Казахского языка Онлайн курс soyle kz бесплатно
«Тіл деңгейін бағалау құралдарын
жүктеу/скачать 25,93 Mb. Pdf көрінісі
|
«Тіл деңгейін бағалау құралдарын әзірлеу және оларды жетілдіру» тренингі Маусым айында Қор Астанада Л. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінде «Ұлттық тестілеу орталығымен» бірлесіп
«Тіл деңгейін бағалау құралдарын әзірлеу және оларды жетілдіру» тақырыбында тренинг ұйымдастырды. Мақсаты: Қазақ тілін меңгеру деңгейін бағалау жүйесі – ҚАЗТЕСТ-ті жетілдіру, қазақ
тілін оқыту, үйрету және тіл меңгеру үдерісінде халықаралық тіл
меңгеруді бағалау жүйелерінің тәжірибелерін пайдалану. Тренингті ҚАЗТЕСТ жүйесі тапсырмаларының әзірлемешілері,
сарапшылары, тестілеуді ұйымдастыру бойынша менеджерлері, қазақ тілін оқыту орталықтары қызметкерлері, мемлекеттік тілді дамытудың аймақтық басқарамаларының қызметкерлері үшін ETS
ұйымының белгілі сарапшысы Дэвид Баум өткізді. Тренинг нәтижесі
бойынша әйгілі ұйымның сертификаты берілді. 62 63 Қазақ тілін насихаттауға қосқан үлесі үшін Маусым айында Қор жыл сайын берілетін «Қазақ тілін насихаттауға қосқан үлесі үшін» журналистік сыйлығының жаңа
жүлдегерлерінің есімдерін жария етті. Биылғы сыйлыққа
республикалық БАҚ-тың үш өкілі: Ғабит Мүсіреп («Нұр Астана» газетінің Бас редакторы), Максим Рожин («7 телеарнаның»
журналисі), Әлия Кенжебаева («Астана» телеарнасының
журналисі) ие болды. Бұл журналистік марапаттың көздегені Қазақстандағы тілдік
жағдайды жан-жақты және шынайы саралап, қазақ тілінің
материалдар әзірлеп жүрген, өз кәсібінде қазақ тілін кеңінен пайдаланатын да, насихаттайтын баспа және электронды БАҚ-тардың өкілдерін ынталандыру еді. Бұл сыйлық 2010 жылы журналистердің кәсіби мерекесі қарсаңында тағайындалған болатын.
Тамыз айында қор Алматы қаласында «Заңғар» шығарма- шылық бірлестігі, «Қаламгер – Азамат» Жас тілшілер» Қоғамдық қорының ұйымдастыруымен Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың «Жастарды қолдау және оларға қамқорлық жасау» саясаты аясында, Тәуел-сіздігіміздің 20 жылдығына орай, «Ел еңсесі – Егемендік» атты IV Республикалық «Қаламгер – Азамат» жас
тілшілер форумының өтуіне қолдау көрсетті. Форумның басты мақсаты – жастарды отансүйгіштікке, елжандылыққа шақыра отырып, олардың жүрегіне патриоттық сезім орнатуға үлес қосу, өскелең ұрпақтың кәсіби біліктілігін шыңдайтын,
заманауи заңдылықтарды меңгертуге мүмкіндік туғызу. Ақпараттық
тәжірибе алмасу бағытында түрлі саладағы журналистиканың қыр-сырын үйренуге талпынған жас буынның басын қосып, жинау болып табылады. Форум аясында мемлекеттік тілді насихаттау, мәдениет, әдебиет, ғылым, ұлттық салт-дәстүр және қазақ интернет- журналистикасы мәселелері бойынша мастер – кластар мен
семинар – тренингтер өтті. Мемлекеттік тілдегі интернет- журналистиканың кәсіби деңгейін арттыруды дамытуға
бағытталған әдістемелік және тәжірибелік ұсыныстар көрсетілді. 64 65 «Елбасы және мемлекеттік тіл» жинағы Маусым айында Қор Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамымен бірлесіп Тәуелсіздіктің 20 жылдығына арнаған жаңа жобаларының бірі – «Елбасы және мемлекеттік тіл» атты жинағын жұртшылыққа тарту етті. Жинақтың шығуына «ҚазМұнайГаз» ҰК» Акционерлік қоғамы қолдау көрсетті. Жиналған қауымға жаңа басылымды Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының Президенті, академик Өмірзақ Айтбайұлы, «Егемен
Қазақстан Республикалық газеті» Акционерлік қоғамының Президенті, Қордың Қамқоршылық Кеңесінің мүшесі Сауытбек Абдрахманов, Қордың директоры Азат Шәуеев және
«ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-ның Баспасөз хатшысы Ғалым Тұмабаев
таныстырды. Бұл еңбекті әзірлеудегі басты мақсат – Ұлт
көшбасшысы Н.Назарбаевтың мемлекеттік тіл мәселесіндегі
сындарлы саясатын, жетекші рөлін көрсету. Сондай- ақ, бұл
еңбекке соңғы жиырма жыл ішінде тіл мәселесіне қатысты қабылданған бағдарламалық құжаттар мен нормативтік-құқықтық
актілер және де тілші ғалымдар мен қоғам қайраткерлерінің түрлі басқосуларда жасаған баяндамалары, сөйлеген сөздері мен
ұсыныс- пікірлері берілген. Жинақтың таралымы 2 мың дана және олардың басым бөлігі кітапханаларға, мектептер мен жоғарғы оқу
орындарына, қазақ тілі орталықтарына тегін таратылды. www.balbulaq.kz, www.economika-qun.kz және www.kazmunai.kz сайттарының ашылуы Қыркүйек айында Қор «ҚазМұнайГаз» ҰК Акционерлік қоға- мының қолдауымен әзірленген балаларға арналған
«balbulaq.kz» танымдық порталының, экономикалық тақырыптағы
«economika- qun.kz» және мұнай, газ тақырыбына арналған
«кazmunai.kz» деп аталатын үш интернет-сайттың ашылу рәсімін өткізді. Жиналған қауымға жаңа сайттарды Қордың директоры Азат
Шәуеев, «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ-ның Баспасөз хатшысы Ғалым
Тұмабаев, «ҚҰН+К» ЖШС редакторы Берік Әшімов, «Абай-ақпарат» қазақ Интернет кеңістігін дамыту қоры» қоғамдық қорының
президенті Дәурен Қуат, «Назар» Қазақ журналистерінің Қоғамдық қорының PR-менеджері Жандос Смайылов таныстырды. Мемлекеттік тілдің электрондық-ақпараттық кеңістікте дамуын қамтамасыз ету мақсатында отандық сайттарға қолдау көрсету
Қордың
басты басымдықтарының бірі болып табылады. Мысалы, 2009- 2010 жылдары қазақтілді интернет кеңістігінде жоғары қолданыс көрсеткішіне ие болған 6 түрлі бағыттағы жаңа интернет-сайттар Қордың қолдауымен ашылған болатын. 66 67 «balbulaq.kz» сайтында
бастауыш класс оқушыларына
арналған оқу- әдістемелік құралдар, ертегілер, аңыз-әңгімелер, мультфильмдер мен
басқа да түрлі бағыттағы
ақпараттық-танымдық материалдар топтастырылған. Портал 6-10 жас аралығындағы
балаларға арналған. «economika-qun.kz» сайтынан
еліміздің экономикасының бүгінгі тыныс-тірішілігін, қаржы
және экономика салалары бойынша
ақпараттық-сараптамалық материал- дарын, сарапшылардың ой-пікір- лерін,
сөздіктері мен валюта көрсеткіштерін, осы саладағы нормативтік-құқықтық актілерін
мемлекеттік тілде көруге болады.
«кazmunai.kz» өз
қолданушыларын мұнай және
газ өндірісі саласының жаңалықтарымен, осы саланың даму тарихы және
ғылыми-зерттеу жұмыстарының
материалдарымен қамтамасыз етіп қоймай, сонымен қатар отандық және халықаралық мұнай және газ өндірісі салалары нарығындағы өзгерістермен ақпарат- тандырып
отырады. «balbulaq.kz» «economika-qun.kz» «кazmunai.kz» ЕҚЫҰ аз ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссарының аға кеңесшісі Александр Винниковпен кездесу Қыркүйек айында Қордың директоры Азат Шәуеев
Еуропа-
дағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының (ЕҚЫҰ) аз
ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссарының аға кеңесшісі Александр Винниковпен кездесті. Кездесу барысында ЕҚЫҰ-ның аз ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары Кнут Воллебектің Қазақстанға алдағы сапары жайы сөз болды. Сонымен қатар олар Қазақстанда тұратын барлық этностардың тілдерін сақтай отырып,
ұлт бірлігін нығайтудың аса маңызды факторы ретінде мемлекеттік
тілдің кең ауқымды қолданысын қамтамасыз ететін үйлесімді тіл
саясаты мәселелерін ортаға салды. 68 69 «Қазақша сөйлесейік!» акциясы Қыркүйек айында Қор мен «Нұр Отан» ХДП «Жас Отан» Жастар қанаты жыл сайынғы «Қазақша сөйлесейік!» акциясын
өткізді. Акцияны ұйымдастырушылар күнделікті өмірде жиі қолданылатын ауызекі сөйлеу үлгілері, қазақ және орыс тілдерінде қажетті сөздер мен сөз тіркестері берілген «Дүкен – Магазин», «Дәріхана – Аптека», «Поезда – В поезде», «Ұшақта – В самолете»,
«Асхана – Столовая», «Қоғамдық көлік – Общественный
транспорт», «Кинотеатр – Кинотеатр» тақырыптарына арналған буклеттер мен плакаттар әзірледі. Акция аясында қоғамдық көліктерде, ұшақтар мен жолаушылар тасымалдайтын поездардың ішіне және темір жол вокзалдары мен әуежайларда мемлекеттік тілді өз бетінше
үйренуге арналған арнайы плакаттар ілініп, жолаушылар арасында
орысша-қазақша шағын тілдескіштері бар буклеттер еліміздің
барлық аймақтарында таратылды. «ТІЛектестер ШАШУы» атты ІІ фестивалі Қазан айында Қор Астанада «ТІЛектестер ШАШУы» атты ІІ
фестивалін өткізді. Фестивальдің мақсаты – жастар арасында қазақ тілін насихаттау, олардың өз Отанына, туған елі мен жеріне деген сүйіспеншіліктерін арттыру және патриоттық тақырыптағы жаңа әндердің пайда болуына ықпал ету. Концертке елімізге белгілі жұлдыздармен қатар жас әншілер қатысып, ел мен туған жер, ана тіліміз туралы патриоттық әндермен шашу шашты. Концертті 800-ге жуық астаналықтар мен Елорда қонақтары тамашалады.
Желтоқсан айында Астана қаласының Балалардың
құқықтарын қорғау департаменті мен Қордың қолдауымен «Қазақшаңыз қалай?» атты балалар үйінің тәрбиеленушілері арасында тілдік байқауы өтті. Байқаудың мақсаты оқушылардың ой-өрісін, сөздік қорын молайту, ойларын көркемдеп жеткізу дағдысына
қалыптастыру. Сондай-ақ, Отанына, туған жеріне деген сүйіспеншілікті арттыру, мемлекеттік тілге, қазақ мәдениетіне деген
өзге ұлт өкілдерінің ықыласын арттыру, жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың өнерін жұртшылыққа таныту. 70 71 Қазақша білесің бе? Досыңа үйрет!» II тіл байқауы Желтоқсан айында Қор Астана Политехникалық колледжінде
«Қазақша білесің бе? Досыңа үйрет!» атты жаңаша үлгідегі тіл байқауын өткізді. Байқаудың басты мақсаты – студент жастардың мемлекеттік тілді үйренуіне ықпал ету және оларды ынталандыру. «ҚАЗТЕСТ» жүйесі және қазақ тілінде жеке әңгімелесу арқылы тіл үйренушілердің қазақ тілін қандай деңгейде меңгергені бағаланып, байқау жеңімпаздары анықталды. Жүлделі орындарды иеленген жастар Қордың арнайы дипломымен, бағалы сыйлықтарымен марапатталды. Қордың 2012 жылы атқарған іс-шаралары 72 73 «Тіл – мемлекет тәуелсіздігінің символы» олимпиадасы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығы Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен 2012 жылғы 5-7 қаңтар аралығында Астана қаласында қазақ тілінен өзге ұлт оқушылары арасында «Тіл – мемлекет тәуелсіздігінің символы» VI республикалық қашықтық олимпиадасын өткізді. Олимпиаданы өткізудің басты идеясы – Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған Мем- лекеттік бағдарламасын іске асыру, мемлекеттік тілді қолданудың басты бағыттарын анықтау, кең көлемде қолдануды жариялау және өзге ұлт оқушыларының арасында оқып-үйрену сапасын арттыру. Олимпиаданы өткізу Ережесіне сәйкес жеңімпаздар I, II және III дәрежелі дипломдар мен номинациялар бойынша мақтау қағаздарымен марапатталды.
2012 жылдың наурыз айында №52 мектеп-гимназиясында Астана қаласының Балалардың құқықтарын қорғау департаменті Мемлекеттік тілді дамыту қоры, «Жас Отан» жастар қанатының 2012 жылғы 18-20 сәуір аралығында Семей қала- сында Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен ҚР Қарулы Күштері Құрлық әскерлері мемлекеттік тілді дамыту мамандарының 2011- 2012 оқу жылының қоры- қолдауымен Қалалық Де- бат турнирін өткізді. Дебат турниріне қала мектеп
оқушыларынан 49 команда яғни, қала мектептерінің 25-і қатысты. Турнир қорытындысы бо- йынша «Үздік спикер», «Үздік төреші» атағын иеленген турнир жеңім- паздарына Астана қала- сының Балалардың құқықтарын қорғау департаментінің грамо- талары мен сертификаттары және Мемлекеттік тілді дамыту қоры мен «Жас Отан» жастар қанатының арнайы сыйлықтары тапсырылды. ҚР Құрлық әскерлері мемлекеттік тілді дамыту мамандарының әдістемелік жиыны тындысы бойынша ұйымдастырылған әдістемелік жиыны өтті. Әдістемелік жиынның мақсаты - мемлекеттік тілді одан әрі қолдану мен дамытудың нормативтік-құқықтық және әдіснамалық базасын жетілдіруге бағытталған шаралар кешенінің жүйесін қалыптастыру. «Үздік оқытушы – офицер», «Үздік маман», «Әскери ақын» сайысын өткізу және жеңімпаздарды анықтау; әскери қызметшілердің күнделікті қызметіндегі мемлекеттік тілді қолдануын талап ету және материалдық қамтамасыз ету базаларының заманауи технологияларының жолдарын көрсету. Жиын барысында жүлделі орындарды иеленген әскери қызмет- шілерге арнайы дипломдар мен бағалы сыйлықтар таратылды. 74 75 Саяси қуғын-сүргіннің 75 – жылдығына арналған байқауы 2012 жылдың 16 мамырында саяси қуғын- сүргін және тоталитаризм құрбандарының «АЛЖИР» мемориалды-мұражай кешені Мем- лекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен үздік зерттеу жұмыстарына арналған байқаудың қорытындысын шығарды. Жаппай саяси қуғын-сүргіннің 75 жылдығына арналған бұл конкурс «Сіз бұрынғы КСРО халықтарының қуғын-сүргіні мен жер аударылуы туралы не білесіз?», «Сіздің отбасыңызға қуғын- сүргіннің әсері болды ма?», «Бұл қасірет енді ешқашан қайталанбасын» атты тақырыптар бойынша өткізілді. Конкурсқа барлығы 37 жұмыс келіп түсті. Қатысушылар өздерінің жұмыстарында тарихтың «ақтаңдақ» болған беттеріне шолу жасап, саяси қуғын-сүргіннің мағынасына ғылыми тұрғыдан талдау жасады. Конкурстың жеңімпаздарына бағалы сыйлықтар мен грамоталар табыс етілді, сондай-ақ, жақсы материалдар жинаққа шығарылып, бұқаралық ақпарат құралдарына жарияланды. «Тарих ата» Республикалық қашықтық Олимпиадаcы 2012
жылдың 17-19
мамыр күндері Қор ҚР Білім және ғылым министрлігінің «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталы- ғымен бірлесе отырып, 5-10 сынып оқушылар арасында «Тарих ата» республикалық қашықтық олимпиадасының қорытындысын шығарды. Олимпиаданың қорытынды кезеңі Бурабай өлкесінің «Балдәурен» республикалық оқу-сауықтыру орталығында ұйымдастырылды (Ақмола облысы, Щучье қаласы). Олимпиаданың мақсаты – оқушылардың туған елінің тарихын танып білуге қызығушылықтарын арттыру, өскелең ұрпақты Отан сүйгіштікке тәрбиелеу. Жеңімпаздарға Қордың арнайы сыйлықтары мен «Дарын» РҒПО грамоталары, дипломдары және барлық қатысушыларға сертификаттар тарту етілді.
76 77 Халықаралық балаларды қорғау күні Қор 1 маусым – Халықаралық Балаларды қорғау күніне орай жас суретшілер байқауында үздік нәтиже көрсеткен бірқатар оқушыларға бағалы сыйлықтар табыс етті. Сонымен қатар, Ақмол ауылының мүгедек балаларына арнап Қор
өткізді. Мерекелік шараның мақсаты – мүгедек балалардың шығармашылық қабілеттіліктерін дамытып, туған елін танып білуге қызығушылықтарын арттыру, Отан сүйгіштікке тәрбиелеу және мемлекеттік тілді оқып, үйренуді ынталандыру. Аталған шараға қатысқан барлық балаларға әлемдік классика шығармаларының қазақ тіліндегі үлгілері мен Мемлекеттік тілді дамыту қорының арнайы сыйлықтары тарту етілді.
2012 жылдың 27 тамызында Астана қаласының Бала- лардың құқықтарын қорғау департаменті Қордың қолдауы- мен ағымдағы тамыз конференциясының аясында «Үздік «Өзін-өзі тану» пәні мұғалімі – 2012» атты сырттай байқауының марапаттау рәсімін өткізді. Байқаудың мақсаты – адамның рухани дамуы бағдар- ламасының жүзеге асырылуы жөнінде өзін-өзі танушы педагогтардың жұмысы туралы жұртшылықты хабардар ету, балаға аса қамқорлықпен және түсіністікпен қарайтын шығармашыл өзін-өзі танушы педагогтарды қолдау. Байқау жеңімпаздарына Астана қаласы Балалардың құқығын қорғау департаментінің дипломдары мен Қордың арнайы сыйлықтары тарту етілді. 78 79 «Қазақшаңыз қалай?» байқауы 2012 жылдың 26 қыркүйегі күні Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесіне орай Астана қаласының кәсіптік білім беру колледждерінің өзге ұлт оқушылары арасында Қордың қолдауымен
Байқау кәсіптік білім беру колледждерінің оқушылары арасында өз тобын таныстыруы, әншілік қабілетін танытуы, көркем сөз оқу шеберлігін арттыруы, тақырып бойынша көрініс көрсетуі, мақал-мәтелдер туралы білімдерін кеңейту бойынша жүзеге асырылды. Аталған жеңімпаздар алғыс хаттар мен арнайы сыйлықтармен марапатталды.
Астанада Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен «Ұлттық прогресс үшін» жас мамандар кеңесі» Қоғамдық қоры Қазақстан-Ресей университеті базасында мемлекеттік тілді білу деңгейі бойынша өзге ұлт балалары мен жастары арасында «Мемлекеттік тіл – мәртебеміз!» атты республикалық байқау өткізді. Байқауға еліміздің барлық өңірлерінен оқу орындарының оқушылары мен студенттері қатысты .
80 81 Мектеп-интернаттың тәрбиеленушілеріне кітаптар сыйға тартылды 2012 жылдың 29 қара- шасы күні
Мемлекеттік тілді дамыту қоры Арнайы түзету мектеп-интернатының оқушыларына мемлекеттік тілдегі 100 кітап пен дискілер сыйға тартты. Бұл әлем ертегілері, оқушыларға арналған энциклопедиялар, танымдық балалар әдебиеті және аудиодискідегі қазақ ертегілері. Бұл шараның мақсаты балалардың арасында мемлекеттік тілді үйренуге деген қызығушылығын арттыру, оларды қазақстандық отансүйгіштікке тәрбиелеу, көп ұлтты Отанымызға деген мақтанышын арттыру, қазақ әдеби тілін үйренуге баулу және өскелең ұрпақтың шығармашылық қабілетін арттыру.
82 83 Өзге ұлт өкілдерінің арасында қазақ тілінен олимпиада Астанада 5-10 сынып- та оқитын өзге ұлт өкіл- дерінің арасында «Тіл – тәуелсіздіктің символы» атты VI республикалық қашықтықтан өтетін
олимпиада өтті. Қалалық дебат турнирі Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен 22-23 сәуір күндері Астанада Балалардың құқықтарын қорғау қалалық департаменті мен Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті мұражайы бірлесіп ұйымдастырған қала оқушылары арасында дебат турнирі өтті. Турнир мектеп оқушыларының әлеуметтік және шығармашылық белсенділігін көтеру, сонымен қатар, балалалардың әлеуметтік бастамаларын қолдау мақсатында өткізілді. Дебат турниріне Астана қаласының мектеп оқушы- ларынан құрылған 38 коман- да қатысты. Турнир қорытындысы бойынша «Үздік спикер», «Үздік
төреші» атағын
иеленген турнир жеңімпаз- дарына естелік сыйлықтар, грамоталар және алғыс хаттар тапсырылды. Олимпиаданы Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауына сүйене отырып Білім және ғылым министрлігінің жанындағы «Дарын» респуб- ликалық ғылыми-практикалық орталық өткізді. Мемлекеттік тілді үйренуге құлшыныс танытқан оқушылардың тала- бын шыңдау мақсатында жыл сайын ұйымдастырылатын олимпиада екі кезеңде өтті. Онлайн режимінде өткен бірінші кезеңге 703 оқушы қатысты.
5-11 сәуір күндері Астана қаласының № 4 және № 51 мектеп-гимназиясы мен Алматы қаласының № 123 мектебі оқушыларының арасында «Арман! Еңбек! Сенім!» тақырыбына қазақ тілінде шығарма жазу байқауы өтті. Байқауға қатысқан 190 оқушының арасынан ең үздіктерін анықтау үшін арнайы комиссия құрылды. Жеңімпаздарға «Жас Отан» Жастар Қанатының грамоталары мен Мемлекеттік тілді дамыту қорының естелік сыйлықтары тапсырылды.
84 85 «Қазақстан – ата жұртым, қасиетім – ана тілім» олимпиадасы Шетелде тұратын қазақ диаспорасының ерекше дарынды балаларын анықтау және оларға қолдау көрсету мақсатында, Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі «Дарын» республикалық ғылыми – практикалық орталығы ТРК «Қазақстан» және Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен 2013 жылғы 24-28 маусым аралығында Астана қаласында оныншы рет алыс – жақын шет елдердегі қазақ диаспорасының дарынды балалары үшін қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінен оқушылардың «Қазақстан – ата жұртым, қасиетім – ана тілім» атты X Халықаралық олимпиадасын өткізді. Дәстүрге айналған олимпиадаға тұңғыш рет Германия, Австрия, Голландия, Венгрия, Түркия мемлекеттерімен қатар Өзбекстан, Қырғызстан, Моңғолия, Түркіменстан, Қытай, Ресей Федерациясының Мәскеу, Омск, Самара және Алтай өлкесінен құрама командалары қатысты. Олимпиаданың жабылуы рәсімі кезінде қазылар алқасының шешімі бойынша жоғарғы 10-11-12 сынып оқушылары арасынан 15 оқушы жеңімпаз атанды.
2013 жылғы шілде айында Астанада мемлекеттік тілді тегін оқытатын «Qazaqsha-online» Интернет-порталының жасалуына арналған баспасөз конференциясы өтті. Жоба Мемлекеттік тілді дамыту Қорының бастамасы бойынша «Қазақстан-2050» Стратегиясында айтылған міндеттерді орындау мақсатында ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасының Қоры мен «Samsung Electronics Kazakhstan and Central Asia» Компаниясының қолдауымен жүзеге асырылды. Онлайн курс тәулік бойы жұмыс істейді. Оқу бағдарламасы қазақ тілін тиімді әдіс-тәсілдер арқылы жедел меңгеруге және тіл үйренушілерге алынған білік-дағдыларын күнделікті өмірде еркін пайдалана алуға мүмкіндік берді. Бағдарламада тілдік құзыреттің барлық түрі: сөйлесім, айтылым, оқылым, жазылым әрекеттері толық қамтылған. Жобада үйренуге тиімді оқу материалдары мен ақпараттық жүйедегі жаңаша мультимедиялық мүмкіндіктер (графикалық суреттер мен анимация түрлері, аудио және бейне материалдар) үйлестіре берілген. Баспасөз-конференциясы барысында «Мемлекеттік тілді дамыту» Қоры және «Samsung Electronics Kazakhstan and Central Asia» Компаниясы өзара ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойды. 86 87 «Жаңа патриотизм – бүгінгі жастардың тұрақты болашағының негізі» 2013 жылғы 23 тамызда Мемлекеттік тілді дамыту қоры Қарағанды қаласында ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Конституция күніне орайластырып, «Жаңа патриотизм – бүгінгі жастардың тұрақты болашағының негізі» тақырыбында жастар арасында дөңгелек үстел өткізді. Дөңгелек үстелге жастардың қазіргі адамгершілік ахуалын, Отанға деген сүйіспеншілігі мен патриоттық көңіл-күйін талқылауға ықылас білдірген қазақстандық және шетел жоғары оқу орындарының студенттері мен түлектері жиналды. Қор Конституция Күніне кітаптар сыйға тартты «Қазақстан – 2050» стратегиясында Қазақстанның ұзақ мерзімді дамуының бірнеше басым бағыттары айқындалған. Соның бірі – біздің көпұлтты және көпконфессиялы қоғамымыз табысының негізі ретіндегі жаңа қазақстандық потриотизмді қалыптастыру болып табылады. Конституция Күні қарсаңында Қор «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығы» мен «Балақай» балабақшасында кездесулер өткізді. Кездесу кезінде Қор «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығы» мен «Балақай» балабақшасының тәрбиеленушілеріне мемлекеттік тілдегі 120 кітап пен дискілерді сыйға тартты.
88 89 «Ұлттық мәдениетіміздің мәйегі – халық аспаптары мұражайы» 2013 жылғы 29 тамызда ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Ықылас
Дүкенұлы атындағы халық аспаптары мұражайында Мемлекеттік тілді
дамыту қорының ұйымдастыруымен мазмұнды басқосу болып өтті. Дөңгелек үстел басына жиналған зиялы қауым өкілдері, мұражай мамандары мен Қор сарапшылары құнды тарихи жәдігерлер сақталған осы мұражайдың қоғамның барша мүшелерінің, әсіресе өскелең ұрпақтың мәдениетіміз бен тарихымызға деген қызығушылығын, олардың патриоттық сезімін арттырудағы, тарихи-мәдени мұраларды білуге әрі құрметтеуге үйретудегі алатын орны мен маңызына ерекше тоқталды. Қазақ тілі – біздің рухани қазығымыз 2013 жылғы 12 қыркүйекте Мемлекеттік тілді дамыту қоры ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша Ақмола облысындағы саяси қуғын-сүргін және тоталитаризм құрбандарының «АЛЖИР» мемориалды-мұражай кешенінде алқалы жиын өткізді. Жаңа қазақстандық патриотизм тақырыбына арналған бұл шара алдағы Қазақстан халықтарының тілдері күні мерекесіне орай өткізілді. Жиынға Қор жанындағы сарапшылар тобының мүшелері, зиялы қауым өкілдері, Ақмол ауылындағы № 5 орта мектепің жоғарғы сынып оқушылары мен ұстаздары, мұражай қызметкерлері қатысты. Бұл басқосуды өткізудегі мақсат жас ұрпақтың рухани- білімі мен интеллектуалды-мәдени деңгейін көтеру, оларды қазақстандық патриотизм рухында тәрбиелеуге ықпал ету болды. Жиын соңында қор қызметкерлері мектеп оқушылары мен ұстаздарына қазақстандық және әлемдік классиктердің көркем шығармаларын тарту етті. 90 91
көпконфессиялы қоғамымыз табысының негізі» 2013 жылғы 26 қыркүйекте ҚР Мәдениет және ақпарат министр- лігінің тапсырысы бойынша Мемлекеттік тілді дамыту қорының ұйымдастыруымен «Жаңа патриотизм – біздің көпұлтты және көпконфессиялы қоғамымыз табысының негізі» атты республикалық конференциясы өтті. Конференцияға қоғамдық және жастар ұйымдарының өкілдері, ғалымдар, қазақстандық жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттері, Қор Камқоршылық және Сараптамалық кеңесінің мүшелері қатысты. Конференция соңында мемлекеттік тілдің рөлін арттыру арқылы жаңа қазақстандық патриотизімді қалыптастыру, жастарға патриоттық тәрбие беру жүйесін жетілдіру бойынша іс-қимыл жоспарының жобасына ұсынымдар жинақталды.
2013 жылғы 12 қазан күні Астана қаласы Ғ.Орманов атындағы №7 мектеп-гимназиясында Мемлекеттік тілді дамыту қоры ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырысы бойынша «Қазақстан-2050» Стратегиясы аясында жаңа қазақстандық патриотизмді қалыптастыру мақсатында «Мемлекеттік тіл – менің тілім» тақырыбында оқушылар арасында өткен республикалық шығарма жазу байқауының жеңімпаздарын марапаттау рәсімін өткізді. Байқаудың мақсаты оқушылардың Отанына, туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру, оларды қазақстандық патриотизмге тәрбиелеу, мемлекеттік тілге, қазақ мәдениетіне, көп ұлтты Отанымызға деген мақтаныш қалыптастыру және өскелең ұрпақтың шығармашылық қабілетін арттыру. Байқау жеңімпаздары дипломдар мен арнайы сыйлықтарға ие болды.
92 93 «Қазақтілді сайттардың ұлттық сыйлығы» байқауы 2013 жылғы 10 желтоқсанда Қор Тәуелсіздік күні мерекесі қарсаңында Астана қаласының Ұлттық баспасөз-клубында байқаудың қорытындысына арналған баспасөз-конференциясын өткізді. Байқауға қатысуға барлығы 12 өтінім түсті. Байқау комиссиясы жеңімпаздарды 5 аталым бойынша анықтады. «Өткір тіл» аталымы бойынша мемлекеттік тіл мен ұлттық құндылықтарды насихаттаушы үздік интернет-сайт болып www. ult.kz ақпараттық порталы таңдалды. «Рухани азық» аталымы бойынша үздік болып әдебиет пен мәдениетті насихаттаушы
дараланды. «Терең ізденіс» аталымы бойынша
тарихымызды насихаттаушы www.abay.kz сайты үздіктер қатарына шықты. Ал «Шынайы өмір» аталымы бойынша қоғамдағы өзекті мәселелерді көтеретін
номинациясында спорт және салауатты өмір салтын насихат- таушы
Байқау жеңімпаздарының әрқайсысы бас демеуші «Самұрық- Қазына» АҚ-ның 150 000 (жүз елу мың) теңге көлеміндегі ақшалай сыйлығымен, әрбір аталым бойынша әзірленген статуэткамен және Мемлекеттік тілді дамыту қорының арнайы дипломымен марапатталды. «Патриотизм менің өзімнен басталады» 2013 жылдың 7 қарашасында Мемлекеттік тілді дамыту қоры ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің тапсырмасы бойынша жоғары сынып оқушыларымен «Патриотизм менің өзімнен басталады» тақырыбында кездесу өткізді. Шараның мақсаты – жастарды отансүйгіштікке,танымдық белсенділігін дамытуға, жеке тұлғаның жан-жақты дамып қалыптасуына ықпал ету, патриоттық құндылықтар ұғымын – мемлекетіміздің тәуелсiздiгi мен бейбiтшiлiгiн сақтау, мемлекеттік тілді, еліміздің тарихы мен мәдениетін бүгінгі заман талабына сай ұлттық мүдде негізінде жетілдіруді насихаттау, патриоттық тәрбиеге деген жаңаша ұстанымды қалыптастыру. Барлық жиналғандар қазіргі жастар өз елінің патриоты деген мақтан тұтарлық атқа ие болуға лайықты және бұл жерде қазақ тілінің рөлінің маңызы жоғары деген ортақ ойға келді. Жиын соңында оқушылар Қордың арнайы сыйлықтарына ие болды. 94 95 Мемлекеттік тіл – мемлекет тірегі 2013 жылғы 25 қараша күні Алматы қаласында ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен Қор «Қазақстан-2050» Стратегиясы аясында жаңа қазақстандық патриотизмді қалыптастыру, мемлекеттік тілді үйренуге деген қызығушылығын арттыру мақсатында «Мемлекеттік тіл – мемлекет тірегі» тақыры- бында жастармен кездесу өткізді. Басқосуда еліміз үшін аса маңызды мәселе – мемлекеттік тілдің келешегі төңірегінде ой бөлісіп, пікірлер айтылды. Елбасымыз Н.Ә. Назарбаев «Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде» екенін халыққа жеткізе отырып, мемлекеттік тілді өркендетуді ел саяса- тының ең маңызды бағыттарының біріне айналдырғаны туралы айтылды. Жиын соңында жастар мемлекеттік тіл рөлінің, оның елдің қоғамдық өмірінің барлық салаларында қажеттілігінің артуы және Елбасының қазақ тілінің мәртебесін дамытуда және арттыруда ерекше бірізділілігін ерекше атап өтті. Менің Қазақстаным – менің болашағым 2013 жылғы 29 қарашада ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен Қор ҚР Тұңғыш Президенті күніне орайластырып «Менің Қазақстаным – менің болашағым» атты республикалық конференцияны өткізді. Конференцияға қоғамдық және жастар ұйымдарының өкілдері, ғалымдар, мектеп мұғалімдері, қазақстандық жоғары оқу орындарының оқытушылары, Қор Сараптамалық кеңесінің мүшелері, студенттер мен оқушылар қатысты. Жиын соңында Мемлекеттік тілді дамыту қоры мектеп оқушылары мен ұстаздарына қазақ тіліндегі отандық және әлемдік классиктердің көркем шығармаларын тарту етіп, конференция қатысушылары Астана қаласының №1 Музыкалық мектебі оқушыларының концерттік бағдарламасын тамашалады.
96 97 “Батырлардан өнеге” 2013 жылғы 6 желтоқсан күні Астана қаласында ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің қолдауымен №52 мектеп-гимназиясында Мемлекеттік тілді дамыту қоры «Қазақстан-2050» Стратегиясы аясында жаңа қазақстандық патриотизмді қалыптастыру мақсатында «Батырлардан өнеге» тақырыбында бастауыш сынып оқушылары арасында өткен батырлар жырларын мәнерлеп оқу сайысының жеңімпаздарын марапаттау рәсімін өткізді. Байқаудың мақсаты жас ұрпақтың бойына батыр бабаларымыздың, аға ұрпақтың ерлік дәстүрлерін, рухани-парасаттылық, патриоттық құндылықтарды қалыптастыру және өскелең ұрпақтың шығармашылық қабілетін арттыру. Байқау талабы бойынша сайысқа Астана қаласының әр мектебінен бір оқушыдан қатысты. Оқушылар батыр бабаларымыздың ерлік істерін баяндайтын батырлар жырынан үзіндіні жатқа айтты. Сайысқа қатысушы оқушылар- дан сөйлеу мәнері (мәнерлеп оқуы, дауыс ырғағы), актерлік шеберлігі (сахнада өзін-өзі ұстауы, іс-әрекеттің ұтымдылығы), сахна мәдениеті (сыртқы көрінісі, киімі) талап етілді. Байқау жеңімпаздары Қордың дипломдары мен арнайы сыйлықтарына ие болды.
2013 жылдың желтоқсан айында Астанада Қор мемлекеттік тілді тегін оқытатын
ашылу рәсімін өткізді. Бұл жоба «Қазақстан-2050» Страте- гиясында айтылған міндеттерді орындау мақсатында ҚР Тұңғыш Президенті – Ұлт Көшбасшысының Қоры мен «Samsung Electronics Kazakhstan and Central Asia» Компаниясының қолдауымен жүзеге асырылды. Жобаны әзірлеу барысында филология ғылымдарының докторы, профессор Айман Алдаш жетекшілік еткен шығар- машылық топ (тілші ғалымдар, әдіскерлер мен оқытушылар) жұмыс істеді. Мемлекеттік тілді дамыту қорының директоры, онлайн курс идеясы мен концепциясының авторы Азат Шауеев өз сөзінде: «Soyle.kz» порталында орналастырылған барлық сабақ материалдары, танымдық-ақпараттық материалдар тіл үйренушілердің қазақша сөйлеп үйренуі үшін ұсынылып отыр. Біздің түпкі мақсатымыз – қазақ тілін үйренем деушілерге барынша көмектесіп, сабақтарды мейлінше қарапайым, мейлінше түсінікті түрде тегін үйрету. Қазіргі таңда интернет жүйесінде қолжетімді (тегін) онлайн курс жоқ. Сондықтан да біз тілдерді оқытудың халықаралық және отандық іс-тәжірибесінің тиімді тұстарын зерттеп-зерделеп, сараптай келе, қазақ тілін оқытудың онлайн курсын әзірлеуді қолға алдық. Бұл, әрине, мемлекеттік тілді оқыту мәселесінде айтулы қадам. Қазіргі заманда тек ақпараттық технологиялар ғана мемлекеттік тілді жалпыға бірдей оқытуды қамтамасыз ете алады» – деді.
98 99 Ашылған күннен бергі аз уақыт ішінде порталға еліміздің барлық аймақтарынан және РФ, ҚХР, АҚШ сияқты шет мемлекеттерден 40 мыңнан астам пайдаланушы кірген болса, тіркеліп оқып жатқандардың саны 6 мыңнан асты.
100 101 «Тіл – мемлекет тәуелсіздігінің символы» Қаңтар айында ақыл-ой және рухани дамудың, қарым- қатынастың құралы ретінде қазақ тілін меңгеруге деген қызығушылық танытқан дарынды оқушыларды қолдау және анықтау мақсатында Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Дарын» республикалық ғылыми- практикалық орталығы Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен өзге ұлттың 5-10 сынып оқушылары арасында қазақ тілінен «Тіл – мемлекет тәуелсіздігінің символы» VIII
республикалық қашықтық олимпиадасын өткізді. Олимпиадаға 5-10 сыныптарда оқитын өзге ұлт өкілдерінің оқушылары қатысты. «Батырлардан өнеге» Сәуір айында Астана қаласының № 2 Қосшы орта мектебінде Мемле- кеттік тілді дамыту қоры «Алдаспан» қоғамдық қорымен бірлесіп, Отан қорғаушы күні
мен Жеңіс күніне арналған «Батырлардан өнеге»
атты 5-10
сынып оқушылары арасында батырлар жырларын мәнерлеп оқу сайысын өткізді. Байқаудың мақсаты өскелең ұрпақтың бойына батыр бабала- рымыздың ерлік дәстүрлерін, рухани-парасаттылық, патриоттық құндылықтарын қалыптастыру, мемлекеттік тіліміз бен төл тарихымызды құрметтеуге баулу, оқушылардың көркем сөйлеу шеберлігін арттыруға ықпал ету және отансүйгіштікке тәрбиелеу. Балаларды қорғау күні Балаларды қорғау күні қарсаңында Мемлекеттік тілді дамыту қоры Астана қаласында жаңадан ашылған № 76 балабақшасының тәрбиеленушілеріне қазақ тіліндегі кітаптар пен дискілер сыйға тартты. Бұл әлемдік және қазақ классиктерінің еңбектері, мектепке дейінгі оқушыларға арналған энциклопедиялар, танымдық балалар әдебиеті және қазақ ертегілерінің аудиодискілері. Шараның мақсаты өскелең ұрпақтың мемлекеттік тілді үйренуге деген қызығушылығын арттыру, оларды қазақстандық отансүйгіштікке тәрбиелеу, Отанымызға деген мақтанышын арттыру, қазақ әдеби тілін үйренуге баулу және балалардың шығармашылық қабілетін арттыру. 102 103 Қазақстандық жастардың 70 пайыздан астамы мемлекеттік тілде еркін сөйлейді Мемлекеттік тілді дамыту қоры жастар арасында мемлекеттік тілді меңгеру деңгейін анықтау мақсатында «www.soyle.kz» интернет-порталының парақшасында әлеуметтік сауалнама өткізді. Сауалнамаға қатысушыларға мемлекеттік тілді меңгеру деңгейіне қатысты бірнеше жауап нұсқалары ұсынылды. Сауал- нама нәтижесі жастардың 77.7% қазақ тілінде еркін сөйлейтінін, 10.3 % ауызекі сөйлеу деңгейінде білетінін көрсетті, 5 % «түсінемін, бірақ сөйлей алмаймын» – деп жауап берсе, 3.7 % «бірнеше сөздерді ғана білемін, жәй сөйлемдерді түсінемін» – деген, ал 1.6 % қазақ тілін мүлдем білмеймін десе, 1.7 % «білмеймін, бірақ үйренуді бастаймын» – деген нұсқасын таңдаған. Әлеуметтік сауалнаманың қорытындысы қазақстандық жастардың 70 пайыздан астамы мемлекеттік тілді жетік меңгер- генін көрсетеді. Сауалнамаға еліміздің барлық аймақтарынан 5 мыңға жуық 18 ден 30 жасқа дейінгі жастар қатысты. Биыл елімізде қазақ тіліне мемлекеттік тіл мәртебесін берген «Тіл туралы» Заңның қабылданғанына жиырма бес жыл толады. Мемлекеттігіміздің нышаны саналатын қазақ тілінің қолданыс аясын кеңейту мәселесі тәуелсіздігіміздің алғашқы күндерінен күн тәртібінен түспей келеді. Бүгінгі таңда қазақ тілі жастар арасында күнделікті қарым-қатынас тіліне айналды. Еліміздің 60 пайыздан астам оқушылары мемлекеттік тілде білім алуда. Естеріңізде болса, www.soyle.kz порталы қазақ тілін тегін үйрету мақсатында өткен жылдың аяғында ашылған болатын. Ашылғалы бері бес айдың ішінде осы порталда тіркелген қазақ тілін үйренушілер саны 9 мыңға жетіп, порталмен еліміздің барлық аймақтары мен мен шет елдерден 80 мыңға жуық адам кіріп танысты.
Мамыр айында Мемлекеттік тілді дамыту қоры Қазақстандағы ең алғашқы қазақ тілін тегін үйрететін www.soyle.kz онлайн курсының жұмысы туралы үздік мақалаға байқау жариялайды. Байқаудың мақсаты оқырмандарды мемлекеттік тілді үйренуге тарту және осы порталмен көпшілікті таныстыру. Байқауға кәсіпқой журналистермен қатар www.soyle.kz ресурсы арқылы мемлекеттік тілді үйреніп жүрген кез келген пайдаланушы қатыса алады. Авторлар өз мақалаларында осы порталмен қазақ тілін үйреніп жүрген өз тәжірибелері туралы бөлісуі керек. Байқауға жіберілген жұмыстар 2014 жылдың 1 шілдесінен 20 қыркүйегі арасында баспасөз беттерінде жариялануы керек. Байқау жеңімпаздары 2014 жылдың 22 қыркүйегі, Қазақстан халқының тілдері мерекесі күні қарсаңында анықталады.
104 105 «Қазақ тілін бір айда меңгеру» «Vласть» интернет-журналының ұйымдастыруымен өткен «Қазақ тілін бір айда меңгеру» жобасы өз мәресіне жетті. Қазақ тілін бір айда үйренуге ықылас білдірген еріктілер жоба басталмас бұрын тілді білу деңгейін анықтау тестілеуінен өтті. Олардың әрқайсысы тіл үйрену әдісін өз қалауынша таңдап алған болатын. Математик Ибрагим Ибатуллин қазақ тілін бір ай бойы ауылда болып, тілдік ортаға ену арқылы үйренуді қаласа, журналист Ольга Малышева «Қобыланды жырын жаттау» этнолингвистикалық әдісін таңдаған еді. IT-маман Ольга Капитова қазақ тілін оқытушыдан жеке сабақ алу арқылы үйренген болса, PR саласының маманы Юлия Кузнецова қазақ тілін өз бетімен, оқулықтар арқылы үйренуді жөн көріпті. Ал инженер Сергей Горбунов қазақ тілін онлайн режимінде тегін оқытатын «www.soyle.kz» интернет порталы арқылы үйренемін деп шешкен. Тестілеу қорытындысы бойынша Сергей Горбунов ең үздік нәтижеге жетті деуге болады. Бастапқы тестілеуде 42 ұпай алған Сергей жоба соңындағы тест қорытындысы бойынша 76 ұпай жинап, қазақ тілін аз уақыт ішінде нәтижелі игергенін көрсетті. Жобаға қатысушылар бұл межеде тоқтап қалмай, алдағы уақытта да мемлекеттік тілді үйренуді жалғастыра беретіндерін айтты.
Ғаламторға шыққалы жарты жылдың ішінде әлемнің 50 мемлекетінен адамдар кіріп, қазақ тілін үйрене бастаған. Бұл – елімізде қолға алынған алғашқы жоба. Идея авторы – мемлекеттік тілді дамыту қоры. Тәуелсіздік алған 23 жылда қазақ тілін дамыту үшін небір әдіс-тәсілдер қолданылды. Бұл жоба солардың ішіндегі бірегейі болып тұр. Күн санап дамыған технология адамзаттың басын ғаламторда қосты. Осы үрдісті ескерген мемлекеттік тілді дамыту қоры «soyle.kz» атты онлайн режимдегі сайтты жасап шықты. Алдымен олар осыған ұқсас шетелдің сайттарын зерттеген, тәжірибе жинаған. Соңында қазақстандық бағдарламашылар мен тіл ғылымының мамандарын жинап, тегін қызмет түрін көпшілікке ұсынды. Енді жоба авторлары ғалымдармен бірігіп, сайтты жетілдіргісі келеді. Келешекте балаларға арналған арнайы бөлім де болмақ. Ал осы жылдың соңына қарай ұялы телефонның «андройд» жүйесіне арналған қосымшаны іске қосуды көздейді.
Отызбаев. «24 KZ» арнасы. 106 107 Қазақстан халықтарының тілдері күні Қазақстан халықтарының тілдері күні қарсаңында Мемлекеттік тілді дамыту қоры Астана қаласының № 71 балабақшасының тәрбиелену- шілеріне қазақ тіліндегі кітаптарды сыйға тартты. Бұл мектепке дейінгі оқушыларға арналған энциклопедиялар және танымдық балалар әдебиеті. Шараның мақсаты өскелең ұрпақтың мемлекеттік тілді үйренуге деген қызығушылығын арттыру, оларды қазақстандық отансүйгіштікке тәрбиелеу, Отанымызға деген мақтанышын арттыру, қазақ әдеби тілін үйренуге баулу және балалардың шығармашылық қабілетін арттыру. Сондай-ақ, өскелең ұрпақтың қазақ тілін үйренуін ынталандыру мақсатында Қор қазақ тілін онлайн режимінде тегін үйренуге болатын www.soyle.kz порталында биыл «Балаларға арналған қазақ тілі» бөлімін ашуды жоспарлап отыр. «Soyle.kz» «Тақырыптық сөздікпен» толықты Мемлекеттік тілді дамыту қоры Soyle.kz интернет-порталының «Тақырыптық сөздік» атты жаңа бөлімін ашты. Тақырыптық сөздікте қамтылған 3500-ге жуық сөз бен 700-ден аса күнделікті өмірде жиі қолданылатын тілдесу үлгілері толықтай дыбысталып, тақырыптық принцип бойынша топтастырылып берілген. Жинақталған 50 тақырып күнделікті өмірдің негізгі салалаларын және тілдегі негізгі сөз таптарын (етістік, сын есім, үстеу, көмекші сөздер, есімдік) қамтиды. Сөздікте барлық сөз шағын тақырыптарға бөлінген, бұл есте сақтауда қиындық тудыратын сөздерді кезең-кезеңмен меңгеруге мүмкіндік береді. Жаңа сөздерді игерту мақсатында түрлі амал-тәсілдер қолданылатын 6 жаттығу ұсынылады. Олар сөздердің қазақша аудармасын, айтылуын, жазылуын есте сақтауға, дұрыс жазып, дұрыс сөйлеуге көмектеседі. Soyle.kz – ҚР Тұңғыш Президентінің Қоры, «Самұрық-Қазына» АҚ және «Samsung Electronics» компаниясының қолдауымен ашылған қазақ тілін онлайн режимінде тегін үйрететін тұңғыш курс, мұнда тілді жан-жақты үйретуге бағытталған озық әдістер мен амал-тәсілдер қолданылады. Ашылғалы 9 айдың ішінде елімізден және шет елдерден 160 мыңнан астам адам сайт жұмысымен танысып, олардың 13 мыңға жуығы қазақ тілін үйреніп жатыр. 108 109 IT-жобаның тұсаукесері Мемлекеттік тілді дамыту қоры Астанада «Айтыс» (iTys) атты Тұңғыш қазақстандық мессенджердің тұсаукесерін өткізді. Бұл әлемге әйгілі Whatsapp-тың қазақстандық баламасы. Яғни, iTys – тұңғыш рет қазақстандық мамандар жасап шығарған, жедел хабар алмасуға арналған мобильдік қосымша. iTys орыс және ағылшын тілдерінде ғана емес, ең бастысы, қазақ әліпбиінің барлық әріптерін пайдаланып, мемлекеттік тілде хабар алмасуға болатындығымен айрықша. Бұл ерекшелік оны қазір қолданыста жүрген белгілі мессенджер- лерден даралап, әрбір қазақстандыққа арналған, толықтай ұлттық IT-өнім атандырады. Жаңа отандық өнім мемлекеттік тілді дамыту, үш тұғырлы тіл және қазақ тілін қарқынды дамып келе жатқан ақпараттық ортаға бейімдеу туралы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев жүктеген міндеттерге толығымен сай келеді. iTys қосымшасының ең басты ерекшелігі – оның ұлттық мәнерде айшықталған, мемлекеттік тілде қолдануға болатын эксклюзивті интерфейсі мен мәзірі. Яғни, барлық смайликтер қазақтың ұлттық нақышында жасалған. Оның тағы бір маңызды қыры – басқа мессенджерлер сияқты қолдану үшін төлем талап етпейді. Әркім оны ТЕГІН пайдалана алады. Осының барлығы хабар алмасуға арналған тұңғыш қазақ- стандық мобильді қосымша – iTys-ты тек тартымды, қызықты етіп қана қоймай, Қазақстанның кез-келген тұрғыны үшін мейілінше қолжетімді етеді.
Мемлекеттік тілді дамыту қоры Ақмола облыстық дарынды балаларға арналған №2 мектеп-интернатының тәрбиелену- шілерімен кездесу өткізді. Бұл шараның мақсаты Қазақстанның Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың жас мемлекетіміздің қалыптасуындағы рөлі мен қызметі туралы балаларды таныстыру, сондай-ақ өскелең ұрпақтың мемлекеттік тілді үйренуге деген қызығушылығын арттыру, оларды қазақстандық отансүйгіштікке тәрбиелеу, Отанымызға деген мақтанышын арттыру, қазақ әдеби тілін үйренуге баулу және балалардың шығармашылық қабілетін арттыру. Кездесуде Қор қызметкерлері Мемлекет Басшысының жаңа Жолдауының мақсаты мен бағыттары туралы айтып берді. Кездесу соңында мектеп-интернаттың тәрбиеленушілеріне қазақша әлемдік және қазақ классиктерінің еңбектері, оқушыларға арналған энциклопедиялар, танымдық балалар әдебиеті cыйға тартылды.
110 111
Астанада Мемлекеттік тілді дамыту қорының қолдауымен Тәуелсіздік күніне арналған қалалық мектеп оқушылар арасында «Тәуелсіздікті нығайтуға бәріміз жұмылайық!» атты танымдық кеші өткізілді. Кештің мақсаты – жас ұрпақтың бойына ел тәуелсіздігін нығайтуға аса қажет адамгершілік, отансүйгіштік, білімге құштарлық, бірлік, бейбітшілік пен келісім сияқты рухани парасат- тылық құндылықтарымызды қалыптастыру мен дамыту. Алаш арыстарының азаттыққа ұмтылған қайсарлықтарын олардың шығармаларынан танып-білу және қазіргі заман батырларының тәуелсіздікке жету мен оны нығайту жолындағы еңбектерінен үлгі-өнеге алу. Бұл шара «Тәуелсіздікке ұмтылыс» атты оқушылар арасында өткен шығармашылық байқауын қорытындылады. Жиын соңында байқау жеңімпаздарын марапаттау рәсімі өтті. Барлық қатысушыларға Қордың арнайы сыйлықтары тапсырылды.
Мемлекеттік тілді дамыту қоры Астанада Soyle.kz мобильді қосымшасы мен балаларға арналған Bala.soyle.kz порталының тұсаукесерін өткізді. Soyle.kz – Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті – Елбасы Қоры, «Самұрық-Қазына» АҚ және «Samsung Electronics» компаниясының қолдауымен ашылған қазақ тілін онлайн режимінде тегін үйрететін тұңғыш интернет портал. Soyle.kz – Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың мемлекеттік тілдің қоғамдағы мәртебесін арттыру, дамыту және қолданыс аясын кеңейту бағытындағы талап-міндеттеріне сай әзірленген озық ІТ жоба. Soyle.kz мобильді қосымшасы пайдаланушыларға мемлекеттік тілді тегін, өздеріне қолайлы уақытта әрі жылдам үйренуге мүмкіндік беріп отыр. Мобильдік қосымшаны пайдалану нәтижесінде әрбір адам арнайы тілдік курстарға кететін алтын уақытын үнемдей алады. Балаларға арналған «Балаларға арналған қазақ тілі» – Bala.soyle.kz порталы – мектепке дейінгі бүлдіршіндер мен бастауыш сынып оқушыларына арналған дистанциялық оқытып-үйрету жүйесі. Ойын – тәрбие құралы, ақыл- ойды дамытады, тілді ұстартады, сөздік қорды молайтады, өмірді танып, сезімді кеңейтеді, тәрбиелейді. Сондықтан да біз баланы ойната отырып сөйлетуге, суреттерді қарап, заттарды сипаттау, жұмбақ есептерді шешу, құрастыру, тақпақтар жаттау арқылы олардың қызығушылығын арттыруға тырыстық. Порталда балалар әліпбимен, аудио-сөздіктер арқылы жаңа сөздермен танысып, санауды үйренеді. «Ертегілер», «Сандықша», «Ойындар» атты қосымша бөлімдерде балалар қазақ тілінде мультфильмдер көріп, ән айтып, ертегі тыңдап, санамақтарды үйреніп, тағы да сан алуан қызықты сабақтарды таба алады. 112 "Bi-ПРИНТ" ЖК басылып шықты Мекен-жайы: Астана қ. 187 көш., 16/4 үй Тел.: 206 206, 8 701 215 02 68 ҚОРДЫҢ МЕКЕН-ЖАЙЫ: Астана қ., Орынбор көшесі, 8 «Министрліктер үйі», 5-кіреберіс. тел: +7 (7172) 74 29 09, 74 36 97 факс: +7 (7172) 74 36 88 Сайт: www.qazaq-found.kz e-mail: info@qazaq-found.kz Document Outline
жүктеу/скачать 25,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|