Жұмыс дәптері №51 Серпімді механикалық толқындар. Механикалық тоқындардың таралуы. Механикалық толқындардың интерференциясы. Тұрғын толқындар. Гюйгенс принципі. Механикалық толқындардың дифракциясы
жүктеу/скачать 37 Kb.
|
1 2
|
Жұмыс дәптері №51 Серпімді механикалық толқындар. Механикалық тоқындардың таралуы. Механикалық толқындардың интерференциясы. Тұрғын толқындар. Гюйгенс принципі. Механикалық толқындардың дифракциясы. Механикалық толқын - бiрдей уақыт аралығында қайталанып отыратын механикалық тербелістердің қатты, сұйық, газ денелерде таралуы. Өзара әсерлесетін бөлшектерден құралған үзіліссіз ортада бөлшектердің бір жердегі тербелмелі қозғалыс көршілес бөлшектердің мәжбүрленген тербелмелі қозғалысын тудырады, ал олар өз кезегінде келесі бөлшектердің тербелісін қоздырады т.с.с. A механикалық толқын бұл жайылуға физикалық ортаны қажет ететін бұзылыс. Ең жақын мысал - дыбыс, газ, сұйықтық немесе қатты зат арқылы таралуы. Басқа белгілі механикалық толқындар - бұл музыкалық аспаптың тартымды жіптерін жұлу кезінде пайда болатын толқындар. Немесе тоғанға лақтырылған тастан туындаған әдетте дөңгелек толқындар. Көрінетін жарық дегеніміз — ұзындығы 780 нм-ден (қызыл жарық) 400 нм (күлгін жарық) аралығында болатын электромагниттік толқындар. Әйтсе де, мұның физикалық негізінде басқа электромагниттік толқындардан (радиотолқыннан, инфрақызыл, ультракүлгін, рентген және гамма сәулелерден) ешқандай өзгешелігі жоқ. Көрінетін жарықтың, сондай-ақ инфрақызыл және ультракүлгін сәуле шығару механизмі "Атомдық физика" тарауында қарастырылады. Артық энергиясы бар қозған атомдар энергиясы аз күйге ауысады да электромагниттік толқындар шығарады, демек, жарық шығарылады. Бұл процестің ұзақтығы 10 нс-ке созылады, сөйтіп, атом синусоиданың бір үзігін шығарады. Оны толқындық цуг (цуг — немісше салтанатты жүріс) деп атайды (4.9-сурет). Вакуумдегі толқындық цугтың ұзындығы l = сτ ≈ 3 м, жарық толқынның ұзындығы шамамен 10−6 м. Демек, толқындық цугке бірнеше миллион толқын ұзындығы сыяды екен. Күнделікті тұрмыста жарық бір уақытта көптеген әр түрлі жарық көздерінен таралады. Бұл толқындар бір-бірімен кездескенде қабаттасып жатады. Бірақ бір-бірінің әрі қарай таралуына кедергі келтірмейді. Сондықтан заттардың бейнесі бізге бұзылмай көрінеді. Себебі, электромагниттік толқындардағы электрлік және магниттік өрістер вакуумде таралғанда өздерінің бағыттарын өзгертпейді, электрлік және магниттік өрістердің кернеуліктерінің шамасы сол күйде болады. Көрінетін жарық дегеніміз – ұзындығы 780 нм-ден 400 нм аралығында болатын электромагниттік тоқындар. Артық энергиясы бар қозған атомдар энергиясы аз күйге ауысады да электромагниттік толқындар шығарады, демек, жарық шығарады. Бұл процестің ұзақтығы 10 нс-ке созылады., сөйтіп атом синусоиданың бір үзігін шығарады. Оны толқындық цуг деп атайды. Интерференция құбылысын 1675 жылы Ньютон, одан кейін Юнг және Френель байқаған. Жарық толқынының интерференциясы тек когерентті толқындар қабаттасқанда ғана пайда болады. жүктеу/скачать 37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2