Көне түркі жазба ескерткіштері



Дата05.03.2023
өлшемі1,05 Mb.
#71619

Көне түркі жазба ескерткіштері


Орындаған:Жүніс Ырыскүл
Қазақ ұлттық қыздар университеті

Жоспар:

  • 1.Орхон ескеркіштері.
  • 2.Енисей жазба ескерткіштері.
  • 3.Талас ескерткіштері.
  • 4.Қазақстанның әр аймағынан табылған жазба ескерткіштері.

Орхон-енисей ескерткіштері тектес таңба-жазылуы,тастар әулиеата түбінен,талдықорған өңірінен,сарыарқадан және алматы маңынан табылған.2500 жылдан бері жәдігер ретінде танылып есептелінеді.

Балбал - ежелгі түрік дәурінде жиі кездесетін тастан қашап жасалған адам бейнесіндегі ескерткіш. Қазақ даласының барлық аймақтарында кездеседі.Балбал - көне түркі сөзі.Балбал сөзі бал+бал, яғни соғу, қағу, үру дегенді білдіретін қос сөзден тұрады. Бірақ бірыңгай мағынаны білдіретін ұғым. Түркологтардың пікірінше, «тасты тіп-тік етіп қадап орнатқан белгілер» деген мағынаны білдіреді. Балбалдың этномәдени жөн-жосығы ежелгі түрік дәуірінде (VI-IX г.) айрықша болды. Балбал - өліктің аруағына арналған ғұрыптық кешендердің ең семантикалық мәнді компоненттерінің бірі. Ежелгі түркі ғұрыптық, кешенінің құрамы арнайы барық-кесенеден, корғаннан, сандықтастан, мәтін жазылған бітіктастан және оның тұғыртасынан (немесе тасбақасы), сондай-ақ бәдіздер -Балбалдардан тұрды (саны 10-600 данадан астамға дейін барады).

  • Балбал - ежелгі түрік дәурінде жиі кездесетін тастан қашап жасалған адам бейнесіндегі ескерткіш. Қазақ даласының барлық аймақтарында кездеседі.Балбал - көне түркі сөзі.Балбал сөзі бал+бал, яғни соғу, қағу, үру дегенді білдіретін қос сөзден тұрады. Бірақ бірыңгай мағынаны білдіретін ұғым. Түркологтардың пікірінше, «тасты тіп-тік етіп қадап орнатқан белгілер» деген мағынаны білдіреді. Балбалдың этномәдени жөн-жосығы ежелгі түрік дәуірінде (VI-IX г.) айрықша болды. Балбал - өліктің аруағына арналған ғұрыптық кешендердің ең семантикалық мәнді компоненттерінің бірі. Ежелгі түркі ғұрыптық, кешенінің құрамы арнайы барық-кесенеден, корғаннан, сандықтастан, мәтін жазылған бітіктастан және оның тұғыртасынан (немесе тасбақасы), сондай-ақ бәдіздер -Балбалдардан тұрды (саны 10-600 данадан астамға дейін барады).

Назарларыңызға рахмет!



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет