М и н и с т е рс т в о о бра зо в а н и я и науки р е с п у б л и к и казахстан



Pdf көрінісі
Дата03.03.2017
өлшемі184,66 Kb.
#6992

ҚА ЗА ҚСТА Н   Р Е С П У Б Л И К А С Ы   Б ІЛ ІМ   Ж Ә Н Е Ғ Ы Л Ы М   М И Н И С Т Р Л ІГ І 

«Ө РЛ ЕУ » Б ІЛ ІК Т ІЛ ІК Т І А РТ Т Ы РУ  Ұ Л Т Т Ы Қ  О Р Т А Л Ы Ғ Ы   АҚФ



Астана  қаласы  бойынша  педагогикалық қызметкерлердің 

біліктілігін  арттыру  институты

М И Н И С Т Е РС Т В О   О БРА ЗО В А Н И Я   И  НАУКИ  Р Е С П У Б Л И К И   КАЗАХСТАН 

Ф А О  «Н А Ц И О Н А Л Ь Н Ы Й   Ц ЕН ТР  П О В Ы Ш Е Н И Я   К В А Л И Ф И К А Ц И И   «Ө РЛ ЕУ »

Институт повышения  квалификации  педагогических  работников  по

г.Астана

«Педагогтің  білім  беру  мазмұнын  жаңарту жағдайындағы  кэсіби дамуы»

халыкаралык  оп-Ііпе  семинардың 

МА ТЕРИАЛДА РЫ  

31  наурыз  2016  ж.

М АТЕРИАЛЫ  

Международного  оп-ііпе  семинара 

«Профессиональное  развитие  педагога  в условиях  обновления  содержания

образования»

31  марта  2016  г.

Астана,  2016



ПЕДАГОГИКАЛЫҚ  РЕФЛЕКСИЯ  - М¥ҒАЛІМНІҢ  КӘСІБИ ДАМУЫНЫҢ

Қ¥РАПЫ

Ш аш ты гарина  С.  М .,

«Өрлеу» БАҮО» АҚФ Ақпюбе бойыиша ПҚБАИ, 

жаца технологиялар және жаратылыстану 

(гуманитарлыц) гылыми пәндер кафедрасыныц 

ага оқытуіиысы, магистр 

Б ойы м бетова  А.,

Ақтөбе облысы,  Хромтау ауданы,  Нүрлыкөш ОМ,

3-децгейлі сертификатталган,  орыс тілі пәні мүгалімі

Білім   саласы ндағы   өзгерістердщ   м аңы зы н  саралау,білім   ж үйесінің 

түрлі  тараулары н  бағалау  күн  сайы н  озгеріп  ж атқан  әлем де  казіргі  м үгалім ге 

кәсіби дам уы н да заман  ағы м ы н а сай  ш ы ңдала беруді талап  етеді.

Қ азіргі  м үгалім   пэндік  ж эне  сы ны п  ш еңберінде  гана  ш еш ілетін  м әселелелер 

ш екарасы нан  ш ы гу  қаж еттілігі  туы ндауда.  Табиғи  апаттар,  лаңкестік, 

ү лтаралы қ ш иеленістер-бүгінгі  күннің  өзекті  мэселелері тікелей  м ектепке  пен 

м үгалімге  қаты сты   педагогты   тек  кана  биолог,  ф изик  немесе  тілш і  маманы  

ғана 

емес, 


өмір 

м ектебінің 

үстазы , 

тәлім гері, 

өм ірлік 

дагды ларды  

қалы птасты руш ы ,  өзінің  тәрбиеленуш ілерін  әмірдегі  түрлі  ж ағдаяттарды  

ж еңе  білуге  кэм ектесетін  маман.

С.  Л.  Ф оменко  кәсіби  даму  біліктілігін  артты руы м ен  байланы сты ры п,  оны 

педагогты ң 

ж еке  түлгалы к  сапалары н 

эзектен діру  деп 

қарастырады : 

«П едагогты қ  кәсіби  дам уы -кәсіби  біліктілігін  үнем і  артты ру,  ин новац иялы қ 

қы зметке 

қабілеттілігі, 

табанды  

үйы м дасты руш ы лы қ, 

кәсіби 

даму 


м үм кіндіктерін  ж үзеге  асы ру  ж олдары н  іздеу,  ж ауапкерш ілік  пен  дербестігін 

дам ы ту»- деп түсіндіреді.

Э.  Ф.  Зеер  «К эсіби  қы зм еттің  элеум еттік  әсерінен  түлғалы қ  эзгерістің  даму 

үрдісі  мен  ж еке  белсенділік,  әзіндік  ж етілу  мен  эзіндік  кемелденуге 

бағы тталады »  деп  түж ы ры м даган.  Зерттеуш ілер  педагогты ң  белсенділігі 

оны ң 


дербестігі 

мен 


эзіндік 

дам уы  


м аны зды лы ғы н 

ж огары дагы  

аны қтам алары н да 

тоқталған. 

«Кәсіби 

қы зметтің 

ж аңа 

тәсілі» 


сәзсіз 

инновацияны   меңгеруде.

Қазіргі  әлем нің  әзгерм елі  ж агдай ы н да  кәсіби  біліктілікті  артты ру  ж үйесінің 

мақсаты   заман  мен  әлеум еггі-экон ом и калы қ  ж агдаятты қ талабы на  сай,  түрлі 

іс-эрекетке 

кабілеттілік 

пен 

эзіндік 


дам у 

қаж еттілігіне 

байланы сты  

м.үғалімнің  кэсіби  қүзіреттілігін  қалы птасты ру  м әселесім ен  элш енеді. 

Ә леуметтік,  түрм ы сты қ  м эселелер  саналуанды ғы ,  кэсіби  психологиялы к- 

педагогикалы қ,  эдістем елік-п едагогикалы қ м эселелердің  (оқы туды ң

335


ин новац иялы к  техн ологиялар  түрлері,  заманауи  педагоги калы қ  ж ағдаяттар, 

ин новац иялы к 

кезеңдердің 

ағы м ы н да 

болу, 

кәсіби 


кұзіретттлігінің 

дағдары сы н  болды рм ау  қорқы ны ш ы ,  зам анауи  терм и н ологи ялы к  кеңістікті 

меңгеру)  м ұғалім ге  ш еш ім  қабы лдау,  таңдау  қаж еттілігін ұғы нды рады . 

Талдау,  сараптау,бағалау,  тац дау,  тан ы м ды к  ойлау  кабілеті  тұлғалы қ  даму 

ж ағдай ы н да  эте  кұнды.  П сихологиялы қ,  ф илософ иялы к,  социологиялы қ 

еңбектерде  адам ға  ішкі  қорғану,  кәмек,  даму  м еханизм дерін  іске  косуды 

ж үзеге  асы ру  каж еттіліктеріне  басы м  токталады .  Ә лемнің  эзгеру  ж ағдайы нда 

адам ны ң  ішкі  м үм кіндіктерінің  тұракты   дам у  ф акторлары   мен  эзін -әзі  тану, 

эзін  эзі  бағалау,эзін  эзі  әзектендіру  сиякты   мэнге  ие  болады.  Қазіргі 

дереккэздерін де 

«реф лексия» 

ұғы м ы н а 

б аса 

назар 


аударылуда. 

И нновацияларды   м еңгеру  кезеңінде  педагоги калы к  реф лексия  оқы туды ң 

ин новац иялы к техн ологиялары н  игеру  кұралы ,  м ұғалім нің  кәсіби  дам у  тэсілі 

мен  эз  білімін  ж етілдіру  үрдісінде  м аңы зды   сипатқа  ие  болады .Қ азіргі 

педагогты ң  эз  қы зм етіне  сараптам а  мен  баға  бере  алуы   педагогикалы к 

м эдениетттілігінің 

маңы зды  

аспектісі. 

Ә зінің 

тэж ірибесін 

сарапатап 

талдағанда  м ұғалім   тәж ірибесі  ғана  емес,  одан  ш ыққан  түйінді  ойлар 

нәтиж есін  қолданады   (К .Д .У ш инский).  Зерттеуш ілер  кэсіби  ш еберлікті 

дам ы ту  кілті  реф лексия  мен  кәсіби  тэж іри бен ің тоғы суы   деп  есептейді. 



Рефлексия  дегеніміз не?

Әр  адам  эзінің  эмір  сүру  қағидаттары ,  ж еке  тұлғалы қ  касиеттерін,  мінезін 

туралы   ойланаты н  кездері  болады ,  ж эне  бұл  эзге  адам дарға  қшіай  эсер 

ететіндігіне  есеп  береді.

Ненің  акикат,  ненің  ж алған  екендігіне  ой  толғап,  эзінің  эзгеге  деген  ойы  мен 

әрекетін  ақтайты н  немесе  құптам айты н  пікірлер  іздейді.  Бұл  ізденіс  үрдісі 

адам да  ішкі  ди алог түрінде  болы п  ж атады.

Ә з-әзімен  сұхбаттасу  адам ға  эзіне  деген  қары м -каты н асы н да  зер ітеу ш і 

ұстаны м ы н  ұстауға  м үм кіндік  береді.Ә з-эзім ен-іш кі  сұхбат  кұру-реф лексия 

болып  таб ы лады .Т ура  м ағы нада  реф лекси я  (латы н  тілінде  геііехіо)  дегенім із- 

бұл  кескін,  сұлба.  Ішкі  ж ағдайды   ж еткізу  үшін  метаф ораны   колдансак,  айна 

ұғы м ы н  қолдану  орынды.  «А й н а  алды ндағы »  позициясы   эзіңді  іштей 

бақы лауш ы   тұрғы сы нан  сы рттан  қарауға  кэмектеседі.  Реф лексия  жасау 

қабілеттілік  эзара  қары м -қаты н аста  баға  ж етпес  қабілет.  Реф лексияны ң 

ерекш е  тұсы -ойлау  туралы   ойлану  кезеңі.  П едагогты ң  кәсіби  қы зм етінде 

реф лексия  ерекш е  рольге  ие.  Бүгінгі  таң д а  педагоги калы к  құзы реттіліктің 

іш інде  негізгісі  реф лекси вті-талдау  құзы реттілігі,  яғни  іс-әрекетке  талдау 

ж асай  білу  екендігі  аны қталды .  Ал  А .В .Х уторский  «сараптау»-  «эзіндік 

талдау»-«реф лекси я»  ұгы м дары н  аж ы рата білуді ұсы нады .

336

Кесте  1 

Салыстыру  Сараптау 

Әзіндік талдау 

Рефлексия

элшемдсрі

Мэні 

Сабактың 



Мұғалімдер 

мен  Оку  мэселелері  жэне

эдістемелік, 

окушылардың 

сабак  оны  шешу  жолдарын

дидактикалық 

барысындагы 

іздеу


ерекшеліктерін,окыт 

әрекеттеріне талдауы 

у 

үрдісінің



педагогикалық

И н новаци ялы қ технологияларды   м еңгеру үрдісінде  м үғалім дердің  қы зметін 

бақы лауда эдіс-тэсілдер  ж айлы   қарапайы м ,  қүры лы м далм аған, эм оциялы қ- 

бағалау  пікірлері түріндегі  реф лексияны   байқауға болады.

М үғалім дердің  «үнайды -үнам айды »,  «ж ақсы -ж ам ан », «бүлай  ж асауға 

болм айды »,  «бүл  ж ақсы   әдіс»  т.б.  дегендей тэм ен  деңгейде  ж еткізілген 

пікірлер  болады.  К ейбір  м үғалім дер тәсілдерді  қолдануда эзіндік 

кэзқарастары н  эз тэж іри белерім ен  байлан ы сты ра қоры ты нды лай  біледі. 

Д егенм ен  еріксіз реф лексия  педагогты ң  әрі  қарай  дам ы туға  қаж етті  алғаш кы  

әсерлерін  білдіреді.



Кәсіби рефлексияны қалай цалай қалыптастыруга болады?

И н новаци ялы қ технологияларды ң  негізгі  аспектісі кәсіби  реф лексия үрдісін 

қалы птасты руды   арнайы  үйы м дасты ру,  саналы   қы зметке  багыттау. 

Зерттеуш ілердің  реф лексия  қүры лы м ы н эр түрлі  ж асайды .

П едагоги калы қ кы зметке анағүрлы м   сәйкес  келетін  бір  нүсқасы н 

қарасты райы қ.  Қ арасты ры лы п  оты рған  нүсқа  педагоги калы к қы зметтің 

кейбір  ком поненттері  немесе  ж еке  п едагоги калы қ ж ағдаяттарға  негізделед. 

Реф лексия  қүрылымы:

1) Т алдауға  каж ет м элім еттерді  аны қтау

2)  О ны ң  негізінде ж аткан  кағидаттар  мен  игі  бастам аларды   ж іктеу

3) А йты лған  ж ағдаяттарды ң  күрамдас  бэліктерін  талдау

4)  Ш еш ім   қабы лдауға  каж ет білім   мен  бастам аларды   жиыактау

5) Қ абы лданған  ш еш ім ді бағалау.

Бүл  қүры лы м  -  кәсіби  реф лекси ян ы ң  ерекш е  ж оспары .  Ұ йы м дасты ры лған, 

ж оспарланған  реф лексия  ш еш ілуі тиіс  м ақсатты   аны ктайды ,  ал  ол  эз 

кезегінде  м індеттерді  нақты лайды .

Ал  м аксат пен  м ш дет м ектеп  пен  м үғалім нің  каж еттілігінен туы ндайды . 

М індеттерді қалы п тасты ру үш  ресурска н е г із д е л е д і:

1.  М үғалім нің  кәсіби  м әселелері  мен  м үғалім нің  эзіндік  қиы нды қтары   (оқы ту 

үрдісіндегі  түрлі  ж ағдаяттар)

2.  Б ағдарлам а мен  ж алпы   білім  стандарттары н  салы сты ра оты ры п  эзіндік 

талдау


3.  Белгілі  кезең  немесе  оқу ж ы лы ндағы   м ектептің  басы м түстары н  анықтау. 

Реф лексия үғы м ы н  ж инақтай  келе  бүл  ж еке түлғаны ң  эзінің  сана сезіміне 

мэн  беретін  зерттеуш і  үдеріс.

Ә дебиеттер:

1.  Н .Д .Х мель.  Ж алиы   білім беретін  м ектептегі  п едагоги калы к процесс. 

А лм аты ,  »Ғы лы м»,2002.

2.  Б .З.В ульф ов,В .И .Х арькин.  П едагогика рефлексии.  М .,  »Н аука»,1997.

3.  А.А.  Д еркач.  А км еологические  основы   развития  проф ессионализм а.  М ., 

В оронеж ,2004.

4.  Ұ стазды к ш ы ғарм аш ы лы қ -  Б. А .Т үрғы нбаева А лм аты  2007

3 3 7


Т аскарасва  Қ.  А., Ж ай лаубаева  А .К .Г

еография сабағында  ақт-ны г

.......................................................................................................................................... 

312

Т аум аханова  Г.  М . 

Қазіргі кезеңде  ағылшын тілін оқытудың 

жаңартылған әдістемелік

негіздері.

................................................................................................ 



315

Т оребекова  Э. А. 

Қазіргі кезеңдегі педагог мәрт ебесі.

..............  



319

Х ан али ева  К.  А. 

Жаңалық жарш ысы-мүғалім»

.................................  



322

Х асен ова  Г.О . 

Развитие профессиональной компетентности

педагогов в  системе повышения квалификации

.............................  



326

Ш адетова  А.  К. 

Бастауыш білім беру мазмунын жаңарту

жағдайында-жаңа п ә н

.......................................................................... 



330

Ш аш ты гарина  С.  М .,  Б ойы м бетова А. 

Педагогикалық рефлексия- 

мүғалімнің кәсіби дамуының қура л ы

................................................. 



334

РЕКОМЕНДАЦИИ по  итогам международного оп-Ііпе  семинара 

«Профессиональное развитие педагога в условиях обновления 

содержания образования»

.............................................................................................................................................. 

338


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет