұлттық  технологияларды  білім  беру 

үрдісінде қолданудың әдістемелік және технологиялық аспектілерін қолдану 

мәселелері  жеткілікті  түрде  жасалмаған.  Google  корпорациясы  кез  келген 

ғаламторға  қосылған  браузер  терезесінен  браузера  (Mozilla  Firefox,  Google 

Chrome,  Opera,  Internet  Explorer  және  т.б.)    қол  жетімді  қосымшалар  мен 

сервистерді ұсынады. Автордың ойынша,білім беру кеңістігінде Google-дың  

келесі  қызметтері  кең  қолданыста:  Google  ArtProject  –  әлемдегі  танымал 

мұражайлар  интерактивті  түрде  ұсынылған,  Google  Calendar  –  онлайн 

күнтізбе,  Google  Docs  –  онлайн  офис,  Gmail  –  тегін  электронды  пошта, 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

239 

 

Google  Knol  –  вики-энциклопедия,  Google  Maps  –  карталар  жиынтығы, 

Google Sites –вики-технологияны қолданатын тегін  хостинг, Google Translate 

– аудармашы, YouTube – видеохостинг. 

Google Apps Education Edition сервисінің мысалында оларды білім беру 

үрдісінде  қолданудың  келесі  мүмкіндіктерін  ұсынамыз.  Оқытушылар  мен 

білім  алушылардың  оқу  үрдісіне  қажетті    ақпараттар  мен  құжаттармен 

алмасуы,  жобалар  мен  рефераттар  бойынша  консультациялар.  Мұндай 

мүмкіндікті электронды пошта, чаттар мен форумдарды  қолдану береді. Топ 

арасында  ортақ  жобаны  орындау:  мәтіндік  файлдар  мен  презентацияларды 

дайындау, басқа соавторлармен реалды уақыт режимінде құжаттарды түзету 

талқылауларын  ұйымдастыру,  жұмыс  қорытындыларын  ғаламтор  желісінде 

жариялау,  неше  түрлі  ақпараттық  объектілерді  ӛңдеу:  мәтінді  қалыпқа 

келтіру    мен  түзету,  текстік  редакторларда  кестелер  мен  схемаларды  құру. 

Бұндай мүмкіндікті Google Docs сервисі береді. Оқу үрдісін жоспарлау үшін 

Google Calendar сервисінің құралдары арқылы теориялық және практикалық 

сабақтар  мен  консультациялардың    кестесін  құру,  білім  алушыларға  үй 

тапсырмасы  туралы  хабарлау,  сабақтардың  ауысуын  хабарлау,  ӛзіндік 

жұмыстар  мен  бақылау  жұмыстары,  рефераттар  мен  жобалардың  мерзімін 

хабарлауға мүмкіндік береді. 

Қарастылған  сервистардың  негізінде  бұлттық  технологиялардың  білім 

беру  үрдісінде  қолданылуын  растайтын  дидактикалық  мүмкіндіктерін 

қарастырамыз:оқытушылар  мен  білім  алушылардың  үлкен  коллективінің 

бірге жұмыс жасауын ұйымдастыру; мұғалімдер мен білім алушыларға неше 

түрлі  форматтағы  құжаттарды  қолдану  мен  жариялауға  мүмкіндік  беру; 

интерактивті  сабақтар  мен  ұжымдық  білім  беруді  ұйысдастыру;  білім 

алушылардың ұжымдық жобаларды уақыт пен аудитория ӛлшеміне тәуелсіз 

түрде орындауы; 

білім  алушылардың  орналасқан  жеріне  тәуелсіз  тірде  топтық  жұмысты 

орындай алуы; белгілі бір пән аясында web-бағытталған зертханаларды құру 

(жаңа  қорларды  қосу  механизмі,  модельдеу  құралдарына  интербелсенді 

қолжетімділік,  ақпараттық  қорлар,  қолданушыларды  демеу  және  т.б.); 

бақылаудың әр түрлі формаларын ұйымдастыру және т.б. 

Осылайша, бұлттық технологияларды қолданудың басты дидактикалық 

артықшылығы оқытушылар мен білім алушылардың біріге жұмыс істей алуы 

екендігін    тұжырымдаймыз  (2-сурет).  Бұлттық  технологиялардың  білім 

беруде  қолданылуының  тағы  бір  ерекшелігі  оны  тек  күндізгі  бӛлім 

студенттері  ғана  емес,  сонымен  қатар  сырттай  оқитын  студенттер  мен 

қашықтан  оқитын  студенттерді  оқыту  технологиясында  қолдану  тиімді 

екендігінде. 

Автордың 

студенттер 

мен 

оқытушылардан 

алған 

сауалнамасының нәтижесінде Нархоз университетіндегі  әрбір екінші Google 

Apps    қолданушы  Gmail  және  Google  Groups-пен    күнделікті  қолданатыны 

анықталды.  Дәл  осы  сауалнаманың  арқасында,  авторлар  Google  Apps 

құралдарының  кӛртүрлілігіне  қарамастан,  ең  кӛп  қолданылатыны  Google 

Groups  пен  Gmail  екендігі  байқалды.  Сауалнаманың  нәтижесінде,  әрбір 

На

рх

оз

 У

ни

ве

рс

ит

ет

і

240 

 

бұлттық  технологияларды  қолданушы  оның    білім  берудегі  маңыздылығын 

атап  ӛтті.  Мұғалімдер  бұлттық  технологияны  ӛздерінің  жобаларында, 

сауалнама,  сыныптан  тыс  жұмыстарда,  блог,  қашықтан  оқытуда,  әсіресе 

ұжымдық жұмыс жасауы барысында  «мозговой штурм» әдісі арқылы жаңа 

тың  ойлардың  пайда  болатыны  қуантады  екен.  Студенттер  қауымы  «тек 

бұлттық кеңістікте ӛмір сүрмей», алтын ортаны ұстағысы келетінін білдірді. 

Сонымен  қатар  студенттер  мен  мұғалімдер    Гугл  Дисктің    қолданысқа 

әмбебап құрал екендігін қос қолдап мақұлдады. 

 

 

2-сурет. Бұлттық технологияның білім берудегі артықшылықтары  

 

Сонымен,  бұлттық  технологиялар  оқу  үдерісін  ұйымдастырудың 

дәстүрлі  түріне  персоналды  оқуға,  интербелсенді  сабақтар  мен  ұжымдық 

сабақтарды  ӛткізудің  альтернативті  түрін  ұсынатынын  қорытындыладық. 

Бұлттық  технологияларды  білім  беру  үрдісіне  ендіру  программалық 

жабдықтамаларды  алуға  кететін  шығынды  азайтып,  білім  беру  үрдісінің 

сапасын  арттырып  қана  қоймай,  студентті  қазіргі  уақыттағы  ақпараттық 

қоғам ӛміріне дайындайды. 

 

жүктеу/скачать 8,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: