Ізтілеуов Тұрмағамбет (1882-1939) халық ақыны, аудармашы. Қызылорда облысы Қармақшы ауданы Ленин атындағы кеңшарда (қазіргі Тұрмағамбет ауылы) дүниеге келген. Алғаш Алдашбай ахуннан оқып, сауатын ашқан



Дата06.10.2022
өлшемі22,75 Kb.
#41637

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Топ: 303 ​
Пән: ХХ ғасыр қазақ әдебиеті (1900-1950/1950-2000жж)
Тақырып:Тұрмағанбет Ізтілеуұлы шығармашылығы
Орындаған:Досымбек Н.Т
Тексерген:Панзабек Багила Торебекқызы
АЛМАТЫ


Ізтілеуов Тұрмағамбет (1882-1939) – халық ақыны, аудармашы. Қызылорда облысы Қармақшы ауданы Ленин атындағы кеңшарда (қазіргі Тұрмағамбет ауылы) дүниеге келген. Алғаш Алдашбай ахуннан оқып, сауатын ашқан. Бұқара қаласында әуелі «Мир араб» (1896-1899), кейін « Көкелташ» медресесінде (1896-1905) оқыған. Араб, парсы, шағатай тілдерін жетік меңгерген. «Көкелташ» медресесінде тәжіктің классик жазушысы Садриддин Айнимен достасып, студенттер арасында қабырға газетін шығарып тұрған. Өзі медреседе оқып жүріп, Қарақалпақ елінде бала оқытқан. Осы тұста «Шәкірттеріме», «Ұстаз ұсынысы», «Шөлмек» өлеңдерін жазған


сының жалған екені анықталып түрмед
Осы жылдары ақын ана дүниеге ерте аттанып кетеді. Тұрмағамбеттің өлімі әдебиет әлеміне орыны толмас өкініш болып қалды.
Ол жазбаша айтыстың дамуына өзіндік үлесін қоса отырып, Сыр бойындағы жазба айтыс мектебін қалыптастырушылардың бірі болды
Өлеңдерінің тақырыптары


Білім -ғылым
(«Балаларыма», «Ақыл тон аңдағанға тозбайтұғын», Ұлдарыма», «Абайды оқығанда»
адамдық пен ізгілік
(«Адамдық іс», «Жақсы мен жаман», «Қабанға қарсы ұмытылма ер дегенге», «Толымды жігіт»
сатира
(«Құрбанғалиға», «Бар» мен «Жоқ», «Ал» мен «Бер», «Бірге туған», «Құлжан биге»
сөз өнерінің өміршеңдігі
(«Балаларыма», «Ақыл тон аңдағанға тозбайтұғын», Ұлдарыма», «Абайды оқығанда»
діни-философия
(«Адамдық іс», «Жақсы мен жаман», «Қабанға қарсы ұмытылма ер дегенге», «Толымды жігіт»«Хазіреті Омардың хикаялары», «Пендесін Алла жеткерер», «Бұйрық»
табиғат


Айтыстары
Тұрмағамбет пен Ермұраттың айтысы” діни айтыс
Тұрмағамбет пен Жүрсіннің айтысы” хат айтыс
Тұрмағамбет пен Әбдікәрімнің айтысы” хат айтыс
Тұрмағамбет пен Шәді төренің айтысы” жұмбақ айтыс
Көкқұтан мен шымшық” мысал айтыс



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет